Έλεγχο σε δείγμα συναλλαγών εισπράξεων και πληρωμών, καθώς και σε δείγμα μισθών του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΥΕΚΑ) για τα έτη 2020 και 2021, διεξήγαγε η Ελεγκτική Υπηρεσία, το οποίο επιλέγηκε με συγκεκριμένη μεθοδολογία, στο πλαίσιο του ελέγχου που αποσκοπούσε στη διατύπωση ελεγκτικής γνώμης επί των οικονομικών καταστάσεων της ΚΔ.
Στο πλαίσιο του ελέγχου των οικονομικών καταστάσεων, διενεργήσαμε επίσης, έλεγχο συμμόρφωσης με την κείμενη νομοθεσία για τα έτη 2020 και 2021.
Σημειώνεται ότι απόψεις για τα εν λόγω θέματα εξέφρασε και το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας, εφόσον κατά τη διαδικασία λήψης απόψεων αυτό είχε ήδη συσταθεί. Ο έλεγχος για τις πληρωμές των Ειδικών Σχεδίων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19 περιλαμβάνει και τον έλεγχο που διενεργήθηκε για το έτος 2022.
Επιπρόσθετα, διενεργήθηκε έλεγχος σε πληρωμές που αφορούσαν στην κάλυψη εξόδων διαμονής σε ξενοδοχεία ή/και άλλα καταλύματα, για την προσωρινή στέγαση/φιλοξενία Αιτητών Διεθνούς Προστασίας (Αιτητές Ασύλου) για τα έτη 2019, 2020 και 2021.
Επίσης, διενεργήσαμε και έλεγχο σε σχέση με την παρακολούθηση ευρημάτων και συστάσεων που προέκυψαν από προηγούμενους ελέγχους της Υπηρεσίας μας, αλλά και πρόσθετων θεμάτων. Σημειώνουμε ότι, όσον αφορά στον έλεγχο των οικονομικών καταστάσεων, για τις Υπηρεσίες Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΥΚΑ), Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας (ΥΚΕ) και Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες (ΤΚΕΑΑ) δεν προέκυψαν ευρήματα από τον έλεγχο. Το δείγμα, που επιλέγηκε από το Τμήμα Εργασίας (ΤΕ) και για το Κέντρο Παραγωγικότητας (ΚΕΠΑ), περιλάμβανε μόνο μισθούς, για το οποίο δεν προέκυψε οποιοδήποτε εύρημα. Επίσης, δεν επιλέγηκαν στο δείγμα οποιεσδήποτε συναλλαγές για το Τμήμα Εργασιακών Σχέσεων (ΤΕΣ) και για το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας (ΤΕΕ).
Τα σημαντικότερα ευρήματα του ελέγχου αναφέρονται συνοπτικά πιο κάτω:
1.1 Εφαρμογή Ειδικών Σχεδίων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19
α. Διαπιστώσαμε αδυναμίες ως προς τον έλεγχο που διενεργούσε το ΥΕΚΑ κατά τον ουσιώδη χρόνο της έγκρισης των αιτήσεων και καταβολής των ειδικών επιδομάτων, που οφείλονταν, στις ιδιάζουσες συνθήκες που επικρατούσαν και την ανάγκη άμεσης πληρωμής, με στόχο την αντιμετώπιση των συνεπειών από την πανδημία του κορωνοϊού COVID-19, μέσω της στήριξης του εισοδήματος των εργαζομένων και θέσεων εργασίας και των ανέργων, καθώς και των επιχειρήσεων και των αυτοεργοδοτουμένων που είχαν επηρεαστεί.
β. Λόγω των πιο πάνω αδυναμιών, το ΥΕΚΑ προχώρησε σε εκ των υστέρων ελέγχους, οι οποίοι αποτελούσαν σημαντικό εργαλείο ως προς την επιβεβαίωση ουσιωδών παραμέτρων, που σύμφωνα με τις πρόνοιες των Σχεδίων αποτελούσαν βασική προϋπόθεση ένταξης/συμμετοχής σε αυτά. Τα Σχέδια αφορούσαν σε 20 χρονικές περιόδους από τις 16 Μαρτίου 2020 μέχρι τις 30 Οκτωβρίου 2021. Οι έλεγχοι αυτοί διενεργήθηκαν από το Υπουργείο για τις περιόδους 1-3 και τις περιόδους 10–13 των Ειδικών Σχεδίων. Για τις περιόδους 4-9 και 14-20, ο έλεγχος διενεργήθηκε από ιδιώτες ελεγκτές κατόπιν προκήρυξης διαγωνισμού. Από τους πιο πάνω ελέγχους και μέχρι τις 27.9.2023, το συνολικό ανακτήσιμο ποσό ανήλθε στα €12εκ. και κατά την ίδια ημερομηνία εκκρεμούσε η είσπραξη ποσού ύψους €3,6εκ. Στις 8.7.2024 εκκρεμούσε η είσπραξη ποσού ύψους €3,3εκ.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι ποσοστό του συνολικού ύψους των €940εκ. έχει καταβληθεί σε μη δικαιούχους, και τους εγγενείς περιορισμούς στον έλεγχο από την Υπηρεσία μας κατά τον ουσιώδη χρόνο, δεν είμασταν σε θέση να εκτιμήσουμε, το συνολικό ποσό που έχει δοθεί σε μη δικαιούχους. Συστήσαμε όπως γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες, για την ανάκτηση των ποσών που δόθηκαν στις περιπτώσεις στις οποίες έχει διαπιστωθεί ότι οι λήπτες δεν ήταν δικαιούχοι των Ειδικών Σχεδίων.
1.2 1.2.1 α. Υπηρεσία Διαχείρισης Επιδομάτων Πρόνοιας (ΥΔΕΠ) Τομέας Παροχής Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος (ΕΕΕ)
Διαπιστώσαμε αδυναμίες στη λήψη της απαιτούμενης πληροφόρησης από τα Αδειοδοτημένα Πιστωτικά Ιδρύματα (ΑΠΙ) για ύπαρξη τραπεζικών λογαριασμών ή και καταθέσεων των αιτούντων επίδομα, καθώς και τη μη εξασφάλιση στοιχείων από αδειοδοτημένα υποκαταστήματα ξένων πιστωτικών ιδρυμάτων στην Κύπρο. Συστήσαμε όπως υιοθετηθεί κατάλληλος μηχανισμός για αυτοματοποίηση της διαδικασίας συνεχούς λήψης πληροφόρησης από τα ΑΠΙ.
β. Διαπιστώσαμε τη μη έγκαιρη άσκηση της προβλεπόμενης από τη σχετική νομοθεσία κοινωνικής παρέμβασης, για εγγραφή δικαιούχου ή/και μελών της οικογενειακής μονάδας στο Μητρώο της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΑ) για παραπομπή τους για εξεύρεση εργασίας και εξέταση της δήλωσης ανικανότητάς τους, ούτως ώστε να ληφθεί ορθά η τελική απόφαση για παροχή του επιδόματος. Συστήσαμε την αναβάθμιση του Πληροφοριακού Συστήματος (ΠΣ) ΕΕΕ, για έγκαιρη ενημέρωση για τις περιπτώσεις μη εγγραφής αιτητών/δικαιούχων του ΕΕΕ στη ΔΥΑ ως άνεργοι.
γ. Διαπιστώσαμε καθυστέρηση στην παραπομπή για αξιολόγηση/πιστοποίηση της αναπηρίας ατόμων που είχαν εγκριθεί ως λήπτες Δημοσίου Βοηθήματος ως ανάπηρα άτομα, καθώς επίσης, ελλείψεις και αδυναμίες στον μηχανισμό ενημέρωσης και επιτήρησης της προβλεπόμενης διαδικασίας παραπομπής από την ΥΔΕΠ δικαιούχου αναπηρικού επιδόματος στο ΤΚΕΑΑ για αξιολόγηση. Συστήσαμε την υιοθέτηση κατάλληλου μηχανισμού ελέγχου και παρακολούθησης της προβλεπόμενης διαδικασίας παραπομπής και αξιολόγησης της αναπηρίας.
δ. Διαπιστώσαμε περιπτώσεις αλλοδαπών δικαιούχων από τρίτες χώρες, οι οποίοι, παρόλο που οι άδειες παραμονής τους στη Δημοκρατία και άλλα αποδεικτικά έγγραφα έληξαν, ούτε η ΥΔΕΠ, αλλά ούτε και οι δικαιούχοι προχώρησαν στις απαιτούμενες ενέργειες για επικαιροποίησή τους.
Συστήσαμε όπως εξασφαλιστεί όλη η απαραίτητη πληροφόρηση και γίνουν οι ενδεδειγμένες ενέργειες για αυτοματοποίηση της διαδικασίας ενημέρωσης του ΠΣ ΕΕΕ.
ε. Διαπιστώσαμε μη επανέλεγχο και μη επικαιροποίηση των δεδομένων ακίνητης ιδιοκτησίας που στην πλειονότητά τους λήφθηκαν το 2014, από το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας (ΤΚΧ), με την αρχική καταχώρηση και εξέταση των αιτήσεων.
Η ΥΔΕΠ στην απαντητική της επιστολή για τον έλεγχο του 2020, μας πληροφόρησε ότι τον Απρίλιο του 2022 εξασφαλίστηκε από το ΤΚΧ επικαιροποιημένο αρχείο με βάση το οποίο έγινε επανεξέταση του κριτηρίου της ακίνητης ιδιοκτησίας για το σύνολο των δικαιούχων ΕΕΕ. Από την επανεξέταση των αιτήσεων, εντοπίστηκαν 885 περιπτώσεις όπου επήλθε αλλαγή στο ύψος της ακίνητης ιδιοκτησίας, όπως πιο κάτω: (i) (ii) (iii) 57 δικαιούχοι, μετά από τη σχετική διερεύνηση, τερματίστηκαν, καθότι δεν πληρούσαν πλέον το σχετικό κριτήριο.
Χαρακτηριστικά αναφέρεται περίπτωση όπου εντοπίστηκαν να ανήκουν στον δικαιούχο, πέραν από την κύρια κατοικία, ακόμη τρεις κατοικίες.
588 δικαιούχοι, οι οποίοι με βάση την αρχική τους αίτηση πέραν από την κύρια κατοικία τους δεν είχαν άλλη ακίνητη ιδιοκτησία, φαίνεται τελικά να κατείχαν και άλλα ακίνητα, η αξία των οποίων δεν υπερέβαινε τις €100.000.
Εύλογα δημιουργούνται ερωτήματα για το πως αυτά αποκτήθηκαν και γιατί δεν εμφανίστηκαν κατά την αρχική εξέταση της αίτησής. 240 δικαιούχοι φαίνεται να κατείχαν ακίνητη ιδιοκτησία, όπου το σύνολο της αξίας της, υπερέβαινε το όριο των €100.000 και κατόπιν υποβολής, εξέτασης και έγκρισης ένστασης, η αίτησή τους προχώρησε στα επόμενα στάδια εξέτασής της και κατέστη υποψήφια για ΕΕΕ.
Αναφορικά με τις 57 αιτήσεις που τερματίστηκαν, ζητήσαμε ενημέρωση, η οποία εκκρεμεί. Συστήσαμε τον καθορισμό διαδικασίας για τη συχνότητα λήψης πληροφόρησης από το ΤΚΧ, ώστε να εντοπίζονται έγκαιρα οι αλλαγές όσον αφορά στην αξιολόγηση του κριτηρίου της ακίνητης ιδιοκτησίας.
στ. Διαπιστώσαμε καθυστέρηση στην ετοιμασία και έγκριση ρυθμιστικού νομοθετικού πλαισίου για θέματα που αφορούν την παροχή κατ’ οίκον φροντίδας. Διαπιστώσαμε επίσης την ύπαρξη μεγάλων αποκλίσεων στο ύψος των ασφαλιστέων αποδοχών για τις οποίες καταβλήθηκαν εισφορές στο ΤΚΑ από παρόχους υπηρεσιών κατ’ οίκον φροντίδας και των πληρωμών σε δικαιούχους. Συστήσαμε τη νομοθετική ρύθμιση και την υιοθέτηση διαδικασίας ενημέρωσης των ΥΚΑ με τα ποσά που καταβάλλονται στους παρόχους και όπως η Σύμβαση Απασχόλησης κοινοποιείται τόσο στις ΥΚΑ, όσο και στο Τμήμα Φορολογίας.
1.2.2 α. Τομέας Επιδόματος Τέκνου
Διαπιστώσαμε τη διενέργεια πληρωμών του επιδόματος τέκνου σε οικογένειες προκαταβολικά, πριν την υποβολή της προβλεπόμενης από τον Νόμο αίτησης και εξέτασής της, χωρίς αυτό να προβλέπεται από την ισχύουσα νομοθεσία.
Συστήσαμε όπως σε περίπτωση που τέτοιες δαπάνες κρίνονται αναγκαίες, τροποποιηθεί το σχετικό άρθρο της νομοθεσίας.
β. Διαπιστώσαμε περιπτώσεις δικαιούχων μονογονεϊκού επιδόματος, οι οποίοι δεν προσκόμισαν ικανοποιητικά ή/και επικαιροποιημένα στοιχεία για το ύψος της διατροφής, τη διαμονή και τη γονική μέριμνα τέκνων μονογονεϊκής οικογένειας.
Συστήσαμε τον καθορισμό διαδικασίας συστηματικού και ολοκληρωμένου ελέγχου, ώστε να διασφαλίζεται ότι υποβάλλονται έγκαιρα όλα τα απαιτούμενα έγγραφα.
1.2.3 α. Τομέας Χαμηλοσυνταξιούχων
Διαπιστώσαμε ότι δεν επικαιροποιήθηκαν/επιβεβαιώθηκαν τα στοιχεία των δικαιούχων του επιδόματος που παραχωρείται, στο πλαίσιο Σχεδίου για την ενίσχυση των νοικοκυριών συνταξιούχων με χαμηλά εισοδήματα, τα οποία δηλώθηκαν με την υποβολή της αίτησής τους το 2014, παρόλο που από τότε παρήλθαν αρκετά χρόνια. Συστήσαμε την ανάγκη υιοθέτησης μηχανισμού επανεξέτασης ή/και επαναϋποβολής των δηλώσεων/εγγράφων που προσκομίστηκαν με την αίτηση.
β. Διαπιστώσαμε μη εφαρμογή της διαδικασίας ελέγχου και επιβεβαίωσης της νόμιμης και συνεχούς διαμονής των αιτητών/συζύγων, ως η προϋπόθεση στο Σχέδιο για την ενίσχυση των νοικοκυριών συνταξιούχων με χαμηλά εισοδήματα. Συστήσαμε την υιοθέτηση μηχανισμού για διενέργεια επιτόπιας έρευνας.
1.3 Ειδική διερεύνηση για την προσωρινή στέγαση Αιτητών Διεθνούς Προστασίας (Αιτητές Ασύλου) σε ξενοδοχεία ή/και άλλα καταλύματα
α. Διαπιστώσαμε τη μη ύπαρξη συστήματος για παρακολούθηση του κόστους της προσωρινής στέγασης/φιλοξενίας των αιτητών ή/και των οικογενειών τους στα ξενοδοχεία ή/και καταλύματα και καθυστέρηση στην εξεύρεση κατάλληλων χώρων για μεταστέγασή τους, με αποτέλεσμα την παράταση διαμονής τους σε ξενοδοχεία για μεγάλο χρονικό διάστημα, γεγονός το οποίο αυξάνει σημαντικά το κόστος για τη διαμονή τους, η οποία τελικά δεν μπορεί να ερμηνευτεί ως προσωρινή. Συστήσαμε όπως γίνουν ενέργειες για εξεύρεση πιο οικονομικών λύσεων για τη στέγαση των αιτητών ασύλου, καθώς και επίσπευση της διαδικασίας μελέτης της αίτησής τους.
β. Διαπιστώσαμε αδυναμία επίτευξης συμφωνίας για υπηρεσίες από αδειοδοτημένα ξενοδοχεία ή/και καταλύματα, με αποτέλεσμα τη μη αποτελεσματική παρακολούθηση και έλεγχο της διαδικασίας διαχείρισης των διαθέσιμων δωματίων, του ποσού χρέωσης ανά άτομο ή οικογένειας και της διαδικασίας παραχώρησής τους στους αιτητές. Συστήσαμε όπως οι ΥΚΕ προχωρήσουν σε διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης.
γ. Διαπιστώσαμε τη μη εγγραφή στο μητρώο Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ), όλων των φορέων που επιλέγηκαν για έλεγχο, παρόλο που η αξία των φορολογητέων υπηρεσιών ξεπερνούσε το όριο που απαιτείται από το Νόμο για εγγραφή στο μητρώο ΦΠΑ, καθώς και ανομοιομορφία στο ποσοστό ΦΠΑ που επιβαλλόταν στα τιμολόγια. Για το πιο πάνω θέμα ενημερώθηκε σχετικά και το Τμήμα Φορολογίας για τις δικές του ενέργειες.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Θα πας στο Τρόοδος; Ανοιχτοί για όλα τα οχήματα οι δρόμοι - Για λίγα μέχρι την κορυφή του Ολύμπου
• Πέθανε η Ολίβια Χάσεϊ: Θρήνος για την «Παναγία» του «Ιησού από τη Ναζαρέτ»
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
