Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (ΣΠΩ) είναι μια πολύ συνηθισμένη πάθηση, ωστόσο, πολλές γυναίκες δεν γνωρίζουν αρκετά για αυτό με συνέπεια να καθυστερεί η διάγνωση και η αντιμετώπιση του.
Γι' αυτό τον λόγο, ο Δρ. Νικόλας Γαλάζης, γυναικολόγος στο St Mary’s του Imperial College του Λονδίνου με πολλές επιστημονικές δημοσιεύσεις στο ΣΠΩ, απαντά σε κύρια ερωτήματα και αναφέρει μερικά σημαντικά δεδομένα τα όποια κάθε γυναίκα πρέπει να γνωρίζει.
Καταρχάς, τι είναι το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (ΣΠΩ);
Πολύ περιληπτικά, το ΣΠΩ είναι μια ορμονική πάθηση που μπορεί να επηρεάσει τις περιόδους, την γονιμότητα καθώς και διάφορες πτυχές της εμφάνισης μιας γυναίκας. Είναι επίσης σημαντικό να γνωρίζουμε και τις εν δυνάμη μακροχρόνιες επιπτώσεις του συνδρόμου όπως ο διαβήτης.
Πόσο κοινή πάθηση είναι το ΣΠΩ;
Το ΣΠΩ είναι όντος μια πολύ κοινή πάθηση κυρίως στις Μεσογειακές γυναίκες. Η συχνότητα ποικίλλει αναλόγως της έρευνας που διαβάζει κανείς, αλλά μπορούμε να πούμε ότι παρατηρείτε περίπου σε ένα 10% των γυναικών. Είναι λοιπόν μια από τις συχνότερες ορμονικές διαταραχές και κύρια αιτία υπογονιμότητας στις νεαρές γυναίκες.
Πώς διαγιγνώσκεται μία γυναίκα με ΣΠΩ;
Η συντριπτική πλειοψηφία των γυναικών διαγιγνώσκεται από τον γυναικολόγο τους όταν τον επισκέπτονται με συμπτώματα όπως ασταθή εμμηνορροία δηλαδή απρόβλεπτες και συνήθως αραιές περιόδους καθώς και κατά την διάρκεια διερεύνησης για υπογονιμότητα.
Για να γίνει η διάγνωση του ΣΠΩ, η γυναίκα θα πρέπει να πληρεί τουλάχιστο δύο από τα τρία πιο κάτω λεγόμενα κριτήρια του Ροτερνταμ:
- Ασταθείς ή αραιές περιόδους
- Συμπτώματα ανδρογονισμού όπως τριχοφυΐα ή υπερτρίχωση στο πρόσωπο, στήθος και κοιλιά, ακμή εκτός της εφηβείας, αραίωση των μαλλιών ή υψηλά επίπεδα ανδρογόνων όπως η τεστοστερόνη στο αίμα
- Πολλαπλές κύστες στις ωοθήκες στον υπέρηχο (δηλαδή πολυκυστικές ωοθήκες)
Από τα πιο πάνω λοιπόν καταλαμβαίνουμε ότι δεν χρειάζεται πάντα να υπάρχουν πολυκυστικές ωοθήκες για να διαγνωστεί κάποια με ΣΠΩ. Επίσης, κάποια που έχει πολυκυστικές ωοθήκες στον υπέρηχο δεν σημαίνει ότι πάσχει από το ΣΠΩ αφού μπορεί να μην πληρεί τα υπόλοιπα κριτήρια. Για την ακρίβεια μία στις τέσσερεις γυναίκες που βλέπουμε στο ιατρείο έχει μορφολογία πολυκυστικών ωοθηκών στον υπέρηχο αλλά μόνο οι μισές πάσχουν από το σύνδρομο.
Εκτός από τα πιο πάνω, τι άλλα συμπτώματα μπορεί να παρουσιάσει μια γυναίκα με ΣΠΩ;
Εκτός από τα προαναφερθέντα, οι γυναίκες μπορεί να παρουσιάζουν λιπαρό δέρμα, παχυσαρκία με δυσκολία στην απώλεια βάρους και δυσκολία στο να μείνουν έγκυες. Επίσης, λόγω του ότι πολλά από τα συμπτώματα σχετίζονται με την εξωτερική εμφάνιση, πολλές γυναίκες μπορεί να παρουσιάζουν ψυχολογικές διαταραχές και χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Ποια είναι τα αίτια του ΣΠΩ;
Τα αίτια του ΣΠΩ δεν είναι απολύτως γνωστά. Ωστόσο, ξέρουμε ότι υπάρχει γενετική προδιάθεση. Δηλαδή μία γυναίκα έχει περισσότερες πιθανότητες να έχει ΣΠΩ όταν το έχει η μητέρα ή η αδερφή της. Ξέρουμε ακόμα ότι παρατηρείται πιο συχνά στις μεσογειακές γυναίκες συγκριτικά με άλλους ευρωπαϊκούς πληθυσμούς. Τα συμπτώματα που περιέγραψα πιο πάνω είναι αποτέλεσμα ορμονικών διαταραχών, κυρίως της τεστοστερόνης και της ινσουλίνης.
Η τεστοστερόνη παράγεται σε μικρές ποσότητες από τις ωοθήκες σε όλες τις γυναίκες. Στο ΣΠΩ οι γυναίκες παράγουν ελαφρώς περισσότερη τεστοστερόνη η οποία ειναι υπεύθυνη για τα συμπτώματα που περιέγραψα όπως η ακμή και η τριχοφυΐα.
Η ινσουλίνη όπως ξέρουμε είναι η ορμόνη που ελέγχει το σάκχαρο. Στο ΣΠΩ το σώμα δεν αντιδρα σωστά στην ινσουλίνη με αποτέλεσμα να αυξάνεται το σάκχαρο προκαλώντας διαβήτη. Το σώμα λοιπόν παράγει περισσότερη ινσουλίνη για να ελέγξει το αυξημένο σάκχαρο και αυτό έχει ως αποτέλεσματα την αύξηση βάρους, τις ασταθείς περιόδους και την υπογονιμότητα. Δημιουργείται δηλαδή ένας φαύλος κύκλος.
Ποιες είναι οι μακροχρόνιες επιπτώσεις του ΣΠΩ εκτός από τον διαβήτη που ήδη αναφέρατε;
Αρχικά να καθησυχάσω ότι η συντριπτική πλειοψηφία των γυναικών με ΣΠΩ δεν θα παρουσιάσει οποιαδήποτε από τις μακροχρόνιες επιπτώσεις που θα περιγράψω. Αναφορικά με τον διαβήτη, αυτό παρατηρείται σε μία έως δύο στις δέκα γυναίκες με ΣΠΩ.
Άλλες σχετικές επιπτώσεις ή επιπλοκές του ΣΠΩ είναι η υπέρταση (υψηλή πίεση) που οφείλεται και αυτή στα αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης και παχυσαρκίας. Αυτό με τη σειρά του μπορεί να προκαλέσει καρδιοπάθειες.
Τέλος, οι αραιές περίοδοι σε βάθος χρόνου μπορούν να προκαλέσουν πάχυνση στο εσωτερικό τοίχωμα της μήτρας κάτι που ονομάζουμε υπερπλασία του ενδομητρίου, πρόδρομος του καρκίνου του ενδομητρίου.
Ποια είναι η θεραπεία του ΣΠΩ;
Δυστυχώς δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη θεραπεία. Οπότε, επικεντρωνόμαστε στη πρόληψη από τις μακρόχρονες επιπτώσεις που μόλις αναφέραμε και την μεμονωμένη αντιμετώπιση του κάθε συμπτώματος.
Το σημαντικότερο μέτρο πρόληψης είναι η απώλεια και η διατήρηση χαμηλού βάρους μέσω της υγιεινής διατροφής και της συχνής άσκησης. Εδώ λοιπόν οι γυμναστές και οι διατροφολόγοι παίζουν καθοριστικό ρόλο. Η διατήρηση του φυσιολογικού βάρους είναι καταλυτική στην επαναφορά των κανονικών περιόδων και αυξάνει τις πιθανότητες μίας γυναίκας να μείνει έγκυος.
Συγκεκριμένα αντισυλληπτικά χάπια είναι χρήσιμα στην επαναφορά των περιόδων και επομένως στην μείωση του ρίσκου υπερπλασίας και καρκίνου του ενδομητρίου. Επίσης τα ίδια αντισυλληπτικά χάπια μπορούν να βελτιώσουν και την ακμή. Εάν υπάρχει πρόβλημα υπογονιμότητας λόγω διαταραχής της ωορρηξίας, αυτό μπορεί να ξεπεραστεί σχετικά εύκολα με συγκεκριμένες φαρμακευτικές αγωγές καθώς και με τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (τεχνητή γονιμοποίηση).
Τέλος, δερματολογικά και κοσμητικά προβλήματα ακμής και τριχοφυΐας μπορούν να αντιμετοπιστούν από τον δερματολόγο.
Ειδήσεις σήμερα:
ΠτΔ: «Οι σχέσεις Κύπρου – ΗΠΑ ενδυναμώνονται βήμα με βήμα»
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέστη στη δεξίωση της Πρεσβειας των ΗΠΑ με την ευκαιρία της 248ης επετείου από την Ανεξαρτησία των ΗΠΑ
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
