Το ΚΥΠΕ εξέτασε τις πράσινες φορολογίες που προτείνονται προς εφαρμογή το επόμενο διάστημα και μίλησε με ειδικούς για τις επιπτώσεις τους.
Σκοπός των πράσινων φορολογιών είναι η μείωση της διαφοράς του κόστους μεταξύ των εναλλακτικών και συμβατικών (ορυκτών) καυσίμων και η καλλιέργεια οικολογικής συνείδησης. Εθνικός στόχος της Κύπρου, είναι η μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά 32% έως το 2030 σε σύγκριση με το 2005.
Συγκεκριμένα, αναμένεται να επιβληθεί φόρος άνθρακα στα καύσιμα κίνησης, που θα αυξήσει την τιμή κατά 5,95 σεντ το λίτρο αρχικά, φτάνοντας τα 10 σεντ αύξηση μέχρι το 2026. Εξάλλου, από το 2027 αναμένεται να εφαρμοστεί το ευρωπαϊκό σύστημα αγοράς δικαιωμάτων ρύπων (ETS2), που υπολογίζεται να οδηγήσει σε συνολική αύξηση των καυσίμων γύρω στα 18 σεντ το λίτρο.
Επιπλέον, έχει ήδη εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο το «πράσινο» τέλος ύδατος, που ανέρχεται σε €0,01/κυβικό μέτρο. Εκκρεμεί ακόμη το τέλος για τα απόβλητα, το οποίο θα ενταχθεί στο πλαίσιο του «πληρώνω όσο πετώ», καθώς και το τέλος διανυκτέρευσης, το οποίο αφορά την ξενοδοχειακή βιομηχανία και ανέρχεται στα €2,50 τη νύχτα.
Σε δημόσιες δηλώσεις του, ο Υπουργός Οικονομικών, Μάκης Κεραυνός, είπε ότι οι τρεις φορολογίες (φόρος καυσίμων, τέλος ύδατος και τέλος αποβλήτων) αποτελούν προηγούμενες δεσμεύσεις και έχουν ενταχθεί μέσα στο σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με συγκεκριμένα ορόσημα. Αρχικά η εφαρμογή τους έπρεπε να υλοποιηθεί μέχρι τον Νοέμβριο 2023, ενώ στη συνέχεια πήρε παράταση μέχρι τον Μάιο 2025.
Σε δηλώσεις του στο ΚΥΠΕ την Πέμπτη 10 Απριλίου, ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών, Ανδρέας Ζαχαριάδης, είπε ότι η εφαρμογή του φόρου άνθρακα στα καύσιμα μετατίθεται για το καλοκαίρι, καθώς γίνεται ακόμη επεξεργασία των αντισταθμιστικών μέτρων που θα εφαρμοστούν.
Όσον αφορά το τέλος διανυκτέρευσης, ανέφερε ότι, καθώς αυτό δεν συνδέεται με το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, θα τύχει διαφορετικού χειρισμού και η εφαρμογή του μετατίθεται προς το τέλος του 2026, σε συνεννόηση και με την ξενοδοχειακή βιομηχανία, στην οποία θα δοθούν, επίσης, αντισταθμιστικά μέτρα κατά την εφαρμογή του νόμου.
Το Κέντρο Οικονομικών Ερευνών του Πανεπιστημίου Κύπρου πραγματοποίησε το 2024 εκτίμηση της επίπτωσης των πράσινων φορολογιών στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.
Σύμφωνα με το ΚΟΕ, η επιβολή φόρου άνθρακα αναμένεται να αυξήσει την τιμή των καυσίμων που πληρώνουν οι καταναλωτές και, κατά συνέπεια, «να μειώσει την ευημερία των νοικοκυριών».
Συγκεκριμένα, από τον φόρο άνθρακα στα καύσιμα και το τέλος νερού, το ΚΟΕ εκτιμά ότι η μέση ποσοστιαία μεταβολή στις δαπάνες ανά νοικοκυριό θα ανέλθει σε 0,37%, ενώ η ποσοστιαία μεταβολή στην καταναλωτική δαπάνη των νοικοκυριών στις χαμηλές καταναλωτικές τάξεις αναμένεται να είναι μεγαλύτερη.
Στο βασικό σενάριο του, το ΚΟΕ υπολογίζει ετήσια έσοδα για το κράτος από τον φόρο άνθρακα στα €54 εκ. (€19 εκ. από επιχειρήσεις και €33 εκ. από νοικοκυριά) και από το πράσινο τέλος διανυκτέρευσης, υπολογίζει ετήσια έσοδα €34 εκ.
Η κυβέρνηση έχει πει ότι η πράσινη φορολόγηση θα είναι «δημοσιονομικά ουδέτερη», σημειώνοντας ότι ταυτόχρονα με την ανακοίνωση των μέτρων θα ανακοινωθούν και αντισταθμιστικά μέτρα.
Ο κ. Ζαχαριάδης είπε στο ΚΥΠΕ ότι το Υπουργείο Οικονομικών εκτιμά ότι μέχρι το τέλος του 2026 τα έσοδα που θα προκύψουν από την πράσινη φορολογία θα ανέλθουν σε €70 εκ. και αντίστοιχο θα είναι το ποσό των αντισταθμιστικών μέτρων.
Σύμφωνα με τον ΓΔ του Υπ. Οικονομικών, τα αντισταθμιστικά μέτρα θα αφορούν επιδοτήσεις ευάλωτων ομάδων, που αναμένονται να πληγούν περισσότερο από τα πράσινα μέτρα, καθώς και σχέδια χορηγιών για αντικατάσταση αυτοκινήτων με αυτοκίνητα νέων πράσινων τεχνολογιών.
Το ΚΟΕ είχε προτείνει με τη σειρά του ως πιθανά αντισταθμιστικά μέτρα την επιδότηση δωρεάν δημόσιων μεταφορών και την επιδότηση αγοράς «πράσινων» αυτοκινήτων.
Ο οικονομολόγος Τάσος Γιασεμίδης, είπε στο ΚΥΠΕ, ότι η πράσινη μετάβαση είναι θεμιτή και κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση. «Προϋποθέτει όμως, πολύ μεγάλο κόστος αλλαγών», σημείωσε, αναφέροντας ότι η Κίνα και, πρόσφατα, οι ΗΠΑ φαίνεται να απορρυθμίζουν την αγορά ως προς την πράσινη μετάβαση «με αποτέλεσμα τα προϊόντα που παράγουν ή θα παράγουν να είναι πιο ανταγωνιστικά από αυτά που θα παράγονται σε ευρωπαϊκό έδαφος», με την υιοθέτηση των αυστηρών οδηγιών.
Ερωτηθείς για τις επιπτώσεις που αναμένεται να έχουν οι πράσινες φορολογίες στους καταναλωτές, είπε ότι οι συγκεκριμένες φορολογίες είναι έμμεσες και προστίθενται στις τιμές των προϊόντων, και επομένως θα επηρεάσουν τους καταναλωτές και τις τιμές. Από την άλλη, σημείωσε, ενδεχομένως να υπάρξει μείωση στη ζήτηση των προϊόντων και υπηρεσιών που υπόκεινται σε αυτές τις φορολογίες.
Κληθείς να σχολιάσει κατά πόσο επιτυγχάνεται ο σκοπός της μείωσης εκπομπών άνθρακα μέσα από την επιβολή των πράσινων φορολογιών, ο κ. Γιασεμίδης απάντησε ότι η λογική είναι ότι, με την αύξηση των τελικών τιμών, οι καταναλωτές θα μειώσουν τη ζήτηση του συγκεκριμένου προϊόντος και επομένως η λιγότερη χρήση του θα μειώσει και τις εκπομπές άνθρακα. «Αυτό θα πρέπει να περιμένουμε να το δούμε και στην πράξη, λαμβάνοντας υπόψη και τις εναλλακτικές επιλογές που θα έχουν επιχειρήσεις και καταναλωτές», σημείωσε.
Απαντώντας κατά πόσο μπορούμε να αποφύγουμε την επιβολή πράσινων φορολογιών, είπε ότι κάποιες από αυτές συμπεριλαμβάνονται στο πλαίσιο που καταθέσαμε ως χώρα για το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Επομένως, «θεωρώ ότι για τις επόμενες εκταμιεύσεις κεφαλαίων η υιοθέτηση τους είναι προϋπόθεση».
Όσον αφορά τα αντισταθμιστικά μέτρα που προτείνονται από την κυβέρνηση, είπε ότι αυτό που είναι γνωστό μέχρι σήμερα είναι «η δέσμευση της πολιτείας για δημοσιονομικά ουδέτερη πολιτική και υιοθέτηση μέτρων που θα στηρίζουν καταναλωτές και επιχειρήσεις».
Ο Κυπριακός Σύνδεσμος Καταναλωτών, εξάλλου, ζητά την αναστολή εφαρμογής των πράσινων φορολογιών, «μέχρι να δούμε πότε μπορούν οι καταναλωτές να τις αντέξουν», είπε στο ΚΥΠΕ ο Πρόεδρος του Συνδέσμου, Μάριος Δρουσιώτης.
Εκτιμώντας τον αντίκτυπο που θα έχει ο φόρος στα καύσιμα στους καταναλωτές, είπε ότι η μόνη επιβεβαιωμένη εκτίμηση του συνολικού κόστους είναι ότι για κάθε 1 σεντ αύξησης στα καύσιμα, οι καταναλωτές επιβαρύνονται €9 εκ. τον χρόνο. Με την αύξηση 6 σεντ που θα επιφέρει ο συγκεκριμένος φόρος, σημαίνει ότι οι καταναλωτές θα πληρώσουν €54 εκ. τον χρόνο.
Ερωτηθείς για επιπτώσεις στα υπόλοιπα προϊόντα, λόγω μετακύλισης του κόστους καυσίμων, ο κ. Δρουσιώτης είπε ότι, παρόλο που τώρα διανύουμε μια περίοδο μείωσης της τιμής των καυσίμων, «σίγουρα τα καύσιμα θα ανεβάσουν τις τιμές, αλλά δεν ξέρουμε ακόμα σε τι ποσοστό». Εκτίμησε, ωστόσο, ότι η αύξηση στις τιμές των προϊόντων δεν θα είναι απαγορευτική.
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Εν αναμονή της νέας συνάντησης μεταξύ του Προέδρου της Δημοκρατίας και του Ερσίν Τατάρ, για συνέχιση της συζήτησης κυρίως για τη διάνοιξη νέων σημείων διέλευσης, το ζήτημα αυτό, παραμένει μετέωρο, παρά το γεγονός ότι ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, σε δηλώσεις του την Παρασκευή, ανέφερε ότι υπήρξε πρόοδος, κατά την τελευταία συνάντηση μεταξύ των δύο διαπραγματευτών.
