Δύο σύμβουλοι κομμάτων για το Κυπριακό απαντούν σε καίριες ερωτήσεις μας για την συνέχιση των διαπραγματεύσεων, το Κραν Μοντανά και το πολυσυζητημένο πλαίσιο λύσης της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας.
Συνέντευξη: Γιώργος Τάττης
Δύο ιστορικά κόμματα με ιδεολογικές αναφορές στην αριστερά, που έπαιξαν το δικό τους ρόλο στην διαχρονική πορεία του Εθνικού μας θέματος. Δύο κόμματα που πλέον εκπροσωπούν κάτι ριζικά διαφορετικό, ως προς την προσέγγιση και την επιδιωκόμενη βάση λύσης.
Οι τελευταίες εξελίξεις έφεραν, ομολογουμένως, ριζικές ανακατατάξεις. Αφενός, η συνέντευξη Κοτζιά με τους ισχυρισμούς που παρέθεσε, απέδωσε ευθύνες τόσο στην Τουρκία για την εξέλιξη του πολύκροτου δείπνου, όσο και σε αξιωματούχους διεθνών οργανισμών.
Αφετέρου, η πρώτη συνάντηση Αναστασιάδη – Τατάρ επιβεβαίωσε τους φόβους και τις αρχικές δηλώσεις του κατοχικού ηγέτη, για επιδίωξη νέων, εναλλακτικών μορφών λύσης.
Προφανώς, εγείρονται μια σειρά από ζητήματα. Θα ήταν σωστό να προχωρήσουμε με συνομιλίες χωρίς να υπάρχει καν μια κοινή αναφορά στο πλαίσιο λύσης; Ποια στρατηγική πρέπει να ακολουθήσουμε και ποιες είναι οι εγγυήσεις που έχουμε για να μην οδηγηθούμε σε ένα νέο, ενδεχομένως καταστροφικό ναυάγιο;
Υπάρχει, άραγε, μια μερίδα ανθρώπων «Σημιτικής» ιδεολογικής προέλευσης που δίνει έστω και ακούσια πάτημα στα αιτήματα του τουρκικού εθνικισμού; Ή είναι στα πλαίσια μιας επίμονης προσπάθειας για λύση, καθώς η διαιώνιση της κατοχής παγιώνει τα τετελεσμένα; Είναι ιδανική η περίοδος για αλλαγή πλεύσης στην επιδιωκόμενη βάση λύσης ή είναι αυτοκτονία;
Θέσαμε μια σειρά από ερωτήματα στους συμβούλους του ΑΚΕΛ και της ΕΔΕΚ για το Κυπριακό, κ. Τουμάζο Τσιελεπή (ΑΚΕΛ) και κ. Χρήστο Ιακώβου (ΕΔΕΚ) αντίστοιχα. Σε αυτή την συνέντευξη αντικατοπτρίζεται απόλυτα η διαφοροποίηση στην προσέγγιση και στο πως αυτή μετουσιώνεται σε πολιτική τοποθέτηση.
Ποια είναι τα νέα συμπεράσματα που μπορούν να εξαχθούν από τα όσα υποστήριξε ο κ. Κοτζιάς; Εάν, ενδεχομένως διασταυρώσουμε τις διάφορες εκδοχές, υπάρχουν κάποια κοινώς αποδεκτά σημεία;
Τ.Τ: Το βασικό «νέο» συμπέρασμα, που για εμάς δεν είναι καθόλου νέο, είναι η διαπίστωση του κ. Κοτζιά ότι μέχρι τη στιγμή του δείπνου στο Κραν Μοντανά η κοινή θέση όλων, περιλαμβανομένης της Τουρκίας, ήταν ότι η Συνθήκη Εγγύησης και τα όποια επεμβατικά δικαιώματα θα τερματίζονταν αμέσως με τη λύση του Κυπριακού ενώ τα κατοχικά στρατεύματα θα αποχωρούσαν ταχέως. Το μόνο θέμα που θα έμενε ανοιχτό για περαιτέρω συζήτηση θα ήταν εκείνο των αγημάτων ΕΛΔΥΚ και ΤΟΥΡΔΥΚ (950 και 650 στρατιώτες αντίστοιχα). Ορθά επίσης ανέφερε ο κ. Κοτζιάς ότι για να ενεργοποιηθεί αυτή η δέσμευση θα έπρεπε να επιλυθούν τα εναπομείναντα θέματα της εσωτερικής πτυχής, στα οποία είχαμε φθάσει πολύ κοντά.
Χ.Ι: Εγείρονται πολύ σοβαρά ζητήματα από αυτά που ο κύριος Νίκος Κοτζιάς υποστηρίζει, δεδομένου ότι ήταν παρών και έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στις δύσκολες ώρες της διάσκεψης στο Κρανς Μοντανά, υπερασπιζόμενος με σθένος τα δίκαια αιτήματα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μέσα από αυτά που υπεστήριξε ο κύριος Κοτζιάς το πιο σημαντικό που αναδεικνύεται είναι η υπεροβολική προθυμία κάποιων σε Αθήνα και Λευκωσία να αποδεχθούν μία λύση στο Κυπριακό αποδεχόμενοι εγγυήσεις και επεμβατικά δικαιώματα από την Τουρκία, παρά τις εκ του αντιθέτου διακεκηρυγμένες δημοσίως θέσεις τους.
Ο κ. Κοτζιάς υποστήριξε ότι ενώ διαφωνούσε με την τελική έκθεση του Γενικού Γραμματέα, εντούτοις, δεν προχώρησε σε καταγγελία για να επισημάνει τον πραγματικό ρόλο της Τουρκίας. Πώς το σχολιάζετε;
Τ.Τ: Η έκθεση του Γ.Γ. του Σεπτεμβρίου 2017 αθωώνει την Τουρκία για τη στάση της στο Κραν Μοντανά και επιρρίπτει την ευθύνη για το ναυάγιο στους δύο ηγέτες. Αντιλαμβάνομαι ότι αυτή είναι η διαφωνία του κ. Κοτζιά με τον κ. Γκουτέρες. Εδώ προκύπτουν εύλογα ερωτήματα: Αφού η Τουρκία μέχρι τη στιγμή του δείπνου είχε τη θέση που προαναφέραμε και αν, όπως υποστηρίζει ο κ. Κοτζιάς, ο κ. Τσαβούσογλου άλλαξε στάση εντός του δείπνου, τότε γιατί ο Γ.Γ. την αθώωσε; Και γιατί η ελληνοκυπριακή πλευρά και ο ίδιος ποτέ δεν διαμαρτυρήθηκαν προς τον κ. Γκουτέρες; Η εξήγηση ότι δεν θέλαμε να εκθέσουμε τον Γ.Γ. δεν είναι πειστική. Άλλωστε ο κ. Κοτζιάς δεν δίστασε να ασκήσει σκληρή κριτική στον κ. Άιντε, στην κ. Σπέχαρ και άλλους. Είναι ακριβώς την αθώωσή της, σε συνδυασμό με το παρατεταμένο αδιέξοδο, που εκμεταλλεύεται σήμερα η Τουρκία για να προχωρά ακάθεκτη σε νέα σοβαρά τετελεσμένα.
Χ.Ι: Το πρόβλημά μας είναι με την Τουρκία και όχι με τον ΟΗΕ, από τον οποίο ζητούμε διαρκή παρέμβαση για λύση του προβλήματός μας. Δεν θα πρέπει να μετατρέψουμε τις διπλωματικές προσπάθειες επίλυσης του προβλήματος σε αντιπαράθεση με τον ΟΗΕ. Εμείς θα πρέπει να προβάλλουμε διεθνώς ότι πηγή της πολιτικής ανωμαλίας στην Κύπρο είναι η Τουρκία και ότι το πρόβλημα είναι θέμα εισβολής – κατοχής και όχι απλώς δικοινοτικό.
Έγινε λόγος για «Σημιτισμό», προσπαθώντας να αποδώσει μια γενικότερη ιδεολογική προσέγγιση που αγγίζει και το εθνικό μας ζήτημα. Εντοπίζετε μια τέτοια συνεκτική ιδεολογική συγκρότηση εντός της κυπριακής και ελλαδικής κοινωνίας;
Τ.Τ: Δεν γνωρίζω αυτή την έκφραση ούτε και αντιλαμβάνομαι τι ακριβώς εννοεί ο κ. Κοτζιάς.
Χ.Ι: Το φαινόμενο του «Σημιτισμού» που κυριάρχησε στο ΠΑΣΟΚ μετά τον Ανδρέα Παπανδρέου συνεχίζει να υπάρχει στην Αθήνα και έχει να κάνει με νοοτροπίες που διαμορφώθηκαν στο ελλαδικό κράτος μετά την Μικρασιατική Καταστροφή. Πρόκειται για την αντίληψη που υποτιμά τα αιτήματα και τους αγώνες του εξωελλαδικού ελληνισμού, με μία εμφανή τάση κατευνασμού της τουρκικής επιθετικότητας και τέλος προσαρμογής στις τουρκικές ηγεμονικές αξιώσεις. Αυτή η νοοτροπία μεταφέρθηκε και στην Κύπρο εν ονόματι του «εκσυγχρονισμού». Αυτή η ιδεολογικοπολιτική συγκρότηση έδειξε το πρόσωπό της στο δημοψήφισμα του 2004 και κάποιο πήγαν να την επαναλάβουν και στο Κραν Μοντανά.
Ομολογουμένως, το Κραν Μοντανά αποτέλεσε και αποτελεί ακόμη το μήλον της έριδος στο εσωτερικό μέτωπο γιατί ακριβώς συνοψίζει αντιθετικές στρατηγικές και ιδεολογικές προσεγγίσεις για το εθνικό μας θέμα. Επηρεάζει, μάλιστα και την συνέχεια των διαπραγματεύσεων. Σχολιάστε.
Τ.Τ: Όντως, υπάρχουν διαμετρικά αντίθετα αφηγήματα για το τι πράγματι συνέβη εκεί. Εμείς εκφράσαμε κατ΄επανάληψη τη δική μας αντίληψη – με την οποία στη συνέντευξή του συμφωνεί σε μεγάλο βαθμό και ο κ. Κοτζιάς - αλλά το ζητούμενο είναι τι κάνουμε σήμερα. Χάθηκαν πάνω από τρία χρόνια χωρίς διαπραγματευτική διαδικασία με αποτέλεσμα πλέον να έχουμε απέναντί μας τον κ. Τατάρ που ανοιχτά προπαγανδίζει λύση δύο κρατών. Η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη αλλά δεν μπορούμε παρά να συνεχίσουμε τον αγώνα για λύση, απελευθέρωση και επανένωση στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου.
Χ.Ι: Συμφωνώ ότι το Κραν Μοντανά ανέδειξε τις αντιθετικές στρατηγικές και ιδεολογικές προσεγγίσεις για το εθνικό μας θέμα, για να προσθέσω και την υποκρισία και διγλωσία κάποιων κομμάτων. Πιστεύω ότι το Κραν Μοντανα ήταν ένα οριακό σημείο που μας κατέδειξε το μοντέλο με το οποίο η Τουρκία εκλαμβάνει τη λύση του Κυπριακού. Συνεπώς για να πάνε σε νέες διαπραγματεύσεις θα πρέπει να γίνει μία συνολική επαναδιατύπωση της στρατηγικής μας. Η μέχρι τώρα στρατηγική μας απεδείχθη αναποτελεσματική και μας έφερε σε επικίνδυνα αδιέξοδα.
Πώς πρέπει να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις μετά και την συνάντηση Τατάρ – Αναστασιάδη; Πλέον φαίνεται να μην υπάρχει καν σύγκλιση σε μια κοινή βάση λύσης. Μάλιστα, ενώ εμείς επικαλούμαστε το πλαίσιο Γκουτέρες, τα ίδια τα γεγονότα και η Τ/κ ηγεσία το ξεπερνούν.
Τ.Τ: Δεν ξέρω αν τα γεγονότα ξεπερνούν το πλαίσιο Γκουτέρες αλλά σίγουρα το ξεπερνούν με τις δηλώσεις τους Τουρκία και Τατάρ. Τι κάνουμε, λοιπόν; Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, πρέπει να εμμένουμε σε συνέχιση της διαπραγματευτικής διαδικασίας από εκεί που είχε μείνει με το πλαίσιο Γκουτέρες και τις συγκλίσεις. Στην πράξη αυτή τη φορά, όχι στα λόγια. Πρέπει να πείσουμε ότι είμαστε πράγματι έτοιμοι γι΄αυτό. Μόνο έτσι θα δοκιμάσουμε την Τουρκία, με την ελπίδα ότι θα επιστρέψει εκεί που βρισκόταν στο Κραν Μοντανά. Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει με βεβαιότητα πώς θα συμπεριφερθεί ο Ερντογάν. Τουλάχιστον, όμως, αν εμμένουν στη δημόσια σημερινή ρητορική τους εκείνοι πλέον θα είναι εκτεθειμένοι και όχι η ελληνοκυπριακή πλευρά.
Χ.Ι: Είναι αδύνατον να πάμε σε ουσιαστικές διαπραγματεύσεις με την συνεχιζόμενη τουρκική επιθετικότητα και με βάση τις μαξιμαλιστικές τουρκικές αξιώσεις. Έχουμε ήδη ξεφύγει προ πολλού από τις βασικές αρχές που θέσαμε ως βάση μίας δίκαιης και βιώσιμης λύσης. Διερωτώμαι πόσο αξιόπιστη μπορεί να είναι πλέον η πολιτική θέση να υποστηρίζεις μία λύση στη βάση του διοικητικού και γεωγραφικού διαχωρισμού της Κύπρου, με παραχωρήσεις μάλιστα αριθμητικής ισότητας ή ακόμη συγκυριαρχίας στην κεντρική κυβέρνηση και να παζαρεύεις την εκ περιτροπής προεδρία αλλά αυτή τη λύση να την ονομάζεις «επανένωση» και να έχεις την ψευδαίσθηση ότι αυτό αποτελεί υλοποίηση του στρατηγικού σου στόχου δηλαδή της απελευθέρωσης της πατρίδας σου από την Τουρκία.
Έγινε από τον κ. Κοτζιά έμμεση αναφορά για ανάγκη αναπροσδιορισμού του πλαισίου λύσης. Συγκεκριμένα, έγινε λόγος για τον αρχικό στόχο της Κ.Δ, για μια ομοσπονδία που γίνεται κατανοητή γεωγραφικά και με πολλές περιφέρειες, όχι δύο. Θεωρείτε πως είναι μια καλή χρονική περίοδος για αλλαγή πλεύσης, νοουμένου ότι η τουρκική επιθετικότητα οργιάζει φανερώνοντας κατά κάποιο τρόπο τις προθέσεις της;
Τ.Τ: Δεν υπάρχει χειρότερη περίοδος για τέτοιες προσεγγίσεις. Το γιατί εξηγείται στην προηγούμενη απάντηση. Αν πράξουμε αυτό που υπονοεί ο κ. Κοτζιάς, το μόνο που θα καταφέρουμε θα είναι η συνυπευθυνότητα για το βέβαιο νέο ναυάγιο που θα ακολουθήσει.
Χ.Ι: Η απροκάλυπτη τουρκική επιθετικότητα μας δίδει μία ευκαιρία επανεκτίμησης της πορείας του Κυπριακού Ζητήματος τα τελευταία 46 χρόνια και πιο ειδικά του επιδιωκόμενου μοντέλου της λύσης που είναι η διζωνική ομοσπονδία. Τι πετύχαμε στα 46 χρόνια δικοινοτικών συνομιλιών; Δώσαμε την ευκαιρία στην Τουρκία να εξαγοράσει χρόνο και σταδιακά διολισθήσαμε στις τουρκικές θέσεις. Βεβαίως μας ανησυχεί το ενδεχόμενο τουρκοποίησης των κατεχομένων, αλλά περισσότερο μας ανησυχεί μία κακή λύση να μην τουρκοποιήσει και τις ελεύθερες περιοχές. Αν Τουρκία δεν βιάζεται για καλή λύση, δεν σημαίνει ότι εμείς θα βιαζόμαστε για κακή λύση, για λύση εθνικής αυτοκτονίας.
Θα μάθει ποτέ η κοινή γνώμη τι έγινε πραγματικά;
Τ.Τ: Εμείς δεν διστάσαμε ποτέ να πούμε τι έγινε πραγματικά, γνωρίζοντας μάλιστα ότι είναι πολύ δύσκολο να πείσουμε έχοντας απέναντί μας μια Τουρκία πιο προκλητική από ποτέ. Θα συνεχίσουμε να το πράττουμε ανεξαρτήτως κόστους, όχι για αντιπολιτευτικούς λόγους αλλά γιατί είναι αδήριτη η ανάγκη αλλαγής γραμμής πλεύσης. Η κάθε πολιτική κρίνεται από το αποτέλεσμα και βλέπετε τι συμβαίνει γύρω μας μετά το ναυάγιο του Κραν Μοντανά.
Χ.Ι: Μπορεί η κοινή να μην μάθει τι έγινε πραγματικά, δικαιούται όμως η κοινή γνώμη να καταλάβει ποιοι δικαιώθηκαν στις θέσεις τους στο κυπριακό και ποιοι διαψεύσθηκαν, αφού πρώτα καλλιέργησαν στο λαό μεγάλες προσδοκίες, οι οποίες μετατράπηκαν σε μεγάλες ψευδαισθήσεις.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Κίτρινη προειδοποίηση για βροχές και καταιγίδες - Πότε τίθεται σε ισχύ και πόσο θα διαρκέσει
• Πέντε σημάδια που δείχνουν ότι βρίσκεστε στα όρια του αλκοολισμού: Τι να μην κάνετε στις γιορτές
• Περιπέτεια υγείας για τη Σοφία Μουτίδου: «Πέρασα δεινά ένα εικοσιτετράωρο»
• Αυστραλία: Βίασε τρεις γυναίκες σε μπάτσελορ - Συγκρατούμενος του στη φυλακή «εκδικήθηκε»
• Θλίψη στη Λευκωσία: Πέθανε ο Παντελής Ιγνατίου- Η παράκληση της οικογένειας - Δείτε φωτογραφία του
Λετυμπιώτης: «Στη βάση διεθνούς δικαίου να είναι η όποια συμφωνία Τουρκίας - Συρίας»
Η οποία πρόθεση σύναψης συμφωνίας μεταξύ Τουρκίας - Συρίας, ως χώρες με παρακείμενες ακτές, θα πρέπει να βασίζεται στο Διεθνές δίκαιο και δη στο εθιμικό διεθνές δίκαιο της θάλασσας όπως αυτό αντανακλάται στην UNCLOS, και να λαμβάνει υπόψη τα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας στην περιοχή αναφέρει σε δήλωσή του στο ΚΥΠΕ ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης.
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
