Επέστρεψε στη βάση του το Oruc Reis λίγο πριν την Σύνοδο κορυφής της ΕΕ

Στο λιμάνι της Αττάλειας βρίσκεται εδώ και λίγες ώρες το τουρκικό ερευνητικό πλοίο Oruc Reis έπειτα από περιπλάνηση 49 ημερών σε μια μεγάλη θαλάσσια περιοχή ανατολικά της Ρόδου και νότια του Καστελλόριζου όπου πραγματοποίησε -σύμφωνα με τους ισχυρισμούς των Τούρκων- σεισμικές εργασίες σε μια ζώνη που περιλαμβάνει και ελληνική υφαλοκρηπίδα.

Η επιστροφή του Oruc Reis στη βάση του στην Αττάλεια δεν συνιστά διακοπή των ερευνών, ούτε και θα πρέπει να θεωρηθεί σαν κίνηση καλής θέλησης από τον Ερντογάν. Το τουρκικό ερευνητικό έκανε εργασίες επί 49 συνεχείς ημέρες και όταν ολοκλήρωσε τις δισδιάστατες αποτυπώσεις της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, επέστρεψε στο λιμάνι της Αττάλειας. Εάν άλλωστε συνυπολογιστεί και η πρώτη φάση των ερευνών από το Oruc Reis που ξεκίνησε στις 10 Αυγούστου και διήρκεσε 45 ημέρες, αθροιστικά προκύπτει ότι ο τουρκικός στολίσκος των τριών ερευνητικών (Oruc Reis, Ataman, Cengiz Han) κινήθηκε για περισσότερο από τρεις μήνες σε μια μεγάλη θαλάσσια περιοχή στην οποία οι Τούρκοι αξιώνουν μονομερώς κυριαρχικά δικαιώματα για εκμετάλλευση πιθανών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, παρά το γεγονός ότι η περιοχή στην οποία η Άγκυρα προσπαθεί να δημιουργήσει τετελεσμένα βρίσκεται εντός των θαλασσίων ζωνών που σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο ανήκουν σε ελληνική δικαιοδοσία.

Οπως είχαν πει από την αρχή οι Τούρκοι υπουργοί Ενέργειας, Άμυνας και Εξωτερικών, οι έρευνες του Oruc Reis είχε σχεδιαστεί να διαρκέσουν τρεις μήνες. Από αυτή τους την απόφαση δεν μετακινήθηκαν ούτε κατά ένα εκατοστό και μάλιστα ήταν δεκάδες οι περιπτώσεις που το Oruc Reis και ο τουρκικός στολίσκος των πέντε πολεμικών πλοίων που το συνόδευαν εμφανώς διεξήγαγε έρευνες σε απόσταση μικρότερη των 12 ναυτικών μιλίων απότο σύμπλεγμα του Καστελλόριζου αλλά ακόμη και από τη Ρόδο.

Η απειλή των κυρώσεων της ΕΕ

Η ολοκλήρωση των ερευνών του Oruc Reis συμπίπτει χρονικά με την επικείμενη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις 10 και 11 Δεκεμβρίου στις Βρυξέλλες, όπου η Ελλάδα αλλά και ένα μεγάλο μπλοκ ευρωπαϊκών χωρών ζητούν από την Γερμανία να προτείνει την ενεργοποίηση σκληρών οικονομικών μέτρων στο καθεστώς της Άγκυρας. Είναι πλέον του προφανούς ότι ο Ταγίπ Ερντογάν αναμένεται να προσπαθήσει να παρουσιάσει σαν δήθεν χειρονομία καλής θέλησης την επιστροφή του Oruc Reis στην Αττάλεια, για να μπλοκάρει το ενδεχόμενο επιβολής μέτρων από την ΕΕ.

Η Αθήνα έχει διαμηνύσει στην ΕΕ ότι δεν θα υποχωρήσει στις πιέσεις ισχυρών εταίρων και συμμάχων να ξεκινήσει άμεσα και χωρίς προϋποθέσεις εφ’ όλης της ύλης διάλογος με την Άγκυρα και από την άλλη επιχειρεί να σχηματοποιήσει το περίγραμμα των κυρώσεων που ένα μεγάλο γκρουπ ευρωπαϊκών χωρών θέλουν να επιβληθούν στην Τουρκία για την επιθετικότητα των τελευταίων μηνών σε Ανατολική Μεσόγειο και Αιγαίο.

«Δόθηκε στην Τουρκία κάθε ευκαιρία μέχρι σήμερα. Η Τουρκία δεν ανταποκρίθηκε. Οιαδήποτε εκ του πονηρού εκδήλωση δήθεν “καλής θέλησης” της τελευταίας στιγμής, οποιαδήποτε προσχηματική  “θετική” χειρονομία,  θα έχει μόνο στόχο να αμβλυνθεί η εικόνα της κατ’ εξακολούθηση απαράδεκτης παραβατικής συμπεριφοράς» τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, θέλοντας να προλάβει πιθανές «μπαμπεσιές». Η πληροφορία που έχει φτάσει στην ελληνική κυβέρνηση είναι ότι ενδεχομένως ο Ταγίπ Ερντογάν να προτείνει τις επόμενες ημέρες την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών, θέλοντας να εξευμενίσει τους Ευρωπαίους που ζητούν απελπισμένα την επιβολή σκληρών μέτρων στην Άγκυρα. Σε αυτή την περίπτωση η Αθήνα απαντά ότι είναι διατεθειμένη να συμφωνήσει σε επανεκκίνηση του διαλόγου με την γειτονική χώρα, αρκεί να έχει περάσει ικανός χρόνος στον οποίο η τουρκική πλευρά θα αποστεί από προκλητικές ενέργειες και απόπειρα σφετερισμού ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων. «Η Ελλάδα βεβαίως μένει πάντα πιστή στην ιδέα του ειλικρινούς διαλόγου. Αλλά απαιτεί ως προς τούτο συνομιλητή που θα έχει αποδείξει την υπακοή του στο Διεθνές Δίκαιο ως διαρκή επιλογή και όχι ως σημαία ευκαιρίας» ήταν η χαρακτηριστική δήλωση του Νίκου Δένδια που οριοθέτηση την εθνική γραμμή στο μείζον ζήτημα που θέτει η αναθεωρητική πολιτική της Τουρκίας.

Η προσπάθεια για επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία

Τι επιδιώκει η ελληνική πλευρά από το επερχόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 10 και 11 Δεκεμβρίου; «Να αποφασιστεί μια επιλογή μέτρων ώστε αν η τουρκική κυβέρνηση επανέλθει στην παρανομία να ξέρει τι την περιμένει» απαντά ξεκάθαρα στο ΘΕΜΑ κορυφαίο στέλεχος της ελληνικής κυβέρνησης.

Στην παρατήρησή μας ότι ο Ταγίπ Ερντογάν έγραψε στα παλαιότερα των υποδημάτων του την προειδοποίηση της Συνόδου Κορυφής του Οκτωβρίου και λίγες ημέρες μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έβγαλε στο Καστελλόριζο το Oruc Reis για σεισμικές έρευνες σε περιοχή ελληνικής υφαλοκρηπίδας, ο συνομιλητής μας απαντά ότι η Αθήνα εργάζεται για να συνταχθεί μια λίστα πιθανών μέτρων, τα οποία «να είναι εκεί, να υπάρχουν και να είναι έτοιμα να ενεργοποιηθούν», κατά την έκφραση του κυβερνητικού στελέχους που είναι επιφορτισμένου με την προετοιμασία εν όψει της σύναξης των ευρωπαίων ηγετών στις 10 και 11 Δεκεμβρίου.

«Οι Τούρκοι σέβονται μόνο τη δύναμη της αποφασιστικότητας» εξηγεί διπλωματικός παράγοντας και συμπληρώνει: «Μια κρίσιμη μάζα ευρωπαϊκών χωρών τάσσεται υπέρ της επιβολής κυρώσεων στην Τουρκία. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δίνει κατευθύνσεις, δεν αποφασίζει μέτρα. Εκ των πραγμάτων η λίστα Μπορέλ θα μπει στο τραπέζι των συζητήσεων. Το ερώτημα είναι «αν οι ηγέτες της ΕΕ θα μπουν σε συζήτηση λεπτομερειών, αν θα φτάσουν δηλαδή να κατονομάσουν επακριβώς τι θέλουν να γίνει με την Τουρκία».

Τις προηγούμενες εβδομάδες  η Αθήνα και το Παρίσι ζήτησαν ανοιχτά την αναθεώρηση της τελωνειακής ένωσης ΕΕ-Τουρκίας, την ώρα που στην Γερμανία –πλην της καγκελαρίας- το αίτημα για εμπάργκο στην πώληση όπλων προς το καθεστώς της Άγκυρας κερδίζει συνεχώς έδαφος. «Θέλουμε να σταλεί το μήνυμα στην Τουρκία και στις αγορές ότι η θετική ατζέντα έχει φύγει απ’ το τραπέζι και πλέον συζητάμε για την επιβολή σοβαρών κυρώσεων» τονίζει παράγοντας διπλωματικής αποστολής στην Αθήνα.

Ο παράγοντας Μέρκελ

Σε μία χρονική περίοδο ευμετάβλητη, όπου όλοι οι εμπλεκόμενοι μοιάζουν να παίζουν μια παρτίδα σκάκι, το μεγάλο ερώτημα είναι πώς θα κινηθεί η Άνγκελα Μέρκελ. Η καγκελάριος της Γερμανίας δεν πιστεύει στις οριστικές ρήξεις και δεν έχει κρύψει την πρόθεσή της να γεφυρώσει το χάσμα με την Τουρκία. «Το κακό που κάνουν οι Γερμανοί είναι ότι δεν ξέρουν τη δύναμή τους και φοβούνται την αντίδραση Ερντογάν» σημειώνει διπλωματικός παράγοντας. Αντίθετα με την ατζέντα της γερμανικής καγκελαρίας, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν φαίνεται ότι έχει ξεγράψει τους Τούρκους. Όσο σκληρή κι αν είναι η τακτική του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου απέναντι στην Τουρκία, στις Βρυξέλλες αναμένουν ότι η Άγκυρα θα αντιδράσει στην απόφαση της Συνόδου Κορυφής. Το ερώτημα είναι αν θα οι Τούρκοι θα αντιδράσουν «λελογισμένα» ή αν η αντίδραση του Ερντογάν θα είναι εκτός ορίων.