Πρόεδρος Χριστοδουλίδης: Ταξίδι στις ΗΠΑ για προσέλκυση επενδύσεων - «Στόχος να φτάσουμε τα 500 εκατομμύρια ευρώ»

Αυτό αποκάλυψε στον χαιρετισμό του στην Τελετή Απονομής Κυπριακών Βραβείων Καινοτομίας ΟΕΒ και Κυπριακών Βραβείων Έρευνας ΙδΕΚ για το 2024

Αυτούσια η ομιλία του 

Είναι με ιδιαίτερη χαρά που συμμετέχω μαζί με τον Υφυπουργό Καινοτομίας, την Υφυπουργό Πολιτισμού και τους Υπουργούς Δικαιοσύνης και Μεταφορών – και άλλα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου θα ήθελαν να ήταν εδώ – στη σημερινή εκδήλωση που έχει καταστεί θεσμός, και που τιμά και αναδεικνύει τον καθοριστικό ρόλο της έρευνας και της καινοτομίας για την ανάπτυξη της χώρας μας.

Και ακριβώς μέσα σε αυτό το πλαίσιο, έχουμε υποχρέωση ως Πολιτεία να ενθαρρύνουμε και να στηρίξουμε την καινοτομία, σε κάθε χώρο, επαναπροσδιορίζοντας έτσι ουσιαστικά και το παραγωγικό μας μοντέλο, ώστε να εστιάζει περισσότερο στη γνώση και την τεχνολογική ανάπτυξη. Μόνο έτσι θα οικοδομήσουμε μια βιώσιμη και πιο ανθεκτική οικονομία, ικανή να ανταπεξέλθει με επιτυχία στις όποιες προκλήσεις. Και ακριβώς μέσα από αυτή τη συλλογιστική, αποφασίσαμε φέτος, μετά από εισήγηση του αρμόδιου Υφυπουργού, να διαθέσουμε πρόσθετα 15 εκατομμύρια ευρώ σε δύο προγράμματα καινοτομίας που θεωρούμε ιδιαίτερης σημασίας και προστιθέμενης αξίας.

Το πρώτο, αφορά τη δημιουργία εγκαταστάσεων και γραμμών παραγωγής για την ανάπτυξη και την κατασκευή καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών – το πρόγραμμα STEP.

Το δεύτερο, επικεντρώνεται στην ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων, με αξιοποίηση της Τεχνητής Νοημοσύνης, για την αντιμετώπιση πολλών προκλήσεων που απασχολούν τον δημόσιο τομέα.

Προτού συνεχίσω, όμως, επιτρέψτε μου να συγχαρώ θερμά την Ομοσπονδία Εργοδοτών και Βιομηχάνων, το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας, αλλά και το Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής που διαχρονικά, μέσα από τέτοιες δράσεις, τιμούν και στηρίζουν την ανάπτυξη του οικοσυστήματος έρευνας, καινοτομίας και επιχειρηματικότητας της Κύπρου. Ενός οικοσυστήματος, και είμαστε περήφανοι, που για 3η συνεχή χρονιά, και το αναφέρω με περηφάνια, συγκαταλέγεται στους Strong Innovators της Ευρώπης, ενώ έχει αναδειχθεί ως το ταχύτερα αναπτυσσόμενο οικοσύστημα νεοφυών επιχειρήσεων πανευρωπαϊκά.

Σήμερα, λοιπόν, επιβραβεύουμε τις προσπάθειες εκείνων που μέσα από το έργο τους, τις δράσεις τους, οδηγούν τη χώρα μας μπροστά. Στο πρόσωπο των βραβευθέντων, τιμούμε την επιστημονική αριστεία και την τεχνολογική πρόοδο, τη δημιουργικότητα και την καινοτόμο σκέψη, τιμούμε όλους αυτούς και αυτές που θέτουν γερές βάσεις για να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τις προκλήσεις του αύριο και να αξιοποιήσουμε τις ευκαιρίες που προκύπτουν.

Η στρατηγική μας κατεύθυνση μας ως Κυβέρνηση είναι σαφής. Όραμά μας να ενισχύσουμε ουσιαστικά τη θέση της Κύπρου ως κόμβου καινοτομίας και τεχνολογίας – έγινε πολύ σημαντική δουλειά τα προηγούμενα χρόνια, κτίζουμε σε αυτή τη δουλειά, προχωρούμε ακόμη περισσότερο – αλλά και ως ελκυστικού προορισμού για επενδυτική και επιχειρηματική δραστηριότητα.

Σε αυτά τα δύο χρόνια της διακυβέρνησης μας έχουμε πετύχει με σκληρή δουλειά μια υγιή, ισχυρή και ανταγωνιστική οικονομία, που αποτελεί βασική προϋπόθεση για τον οποιονδήποτε τομέα πολιτικής και ειδικότερα για την υλοποίηση των στρατηγικών μας επιδιώξεων σε κάθε τομέα.

– Έχουμε πετύχει έναν από τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στην ευρωζώνη το 2024, στο 3,4% του ΑΕΠ, καθώς και την επιστροφή μας στην επενδυτική κατηγορία Α από όλους τους μεγάλους οίκους αξιολόγησης.

– Σημαντική είναι και η αύξηση που έχει καταγράψει η Κύπρος στις άμεσες ξένες επενδύσεις, οι οποίες ξεπέρασαν τα 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ, με αυξημένο ενδιαφέρον σε τομείς, όπως η τεχνολογία, η ενέργεια και η βιομηχανία.

– Έχουμε μειώσει σημαντικά την ανεργία στο 4,9%, διαμορφώνοντας συνθήκες πλήρους απασχόλησης, ενώ προωθούμε μία φιλόδοξη φορολογική μεταρρύθμιση, με έμφαση, μεταξύ άλλων, στην ενίσχυση των κυπριακών επιχειρήσεων και των δαπανών για έρευνα, ανάπτυξη και καινοτομία.

– Την ίδια στιγμή, έχουμε εστιάσει στην επιτάχυνση της ψηφιακής μετάβασης- είχα αναφέρει τον Ιανουάριο κατά την παρουσίαση των προτεραιοτήτων της Κυβέρνησης για το 2025 ότι το 2025 είναι το έτος ψηφιακής μεταρρύθμισης του κράτους, παρουσιάζοντας σειρά εργαλείων για διευκόλυνση της επιχειρηματικής δραστηριότητας, αλλά και της καθημερινότητας του πολίτη.

Ταυτόχρονα, πρόσφατα, στο Υπουργικό Συμβούλιο εγκρίναμε υπό τον συντονισμό του Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, τη σύσταση Επιτροπής για τον σχεδιασμό ολοκληρωμένης στρατηγικής προσέγγισης, για την ανάπτυξη και την αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης, η οποία θα ετοιμάσει μέχρι το τέλος του έτους συγκεκριμένο Σχέδιο Δράσης με συγκεκριμένα πεδία εφαρμογής, αλλά και μέτρα για ενίσχυση της έρευνας και της καινοτομίας στη χώρα μας.

Παράλληλα, το Υφυπουργείο Έρευνας και Καινοτομίας ετοιμάζει πρόταση για τη συμμετοχή στο AI Factory «Pharos», με στόχο, μέσα από την προσφορά ενός ολοκληρωμένου πακέτου υποστήριξης στο οικοσύστημα καινοτομίας, την επιτάχυνση της ανάπτυξης και της υιοθέτησης της Τεχνητής Νοημοσύνης.

Ιδιαίτερα σημαντική είναι και η προσπάθεια που καταβάλλουμε ως Κυβέρνηση για να βελτιώσουμε περαιτέρω το επιχειρηματικό περιβάλλον της χώρας και να καταστήσουμε την Κύπρο πιο ελκυστικό προορισμό όχι μόνο για επενδύσεις, αλλά και για ταλέντα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο ενισχύσαμε ακόμη περισσότερο τη Στρατηγική Προσέλκυσης Επιχειρήσεων και Ταλέντου και πολύ σύντομα θα λειτουργήσει το πρώτο Κέντρο Εξυπηρέτησης Επιχειρήσεων, ενώ θα ανακοινώσουμε πολύ σύντομα και Σχέδιο Δράσης με συγκεκριμένα κίνητρα για τον επαναπατρισμό Κυπρίων επιστημόνων και επαγγελματιών που βρίσκονται στο εξωτερικό. Στις 21 Μαΐου θα βρίσκομαι στο Λονδίνο με κάποια μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου για να παρουσιάσουμε κίνητρα, φορολογικά και άλλα, προσελκύοντας πίσω στη χώρα μας Κύπριους που διαπρέπουν στο εξωτερικό.

Παράλληλα, και αναγνωρίζοντας τη σημασία της Έρευνας και Καινοτομίας ως θεμελιώδεις πυλώνες της αναπτυξιακής στρατηγικής της χώρας μας, έχουμε λάβει αποφασιστικά μέτρα με επίκεντρο την ενίσχυση της πρόσβασης των φορέων του οικοσυστήματος της χώρας μας στη χρηματοδότηση. Να αναφέρω επιγραμματικά:

· Πρώτον, το Κράτος παρέχει θεσμική χρηματοδότηση ύψους πέραν των 25 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως στα ερευνητικά ιδρύματα και στα Κέντρα Αριστείας που λειτουργούν στη χώρα μας,

· Δεύτερον, στηρίζουμε την πρόσβαση σε εναλλακτική χρηματοδότηση. Ήδη, βρίσκεται σε εξέλιξη η επενδυτική δραστηριότητα του Κυπριακού Ταμείου Μετοχικής Χρηματοδότησης (Cyprus Equity Fund), εξασφαλίζοντας σημαντικές ιδιωτικές συν-επενδύσεις για τη χρηματοδότηση νεοφυών και καινοτόμων επιχειρήσεων,

· Τρίτον, εντός του 2025 καταθέτουμε το νομοσχέδιο για τη σύσταση του Εθνικού Οργανισμού Αναπτύξεως, ενισχύοντας το επενδυτικό οικοσύστημα της χώρας,

· Τέταρτον, εντός του 2025 το ΙδΕΚ αναμένεται να προκηρύξει προγράμματα ύψους πέραν των 45 εκατομμυρίων ευρώ, τα οποία περιλαμβάνουν και το νέο Πρόγραμμα STEP, το οποίο προανέφερα. Η υποστήριξη του STEP δίνει προτεραιότητα σε καινοτόμες τεχνολογίες με δυνατότητα διαμόρφωσης της αγοράς και σημαντικά οικονομικά και κοινωνικά οφέλη, ενώ προνοεί την παραγωγή τελικών προϊόντων και ευνοεί την αύξηση εξαγωγών προϊόντων υψηλής τεχνολογίας,

· Πέμπτον, για να ενισχύσουμε την αποτελεσματικότητα, την αποδοτικότητα και τη διαφάνεια στη διαχείριση των δημοσίων πόρων, προχωρούμε ως Κυβέρνηση με τη διαμόρφωση μηχανισμού αξιολόγησης των δημόσια χρηματοδοτούμενων οργανισμών και του αντικτύπου των κρατικών επενδύσεων σε Έρευνα και Καινοτομία.

Είναι με ιδιαίτερη χαρά και περηφάνεια που βλέπουμε την όλο και μεγαλύτερη ανταπόκριση του οικοσυστήματος στα διάφορα χρηματοδοτικά προγράμματα, ως ένδειξη αφενός της εξέλιξης των ικανοτήτων της ερευνητικής και επιχειρηματικής μας κοινότητας και αφετέρου ως ένδειξη της αποτελεσματικότητας των προγραμμάτων, τα οποία έχουν όντως οδηγήσει τα τελευταία χρόνια και στην προσέλκυση σημαντικών ιδιωτικών επενδύσεων με όλα τα συνεπακόλουθα θετικά αποτελέσματα.

Είναι για αυτό τον λόγο που την πρώτη βδομάδα Απριλίου θα μεταβώ στις ΗΠΑ, στη Νέα Υόρκη, στο Τέξας και στο Σαν Φρανσίσκο για προσέλκυση επενδύσεων – έχει γίνει σημαντική προεργασία σε τρεις τομείς που θεωρούμε ότι υπάρχουν σοβαρές προοπτικές προσέλκυσης επενδύσεων, στη ναυτιλία, στην τεχνολογία και στον τομέα της ενέργειας – μαζί με τους αρμόδιους Υπουργούς. Έχει καταρτιστεί ένα πολύ σημαντικό πρόγραμμα και ευελπιστούμε μέσα από τις επαφές που θα γίνουν να έχουμε και σχετικές ανακοινώσεις.

Παράλληλα, παρέχουμε σημαντική υποστήριξη στο οικοσύστημα για συμμετοχή σε ευρωπαϊκά ανταγωνιστικά προγράμματα, ενώ αξιοσημείωτο είναι πως η χώρα μας έχει μέχρι σήμερα αντλήσει χρηματοδότηση ύψους πέραν των 300 εκατομμυρίων ευρώ από τον Ορίζοντα Ευρώπη, με πέραν του 40% να αφορά μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Στόχος μέχρι το τέλος της προγραμματικής περιόδου είναι όπως φτάσουμε τα 500 εκατομμύρια ευρώ.

Συνεχίζουμε, επίσης, ως Κράτος να στηρίζουμε και τη βασική έρευνα, η οποία αποτελεί τη βάση για κάθε καινοτομία, αλλά και να ενισχύουμε το δυναμικό οικοσύστημα της χώρας μας με σειρά κινήτρων, που παρέχουν σημαντικές προοπτικές για τη δραστηριοποίησή τους, τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό.

Την ίδια στιγμή – και θεωρώ ότι είναι η μεγάλη πρόκληση που έχουμε να αντιμετωπίσουμε – όλοι αντιλαμβανόμαστε την καθοριστική σημασία της διασύνδεσης μεταξύ της ερευνητικής κοινότητας και του επιχειρηματικού κόσμου. Και θεωρώ ότι η αποψινή εκδήλωση είναι ενδεικτική της ανάγκης να υπάρξει αυτή η διασύνδεση της ερευνητικής κοινότητας με τον επιχειρηματικό κόσμο. Για επίτευξη του εν λόγω στόχου, λοιπόν, προσφέρονται εξειδικευμένα χρηματοδοτικά προγράμματα, τα οποία σας καλώ να αξιοποιήσετε. Μόνο οφέλη μπορούν να προκύψουν για όλους μας από τέτοιες συνεργασίες και συνέργειες.

Εξίσου σημαντικό για την προώθηση της εμπορικοποίησης της έρευνας, θεωρούμε και τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου που διέπει τη δημιουργία τεχνοβλαστών (spin-offs) από τα δημόσια πανεπιστήμια της Κύπρου. Πρόσφατα στο Υπουργικό Συμβούλιο εγκρίναμε τροποποιητικό νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο περιλαμβάνει βελτιώσεις, με στόχο να διευκολυνθεί η μετατροπή της επιστημονικής έρευνας και γνώσης και των ερευνητικών επιτευγμάτων των δημόσιων πανεπιστημίων σε εμπορεύσιμα προϊόντα και υπηρεσίες. Ελπίζουμε στην άμεση ψήφιση του σχετικού νομικού πλαισίου από τη Βουλή των Αντιπροσώπων το οποίο βρίσκεται, ήδη, ενώπιον της.

Καμία πολιτική, τίποτα από όλα όσα έχω αναφέρει, δεν μπορεί να είναι μακροπρόθεσμα αποτελεσματικά αν δεν βασίζονται – και εδώ είναι η μεγάλη πρόκληση που έχουμε να αντιμετωπίσουμε – σε μία ισχυρή κουλτούρα καινοτομίας. Για αυτό στον πυρήνα των σχεδιασμών μας τίθεται και ο εκσυγχρονισμός του εκπαιδευτικού συστήματος, ώστε να καλλιεργεί από νεαρή ηλικία την περιέργεια, τη δημιουργικότητα και τις απαραίτητες εκείνες δεξιότητες που θα οδηγήσουν στους αυριανούς επιστήμονες του τόπου μας. Στο πλαίσιο αυτό, η Κυβέρνηση υλοποιεί σειρά πολιτικών, όπως ο μετασχηματισμός των αναλυτικών προγραμμάτων, ο θεσμός του Τεχνικού Γυμνασίου που θα ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο του 2025, αλλά και η ενίσχυση των υποδομών, με παράδειγμα την ανέγερση δύο πιο σύγχρονων Τεχνικών Σχολών σε Λάρνακα και Λεμεσό, επιχειρώντας με αυτό τον τρόπο να καλύψουμε και ένα κενό που έγινε με μια λανθασμένη, θεωρώ, απόφαση που ήταν το κλείσιμο του Ανώτερου Τεχνολογικού Ινστιτούτου στη χώρα μας.

Η Κύπρος αλλάζει. Πετύχαμε πολλά μαζί τα τελευταία δύο χρόνια και είμαι σίγουρος ότι μαζί μπορούμε να πετύχουμε πολύ περισσότερα. Σε συνεργασία με όλες τις παραγωγικές δυνάμεις του τόπου δημιουργούμε τις προϋποθέσεις για μια χώρα, όπου οι νέες τεχνολογίες, η έρευνα και η καινοτομία θα αποτελούν τον πυρήνα ενός επιτυχημένου και βιώσιμου οικονομικού μοντέλου και σε αυτή την προσπάθεια σάς διαβεβαιώνω ότι η Κυβέρνηση θα συνεχίσει να βρίσκεται δίπλα σας σε κάθε βήμα.