Η πολυπολιτισμικότητα είναι το κυρίαρχο φαινόμενο της εποχής μας, ιδιαίτερα των σύγχρονων κοινωνιών. Στην Κύπρο η οποία το τελευταίο διάστημα έχει γίνει γέφυρα και στρατηγικός κόμβος απομάκρυνσης πολιτών από τη Μέση Ανατολή, το φαινόμενο αυτό έχει ριζωθεί στο νησί.
Στην παιδεία η πολυπολιτισμικότητα και η πολυγλωσσία στις σχολικές τάξεις, οδήγησε τα τελευταία χρόνια το Υπ.Παιδείας , στη δημιουργία υλικού κατάλληλου για διδασκαλία της γλώσσας του σχολείου, με διαφοροποιημένο τρόπο, στα παιδιά που τη μαθαίνουν ως μια πρόσθετη γλώσσα.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Παιδείας, τα νέα δεδομένα στη σύνθεση του μαθητικού πληθυσμού και ο πολυπολιτισμικός χαρακτήρας των σχολείων της Κύπρου, έχουν ως αποτέλεσμα να φοιτά στα σχολεία ένας μεγάλος αριθμός παιδιών που μαθαίνουν την Ελληνική ως δεύτερη γλώσσα. Το γλωσσικό και μορφωτικό κεφάλαιο των παιδιών δημιουργεί από τη μια γλωσσικό πλούτο αλλά και από την άλλη ανάγκες στήριξής τους στη γλώσσα διδασκαλίας, καθώς και στην καθημερινή ζωή στο σχολείο και στην κοινωνία υποδοχής τους.
Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού (Υ.Π.Α.Ν.) διασφαλίσει την ένταξη των μαθητών με μεταναστευτική βιογραφία στο κυπριακό εκπαιδευτικό σύστημα.
Τον Μάρτιο του 2011 και μετά από οδηγίες του Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού συστάθηκε Διατμηματική Επιτροπή για την ένταξη των παιδιών με μεταναστευτική βιογραφία στο κυπριακό εκπαιδευτικό σύστημα.
Το Υπουργείο Παιδείας, έχει προβεί σε διάφορες δράσεις υποστήριξης των εκπαιδευτικών προς αυτό τον σκοπό. Από τον Σεπτέμβριο του 2020, οι εκπαιδευτικοί έχουν στη διάθεσή τους το Ενιαίο Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών (Α.Π.Σ.), για τη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας στην Κύπρο.
Οι πολέμοι αύξησαν τον αριθμό μαθητών με μεταναστευτική/προσφυγική βιογραφία στην Κύπρο
Λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, κατά το τέλος της σχολικής χρονιάς 2021-2022, όπως και τις σχολικές χρονιές 2022-2023 και 2023-2024 παρατηρήθηκε, σε αυξημένο βαθμό, φοίτηση παιδιών με μεταναστευτική/προσφυγική βιογραφία από την Ουκρανία. Αναμένεται ότι η εγγραφή και φοίτηση παιδιών από την Ουκρανία θα συνεχιστεί και τη νέα σχολική χρονιά 2024-2025.
Το Υ.Π.Α.Ν. καλωσορίζει τα παιδιά, τα οποία εγγράφονται στα σχολεία, σύμφωνα με την ήδη υπάρχουσα πολιτική για την ένταξη των παιδιών με μεταναστευτική βιογραφία στο κυπριακό εκπαιδευτικό σύστημα, και τυγχάνουν στήριξης στην εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας. Παράλληλα, καλούνται τα σχολεία να προβαίνουν σε ενέργειες για παροχή και ψυχοκοινωνικής στήριξης των παιδιών.
Σημειώνεται ότι ο τρόπος παραχώρησης του χρόνου ενισχυτικής διδασκαλίας για την ελληνική ως δεύτερη γλώσσα διαφοροποιήθηκε, από τη σχολική χρονιά 2021-2022, τόσο για τα σχολεία που συμμετέχουν στο πρόγραμμα «Δράσεις Σχολικής και Κοινωνικής Ένταξης» (ΔΡΑ.Σ.Ε.+) όσο και για τα υπόλοιπα σχολεία.
Εκπαίδευση και κατάρτιση των εκπαιδευτικών
Η εκπαίδευση και κατάρτιση των εκπαιδευτικών σε θέματα διαπολιτισμικής εκπαίδευσης και διδασκαλίας της Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας είναι απαραίτητη, ούτως ώστε να είναι σε θέση ανταποκριθούν με επάρκεια στις ολοένα αυξανόμενες προκλήσεις του επαγγέλματός τους.
Οπως αναφέρεται στον Οδηγό Εκπαιδευτικού «Αναδυόμενα δίγλωσσα παιδιά και δυσκολίες στην Ελληνική γλώσσα», «Πολύ συχνά οι εκπαιδευτικοί αν και έχουν προβλήματα επικοινωνίας τόσο με παιδιά όσο και με γονείς (αδυναμία στη γλώσσα, πολιτισμικές διαφορές), δεν θεωρούν σημαντικό να συζητήσουν σε συνεδρίες προσωπικού, να μοιραστούν εμπειρίες, συναισθήματα, ιδέες, να διαπιστωθεί η επάρκεια και η δέσμευση που υπάρχει για να βελτιώσουν τη μάθηση των παιδιών. Κάποιοι εκπαιδευτικοί είναι ανοικτοί και έχουν διάθεση να δοκιμάσουν, ενώ κάποιοι άλλοι δείχνουν και συχνά παραδέχονται ότι δεν νιώθουν άνετα με το θέμα της ετερότητας μέσα στην τάξη, λόγω έλλειψης εμπειρίας αλλά και στήριξης από το εκπαιδευτικό σύστημα. Η εκμάθηση της γλώσσας της χώρας υποδοχής θεωρείται συχνά προϋπόθεση για πολιτισμική προσαρμογή, αλλά είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η γλώσσα αρχικά αποτελεί ανεξάρτητη μεταβλητή για την επικοινωνία ενώ σε σύντομο χρονικό διάστημα μετατρέπεται σε εξαρτημένη μεταβλητή και επηρεάζεται από την επικοινωνία (NESSE, 2008)».
Ποια παιδιά θεωρούνται με μεταναστευτική βιογραφία;
Παιδιά με μεταναστευτική βιογραφία ορίζονται ως τα παιδιά που έχουν τα ίδια βιώσει μετανάστευση ή έχουν μετανάστες γονείς. Συνήθως τα παιδιά αυτά παρουσιάζουν ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, οι οποίες μπορεί να αφορούν σε δυσκολίες στο να υπερπηδήσουν εμπόδια -όπως οι χαμηλές επιδόσεις στη γλώσσα της χώρας υποδοχής- ή να υπόκεινται σε διακρίσεις. Σε αυτές τις περιπτώσεις ίσως απαιτείται να γίνουν ενέργειες για ένταξή τους στο εκπαιδευτικό σύστημα, σύμφωνα και με τις στρατηγικές της Ε.Ε. (Education and Training Strategy (ET 2020)) για τη μείωση της σχολικής αποτυχίας και σχολικής διαρροής στα κράτη μέλη.
Η Διατμηματική Επιτροπή για την Ένταξη Μαθητώνμε Μεταναστευτική Βιογραφία στο Κυπριακό Εκπαιδευτικό Σύστημα επικαιροποίησε το περιεχόμενο της ορολογίας «μαθητής/ μαθήτρια με μεταναστευτική βιογραφία», ώστε να ταυτίζεται με τις διεθνείς έρευνες. Σύμφωνα με τον επικαιροποιημένο ορισμό, μαθητής με μεταναστευτική βιογραφία ορίζεται εκείνος που ο διος έχει βιώσει μετανάστευση ή και οι δύο γονείς του έχουν βιώσει μετανάστευση. Ως εκ τούτου, η ενισχυτική διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας, προσφέρεται, όχι μόνο σε παιδιά με μεταναστευτική βιογραφία, αλλά σε όλα τα αναδυόμενα δίγλωσσα παιδιά, δηλαδή παιδιά που στο σπίτι μιλούν την πρώτη τους γλώσσα και μαθαίνουν ελληνικά μέσω του σχολείου.
Για παράδειγμα, οι Ελλαδίτες μαθητές θεωρούνται μαθητές με μεταναστευτική βιογραφία, αλλά δεν χρειάζονται ενίσχυση για σκοπούς εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας. Οπότε, θεωρούνται μαθητές με μεταναστευτική βιογραφία, αλλά δεν λαμβάνουν στήριξη για ενισχυτική διδασκαλία.
Αντίστοιχα, παιδιά μικτών γάμων δεν θεωρούνται παιδιά με μεταναστευτική βιογραφία, σύμφωνα με τον επικαιροποιημένο ορισμό, ωστόσο συμμετέχουν σε πρόγραμμα ενισχυτικής διδασκαλίας στην ελληνική ως δεύτερη, εάν δεν κατέχουν το απαραίτητο επίπεδο ελληνομάθειας.
Τα κυπριακά σχολεία υποδέχονται μαθητές από άλλες χώρες και η κοινωνία αναμένει από την εκπαίδευση ότι θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην επιτυχή ένταξή τους, παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να συνεισφέρουν δημιουργικά στο κοινωνικό σύνολο. Η εκπαίδευση και η μετανάστευση είναι στοιχεία που έχουν στηρίξει την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι μαθητές με μεταναστευτική βιογραφία που διαμένουν στην Κυπριακή Δημοκρατία έχουν το δικαίωμα εγγραφής και δωρεάν εκπαίδευσης στα δημόσια σχολεία της Κύπρου, σε όλα τα επίπεδα, από την Προδημοτική μέχρι την Ανώτατη Εκπαίδευση.
Το εκπαιδευτικό σύστημα της Κύπρου σύμφωνα με το Υπ.Παιδείας «Δεν κάνει καμιά διάκριση αναφορικά με τη φυλή, την κοινότητα, τη γλώσσα, το χρώμα, τη θρησκεία, τις πολιτικές ή άλλες πεποιθήσεις, τον σεξουαλικό προσανατολισμό ή την εθνική καταγωγή των μαθητών. Αυτό διασφαλίζεται από το Άρθρο 20 του Συντάγματος της Κύπρου. Το σχολείο σέβεται, ακόμη, το δικαίωμα της ελευθερίας της σκέψης, της συνείδησης και της θρησκείας. Ο γενικός σκοπός της πολιτικής ένταξης των μαθητών με μεταναστευτική βιογραφία στο εκπαιδευτικό σύστημα και συνακόλουθα στην κυπριακή κοινωνία είναι η δημιουργία των προϋποθέσεων εκείνων που διασφαλίζουν σε όλους τους μαθητές ίσες ευκαιρίες πρόσβασης και επιτυχίας στην εκπαίδευση».
Πρόγραμμα ΔΡΑ.Σ.Ε +
Το Πρόγραμμα ΔΡΑ.Σ.Ε.+ περιλαμβάνεται στα συγχρηματοδοτούμενα έργα του Υ.Π.Α.Ν. από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και την Κυπριακή Δημοκρατία. Μέσα από το έργο αυτό επιδιώκεται η στήριξη μαθητών που προέρχονται από οικογένειες που αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας ή και κοινωνικού αποκλεισμού, η διασφάλιση της κοινωνικής πρόνοιας και στήριξης των οικονομικά ασθενέστερων ομάδων του πληθυσμού, η μείωση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου, η βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων, η μείωση της σχολικής αποτυχίας και παραβατικότητας, καθώς και η περαιτέρω ενίσχυση και η ομαλή ένταξη των παιδιών με μεταναστευτική βιογραφία.
Τα σχολεία Δημοτικής Εκπαίδευσης που συμμετέχουν στο πρόγραμμα ΔΡΑ.Σ.Ε.+ έχουν αριθμό παροχών σε πρωινό και απογευματινό χρόνο:
•Ενισχυτική διδασκαλία για Ελληνικά και Μαθηματικά στα δημοτικά σχολεία και θέματα Προσχολικής Εκπαίδευσης (Δομημένο ή/και Ελεύθερο Παιχνίδι) στα νηπιαγωγεία, με την παρουσία δύο εκπαιδευτικών στην τάξη
• Περισσότερος χρόνος για διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας σε δημοτικά σχολεία ΔΡΑ.Σ.Ε.+
• Προγράμματα δημιουργικής απασχόλησης σε απογευματινό χρόνο σε δημοτικά σχολεία ΔΡΑ.Σ.Ε.+, τα οποία δεν συμμετέχουν στα Προαιρετικά Ολοήμερα Σχολεία
• Υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής στήριξης προς τα παιδιά και γονείς/κηδεμόνες από κλινικούς ή συμβουλευτικούς ψυχολόγους
• Πρόγραμμα Εναλλακτικής Εκπαίδευσης σε διάφορες κοινότητες της Κύπρου
• Δράσεις Επιτροπής Αγωγής Υγείας και Πολιτότητας
• Εξοπλισμός
Τη σχολική χρονιά 2024-2025 θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα ΔΡΑ.Σ.Ε.+ 91 Δημοτικά Σχολεία. Περισσότερες λεπτομέρειες, για την παροχή ενισχυτικής διδασκαλίας τόσο στα σχολεία ΔΡΑ.Σ.Ε.+ όσο και στα υπόλοιπα σχολεία, θα δοθούν σε σχετικές εγκυκλίους πριν από την έναρξη της σχολικής χρονιάς. Οι εγκύκλιοι θα συνοδεύονται από σχετικούς Οδηγούς στους οποίους θα αναφέρονται με λεπτομέρεια όλες οι απαραίτητες ενέργειες των σχολείων για την εφαρμογή του προγράμματος.
Οι ομάδες που δημιουργούνται για την παροχή ενίσχυσης στην ελληνική γλώσσα, αφορούν στα:
• αρχάρια παιδιά της Α΄ τάξης,
• αρχάρια παιδιά μεγαλύτερων τάξεων και
• παιδιά που παρακολουθούν ενίσχυση για δεύτερη χρονιά.
Σημαντικό να αναφερθεί ότι στα σχολεία στάλθηκαν τρεις Οδηγοί για τα παιδιά με μεταναστευτική βιογραφία οι οποίοι αφορούν:
- Οδηγός για Διαχείριση Κοινωνικοπολιτισμικής Ετερότητας
- Οδηγός για Γονείς Διαμεσολαβητές
- Οδηγός Εκπαιδευτικού για διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Εορτολόγιο: Ποιοι γιορτάζουν σήμερα, 22 Δεκεμβρίου
• Πυρκαγιά σε εγκαταλελειμμένη οικία στη Λευκωσία - Διασωληνωμένο ένα πρόσωπο
• Οι 10+1 χριστουγεννιάτικες ταινίες που αξίζεις να δεις αυτές τις γιορτές - Δείτε trailers
Ανάλυση: Οι επιδιώξεις της Άγκυρας για οριοθέτηση ΑΟΖ με τη Συρία - Μπαράζ επαφών Λευκωσίας και Αθήνας
Η επιδίωξη της Άγκυρας να προχωρήσει σε οριοθέτηση ΑΟΖ με τη Συρία στο πλαίσιο του παράνομου τουρκολυβικού μνημονίου βρίσκεται προ των πυλών, ενώ την ίδια ώρα ο Ταγίπ Ερντογάν παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
