Κατά πάγια νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου τα δικόγραφα συνιστούν το θεμέλιο της δίκης καθώς είναι αυτά που καθορίζουν τις παραμέτρους της και αποτελούν το αποκλειστικό μέσο για τον προσδιορισμό των επίδικων θεμάτων (βλ. Αθανασίου v. Reana Manufacturing & Trading Co Ltd κ.α. 2001, 1 (Γ) Α.Α.Δ).
Ο επακριβής προσδιορισμός των επίδικων θεμάτων συναρτάται άμεσα με το αντιπαραθετικό σύστημα της δίκης, που ισχύει στο κυπριακό νομικό σύστημα και συνιστά απόρροια της φυσικής δικαιοσύνης που επιβάλλει τη διασφάλιση του δικαιώματος του κάθε διαδίκου για ουσιαστική ευκαιρία απάντησης στους ισχυρισμούς του αντιδίκου του (βλ. Παπαγεωργίου v. Λούη Κλάππα 1991 1 Α.Α.Δ. 24). Σύμφωνα με το αντιπαραθετικό σύστημα (adversarial), οι διάδικοι μέσω των δικογράφων τους, χαράζουν τις ράγες της σιδηροδρομικής γραμμής επί της οποίας θα κυλήσει το τραίνο της αντιδικίας των αντιδίκων καθώς το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν μπορεί αν επεκταθεί στην επίλυση θεμάτων τα οποία δεν περιλαμβάνονται στα Δικόγραφα (βλ. Exalco S.A. v. Αλουμινέξ Λτδ κ.α. (2007 1 ΑΑΔ 991).
Ωστόσο για λόγους ορθής διεξαγωγής της δικονομικής διαδικασίας το περιεχόμενο των δικογράφων δεν μπορεί να είναι αυθαίρετο. Ως εκ τούτου ο θεσμός 4 της Διάταξης 19 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας καθορίζει κατά τρόπο ξεκάθαρο και επιτακτικό τους κανόνες σύνταξης των δικογράφων. Δύο από τους βασικότερους κανόνες σύμφωνα με αυτόν είναι ότι τα Δικόγραφα θα πρέπει να περιέχουν συνοπτικά (summary form) τα γεγονότα τα οποία σχετίζονται με την επίδικη διαφορά, αποδίδοντας την ουσία της επίδικης υπόθεσης (material facts) και ότι δεν πρέπει να περιέχουν μαρτυρία. Η ερμηνεία του όρου σχετικό γεγονός εξαρτάται πάντοτε από τις ειδικές συνθήκες κάθε υπόθεσης. Σύμφωνα με την αγγλική απόφαση Bruce v. Odhams Press Ltd (1936) 1 All E.R. 294 η λέξη «material» η οποία χρησιμοποιείται στον αντίστοιχο αγγλικό θεσμό σημαίνει τα απολύτως αναγκαία για τους σκοπούς διαμόρφωσης ολοκληρωμένης έκθεσης απαίτησης (necessary for the purpose of formulating a complete statement of claim).
Οι συνέπειες της παράβασης των εν λόγω κανόνων σύνταξης δικογράφων προβλέπονται στο θεσμό 26 της Διάταξης 19 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας, όπου αναφέρεται ότι «Το Δικαστήριο μπορεί καθ’ οιονδήποτε στάδιο της διαδικασίας να διατάξει τη διαγραφή ή τροποποίηση οιουδήποτε ζητήματος σε οιανδήποτε οπισθογράφηση ή δικόγραφο η οποία μπορεί να θεωρηθεί μη αναγκαία ή σκανδαλώδης ή που θα τείνει να προκαταβάλει,
περιπλέξει η καθυστέρηση την όλη εκδίκαση της αγωγής.» Δυνάμει της Δ.19 Θ.26 σε περίπτωση που ο Ενάγοντας ή ο Εναγόμενος θεωρούν ότι υπάρχει παραβίαση των αναφερόμενων κανόνων σύνταξης δικογράφων από τον αντίδικο τότε έχει τη δυνατότητα καταχώρισης Αίτησης για διαγραφή ή τροποποίηση παραγράφων της Υπεράσπισης ή της Έκθεσης Απαίτησης αντίστοιχα. Ωστόσο η απλή αναφορά ότι οι συγκεκριμένες λέξεις, προτάσεις ή παράγραφοι των οποίων ζητείται η διαγραφή είναι αχρείαστες, σκανδαλώδεις ή τείνουν να επηρεάσουν ή να ενοχλήσουν ή να καθυστερήσουν την δίκαιη διεξαγωγή της δίκης, δεν αρκεί για την επιτυχία μιας τέτοια είδους Αίτησης καθώς ο Αιτητής θα πρέπει να αιτιολογήσει επαρκώς και να καταγράψει τον λόγο για τον οποίο θεωρεί ότι το δικόγραφο του αντιδίκου του πάσχει από όσα του καταλογίζει. Σχετικό είναι το απόσπασμα στο σύγγραμμα Bullen and Leake and Jacob’s Precedents of Pleadings, σελ. 141 και 142 στο οποίο αναφέρεται ότι : “The applications should specify precisely what order is being sought, e.g. to strike out, or to stay or dismiss the action or to ender judgement and precisely what is being attacked and on what grounds”. Όσο αφορά το χρόνο υποβολής Αίτησης της εξεταζόμενης φύσεως η Δ.19, Θ.26 δεν θέτει χρονικούς περιορισμούς, αντίθετα προνοεί ρητά ότι Διάταγμα διαγραφής μπορεί να εκδοθεί σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας. Ωστόσο είναι προτιμότερο η Αίτηση να υποβάλλεται ενώπιον του Δικαστηρίου χωρίς καθυστέρηση και κατά κανόνα πριν το κλείσιμο των δικογράφων καθώς σε διαφορετική περίπτωση το Δικαστήριο μπορεί να αρνηθεί να ασκήσει θετικά την ευχέρεια που έχει επί του θέματος.
Ιδιαίτερης σημασίας όμως για άσκηση της θεραπείας που προβλέπει η Δ.19, Θ.26 και παράλληλα για αποφυγή παραβίασης της, είναι η κατανόηση της. Σύμφωνα με το σύγγραμμα Annual Practice, 1958, σελ.477-479, η φράση «Tend to prejudice, embarrass or delay the fair trial of the action” έχει ερμηνευθεί φιλελεύθερα από τα Δικαστήρια, έτσι ώστε απλή πολυλογία να μην προκαλεί αμηχανία, φτάνει να μην υπάρχει παραβίαση των κανόνων σύνταξης της δικογραφίας. Σαφής διατύπωση του πότε ένα Δικόγραφο μπορεί να χαρακτηρισθεί ότι προκαλεί αμηχανία αναφέρεται στη σελίδα 147 του Bullen and Leake and Jacob’s Precedents of Pleadings όπου αναφέρεται ότι “Accordingly a Pleading is embarrassing which is ambiguous or unintelligible or which states immaterial matter and so raises irrelevant issues which may involve expense, trouble and delay and thus will prejudice the fair trial of the action, and so is a pleading which contains irrelevant or unnecessary allegations.”
Εκτός από τους άσχετους και αχρείαστους ισχυρισμούς εξίσου απαράδεκτη είναι και η παράθεση μαρτυρίας σε ένα Δικόγραφο. Αναφορά σε αυτό το ζήτημα διατυπώνεται με
αυστηρό και ξεκάθαρο τρόπο στη νομολογία και συγκεκριμένα στην Merchants’ and Manufacturers’ Incurance Co. v. Davies (1938) 1 K.B. 196, 207 όπου αναφέρεται ότι « η μαρτυρία με την οποία μπορεί να αποδειχθεί οποιοδήποτε από τα επίδικα θέματα δεν έχει θέση σε Δικόγραφο και αν παρεισφρήσει πρέπει να διαγραφεί».
Σε πρόσφατη απόφαση που εξέδωσε το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας κατόπιν Αίτησης του γραφείου μας για διαγραφή παραγράφων της Έκθεσης Απαίτησης του Ενάγοντα, το Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι υπήρχε παραβίαση των κανόνων σύνταξης της Έκθεσης Απαίτησης καθώς σε αυτό υπήρχε παράθεση μαρτυρίας αλλά και ισχυρισμοί άσχετοι με τα επίδικα ζητήματα και ως εκ τούτου διέταξε την διαγραφή των σχετικών παραγράφων. Η θεραπεία την οποία παρέχει η Δ.19, Θ.27 μπορεί να χαρακτηριστεί ως δραστικό μέτρο καθώς ουσιαστικά επιτρέπει επέμβαση του Δικαστηρίου στα δικόγραφα και των δύο πλευρών γι’ αυτό όπως έχει νομολογηθεί από πληθώρα αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου πρέπει να ασκείται με προσοχή και φειδώ και όπου αυτό κρίνεται ως αναγκαίο. Η πιο εύστοχη πρόταση η οποία περιγράφει την εξουσία της Δ.19, Θ.27 βρίσκεται στην απόφαση Lavar Shipping Co Ltd & Another v. Souras Bros Ltd & Another (1972) 4 J.S.C. όπου το Δικαστήριο αναφέρει: “Through the Order 19, Rule 26 is wide, its operation is limited”.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Μαθητής Δημοτικού στη Λευκωσία χτύπησε καθηγητές - Ενήμερη και η Υπουργός
• ExxonMobil: Προγραμματίζει νέες γεωτρήσεις σε τεμάχια 5 και 10 αρχές 2025
• Δύσκολες ώρες για παλαίμαχο ποδοσφαιριστή της Ομόνοιας - Έφυγε από την ζωή ο πατέρας του
Αίολη η αισιοδοξία για τη «διπλωματία του καφέ» -«Ναρκοθετεί» τα «ήρεμα νερά» η Άγκυρα
Ενώ η Λευκωσία αναμένει στο ακουστικό για τα επόμενα βήματα στο κυπριακό και για τη σύγκληση της πενταμερούς συνάντησης, ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, καταρρίπτει όλα όσα προσπαθεί η Αθήνα να παρουσιάσει το τελευταίο διάστημα μέσω του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη περί ήρεμων νερών στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, οι οποίες περνούν μέσα από το κυπριακό.
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
