Ένα μυστικό δίκτυο φτώχειας, φόβου και ψυχολογικής παγίδας ξετυλίγεται στη σκιά του πολέμου -και η SBU προειδοποιεί πως η νέα αυτή τακτική ίσως ταξιδέψει σύντομα στη Δύση.
Ο Όλεγκ, μόλις 19 ετών, έψαχνε εναγωνίως τρόπο να θρέψει το νεογέννητο παιδί του. Άνεργος για χρόνια, περνούσε ώρες σε κανάλια Telegram, που υπόσχονταν εύκολες δουλειές με μεροκάματα σε δολάρια. Ανάμεσα σε αμφιλεγόμενες αγγελίες ξεχώρισε μία: 1.000 δολάρια για λίγες ώρες «δουλειάς» στη δυτική Ουκρανία.
Η «αποστολή», γράφει ο Guardian, φαινόταν ακίνδυνη: να πάει από την περιοχή Σούμι στο Ρίβνε, να παραλάβει ένα σακίδιο με δοχείο μπογιάς και να το ψεκάσει έξω από το τοπικό αστυνομικό τμήμα. Ούτε λέξη για εκρηκτικά, ούτε υποψία ότι πίσω από την «δουλειά» κρυβόταν ένας μηχανισμός θανάτου.
Ένας άντρας, με το όνομα «Αλεξάντερ», του είπε μέσω Telegram: «Πάρε το σακίδιο, ψέκασε το δοχείο και φύγε». Φοβούμενος να πάει μόνος, ο Όλεγκ έπεισε τον φίλο του, Σεργκέι, να τον συνοδεύσει. Δύο νέοι, άνεργοι, με παιδιά, κατευθύνθηκαν στο Ρίβνε. Ο «Αλεξάντερ» τους έστειλε 200 δολάρια για έξοδα -σε κρυπτονόμισμα.
Το πρωί, οι οδηγίες ήρθαν με GPS pin: ένα συνεργείο γκαράζ, ένα λάστιχο που έκρυβε το σακίδιο και μια πλαστική σακούλα. «Μην τα ανοίξετε, κατευθείαν στο αστυνομικό τμήμα» τους είπε ο «επιμελητής».
Λίγα μέτρα πριν από την είσοδο του αστυνομικού τμήματος, οι δύο φίλοι αντάλλαξαν ανήσυχες ματιές. Ο Σεργκέι είχε δει ξανά το ίδιο αυτοκίνητο να τους ακολουθεί. Ο Όλεγκ, βασανισμένος από αμφιβολίες, παραβίασε την εντολή. Άνοιξε το κουτί. Αντί για μπογιά, είδε καλώδια, κινητό τηλέφωνο και βίδες -όλα δεμένα σε ένα σπιράλ θανάτου, που θα ενεργοποιούνταν με ένα τηλεφώνημα. Πανικόβλητος, έτρεξε στον πρώτο αστυνομικό και φώναξε: «Κουβαλάω βόμβα». Η SBU, που τους παρακολουθούσε μέρες, έδρασε ακαριαία: πράκτορες άρπαξαν τη βόμβα, ακινητοποίησαν τους δύο νέους στο έδαφος.
Αν δεν είχαν επέμβει οι Ουκρανοί πράκτορες, το αποτέλεσμα θα ήταν αιματοχυσία. Λίγες μέρες πριν, στο ίδιο Ρίβνε, παρόμοιο σχέδιο στοίχισε τη ζωή σε έναν 21χρονο, που επίσης είχε στρατολογηθεί μέσω Telegram: η βόμβα εξερράγη, σκοτώνοντάς τον και τραυματίζοντας οκτώ στρατιώτες.
Η βόμβα του Όλεγκ ήταν φτιαγμένη με βίδες και καρφιά για μέγιστη ζημιά. Η κάμερα στο κουτί μετέδιδε σε πραγματικό χρόνο εικόνα στον «επιμελητή», που θα πυροδοτούσε τη βόμβα, όταν θα ήταν βέβαιος ότι θα υπήρχαν πολλά θύματα. Ειδικός εξοπλισμός της SBU μπλόκαρε το σήμα, αποτρέποντας την έκρηξη.
