Πέρα από τους τίτλους και τα συνθήματα, η σημασία αυτής της εκλογής εκτείνεται πολύ πιο πέρα: θα καθορίσει αν το Κυπριακό θα μπει ξανά σε τροχιά επανένωσης ή αν θα παγιωθεί η λογική των “δύο κρατών” – μια λογική που όχι μόνο παραβιάζει κατάφωρα τα ψηφίσματα του ΟΗΕ, αλλά υπονομεύει κάθε προοπτική ειρήνης στο νησί.
Ο Ερσίν Τατάρ έχει καταστήσει σαφές ότι θεωρεί το κεφάλαιο της ομοσπονδίας «κλειστό». Σε πρόσφατες δηλώσεις του. επανέλαβε πως «η συζήτηση για ομοσπονδία έχει τελειώσει» και ότι το μόνο ρεαλιστικό μοντέλο είναι η αναγνώριση δύο “κυρίαρχων κρατών” στην Κύπρο. Πρόκειται για θέση που όχι μόνο έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το διεθνές δίκαιο, αλλά ακυρώνει και την ίδια τη λογική των διακοινοτικών συνομιλιών, που διεξάγονται από το 1977.
Η στάση αυτή, δεν είναι απλώς προσωπική πολιτική επιλογή. Αντανακλά την τουρκική στρατηγική των τελευταίων ετών, που στοχεύει στη νομιμοποίηση των τετελεσμένων της κατοχής. Η Άγκυρα επιχειρεί να μετατρέψει τη «de facto» διχοτόμηση σε «de jure” πραγματικότητα, προβάλλοντας την ψευδοκυριαρχία του μορφώματος στα κατεχόμενα ως δήθεν ισότιμο με την Κυπριακή Δημοκρατία.
Αυτή η στρατηγική συνοδεύεται από κινήσεις σταδιακής ενσωμάτωσης των κατεχομένων στην τουρκική διοικητική και οικονομική σφαίρα: από τη χρήση της τουρκικής λίρας και τον έλεγχο της εκπαίδευσης, μέχρι την πλήρη εξάρτηση της «διοίκησης» από την Άγκυρα. Οι «εκλογές» που διεξάγονται υπό αυτές τις συνθήκες είναι, επομένως, περισσότερο μια διαδικασία επιβεβαίωσης της τουρκικής επιρροής, παρά άσκηση πολιτικής αυτονομίας.
Απέναντι στον Τατάρ, ο Τουφάν Ερχιουρμάν επιχειρεί να αναδείξει μια πιο ρεαλιστική, συναινετική προσέγγιση. Υποστηρίζει τη συνέχιση του διαλόγου για ομοσπονδία, αναγνωρίζοντας ότι, χωρίς επαφή και συνεργασία των δύο κοινοτήτων, δεν υπάρχει προοπτική για το μέλλον.
Ωστόσο, ακόμη και αν επικρατήσει, ο Ερχιουρμάν θα βρεθεί αντιμέτωπος με τον ασφυκτικό έλεγχο της Άγκυρας, που δύσκολα θα ανεχθεί παρεκκλίσεις από τη γραμμή των «δύο κρατών». Το ενδεχόμενο να δεχθεί πιέσεις ή να εξαναγκαστεί σε συμβιβασμούς είναι υπαρκτό, καθιστώντας την όποια του μετριοπάθεια πολιτικά εύθραυστη.
Η ψήφος, επομένως, δεν θα κρίνει μόνο ποιος θα είναι ο επόμενος Τουρκοκύπριος ηγέτης, αλλά αν υπάρχει ακόμη πολιτικός χώρος στα κατεχόμενα, για νηφάλιο λόγο και διάλογο.
Σενάριο Τατάρ – Συνέχιση του αδιεξόδου
Αν ο Τατάρ επανεκλεγεί, το μήνυμα θα είναι σαφές: η τουρκική πλευρά θα επιμείνει στη διχοτομική ατζέντα, οδηγώντας το Κυπριακό σε παρατεταμένο πάγωμα. Η επερχόμενη πενταμερής του Νοεμβρίου θα περιοριστεί σε τυπική διαδικασία χωρίς ουσία, καθώς ο Τατάρ θα προσέλθει για να επαναλάβει θέσεις που αναιρούν το ίδιο το πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών.
Σε αυτό το σενάριο, η Τουρκία θα επιδιώξει να παρουσιάσει τη στασιμότητα ως «νέα πραγματικότητα» και να διεκδικήσει διεθνή αποδοχή του ψευδοκράτους, έστω και έμμεσα, μέσω διμερών ή οικονομικών επαφών με τρίτα κράτη.
Σενάριο Ερχιουρμάν – Περιορισμένη επανεκκίνηση
Αν επικρατήσει ο Ερχιουρμάν, ανοίγει ένα στενό παράθυρο επανεκκίνησης των συνομιλιών. Η Λευκωσία και τα Ηνωμένα Έθνη θα επιδιώξουν να αξιοποιήσουν τη συγκυρία, για να ξανατεθεί στο τραπέζι η διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία.
Ωστόσο, η επιτυχία αυτού του σεναρίου θα εξαρτηθεί από το αν η Άγκυρα θα επιτρέψει πραγματικά διαπραγμάτευση ή αν θα υπονομεύσει εκ των έσω την όποια πρωτοβουλία, κρατώντας τον Ερχιουρμάν δεσμευμένο σε περιορισμένο ρόλο.
Την επιστροφή της περίκλειστης πόλης του Βαρωσιού στους νόμιμους ιδιοκτήτες της υπόσχεται ο Μεχμέτ Χάσγκιουλερ, ο οποίος παρουσιάζεται ως «ανεξάρτητος υποψήφιος» για την «προεδρία» του ψευδοκράτους.
Σε συνέντευξή του στο τουρκοκυπριακό «πρακτορείο ειδήσεων», ο Χάσγκιουλερ δήλωσε ότι, εάν «εκλεγεί», θα συναντηθεί με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Χριστοδουλίδη και θα εκπληρώσει όλες τις υποχρεώσεις για το άνοιγμα του Βαρωσιού, χαρακτηρίζοντας την κίνηση «ενδιάμεση λύση αποσυμπίεσης» που θα μπορούσε να συμβάλει στην επίλυση του περιουσιακού ζητήματος.
Ο ίδιος εξέφρασε στήριξη σε λύση δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας, απορρίπτοντας τη θέση για δύο κράτη. Όπως ανέφερε, οι συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου αποτελούν «τίτλο ιδιοκτησίας για την απελευθέρωσή μας».
Ο Χάσγκιουλερ, ο οποίος αυτοχαρακτηρίζεται «τρελός, αλλά όχι παράφρων», ανακοίνωσε σειρά ασυνήθιστων δεσμεύσεων, όπως η πώληση δύο υπηρεσιακών οχημάτων για αγορά ασθενοφόρων, η δωρεά του μισού του μισθού σε παιδιά που πηγαίνουν σχολείο χωρίς πρωινό και η μετακίνησή του με ποδήλατο, δηλώνοντας ότι ποτέ δεν είχε αυτοκίνητο.
Προανήγγειλε επίσης ότι δεν θα διεκδικήσει δεύτερη θητεία και ότι το πρώτο του ταξίδι στο εξωτερικό θα είναι στο Μπακού, με στόχο – όπως είπε – «να εξισορροπήσει το Ισραήλ», το οποίο θεωρεί απειλή.
Σενάριο πολιτικής αστάθειας – Αναζήτηση τρίτου δρόμου
Ένα ενδεχόμενο πιο περίπλοκο αλλά όχι απίθανο είναι η πολιτική αστάθεια: κατακερματισμός ψήφου, χαμηλή συμμετοχή και κοινωνική κόπωση. Σε αυτή την περίπτωση, μπορεί να αναδειχθούν νέες φωνές που θα επιχειρήσουν να κινηθούν πέρα από τις παραδοσιακές γραμμές, ζητώντας πρακτικές λύσεις στα προβλήματα της καθημερινότητας.
Ωστόσο, ακόμη και τότε, η κατοχή δεν επιτρέπει πραγματική αυτονομία, και κάθε «τρίτος δρόμος» θα είναι αναγκαστικά εγκλωβισμένος στο πλαίσιο που επιβάλλει η Άγκυρα.
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης έχει δηλώσει ξεκάθαρα ότι είναι έτοιμος να συναντήσει τον νέο Τουρκοκύπριο ηγέτη «αμέσως μετά την εκλογή του», με στόχο την επανέναρξη των συνομιλιών. Η προετοιμασία για την πενταμερή διάσκεψη του Νοεμβρίου θα είναι το πρώτο κρίσιμο τεστ.
Η Λευκωσία ποντάρει στην κινητοποίηση του ΟΗΕ, αλλά και στη νέα εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μετά τον διορισμό του Γιοχάνες Χαν ως ειδικού απεσταλμένου. Αυτή η ευρωπαϊκή παρουσία μπορεί να λειτουργήσει ως αντίβαρο στην τουρκική επιθετικότητα και να υπενθυμίσει ότι η Κύπρος δεν είναι απλώς ένα διμερές ζήτημα, αλλά ευρωπαϊκό πρόβλημα παραβίασης κυριαρχίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Σε κλίμα βαθιάς συγκίνησης και με ελπίδες για μια γενικευμένη ειρήνη στη Μέση Ανατολή, το βλέμμα όλου του πλανήτη σήμερα, Δευτέρα (13/10/25) είναι στραμμένο στο Ισραήλ, όπου απελευθερώνονται οι όμηροι της Χαμάς, στο πλαίσιο της εφαρμογής της πρώτης φάσης της συμφωνίας για την εκεχειρία στη Γάζα.
