Τα κυριότερα σημεία και αποκαλύψεις γύρω από την ιστορική απόφαση του «κουρέματος»
Δυο χρόνια συμπληρώνονται σε μερικές ημέρες από την ιστορική απόφαση του Eurogroup για το «κούρεμα» καταθέσεων στην Κύπρο και την υπαγωγή της χώρας σε πρόγραμμα οικονομικής στήριξης.
Επιστολές, δηλώσεις, αντιδηλώσεις νομοσχέδια και προχέδια ήρθαν στο φως στο διάστημα αυτό και αν οι πιο καχύπτοι λένε ότι γίνεται στο πλαίσιο εξυπηρέτησης διάφορων σκοπιμοτήτων, αναμφίβολα είναι στοιχεία που έρχονται σιγά σιγά να συμπληρώσουν το πάζελ για τα όσα έγιναν τα ξημερώματα της 16η Μαρτίου 2013 και για το παρασκήνιο που προηγήθηκε και ακολούθησε.
Ιούνιος 2012: Επίσημες αναφορές ότι η διάσωση με ίδια μέσα, το bail in υπήρχε στο τραπέζι ως εργαλείο για την εξυγίανση των τραπεζών
Νοέμβριος 2012: Υπάρχει ως πρόνοια στο μνημόνιο
Στο Μνημόνιο του Νοεμβρίου 2012, η παράγραφος 1.19, για το πλαίσιο διάλυσης/αναδιάρθρωσης των μη βιώσιμων τραπεζών αναφέρει: ''Οι Αρχές θα εισαγάγουν νομοθεσία που θα καθιερώνει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για την αναδιάρθρωση και τη διάλυση των πιστωτικών ιδρυμάτων, αντλώντας μεταξύ άλλων από τη σχετική πρόταση - κανονσιμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής'', που υιοθετήθηκε στις 20 Ιούνιο του 2012 για εξυγίανση και διάσωση των τραπεζών με ίδια μέσα (bail-in) , χωρίς να επωμίζεται το κόστος ο φορολογούμενος πολίτης .
Υπουργείο Οικονομικών και Κεντρική Τράπεζα (Διοκητής ο Πανίκος Δημητριάδης) ετοίμασαν σχετική νομοθεσία για την εξυγίανση των τραπεζών
11 Ιανουαρίου 2013: Eπιστολή Σιαρλή προς τον Μάριο Ντράγκι
Ο Υπουργός της κυβέρνησης Δημήτρη Χριστόφια, Βάσος Σιαρλή αποστέλλει επιστολή στον Πρόεδρο της Ευρωπαικής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι, με την οποία του διαβιβάζει τα κείμενα έξι νομοσχεδίων (+ επεξηγηματικό σημείωμα), με τα οποία υλοποιήθηκε τελικά, δυο μήνες αργότερα, η διαδικασία του bail in.
Σύμφωνα με το άρθρο 7(1) ε του εν λόγο νόμου, που αφορά στην «λήψη και εφαρμογή μέτρων εξυγίανσης» προνοείται ρητά και η «διάσωση με ίδια μέσα (κούρεμα δηλαδή) δυνάμει όπως αναφέρεται του άρθρου 12.»
Σύμφωνα δε με το άρθρο 12, κατά την εφαρμογή του «μέτρου διάσωσης με ίδια μέσα, η Αρχή εξυγίανσης ασκεί τις εξουσίες απομείωσης και μετατροπής τηρώντας πιστά την ακόλουθη σειρά:
- (α) Απομειώνει πρώτα το μετοχικό κεφάλαιο και τα δικαιώματα απόκτησης μετοχών, κατ αναλογία προς τις ζημιές και μέχρι την μέγιστη του αξία. Εάν δε οι ζημιές υπερβαίνουν την συνολική του αξία (του μετοχικού δηλ κεφαλαίου) τότε αυτό ακυρώνεται.
- (β) Σε περίπτωση μη κάλυψης των ζημιών η Αρχή απομειώνει την αξία των αξιογράφων και των δικαιωμάτων απόκτησης τους.
- (γ) Ακολούθως απομειώνει τους χρεωστικούς τίτλους και τα δικαιώματα απόκτησης τους
- (δ) εάν και μόνο εάν, οι ζημίες και πάλι δεν καλύπτονται, τότε η Αρχή Εξυγίανσης δύναται, όπως αναφέρεται, να επέμβει και στις άλλες υποχρεώσεις του εν λόγω τραπεζικού ιδρύματος. Και στις καταθέσεις δηλαδή των πελατών του.
Σε περίπτωση δε ολικής απομείωσης της αξίας των τίτλων ο μηδενισμός, όπως αναφέρεται, θα είναι μόνιμος.
Το εν λόγο άρθρο( 12) περιλαμβάνει και μία σειρά διατάξεων με τις οποίες αφαιρείται από τα θιγόμενα μέρη ( μετόχους, κατόχους αξιογράφων και καταθέτες) το δικαίωμα αντίδρασης.
Διάταξη 15:
«Τα θιγόμενα μέρη δεν δύναται να ξεκινήσουν οποιαδήποτε διαδικασία απαιτώντας την πληρωμή των χρεών και των υποχρεώσεων που επηρεάστηκαν κατά την εφαρμογή του μέτρου διάσωσης με ίδια μέσα…»
Διάταξη 16:
«Τα θιγόμενα μέρη δεν δύνανται να απαιτήσουν είτε από το ίδρυμα, είτε από την Δημοκρατία οποιανδήποτε χρηματική αποζημίωση για ζημιές που δυνατόν να έχουν υποστεί ως αποτέλεσμα του μέτρου διάσωσης με ίδια μέσα.»
21 Ιανουαρίου 2013: Με τη νέα Κυβέρνηση θα υπογραφεί το μνημόνιο δήλωσε και επίσημα ο Πρόεδρος του Eurogroup, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ο οποίος τοποθέτησε την υπογραφή του προγράμματος τον Μάρτιο.
01 Φεβρουαρίου 2013: H Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στέλνει στη Λευκωσία απάντητική επιστολή
Για λόγους σαφήνειας η ΕΚΤ καλεί την αιτούσα αρχή να εξετάσει τη δυνατότητα εισαγωγής ρητής αναφοράς, στο άρθρο 12 του σχεδίου νόμου, στην εξαίρεση των εγγυημένων καταθέσεων από το πεδίο εφαρμογής μιας πιθανής διάσωσης με ίδια μέσα.
10 Φεβρουαρίου 2013: Αν η Κύπρος δεν λάβει διεθνή βοήθεια, τότε θα πτωχεύσει, προειδοποίησε το μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Γιοργκ Άσμουσεν, επισημαίνοντας τους κινδύνους για ολόκληρο το ευρωσύστημα αν μια χώρα μέλος διολισθήσει στη χρεοκοπία.
11 Φεβρουαρίου 2013: Ανακοίνωση Κεντρικής Τράπεζας και επίθεση στα ΜΜΕ
Το κούρεμα είναι αντίθετο με τις διατάξεις του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας αλλά και με τις διατάξεις του Άρθρου 1 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Οποιαδήποτε παρόμοια εισήγηση είναι νομικά αβάσιμη και δεν πρέπει να λαμβάνει τη δέουσα προσοχή.
12 Φεβρουαρίου 2013: Το ιστορικό «δεσμεύομαι ότι δεν θα αποδεχθώ κούρεμα καταθέσεων» του Νίκου Αναστασιάδη
24 Φεβρουαρίου 2013: Προεδρικές Εκλογές – Αναλαμβάνει η κυβέρνηση Νίκου Αναστασιάδη
01 Μαρτίου 2013: Επαναλαμβάνει την δέσμευση του ο Νίκος Αναστασιάδης για το κούρεμα αυτή τη φορά ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας ενώπιον της Βουλής
6 Μαρτίου 2013 Μάθαμε για το κούρεμα σε άτυπη σύσκεψη του Eurogroup δήλωσε πολύ αργότερα (18/12/2013) ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, Πάνικος Δημητριάδης. Ενημέρωσε και τον Πρόεδρο Αναστασιάδη
6 Μαρτίου 2013: Το κούρεμα καταθέσεων θα είναι καταστροφικό τόσο για την Κύπρο όσο και για την Ευρωζώνη, τόνισε ο Υπουργός Οικονομικών Μιχάλης Σαρρής, ξεκαθαρίζοντας ότι πουθενά στην Ευρώπη δεν έχουν επηρεαστεί οι καταθέτες λόγω της οικονομικής κρίσης. «Αυτό το θέμα δεν είναι στο τραπέζι», δήλωσε ο κ. Σαρρής.
7 Mαρτίου 2013: Την κόκκινη γραμμή της Λευκωσίας να μην δεχθεί κούρεμα καταθέσεων διατύπωσε και στους επικεφαλής της Τρόικας ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης.
16 Μαρτίου 2013: 1ο Eurogroup – Απόφαση
Μετά από πολύωρες διαπραγματεύσεις γεμάτες ένταση, αποφασίστηκε κούρεμα καταθέσεων 6,5% μέχρι τις €100.000 και 9,5% για τις καταθέσεις από τις €100.000 και άνω σε ολόκληρο το τραπεζικό σύστημα.
Η Βουλή καταψηφίζει την απόφαση του Eurogroup. Επικρατεί χαμός, αβεβαιότητα και ένα αλαλούμ πίσω από τις κλειστές πόρτες, με την κοινή γνώμη να παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα. Οι τραπέζες είναι κλειστές για δεκα μέρες. Ούρες στα ΑΤΜ για ευρώ με το σταγονόμερο. Τα πάντα «πάγωσαν» ενώ αναμένονταν οι εξελίξεις. Η Κύπρος επίκεντρο ολόκληρου του πλανήτη.
25 Μαρτίου 2013: 2o Eurogroup - Aπόφαση
Η Κύπρος θα κλείσει τη μία από τις δύο μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας και θα αρχίσει μια διαδικασία αναδιάρθρωσης της άλλης στο πλαίσιο της συμφωνίας διεθνούς δανεισμού της, όπως προβλέπει η νέα συμφωνία στην οποία κατέληξαν ο Κύπριος Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης και οι διεθνείς πιστωτές και την οποία ενέκρινε το Γιούρογκρουπ τα ξημερώματα. Σύμφωνα με τη συμφωνία, οι καταθέσεις έως και 100.000 ευρώ δεν θα υποστούν καμία συνέπεια, αλλά μέρος των μεγαλύτερων καταθέσεων και τοποθετήσεων θα χρησιμοποιηθούν για την ανακεφαλαιοποίηση της τράπεζας η οποία θα τεθεί σε διαδικασία αναδιάρθρωσης της Τράπεζας Κύπρου. Οι μέτοχοι, όσοι διακρατούν αξιόγραφα της τράπεζας και όσοι έχουν καταθέσεις πάνω από 100.000 ευρώ στην Λαϊκή Τράπεζα, η οποία θα εκκαθαριστεί, θα καλύψουν το κόστος της διαδικασίας, όπως αποφάσισαν οι Υπουργοί Οικονομικών της 17μελούς ευρωζώνης και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Οι αποταμιευτές με πάνω από 100.000 ευρώ στην Τράπεζα Κύπρου θα δουν τα χρήματά τους πέραν του ποσού αυτού να δεσμεύονται, έως ότου γίνει σαφές ποιο ποσό θα απαιτηθεί για την ανακεφαλαιοποίηση της τράπεζας προκειμένου να μπορέσει να φθάσει σε ένα ποσοστό ιδίων κεφαλαίων 9% επί του συνόλου. Η Λαϊκή Τράπεζα θα διασπαστεί σε μια "καλή" και σε μια "κακή" τράπεζα, με την "καλή" να συσσωματώνεται στην Τράπεζα Κύπρου. Μαζί της θα πάρει τα 9 δισεκατομμύρια ευρώ της ρευστότητας που της είχε χορηγήσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Το ποσό του διεθνούς δανεισμού της Κύπρου θα ανέλθει σε 10 δις ευρώ.
08 Μαρτίου 2013: Ο τότε Γενικός Εισαγγελέας, Πέτρος Κληρίδης παραδέχτηκε ότι την Παρασκευή το πρωί, πριν το κρίσιμο Eurogroup, τον ενημέρωσαν από το Υπουργείο Οικονομικών ότι ετοιμάζεται νομοσχέδιο για κούρεμα καταθέσεων.
15 Μαρτίου 2013: Το MEGA αποκαλύπτει νομοσχέδιο που ετοιμάστηκε πριν από το πρώτο Eurogroup.
24 Φεβρουαρίου 2015: Καβγάς στη Βουλή για το κούρεμα καταθέσεων... δύο χρόνια μετά
Αντιπαράθεση ξέσπασε κατά τη διάρκεια συνεδρίας της Επιτροπής Ελέγχου της Βουλής όταν ο υπουργός Οικονομικών, Χάρης Γεωργιάδης, απαντώντας σε ερώτημα που έθεσε ο ΓΓ του ΑΚΕΛ, Άντρος Κυπριανού για το ποιος έδωσε εντολή για κούρεμα καταθέσεων, ανέφερε ότι η σχετική νομοθεσία είχε ετοιμαστεί από την προηγούμενη κυβέρνηση.
Ειδικότερα, ο κ. Γεωργιάδης είπε πως η νομοθεσία περί εξυγίανσης πιστωτικών και άλλων ιδρυμάτων, ετοιμάστηκε ως προσχέδιο από το ΥΠΟΙΚ και την ΚΤΚ στο τέλος του 2012, προσθέτοντας πως στις 11 Ιανουαρίου του 2013 με ενυπόγραφη επιστολή ο τότε ΥΠΟΙΚ, Βάσος Σιαρλή διαβίβασε τη σχετική νομοθεσία στην ΕΚΤ για γνωμάτευση, η οποία δόθηκε στις κυπριακές αρχές την 1η Φεβρουαρίου 2013.
Η αναφορά αυτή προκάλεσε την αντίδραση των βουλευτών των ΑΚΕΛ, με τον Άριστο Δαμιανού να σημειώνει ότι πρόκειται για μετατόπιση της συζήτησης, καθώς στη συνεδρία δεν ήταν προς εξέταση το ποιος έδωσε την εντολή για το κούρεμα καταθέσεων. Από την πλευρά του ο Πάμπος Παπαγεωργίου είπε πως «είναι πολιτική δειλία, έκανες το κούρεμα, να το υπερασπιστείς, όχι να το ρίχνεις σε άλλους».
Ο κ. Δαμιανού παρουσίασε στη συνέχεια σωρεία τοποθετήσεων τόσο από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας τόσο πριν αλλά και μετά την εκλογή του ότι ο ίδιος δεν θα αποδεχθεί μνημόνιο που να περιλαμβάνει κούρεμα καταθέσεων, αλλά και δηλώσεις κυβερνητικών αξιωματούχων κατά του κουρέματος, ενώ ζήτησε την τοποθέτηση του ΥΠΟΙΚ επί του κουρέματος. Απαντώντας ο κ. Γεωργιάδης χαρακτήρισε «αναπόφευκτο» το κούρεμα καταθέσεων, ενώ σημείωσε πως «διαφορετικές ίσως να ήταν και οι δημόσιες τοποθετήσεις αν γνωρίζαμε πως ήδη κάποιος ετοίμασε νομοθεσία και κρατούσε μια τράπεζα στον αναπνευστήρα».
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΡΙΣΤΟΦΙΑ
Ο τέως Πρόεδρος Δημήτρης Χριστόφιας εξαπέλυσε κατηγορίες κατά του Προέδρου Νίκου Αναστασιάδη, κάνοντας αναφορά για "ψέματα και διαστρεβλώσεις" όσον αφορά την αποδοχή κουρέματος καταθέσεων από την κυβέρνηση του.
Στις κατηγορίες του Χριστόφια απαντάει με γραπτή δήλωσή ο εκπρόσωπος Τύπου του ΔΗΣΥ, Πρόδρομος Προδρόμου, αναφέροντας ότι η απόφαση για το κούρεμα καταθέσεων είχε ληφθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση.
Στη γραπτή του δήλωση ο κ. Χριστόφιας αναφέρει ότι "όποτε η νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση του Συναγερμού, υποτακτική στην τρόικα, βρεθεί σε δύσκολη θέση, ρίχνει καπνογόνα για να συσκοτίσει την αλήθεια και να αναπαράγει ψέματα και διαστρεβλώσεις, που δεν της περιποιούν τιμή".
Προσθέτει: «Είναι το λιγότερο λυπηρό, να επαναλαμβάνουν ακόμα και σήμερα ότι, άκουσον - άκουσον, το κούρεμα δήθεν το αποδέχτηκε η κυβέρνηση Χριστόφια και ότι δεν γνώριζαν ότι μια συστημική τράπεζα, δες "Λαϊκή", κινδύνευε με χρεοκοπία. Θα αφήσουμε τους ίδιους να διαψεύσουν τους εαυτούς τους».
Ο Νίκος Αναστασιάδης σε μια απαράδεκτη για το ύφος και το περιεχόμενο επιστολή του, στις 16 Νοεμβρίου 2012, προς τον ίδιο, λέει ο κ. Χριστόφιας, τον κατηγορούσε και τον απειλούσε μάλιστα ότι έχει ευθύνες, μέχρι και ποινικές, γιατί ακριβώς "καθυστερούσε να υπογράψει μνημόνιο και θα καταστρέφετο η Λαϊκή, γιατί μέχρι τις 2Ο Ιανουαρίου η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα τερμάτιζε την παροχή ELA προς τη Λαϊκή".
Ο τέως Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας υποστηρίζει ότι η κυβέρνησή του δεν είχε καμιά σχέση με το όποιο κούρεμα καταθέσεων, γιατί, όπως αναφέρει: "Ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας και ως κυβέρνηση καταλήξαμε τελικά σε μνημόνιο τον Νοέμβριο του 2012, μετά από σκληρή διαπραγμάτευση με την τρόικα, πράγμα που εξαγγείλαμε και το οποίο μνημόνιο ούτε λέξη δεν αναφέρει για κούρεμα καταθέσεων".
Ο ΔΗΣΥ, από την πλευρά του, αναφέρει ότι ο εξαναγκασμός των καταθετών να γίνει με λεφτά τους η ανακεφαλαιοποίηση (το "κούρεμα") επιβλήθηκε με νομοθεσία, η οποία έφερε ημερομηνία 11 Ιανουαρίου 2013, σημειώνοντας ότι για να φέρει αυτή την ημερομηνία, προφανώς είχε ετοιμαστεί και συζητηθεί αρκετές εβδομάδες πριν, δηλαδή από το 2012 και από την κυβέρνηση ΑΚΕΛ-Χριστόφια σε συνεννόηση με την τρόϊκα.
"Η συμφωνία που αναγκάστηκε να κάνει η νέα κυβέρνηση, μόλις ανέλαβε, βασίστηκε σε προσυνεννοήσεις και προετοιμασίες που είχαν γίνει μήνες πριν, από την προηγούμενη κυβέρνηση. Αυτό μαρτυρά το γεγονός ότι υπήρχε έτοιμο νομοσχέδιο, που είχε συνταχθεί από το υπουργείο Οικονομικών και την Κεντρική Τράπεζα" αναφέρει ανακοίνωση του ΔΗΣΥ.
Επιμέλεια: Xριστιάνα Τσαγγάρη
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Με κίτρινη προειδοποίηση, καταιγίδες και χαλάζι ο καιρός - Τι μας επιφυλάσσει για τα Χριστούγεννα
• Αλκοόλ και οδήγηση: «Καμπανάκι» για την περίοδο Χριστουγέννων - Οι ποινές και οι τιμές
• Πώς να απολαύσεις το γιορτινό τραπέζι χωρίς ενοχές – Διατροφολόγος στο «Τ»
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις