Σε σημερινή (6/12) τοποθέτησής της, η Επίτροπος Νομοθεσίας Λουίζα Χριστοδουλίδου Ζαννέτου, με αφορμή τις αναφορές αποτελεσμάτων έρευνας για κατανάλωση αλκοόλ από ανήλικους μαθητές κατά τη χθεσινή συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης της Αρχής Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο Ασθενών Ήπατος και Φίλων Κύπρου «Προμηθέα».
ΣΧΕΤΙΚΟ ΑΡΘΡΟ: Πότες οι Κύπριοι μαθητές - Τι κατέδειξε νέα έρευνα για την κατανάλωση αλκοόλ
Αυτούσια τοποθέτηση
Η τοποθέτησή μου σήμερα θα περιοριστεί στη σημαντικότητα του περί Πωλήσεως Οινοπνευματοδών Ποτών Νόμου (ΚΕΦ.144), ο οποίος απαγορεύει την πώληση οινοπνευματωδών ποτών χωρίς άδεια λιανικής πώλησης ή άδεια εμπόρου, ενώ παράλληλα θέτει αυστηρές προϋποθέσεις αναφορικά με τη χορήγηση άδειας (άρθρο 5).
Το δε άρθρο 5Α του εν λόγω Νόμου θέτει απαγορεύσεις αναφορικά με την πώληση, τη διάθεση, τη χορήγηση και την κατανάλωση οινοπνευματώδους ποτού. Αξίζει να τονιστεί ότι με την τροποποίηση που επέφερε ο Νόμος 87(Ι) του 2020 αυστηροποιήθηκε η απαγόρευση που αφορούσε τη χορήγηση οινοπνευματώδους ποτού σε ανήλικα πρόσωπα. Συγκεκριμένα, πριν από την εν λόγω τροποποίηση απαγορευόταν η πώληση, η διάθεση ή η χορήγηση οινοπνευματώδους ποτού σε πρόσωπο ηλικίας κάτω των 17 ετών, ενώ από το 2020 το όριο ηλικίας αυξήθηκε και πλέον απαγορεύεται η πώληση, η διάθεση ή η χορήγηση οινοπνευματώδους ποτού σε πρόσωπο ηλικίας κάτω των 18 ετών.
Επίσης, απαγορεύεται ρητά η κατανάλωση από άτομο κάτω των 18 ετών. Σημαντικό είναι ότι στα πρόσωπα που φέρουν την ευθύνη για τη λήψη ή την κατανάλωση οινοπνευματώδους ποτού από πρόσωπο ηλικίας κάτω των 18 ετών, εκτός από τον ιδιοκτήτη ή διευθυντή της επιχείρησης ή αυτόν που έχει υπό τον έλεγχό του το υποστατικό ή τον χώρο στον οποίο διαπράττεται η παράβαση, καθώς και το πρόσωπο το οποίο παρέσχε το οινοπνευματώδες ποτό, έχουν προστεθεί και τα άτομα που προμήθευσαν ή τα οποία προμηθεύτηκαν και ακολούθως διέθεσαν, παρέδωσαν ή χορήγησαν. Ακόμη, επέφερε και αυστηροποίηση των ποινών αφού τώρα «Πρόσωπο το οποίο ενεργεί κατά παράβαση των διατάξεων του παρόντος άρθρου είναι ένοχο αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης, υπόκειται σε ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τους έξι μήνες ή σε πρόστιμο που δεν υπερβαίνει τις τρεις χιλιάδες ευρώ (€3.000) ή και στις δύο αυτές ποινές»
Επομένως, η λήψη ή η κατανάλωση οινοπνευματώδους ποτού από πρόσωπο ηλικίας κάτω των 18 ετών ή η χορήγηση ή η πώληση διάθεση τέτοιου ποτού συνιστούν ποινικά αδικήματα και επιφέρουν τις προαναφερόμενες ποινές.
Μία ακόμη σημαντική αλλαγή που επήλθε με την τροποποίηση του 2020 είναι η δημοσίευση από τον Αστυνομικό Διευθυντή κάθε Επαρχίας στην ιστοσελίδα της Αστυνομίας Κύπρου του αριθμού, ανά έτος, των περιπτώσεων παράβασης των διατάξεων του παρόντος Νόμου, καθώς και των υποστατικών που δεν συμμορφώνονται με τις διατάξεις αυτού.
Η πιο πάνω πρακτική υπάρχει και σε άλλες νομοθεσίες, αφού είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι η ύπαρξη «name & shame lists» είναι ένας αποτελεσματικός μηχανισμός, ο οποίος επηρεάζει τη συμπεριφορά και τις πρακτικές ενός οργανισμού. Γενικότερα, στο διεθνές δίκαιο και στο δίκαιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι λίστες «name & shame» χρησιμοποιούνται συχνά ως μηχανισμοί επιβολής, όπου απουσιάζουν άλλες ισχυρότερες εναλλακτικές ποινές[1], αφού η δημοσίευση των ονομάτων των κρατών, των οργανισμών και των επιχειρήσεων που δεν συμμορφώνονται με τις πρόνοιες μιας σύμβασης ή μιας νομοθεσίας, όπως στην προκειμένη, αποτελεί αποτρεπτικό παράγοντα και κίνητρο για τις επιχειρήσεις που θέλουν να διατηρήσουν ένα «ηθικό» και νομοταγές όνομα.
Παράλληλα, με τον περί Εξωδίκου Ρυθμίσεως Αδικημάτων Νόμο του 1997 (47(I)/1997), επιβάλλεται εξώδικο πρόστιμο ύψους €300 για την πώληση, τη διάθεση ή τη χορήγηση ποτού σε πρόσωπο κάτω των 18 ετών.
Το ερώτημα που καλούμαστε να απαντήσουμε είναι κατά πόσον ο νόμος επέφερε το επιθυμητό αποτέλεσμα, δηλαδή την απαγόρευση κατανάλωσης ποτού, ειδικά από παιδιά.
Δυστυχώς όμως, όπως αναφέρω συχνά, η ψήφιση νομοθεσιών από μόνη της δεν είναι αρκετή. Ειδικότερα, η συμπερίληψη υποχρεώσεων, απαγορεύσεων και ποινικών αδικημάτων πρέπει να συνοδεύεται με τη δημιουργία κατάλληλων μηχανισμών ελέγχου, εφαρμογής και ενημέρωσης, όλων των ενδιαφερομένων για τις υποχρεώσεις αλλά και τα δικαιώματά τους.
Θα ήθελα να τονίσω, επίσης, ότι είναι επιτακτική ανάγκη όταν ψηφίζεται ένας νόμος, όπως ο υπό αναφορά νόμος που επιφέρει αλλαγές, οι αρμόδιες υπηρεσίες και οργανισμοί να λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα όπως δράσεις και εκστρατείες ενημέρωσης, οι οποίες θα απευθύνονται σε όλους τους εμπλεκόμενους, επιχειρήσεις, σημεία πώλησης, ακόμα και σε γονείς ούτως ώστε να υπάρχει η απαιτούμενη ενημέρωση για τις πρόνοιες της κάθε νομοθεσίας.
Πολλές φορές σε σημεία πώλησης παρατηρούμε ότι υπάρχουν ενδείξεις/πινακίδες απαγόρευσης, όπως σε περίπτερα ή σε άλλα σημεία όπου πωλούνται οινοπνευματώδη ποτά, με ρητά αναγραφόμενη την απαγόρευση πώλησης σε ανηλίκους. Συνεπώς τα ερωτήματα που θέτω είναι τα εξής:
Έχουν γίνει ενέργειες σε όλα τα σημεία ή χρήζει ενίσχυσης το ζήτημα της διαφώτισης/ενημέρωσης ως προς το τι απαγορεύεται;
Το γνωρίζουν όλα τα παιδιά αλλά και οι γονείς τους ότι απαγορεύεται να καταναλώνουν αλκοόλ;
Πολύ σημαντικό, επίσης, τολμώ να πω, είναι μετά από την ψήφιση μιας νομοθεσίας να γίνεται αξιολόγησή της για το κατά πόσον επέφερε τα επιθυμητά αποτελέσματα, αλλά και για το αν χρήζει τροποποίησης ή βελτίωσης. Η εν λόγω αξιολόγηση είναι μια καλή πρακτική που γίνεται και σε άλλες χώρες. Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, οι ρήτρες παρακολούθησης των αποτελεσμάτων μιας νομοθεσίας αποτελούν διατάξεις που επιβάλλουν υποχρεώσεις συλλογής στοιχείων, παρακολούθησης της εφαρμογής της νομοθεσίας και προετοιμασίας αναφορών και εκθέσεων σε συγκεκριμένο χρονικό σημείο, αφού έχει τεθεί σε ισχύ ο νόμος.
Η Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου, ως ανώτατος συντονιστικός φορέας του κράτους για τη χάραξη της εθνικής πολιτικής για την αντιμετώπιση εξαρτήσεων, είναι υπεύθυνη για τον σχεδιασμό, την παρακολούθηση και τον έλεγχο της εφαρμογής της Εθνικής Στρατηγικής για Αντιμετώπιση των Εξαρτήσεων. Συνεπώς, καταλαβαίνουμε τον σημαντικό ρόλο που κατέχει ως προς την υιοθέτηση πολιτικών προστασίας των ευάλωτων ατόμων, όπως είναι οι ανήλικοι και την ανάληψη στοχευμένων δράσεων για τη διασφάλιση τόσο της ασφάλειάς τους όσο και της δημόσιας υγείας. Έχετε, επομένως, σημαντικό ρόλο να επιτελέσετε για την εφαρμογή της νομοθεσίας, όχι ως προς το κομμάτι της δίωξης (αφού αυτό ανήκει αλλού), αλλά της κατανόησης της σημασίας της και της δημόσιας ωφέλειας που θα υπάρχει από την πιστή εφαρμογή της.
Ως Επίτροπος Νομοθεσίας, μία από τις αρμοδιότητές μου, σύμφωνα με Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου του 2005, είναι η επισήμανση των υποχρεώσεων και ενεργειών που απορρέουν από νομοθετήματα που αφορούν την εκτελεστική εξουσία και η έκδοση συγκεκριμένων οδηγιών για συμμόρφωση. Εδώ, βέβαια, υπάρχουν αρμοδιότητες που έχουν διάρκεια και απαιτείται συνεχής εφαρμογή και επινόηση τρόπων για την εμπέδωσή τους αλλά και αλλαγή κουλτούρας.
Τέλος, θα ήθελα να αναφέρω ότι, μέσω της αρμοδιότητας που έχει το Γραφείο μου για υποβολή εισηγήσεων προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και το Υπουργικό Συμβούλιο για αναθεώρηση της νομοθεσίας, έχω πάντοτε ως κύριο στόχο μου την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ειδικότερα των δικαιωμάτων του παιδιού, καθώς και τη συμμόρφωση της Κυπριακής Δημοκρατίας με διεθνείς συμβάσεις του ΟΗΕ, όπως είναι η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Βέφα Αλεξιάδου: Πέθανε σε ηλικία 91 ετών η αγαπημένη μαγείρισσα
Συνάντηση Κορυφής Κύπρου – Ελλάδας – Ιορδανίας στη Λευκωσία - Αναλυτικά το πρόγραμμα
Η Κυπριακή Δημοκρατία θα φιλοξενήσει στις 27 Νοεμβρίου, την Τριμερή Συνάντηση Κορυφής Κύπρου – Ελλάδας – Ιορδανίας, με τη συμμετοχή του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Νίκου Χριστοδουλίδη, του Βασιλιά της Ιορδανίας Αμπντάλλα Β’ και του Πρωθυπουργού της Ελλάδας κ. Κυριάκου Μητσοτάκη.
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
