Τι συζητήθηκε στην άτυπη τριμερή για το Κυπριακό - Όσα δήλωσε ο ΠτΔ στο euronews

Τις λεπτομέρειες της άτυπης τριμερούς συνάντησης για το Κυπριακό στη Νέα Υόρκη, υπό τον ΓΓ του ΟΗΕ, αποκαλύπτει μιλώντας αποκλειστικά στο Euronews ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης.

«Δεν μπορεί να υπάρξει οποιαδήποτε λύση του Κυπριακού, ή συζήτηση  που ξεφεύγει εκτός του πλαισίου των ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών», σημειώνει χαρακτηριστικά και τονίζει με έμφαση: «Ξέρω πού θέλουμε να πάμε. Γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά. Ξέρουμε ποιες είναι οι κόκκινες μας γραμμές». 

Εξηγεί ότι οι θέσεις που άκουσε από τον Ερσίν Τατάρ ήταν οι ίδιες που διατυπώνει εδώ και καιρό δημόσια, και υπογραμμίζει ότι ο ίδιος είχε προτάσεις σε μια σειρά από θέματα.

«Δυστυχώς όλα απορρίφθηκαν από τον κύριο Τατάρ», λέει ο Νίκος Χριστοδουλίδης και παρουσιάζει αναλυτικά τις προτάσεις του.

Παραδέχεται ότι η εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων δεν μπορεί παρά να λειτουργεί θετικά και εποικοδομητικά στο Κυπριακό και τονίζει πως η πρόοδος στις ευρωτουρκικές σχέσεις περνάει μέσα και από το Κυπριακό.

Αναλυτικά η συνέντευξη

Μαρία Ψαρά: Κύριε Πρόεδρε, φτάσατε στις Βρυξέλλες από τη Νέα Υόρκη, όπου έγινε η άτυπη τριμερής συνάντηση για το Κυπριακό. Ζήτησε συζήτηση ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ «έξω από το κουτί». Τι σημαίνει αυτό; Υποχωρήσεις και από τις δύο πλευρές;

Νίκος Χριστοδουλίδης: Ζήτησε μια άτυπη συζήτηση, γιατί ήταν άτυπη και η συνάντηση. Είχαμε έναν ελεύθερο διάλογο για να δούμε πώς δημιουργούνται οι προοπτικές για να επαναρχίσει ο διάλογος και να καταλήξουμε σε λύση του Κυπριακού στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου. Εξάλλου, ο ΓΓ είναι ο πρώτος που είναι δεσμευμένος από τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Άρα δεν τίθεται θέμα συζήτησης ή πρωτοβουλίας από πλευράς του Γενικού Γραμματέα για να συζητήσουμε λύσεις εκτός του πλαισίου. Ήταν ιδιαίτερα σημαντικό ότι ο Γενικός Γραμματέας του Ηνωμένου Εθνών, πήρε αυτή την πρωτοβουλία εν μέσω δύο πολέμων. Βλέπουμε τι γίνεται στην Ουκρανία. Εδώ στις Βρυξέλλες είναι ο πρόεδρος της Ουκρανίας, ακριβώς γιατί υπάρχει αυτή η ανησυχία για τις εξελίξεις στην Ουκρανία. Βλέπουμε τι γίνεται στη Μέση Ανατολή και ο ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών παίρνει αυτή την πρωτοβουλία. Αυτό είναι ξεκάθαρη ένδειξη του ότι είναι δεσμευμένος στην ανάγκη για να επιλυθεί το Κυπριακό και μας το ανέφερε και στη συνάντηση και χαίρομαι, παρόλο που το επιθυμητό για μένα αποτέλεσμα- θέλω να είμαι απόλυτα ειλικρινής- ήταν να πετύχουμε να ανακοινώσουμε την επανέναρξη των συνομιλιών. Αυτό δεν κατέστη εφικτό. Οι θέσεις που εξέφρασε ο κύριος Τατάρ ήταν οι γνωστές δημόσιες θέσεις. Δεν άκουσα κάτι καινούριο, αλλά είδα έναν Γενικό Γραμματέα, ο οποίος επιμένει και με τη δική μας ενθάρρυνση θα συνεχιστεί αυτή η προσπάθεια με μία άτυπη διευρυμένη συνάντηση, ενώ υπάρχει και η συνάντηση μου με τον κύριο Τατάρ στην Λευκωσία για να δούμε τις προοπτικές, το ενδεχόμενο να έχουμε περισσότερα σημεία διέλευσης προς τις κατεχόμενες περιοχές. Από εκεί και πέρα υπήρξαν και άλλες εισηγήσεις από δικής μας πλευράς. Δυστυχώς δεν ήταν θετική η ανταπόκριση από πλευράς του κυρίου Τατάρ, αλλά θα επιμένουμε. Θα επιμένουμε γιατί βλέπουμε σε διεθνές επίπεδο αυτή την- αν θέλετε- αναβαθμισμένη προσέγγιση της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία αγγίζει και την ενίσχυση των προσπαθειών μας για επίλυση του Κυπριακού. 

Μαρία Ψαρά: Κάποιοι όμως ήδη έχουν ξεκινήσει να μιλούν κύριε Πρόεδρε για υποχωρήσεις. Υπάρχει περίπτωση να υποχωρήσει η Κυπριακή Δημοκρατία από τις βασικές της θέσεις για το Κυπριακό;

Νίκος Χριστοδουλίδης: Δεν μπορεί να υπάρξει οποιαδήποτε λύση του Κυπριακού, ή συζήτηση που ξεφεύγει εκτός του πλαισίου των ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών. Και δεν υπάρχει, εάν θέλετε, πέραν από τον κύριο Τατάρ, δηλαδή την τουρκική προσέγγιση, οποιαδήποτε ενθάρρυνση από τον οιονδήποτε προς αυτήν την κατεύθυνση. Άρα όλα αυτά δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, δεν ανταποκρίνονται στο τι συζητήθηκε, αλλά και στην προσπάθεια του Γενικού Γραμματέα.

Μαρία Ψαρά: Υπάρχει χρονοδιάγραμμα συγκεκριμένο ; Μάλλον καταλαβαίνω ότι δεν υπάρχει, ή υπάρχει και δεν ανακοινώνεται ;

Νίκος Χριστοδουλίδης: Όχι, δεν υπάρχει χρονοδιάγραμμα υπό την έννοια ότι γνωρίζουμε πότε θα γίνει αυτή η διευρυμένη, αλλά αν μπορώ να σας πω ότι επιστρέφοντας στη Λευκωσία θα επικοινωνήσω με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών τόσο για το θέμα του καθορισμού το συντομότερο δυνατόν αυτής της άτυπης διευρυμένης συνάντησης, αλλά και για τη συνάντηση μου με τον κύριο Τατάρ στη Λευκωσία. Ξέρετε, το έχω πει πολλές φορές και το εννοώ απόλυτα : Ξέρω πού θέλουμε να πάμε. Γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά. Ξέρουμε ποιες είναι οι κόκκινες μας γραμμές. Για παράδειγμα, σας ανέφερα προηγουμένως, δεν υπάρχει θέμα συζήτησης, άλλης λύσης, εκτός του πλαισίου και έχουμε τα δεδομένα των δρόμων που θέλουμε να ακολουθήσουμε που πρέπει να ακολουθήσουμε- αυτό που ακολουθούμε- για να πετύχουμε τον στόχο. 

Μαρία Ψαρά: Έχετε ενημερωθεί αν ο Γενικός Γραμματέας έχει επικοινωνήσει με τη Βρετανία για να συμμετέχει;

Νίκος Χριστοδουλίδης: Η διευρυμένη άτυπη συνάντηση δεν μπορεί να έχει την οποιαδήποτε άλλη μορφή απ' αυτήν που (σ.σ.: είχαν όσες) έγιναν και στο παρελθόν. Υπάρχουν τρεις εγγυήτριες δυνάμεις, οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις θα είναι οι παρούσες σε αυτή την άτυπη συνάντηση. Δεν θεωρώ οποιαδήποτε από τις τρεις εγγυήτριες θα είναι αρνητική σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, εκείνο που αναμένω είναι από τη μια ο καθορισμός της ημερομηνίας, αλλά και από την άλλη- εμάς μας ενδιαφέρει πάρα πολύ αυτό, το ανέφερα και στο Γενικό Γραμματέα- όλο αυτό το διάστημα μέχρι την πραγματοποίηση αυτής της συνάντησης να προετοιμαστούμε για να έχουμε αποτέλεσμα. Να μην πάμε σε μία συνάντηση, απλά να επαναλάβουμε αυτό και να μην υπάρξει αποτέλεσμα, γιατί είναι σημαντικό. Το πιο σημαντικό είναι να υπάρξει αποτέλεσμα προς την κατεύθυνση επανέναρξης των συνομιλιών.

Μαρία Ψαρά: Λύστε μου μια απορία : Γιατί η τ/κ πλευρά δεν θέλει τη συμμετοχή της Βρετανίας; Και σας ρωτώ γιατί λένε κάποιοι ότι αυτό υποδηλώνει μία λύση πακέτο για τα ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό; 

Νίκος Χριστοδουλίδης: Όχι. Όσοι γνωρίζουν το Κυπριακό και ασχολήθηκαν με το Κυπριακό διαχρονικά γνωρίζουν ότι αυτή ήταν η προσέγγιση της τουρκικής και της τουρκοκυπριακής πλευράς. Να υποβαθμίσουν την Κυπριακή Δημοκρατία, να υποβαθμίσουν την ελληνοκυπριακή πλευρά. Και πάντα επιζητούσαν αυτές τις τετραμερείς συναντήσεις που- ξέρετε, θέλω να το επαναλάβω, δεν υπάρχει τέτοιο ενδεχόμενο, δεν μπορεί να γίνει μια τέτοια συνάντηση και ξέρετε, όταν και εφόσον επαναρχίσουν οι συνομιλίες και το αναφέρω σήμερα για πρώτη φορά- όταν βρεθήκαμε με το Γενικό Γραμματέα και τον τ/κ ηγέτη παρουσίασα συγκεκριμένα τα τρία τραπέζια στα οποία θα πρέπει να συζητούνται τα διάφορα θέματα. Γιατί έχουμε την συμφωνία της Συμμαχίας, έχουμε την συμφωνία των εγγυήσεων και έχουμε και τις εσωτερικές πτυχές. Πήγαμε προετοιμασμένοι σε αυτή τη συνάντηση. Πείσαμε τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών. Να σας θυμίσω ότι όταν ήμουν στη Νέα Υόρκη για τη Γενική Συνέλευση, ο ίδιος ο Γενικός Γραμματέας μου μετέφερε : «είμαι έτοιμος, βλέπω την πολιτική δέσμευση. Κάναμε πολλά, όχι λόγια, πράξεις και δείξαμε στην πράξη την πολιτική μας δέσμευση και αναμένω την απάντηση από τουρκικής πλευράς, θα το θέσω στη συνάντηση που θα έχουμε τον κύριο Ερντογάν». Το έπραξε. Υπήρξε αυτή η συνάντηση, τώρα μας ενδιαφέρει η συνέχεια.

Οι θετικές εξελίξεις στα ευρωτουρκικά περνούν και μέσα από το Κυπριακό

Θα σας πω και κάτι που μόλις έγινε: Είχα την ευκαιρία να συζητήσω με τον Γερμανό καγκελάριο, ο οποίος και στο παρελθόν διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο. Υπενθυμίζω ότι η αποδοχή από πλευράς Τουρκίας της κυρίας Ολγκίν ως προσωπικής απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα, έγινε μετά από παρέμβαση του Γερμανού Καγκελάριου. Ο ίδιος ταξιδεύει αύριο (την Παρασκευή) στην Τουρκία. Το Σάββατο θα συναντηθεί με τον κύριο Ερντογάν. Συζητήσαμε συγκεκριμένα για το Κυπριακό και τα ευρωτουρκικά. Έχουμε συμπεράσματα του Απριλίου 2024 που καθορίζουν τον οδικό χάρτη θετικών εξελίξεων στα ευρω-τουρκικά που περνούν μέσα και από θετικές εξελίξεις στο Κυπριακό και εμείς έχουμε δείξει, έχουμε δώσει δείγματα γραφής : Η συμμετοχή του κυρίου Φιντάν στο άτυπο Συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικών μετά από αρκετά χρόνια, εποικοδομητική διάθεση στα συμπεράσματα με τη συμπερίληψη και των δικών μας ανησυχιών, 14 μονομερή μέτρα της Κυπριακής Δημοκρατίας προς τους τουρκοκύπριους, αποδοχή της προσωπικής απεσταλμένης- αν και εμείς θα προτιμούσαμε ειδικό απεσταλμένο στο Κυπριακό- αποδοχή της πρώτης πρότασης του Γενικού Γραμματεία που απέρριψαν οι Τουρκοκύπριοι και ούτω καθεξής.

Άρα, δεν αμφισβητεί κανείς από τη μία τη δική μας πολιτική βούληση, αλλά από την άλλη, ήταν οι δικές μας ενέργειες που έφεραν - αν θέλετε- το να ξεκινήσει και πάλι το διεθνές ενδιαφέρον για το Κυπριακό. Εκείνο όμως που με ενδιαφέρει περισσότερο εκείνο που μας ενδιαφέρει περισσότερο είναι να υπάρξει συγκεκριμένο αποτέλεσμα που δεν μπορεί να είναι άλλο από την επανέναρξη των συνομιλιών.

Η βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, κι αυτό το έχει πει δημόσια και ο Έλληνας πρωθυπουργός, περνά μόνο μέσα και από τη λύση του Κυπριακού. 

Μαρία Ψαρά: Επειδή όμως έχουμε και την επίσκεψη Φιντάν στην Αθήνα στις 8 Νοεμβρίου, πόσο ρόλο παίζει η εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων σε σχέση με το Κυπριακό; 

Νίκος Χριστοδουλίδης: Η εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων δεν μπορεί παρά να λειτουργεί θετικά, εποικοδομητικά στο Κυπριακό. Αυτή είναι η ξεκάθαρη μας θέση. Αυτό πραγματικά πιστεύω και ναι μπορούν να μεταφερθούν μηνύματα στην Τουρκία μέσω της και της ελληνικής κυβέρνησης. Υπάρχει και μια άλλη ιδιομορφία. Η εμπλοκή της Τουρκίας στο Κυπριακό είναι βασικότατη. Αγγίζει όλα τα θέματα: Και την εσωτερική πτυχή και τη διεθνή πτυχή, όλες τις διαστάσεις του Κυπριακού. Στην περίπτωση της ελληνικής κυβέρνησης, και θέλω να το αναφέρω δημόσια : Η ελληνική κυβέρνηση εμπλέκεται στο Κυπριακό στο θέμα των εγγυήσεων και των στρατευμάτων, ως προκύπτει μέσα από τη συνθήκη εγκαθίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι αποφάσεις όσον αφορά την εσωτερική πτυχή είναι οι αποφάσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας και χαίρομαι που έχουμε αυτή την - αν θέλετε- πλήρη κατανόηση με τον Έλληνα πρωθυπουργό. Και επαναλαμβάνω : Η βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων και, αν θέλουμε να μιλήσουμε για πλήρη εξομάλυση, όλοι το γνωρίζουν, είναι θέση του Έλληνα πρωθυπουργού, το ανέφερε δημόσια στη Λευκωσία, περνά μόνο μέσα και από τη λύση του Κυπριακού. 

Ο Νίκος Χριστοδουλίδης στο euronewsFRANCOIS LENOIR/European Union

Μαρία Ψαρά: Επιβεβαιώθηκε ότι η βοηθός Γενική Γραμματέας του ΟΗΕ, Ρόζμαρι Ντι Κάρλο, την οποία ξέρετε από παλιά, έτσι κι αλλιώς, θα αναλάβει. Έχετε μιλήσει μαζί της; Θα μιλήσετε; Υπάρχει κάτι συγκεκριμένο; 

Νίκος Χριστοδουλίδης: Λοιπόν στη συνάντηση με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη ζήτησα από το Γενικό Γραμματέα ότι μαζί με αυτές τις πρωτοβουλίες είναι καλό να διοριστεί προσωπικός ή ειδικός απεσταλμένος, κάποιος που θα λάβει το ρόλο αποκλειστικά να ασχοληθεί με το Κυπριακό. 

Μαρία Ψαρά: Συγνώμη γιατί την Ολγκίν δεν την ήθελε ο Τατάρ, σωστά; 

Νίκος Χριστοδουλίδης: Ναι, εγώ είπα δεν έχω πρόβλημα, η κυρία Όλγκίν μπορεί να διοριστεί, μπορεί να διορίσετε κυρίε Γενικέ Γραμματέα, οποιαδήποτε άλλη προσωπικότητα. Και ο Γενικός Γραμματέας απάντησε, «εγώ είμαι έτοιμος να επαναδιορήσω την κυρία Ολγκίν». Η απάντησή του κυρίου Τατάρ ήταν αρνητική και μέσα σε αυτό το πλαίσιο ο Γενικός Γραμματέας είπε ότι αυτόν τον ρόλο θα τον αναλάβει η βοηθός Γενική Γραμματέας στο Ηνωμένο Εθνών, η κυρία Ντι Κάρλο, την οποία γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά και αναμένουμε να δούμε θεωρώ και στην Κύπρο έτσι ώστε να συζητήσουμε τα επόμενα βήματα. Αλλά ο Γενικός Γραμματέας, όπως προκύπτει μέσα από τη συζήτηση, θέλει να κρατήσει ένα πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια.

Μαρία Ψαρά: Είναι κάτι που φαίνεται σαν προσωπικό στοίχημα και για τον ίδιο τον Γενικό Γραμματέα. 

Νίκος Χριστοδουλίδης: Ναι, και ο ίδιος είπε «βλέπω τι γίνεται στην περιοχή». Ο ίδιος είπε, «προέρχομαι από την Μεσόγειο». Γνωρίζουμε την καταγωγή του από την Πορτογαλία. «Βλέπουμε όλες αυτές τις αρνητικές εξελίξεις. Πιστεύω στην Κύπρο, πιστεύω στην επίλυση του Κυπριακού» (σ.σ.: είπε ο ΓΓ του ΟΗΕ) και αυτό θεωρώ είναι θετικό. 

Μαρία Ψαρά: Μία όμως ειλικρινής απορία, τι διαφορετικό θα κάνει η κυρία Ντι Κάρλο σε σχέση με την κυρία Ολγκίν; Τι είναι αυτό που δεν αρέσει στον τ/κ ηγέτη;

Νίκος Χριστοδουλίδης: Σε σχέση με την απάντηση του τουρκοκύπρου ηγέτη, δεν μπορώ να απαντήσω εκ μέρους του. Οποιεσδήποτε δυσκολίες ή προβλήματα μπορεί να θέσει σε αυτή την προσπάθεια, σίγουρα θα το κάνει. Αλλά δεν θέλω να μιλήσω εκ μέρους του σε καμία απολύτως περίπτωση. Έχει ρόλο να διαδραματίσει η κυρία Ντι Κάρλο. Αν θέλετε ως γενικότερο σχόλιο, το ότι θα αναλάβει κυρία Ντι Κάρλο είναι ακόμη πιο σημαντικό. Είναι Βοηθός Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, απόλυτα δεσμευμένη από τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, είναι η δεύτερη πιο υψηλή αξιωματούχος των Ηνωμένων Εθνών. Θα προετοιμάσει αυτή τη συνάντηση και ελπίζουμε να υπάρξουν αποτελέσματα. 

Μαρία Ψαρά: Θα επιμείνω λίγο στο χρονοδιάγραμμα. Πάμε για άνοιγμα οδοφραγμάτων... 

Νίκος Χριστοδουλίδης: Θα δούμε. Να συζητήσουμε, έχουμε μια συγκεκριμένη πρόταση που αφορά ένα από δύο οδοφράγματα που θέλουμε να ανοίξουν για να διευκολύνουν την καθημερινότητα των πολιτών. Κι αν υπάρχει θετική ανταπόκριση από τον κύριο Τατάρ, θα προχωρήσουμε. Ξέρετε, πήγαμε στη συνάντηση με πολύ συγκεκριμένες εισηγήσεις. Δεν ήταν μόνο τα οδοφράγματα. Υπήρχαν προτάσεις σε σχέση με τη νεολαία, σε σχέση με μία επιτροπή αλήθειας στο θέμα των αγνοουμένων. Δυστυχώς όλα απορρίφθηκαν από τον κύριο Τατάρ και θεωρώ ότι και η εμμονή του Γενικού Γραμματέα επηρέασε στο να αποδεχθεί αυτή την συζήτηση.

Δεν ξέρουμε ακόμη για αποτέλεσμα. Ήμασταν έτοιμοι, ήμουν έτοιμος από την δική μου πλευρά να ανακοινώσουμε θετικά συγκεκριμένα μέτρα, μετά τη συνάντηση. Δυστυχώς δεν κατέστη εφικτό, άρα πηγαίνουμε σε αυτή τη συζήτηση. 

Μαρία Ψαρά: Ήθελα να σας ρωτήσω όμως και για την διάθεση που διαπιστώσατε από την άλλη πλευρά. Μιλάει ο κ. Τατάρ για κυριαρχική ισότητα και ότι αν δεν εξασφαλιστεί αυτό δεν πρόκειται να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγμάσεων. Βλέπετε διάθεση και μία συζήτηση ;

Νίκος Χριστοδουλίδης: Κοιτάξτε, είναι γνωστές οι θέσεις και αυτές επανέλαβε και κατά τη διάρκεια του δείπνου, τις οποίες απάντησα πολύ συγκεκριμένα γιατί δεν πρόκειται ποτέ να γίνουν αποδεκτά όλα αυτά που λέει. Πέραν του ότι ξεφεύγουν του πλαισίου των ψηφισμάτων, είναι και πολλοί άλλοι παράγοντες. Θα σας πω όμως κάτι: Κατ' επανάληψη στην Κύπρο επιχείρησα να έχουμε μία έστω και κοινωνική συνάντηση με τον κύριο Τατάρ. Πολλές των περιπτώσεων μετέφερα και ο ίδιος προσωπικά την πρόσκληση, το έκανα και μέσω της κυρίας Ολγκίν. Υπήρχε πάντα αυτή η αρνητική απάντηση. Τότε έγινε αυτή η άτυπη συνάντηση στη Νέα Υόρκη, με δική μας επαναλαμβάνω επιμονή, με δική μας πρωτοβουλία, γιατί εμείς ενδιαφερόμαστε περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο για το Κυπριακό. Είναι ένα θετικό βήμα. Δεν έφερε το αποτέλεσμα, αλλά θεωρώ ότι η προοπτική είναι εκεί και έχουμε τον τρόπο και τα μέσα να πράξουμε ό,τι είναι δυνατόν για να υπάρξει αποτέλεσμα και αυτό θα κάνουμε. Ξέρουμε πάρα πολύ καλά, επαναλαμβάνω, πού θέλουμε να πάμε και τι θα πράξουμε για να φτάσουμε στον στόχο. 

Μαρία Ψαρά: Άρα η αρχή έγινε. Μένει να δούμε πώς θα δρομολογηθεί. 

Νίκος Χριστοδουλίδης: Σίγουρα ποτέ δεν ξέρετε. Πριν λίγο καιρό δεν υπήρχε καν συζήτηση για κάτι τέτοιο και εδώ βλέπουμε ένα Γενικό Γραμματέα που αναλαμβάνει αυτή την πρωτοβουλία εν μέσω δύο πολέμων. Ήταν οι δικές μας ενέργειες όλους αυτούς τους 19 μήνες, επαναλαμβάνω όχι με λόγια, ότι είμαστε δεσμευμένοι σε μία λύση και ούτω καθεξής. Με πράξεις, ενέργειες συγκεκριμένες.

Μαρία Ψαρά: Ισχύει ότι ο κύριος Τατάρ αναφέρθηκε στο θέμα των διώξεων κατά προσώπων που εμπλέκονται σε σφετερισμό ελληνοκυπριακής περιουσίας;

Νίκος Χριστοδουλίδης: Ναι, μεγάλο μέρος των παρεμβάσεων του κυρίου Τατάρ αφορούσε αυτό το θέμα και ζήτησε μάλιστα τη δική μου παρέμβαση για ένα τέτοιο θέμα. Φυσικά και του εξήγησα, αν θέλετε έκανα και επίκληση στον Γενικό Γραμματέα ως πρώην επικεφαλής κράτους κράτους δικαίου, κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι δεν υπάρχει καμία παρέμβαση της εκτελεστικής εξουσίας στη δικαστική εξουσία. Και μάλιστα παρουσίασα και μία κοινή δήλωση των Ελληνοκυπριακών και των τ/κ κομμάτων που λένε ξεκάθαρα ότι αυτή η εκμετάλλευση που γίνεται, ο σφετερισμός των περιουσιών, λειτουργεί αρνητικά τόσο σε σχέση με την προοπτική επίλυσης του Κυπριακού, αλλά και το περιεχόμενο της λύσης. Άρα η απάντησή μου προς τον κύριο Τατάρ ήταν ξεκάθαρη. 

Ο Νίκος Χριστοδουλίδης στο euronewsFRANCOIS LENOIR/European Union

Μαρία Ψαρά: Ωραία να σας ρωτήσω τώρα και για τον ρόλο που μπορεί να έχει η Ευρωπαϊκή Ένωση σε όλη αυτή τη διαδικασία του Κυπριακού. Είπατε ότι μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο και είναι έτοιμη να το κάνει. Μιλήσατε και με την Πρόεδρο Φον ντερ Λάιεν στο προσυνέδριο του ΕΛΚ. Για πείτε μας πώς ακριβώς το σκέφτεστε αυτό δεδομένων των δυσκολιών να συμμετέχουν ακόμα και οι εγγυήτριες δυνάμεις σε μία διευρυμένη συνάντηση;

H Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επιδεικνύει ένα αυξημένο ενδιαφέρον για το Κυπριακό

Νίκος Χριστοδουλίδης: Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα συνεχίσει να είναι και μετά από μια ενδεχόμενη λύση. Άρα το περιεχόμενο της λύσης, επηρεάζει και την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αν έχουμε ένα κράτος που δεν μπορεί να λειτουργήσει εσωτερικά, δεν θα μπορεί να λειτουργήσει όταν έρχεται και στις Βρυξέλλες πολλές των περιπτώσεων ακόμα να δημιουργεί πρόβλημα και στις Βρυξέλλες. Αυτό είναι το πρώτο ζητούμενο. Το δεύτερο : Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι κοινή θέση μέσα από τα συμπεράσματα ότι όλοι θέλουμε να δούμε να υπάρχει πρόοδος στις ευρωτουρκικές σχέσεις. Ε, αυτή η πρόοδος περνάει και από το Κυπριακό. Είναι η δεύτερη διάσταση και χαίρομαι- οφείλω να το πω ότι η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επιδεικνύει ένα αυξημένο ενδιαφέρον για το Κυπριακό. Πρέπει να πάμε, πέρα από τις δηλώσεις σε κάτι πιο συγκεκριμένο και θεωρούμε ότι ένας πιο πρωταγωνιστικός ρόλος από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης, όχι μόνο θα μας βοηθήσει και στην επανέναρξη των συνομιλιών, αλλά και στο περιεχόμενο των συζητήσεων, ειδικά όσον αφορά την εσωτερική πτυχή του Κυπριακού, αλλά θα βοηθήσει και την Τουρκία, άρα θα δημιουργήσει μια, αν θέλετε, win – win κατάσταση πραγμάτων για όλους τους εμπλεκόμενους και είναι αυτό το ρόλο που θέλουμε να δούμε από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Μαρία Ψαρά: Aναμένεται να ενημερώσετε και τους υπόλοιπους ομολόγους σας ;

Νίκος Χριστοδουλίδης: Είχα ήδη συνάντηση με τον Έλληνα πρωθυπουργό. Μιλήσαμε σε λεπτομέρεια και για τη συνάντηση και για τα επόμενα βήματα. Μιλήσα με με τον Γάλλο Πρόεδρο. Ένας ιδιαίτερος ρόλος για τη Γαλλία, το μόνο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης που είναι μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας. Και θα έχω την ευκαιρία να ενημερώσω και τους άλλους ομολόγους. 

Οι προτάσεις της Κύπρου για το μεταναστευτικό

Μαρία Ψαρά: Να σας πάω στο κομμάτι της του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της Συνόδου Κορυφής, διότι ήδη ξεκινήσατε πολύ δυναμικά. Είχατε μια συνάντηση με αρκετούς ομολόγους σας με πρωτοβουλία της Τζόρτζια Μελόνι για το μεταναστευτικό. Τι έγινε σε αυτή τη συνάντηση; 

Νίκος Χριστοδουλίδης: Ξέρετε κάτι ; Όταν εμείς θέταμε θέμα Συρίας, όταν θέταμε το θέμα η ΕΕ να πάρει συγκεκριμένα μέτρα και όχι διακηρύξεις και το είπα σε αυτή την μικρή σύνοδο, αυτό το θέμα ήταν ταμπού. Δεν δέχονταν καν να το συζητήσουν, δεν δέχονταν καν να αναφερθεί. Χαίρομαι που μετά από τόσο καιρό το αντιλαμβάνονται. Όταν ξεκινήσαμε αυτή την προσπάθεια ήμασταν δύο, τρία κράτη μέλη, η Δανία, η Ιταλία μετά την εκλογή της κυρίας Μελόνι και κάποια άλλα κράτη. Ήταν μονοψήφιος ο αριθμός. Χαίρομαι σήμερα που ο αριθμός αυτός των κρατών μελών είναι διψήφιος. Χαίρομαι που ήταν μαζί μας και η Πρόεδρος της Επιτροπής, η οποία έστειλε και μία σχετική επιστολή πριν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με συγκεκριμένα μέτρα όσον αφορά το θέμα της αντιμετώπισης της μετανάστευσης και πλέον έχουμε ανοίξει και το θέμα της Συρίας.

Και δεν μιλάω για το καθεστώς του Άσαντ που οι θέσεις μας είναι κοινές. Αυτό όμως δεν πρέπει να μας παρεμποδίζει από το να συζητήσουμε το θέμα της επιστροφής Σύρων στη χώρα τους.

Αλλά για να επιστρέψουν αυτοί οι άνθρωποι θα πρέπει να υπάρχουν υποδομές αν δεν υπάρχουν νοσοκομεία, αν δεν υπάρχουν σχολεία, αν δεν υπάρχουν δρόμοι, δεν μπορούν αυτοί οι άνθρωποι να επιστρέψουν. Και ξέρετε αυτή τη στιγμή και με αφορμή το τι γίνεται στο Λίβανο βλέπουμε τους Σύρου, μόνοι τους, με δική τους επιλογή να επιστρέφουν πίσω στη Συρία, Και σε συνεργασία πάντα με την Ύπατη Αρμοστεία για τους πρόσφυγες. Είχα την ευκαιρία στη Νέα Υόρκη να συναντηθώ με τον επικεφαλής, ετοιμάστηκε και ένα να έγγραφο εργασίας, το οποίο μοιράστηκα με όλα τα κράτη μέλη. Θεωρώ ότι πλέον έχουμε ξεκινήσει αυτή τη συζήτηση που προσπαθούσαμε εδώ και πολύ καιρό και υπήρξαν σφοδρές αντιδράσεις. 

Μαρία Ψαρά: Εσείς τι πιστεύετε για τα return habs, όπως τα αναφέρουν πολλοί και τις καινοτόμες λύσεις για το μεταναστευτικό. 

Νίκος Χριστοδουλίδης: Κοιτάξτε. Πρώτον, μιλάμε για την εξωτερική διάσταση του μεταναστευτικού, γιατί το πρώτο που πρέπει να αντιμετωπίσουμε είναι τις γενεσιουργές αιτίες που προκαλούν τη μετανάστευση. Μέσα από τις στρατηγικές συμφωνίες που κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση, Τυνησία, Αίγυπτος. Είδαμε στη δική μας περίπτωση τον Λίβανο, υπάρχουν αποτελέσματα. Η θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι: Είμαστε έτοιμοι να εξετάσουμε όλες τις επιλογές «εκτός του κουτιού», επιλογές όμως που να συμβαδίζουν και με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο. Για αυτό, σε αυτήν την προσπάθεια που κάνουμε θα πρέπει να είναι μαζί μας και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, για να διασφαλίζουμε ότι αυτό που κάνουμε είναι εντός του πλαισίου. Και πιστέψτε με, υπάρχουν επιλογές οι οποίες ναι θα βοηθήσουν από τη μία να αντιμετωπίσουμε αυτή την μεγάλη πρόκληση, πάντα εντός του πλαισίου της διεθνούς νομίματος.

Ανησυχία για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή

Μαρία Ψαρά: Μια τελευταία ερώτηση κύριε Πρόεδρε, για τη Μέση Ανατολή. Φαίνεται ότι συμφωνείτε και 27, στην εκεχειρία, στην κατάσταση στο Λίβανο. Θέλω να μου πείτε, όμως συμφωνείτε για το ποιος ευθύνεται για αυτή την ένταση στη Μέση Ανατολή;

Η Κυπριακή Δημοκρατία μετά από αίτημα της κυβέρνησης του Λιβάνου στέλνει φαρμακευτική βοήθεια στον Λίβανο

Νίκος Χριστοδουλίδης

Πρόεδρος Κυπριακής Δημοκρατίας

Νίκος Χριστοδουλίδης: Σε οποιαδήποτε ένταση σίγουρα δεν ευθύνεται ένας. Υπάρχει ευθύνη από πολλούς και όλοι γνωρίζουν ποιοί ευθύνονται για το τι γίνεται στην περιοχή. Να σας πω όμως κάτι; Είχαμε πριν λίγες μέρες στην Κύπρο τη σύνοδο των 9 μεσογειακών κρατών μελών, στην παρουσία της Προέδρου της Επιτροπής και κάλεσα και τον Βασιλιά της Ιορδανίας. Και είχαμε μια ανοιχτή συζήτηση για το πώς πρέπει να κινηθούμε. Και στο θέμα της Μέσης Ανατολής θεωρώ ότι πρέπει να ξεφύγουμε από τα ευχολόγια, από τις ανεξόδες δηλώσεις και να πάρουμε πρωτοβουλία. Αυτή τη στιγμή και πρέπει να λέμε τα πράγματα ως έχουν, υπάρχει ένα κενό. Ένα κενό που προκύπτει από το γεγονός ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται σε προεκλογική εκστρατεία, η κυβέρνηση που θα εκλεγεί θα αναλάβει τα καθήκοντά της τον Ιανουάριο. Δεν μπορούμε να αναμένουμε.

Το τι γίνεται στη Μεσόγειο επηρεάζει όχι μόνο τα 9 μεσογειακά κράτη, επηρεάζει την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση. Συζητήσαμε προηγουμένως το μεταναστευτικό. Μια βασική αν θέλετε οδός για την μετανάστευση είναι και από την Μέση Ανατολή, είναι από την Ανατολική Μεσόγειο. Άρα πρέπει και σε αυτό το θέμα να μην αναλωθούμε σε drafting των συμπερασμάτων, αλλά να αναλάβουμε πρωτοβουλία. Αν δεν αναληφθεί πρωτοβουλία αυτή τη στιγμή από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ανησυχώ πάρα πολύ.

Κι εκείνο που εμείς θα δώσουμε ιδιαίτερη έμφαση είναι ότι το θέμα του Λιβάνου. Αντιλαμβάνεστε τις προκλήσεις που υπάρχουν στη χώρα; Υπάρχει ένας θεσμός στη χώρα ο οποίος είναι από όλους αποδεκτός. Ένας θεσμός που διαδραματίζει σημαντικό ρόλο και αυτός είναι ο λιβανικός στρατός. Οι λιβανικές ένοπλες δυνάμεις, τις οποίες πρέπει ως Ευρωπαϊκή Ένωση να στηρίξουμε συγκεκριμένα για να έχουν ρόλο στη χώρα. Να έχουν τη δυνατότητα να ανταποκριθούν σε αυτές τις προκλήσεις. Θεωρώ ο ρόλος των λιβανικών ενόπλων δυνάμεων είναι καθοριστικής σημασίας.

Η Κυπριακή Δημοκρατία μετά από αίτημα της κυβέρνησης του Λιβάνου στέλνει φαρμακευτική βοήθεια στον Λίβανο και θα συνεχίσουμε να πράττουμε ό,τι χρειάζεται για να βοηθήσουμε τη χώρα. Γιατί σε περίπτωση που έχουμε αρνητικές εξελίξεις που θα αγγίξουν ακόμη περισσότερο και το Λίβανο, ανησυχώ πάρα πολύ για τη διάχυση της κρίσης και σε άλλες χώρες της περιοχής. Και αυτή ήταν και η βασική ανησυχία. Ένα από τα βασικά μηνύματα που μετέφερε ο βασιλιάς της Ιορδανίας που ήταν στην Κύπρο στη σύνοδο των εννέα μεσογειακών κρατών.

ΠΗΓΗ: gr.euronews.com