Στη δημιουργία εθνικής νομοθετικής ρύθμισης για την εξουσιοδότηση και εγγραφή των διαστημικών δραστηριοτήτων, στη βάση των σχετικών διεθνών Συμβάσεων, στις οποίες η Κυπριακή Δημοκρατία αποτελεί συμβαλλόμενο μέρος, προχωρεί η Κύπρος, μέσω νομοσχεδίου που κατέθεσε η Κυβέρνηση στη Βουλή.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην Εισηγητική Έκθεση, με τη θέσπιση της εν λόγω νομοθεσίας, η Κύπρος θέτει γερά θεμέλια για την ανάπτυξη και ενδυνάμωση του διαστημικού της Οικοσυστήματος.
Το νομοσχέδιο που τιτλοφορείται ως ο «περί Διαστήματος Νόμος του 2022», εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο στις 30 Νοεμβρίου 2022 και κατατέθηκε στη Βουλή την περασμένη Πέμπτη, κατά την έκτακτη συνεδρία του Σώματος.
Σύμφωνα με την Αιτιολογική Έκθεση, την οποία υπογράφει ο Γενικός Εισαγγελέας, Γιώργος Σαββίδης, σκοπός του προτεινόμενου νομοσχεδίου είναι η δημιουργία του κατάλληλου θεσμικού πλαισίου, ιδίως:
• Καθορισμού των εξουσιών, αρμοδιοτήτων και καθηκόντων του Υφυπουργού Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής και του Διευθυντή Τμήματος Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών (ΤΗΕ) για ζητήματα που αφορούν τις διαστημικές δραστηριότητες
• Ρύθμισης των διαδικασιών χορήγησης εξουσιοδότησης από το Διευθυντή για τη διενέργεια διαστημικών δραστηριοτήτων και ενδεχόμενης τροποποίησης ή ανάκλησης αυτών σε πρόσωπα που προτίθενται να διεξάγουν δραστηριότητες στη Δημοκρατία
• Καθορισμού των προϋποθέσεων και κριτηρίων αξιολόγηση υποβληθεισών αιτήσεων για χορήγηση εξουσιοδότησης
• Επιβολής υποχρεώσεων στα πρόσωπα που εξουσιοδοτούνται να διεξάγουν διαστημικές δραστηριότητες στη Δημοκρατία
• Σύστασης του εθνικού μητρώου διαστημικών αντικειμένων,
λαμβανομένων υπόψη των διεθνών υποχρεώσεων της Δημοκρατίας και διασφαλίζοντας ότι οι διαστημικές δραστηριότητες διεξάγονται με τρόπο ασφαλή για το περιβάλλον, την ασφάλεια προσώπων και περιουσίας και τα γενικότερα συμφέροντα της Δημοκρατίας.
Γιατί κρίθηκε αναγκαία η ετοιμασία του νομοσχεδίου
Σύμφωνα, εξάλλου, με την Εισηγητική Έκθεση, στην Κυπριακή Δημοκρατία, αρμόδια αρχή για τα θέματα διαστήματος είναι το Τμήμα Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών του Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής.
«Με την αύξηση των διαστημικών δραστηριοτήτων από κρατικούς και μη κρατικούς φορείς από όλο τον κόσμο και, λαμβάνοντας υπόψη ότι τα Κράτη θα πρέπει να υιοθετήσουν, να αναθεωρήσουν ή να τροποποιήσουν εθνικά ρυθμιστικά πλαίσια, ώστε να διασφαλιστεί η αποτελεσματική εφαρμογή σχετικών, γενικά αποδεκτών διεθνών κανόνων, προτύπων και πρακτικών για την ασφαλή διεξαγωγή των δραστηριοτήτων στο Διάστημα. Σε αυτό το πλαίσιο, η υποχρέωση της Κυπριακής Δημοκρατίας έναντι των Διεθνών Συμβάσεων αντιμετωπίζεται μόνο με τη θέσπιση του παρόντος νομοσχεδίου», προστίθεται.
Αξίζει, πάντως, να αναφερθεί πως, η προτεινόμενη νομοθεσία αφορά φυσικά και νομικά πρόσωπα (Φορείς) που ασκούν ή προτίθενται να ασκήσουν διαστημικές δραστηριότητες, την ώρα που όλες οι διαστημικές δραστηριότητες υπόκεινται σε εξουσιοδότηση και μπορούν να διεξάγονται μόνο κατόπιν εγκρίσεως του Διευθυντή του Τμήματος Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών, εκτός από τις διαστημικές δραστηριότητες που διεξάγονται από Κρατικές Υπηρεσίες για σκοπούς εθνικής ή δημόσιας ασφάλειας, άμυνας ή για δραστηριότητες του Κράτους.
Με τη θέσπιση της νομοθεσίας, αναφέρεται στην Έκθεση, οι διαστημικές δραστηριότητες θα διεξάγονται με τρόπο περιβαλλοντικά βιώσιμο, που θα προάγει την αειφόρο χρήση του διαστήματος, ενώ ο ενδιαφερόμενος Φορέας θα πρέπει να αξιολογεί τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των δραστηριοτήτων στη Γη, στην ατμόσφαιρα και στο απώτερο διάστημα, και να παρουσιάζει ένα σχέδιο με μέτρα πρόληψης και μείωσης των άμεσων και έμμεσων δυσμενών περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
Επίσης, ο Φορέας θα πρέπει να αναφέρει ρητώς οποιαδήποτε πυρηνικά υλικά και άλλες ραδιενεργές ουσίες χρησιμοποιούνται στις διαστημικές δραστηριότητες του και να αναφέρει κατά πόσο πρόκειται για διαστημικές δραστηριότητες υψηλού κινδύνου.
Σε συνέχεια των πιο πάνω, ο Φορέας που επιθυμεί να ασκήσει διαστημική δραστηριότητα υποχρεούται να υποβάλλει αίτηση στον Διευθυντή του ΤΗΕ για χορήγηση εξουσιοδότησης διαστημικής δραστηριότητας. Ακολούθως, ο Διευθυντής του ΤΗΕ θα αξιολογεί την αίτηση του και θα αποφασίζει κατά πόσο πληροί τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια για να του χορηγήσει την εξουσιοδότηση.
Προϋποθέσεις και κριτήρια
Σημειώνεται πως, για διεξαγωγή διαστημικής δραστηριότητας απαιτείται η υποβολή αίτησης στο Διευθυντή του ΤΗΕ. Με βάση τις πρόνοιες του νομοσχεδίου, οι σωρευτικές προϋποθέσεις και κριτήρια αξιολόγησης, τα οποία αφορούν σε παροχή πληροφόρησης και τεκμηρίωσης ότι ο Φορέας:
• Διαθέτει την απαραίτητη τεχνογνωσία για άσκηση διαστημικής δραστηριότητας
• Διαθέτει τους απαραίτητους οικονομικούς πόρους ή προσκομίζει αποδεικτικά στοιχεία ότι έχει τη δυνατότητα να εξασφαλίσει τους πόρους αυτούς για την άσκηση της διαστημικής δραστηριότητας
• Μεριμνά και λαμβάνει μέτρα για την ασφαλή διεξαγωγή των διαστημικών δραστηριοτήτων
• Παρέχει πληροφόρηση για τη σύνθεση/δομή και το ιδιοκτησιακό του καθεστώς
• Διεξάγει τη σκοπούμενη διαστημική δραστηριότητα σύμφωνα με τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου και τις σχετικές Διεθνείς Συμβάσεις, οι οποίες δεσμεύουν τη Δημοκρατία, καθώς και τις ισχύουσες διατάξεις του εθνικού δικαίου.
Διευκρινίζεται, δε, πως, ο Διευθυντής δύναται να ζητήσει από το Φορέα την παροχή κάθε στοιχείου, ανάλογα με τη φύση της υπό χορήγησης εξουσιοδότησης διαστημικής δραστηριότητας, το οποίο ο Διευθυντής κρίνει αναγκαίο για σκοπούς αξιολόγησης της αίτησης.
Με βάση τις πρόνοιες του νομοσχεδίου, ακόμη, ο Διευθυντής του Τμήματος Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών οφείλει να απαντήσει στην αίτηση, εντός 3 μηνών από την ημερομηνία παραλαβής όλων των στοιχείων, πληροφοριών, συνοδευτικών εγγράφων και πιστοποιητικών, εκτός αν συντρέχουν ειδικοί λόγοι που δικαιολογούν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα για την εξέταση της αίτησης.
Ευθύνη για ζημιές και αποζημιώσεις μέχρι 60 εκατ. ευρώ
Επιπρόσθετα των πιο πάνω και βάσει του νομοσχεδίου, ο εξουσιοδοτημένος Φορέας υποχρεούται όπως διεξάγει τις διαστημικές δραστηριότητες σύμφωνα με τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου όπως αυτές απορρέουν από τις Συμβάσεις του Απώτερου Διαστήματος και της Διεθνούς Ευθύνης.
Ως εκ τούτου, ο εξουσιοδοτημένος Φορέας θα υποχρεούται να καταβάλει αποζημίωση στο Διευθυντή για όλες τις ζημιές που προκαλούνται από διαστημικά αντικείμενα, που καλύπτονται από την εξουσιοδότηση, για τις οποίες η Δημοκρατία υποχρεούται να καταβάλει αποζημίωση.
Σε περίπτωση που η Δημοκρατία φέρει διεθνή ευθύνη προς αποζημίωση, σύμφωνα με το άρθρο VII της Σύμβασης για το Απώτερο Διάστημα ή τις διατάξεις της Σύμβασης Διεθνούς Ευθύνης, θεμελιώνεται δικαίωμα της Δημοκρατίας για διεκδίκηση αποζημίωσης από τον εξουσιοδοτημένο Φορέα μέχρι το ανώτατο ποσό αποζημίωσης, το οποίο καθορίζεται στο ποσό των 60 εκατομμυρίων ευρώ.
Αδικήματα και ποινές
Σύμφωνα, επίσης, με τις πρόνοιες του νομοσχεδίου, οποιοδήποτε πρόσωπο το οποίο:
• Διεξάγει διαστημικές δραστηριότητες χωρίς εξουσιοδότηση
• Μεταβιβάζει την εξουσιοδότηση διαστημικού αντικειμένου ή διαστημικών αντικειμένων σε άλλο Φορέα χωρίς την προηγούμενη απόφαση έγκριση μεταβίβασης
• Παραλείπει να συμμορφωθεί με την υποχρέωση ασφάλισης
• Παραβαίνει ή παραλείπει να συμμορφωθεί με διάταξη του Νόμου ή οποιωνδήποτε Κανονισμών ή Διαταγμάτων που εκδίδονται,
είναι ένοχο αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τα 5 έτη ή σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις 900.000 ευρώ ή και στις δύο αυτές ποινές.
Την ίδια ώρα, κάθε πρόσωπο, το οποίο δεν παρέχει ζητούμενη από αυτό πληροφορία, κατά παράβαση ή παράλειψη συμμόρφωσης με τις διατάξεις του Νόμου, είναι, επίσης, ένοχο αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τους 12 μήνες ή σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις 5.000 ευρώ.
Μεταβατικές διατάξεις
Στο νομοσχέδιο, ακόμη, περιλαμβάνονται και μεταβατικές διατάξεις, σύμφωνα με τις οποίες οι διαστημικές δραστηριότητες από Φορέα, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν πριν από την έναρξη ισχύος του παρόντος Νόμου, μπορούν να συνεχιστούν χωρίς εξουσιοδότηση για 9 μήνες από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του Νόμου.
Σημειώνεται, τέλος, ότι κατά την ετοιμασία του εν λόγω νομοσχεδίου πραγματοποιήθηκε ανοικτή Δημόσια Διαβούλευση, όπου όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη (δημόσιος και ιδιωτικός τομέας) είχαν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν. Στη διαβούλευση συμμετείχε και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Εορτολόγιο: Ποιοι γιορτάζουν σήμερα 2 Νοεμβρίου - Ο βίος των Αγίων
• Τα ζώδια σήμερα: Ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιον - Ένα Σάββατο - Θεία Δίκη ξεδιπλώνεται
Εξελίξεις πολύ σύντομα στις σχέσεις με ΗΠΑ προανήγγειλε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης
Εξελίξεις και μάλιστα «πολύ σύντομα» στις σχέσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας με τις Ηνωμένες Πολιτείας Αμερικής, προανήγγειλε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, σε συνέντευξή του στην ελληνική εφημερίδα «Τα Νέα» στον απόηχο της συνάντησής του με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν στο Λευκό Οίκο.
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
