Η επιστροφή της προσωπικής απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Μαρίας Άνχελα Ολγκίν, στην Κύπρο την πρώτη εβδομάδα του Δεκεμβρίου, αναμένεται να ανοίξει έναν νέο κύκλο επαφών και συζητήσεων για το μέλλον του Κυπριακού ζητήματος.
Σύμφωνα με πληροφορίες, από το γραφείο της κ. Ολγκίν έχει προταθεί νέα ημερομηνία για την επίσκεψή της, η οποία θα περιλαμβάνει συναντήσεις και με τις δύο πλευρές, καθώς και με εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών. Το Προεδρικό απάντησε θετικά, επιβεβαιώνοντας τη διάθεση συνεργασίας με τα Ηνωμένα Έθνη.
Ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης, δήλωσε την Πέμπτη πως «από το Γραφείο του Προέδρου της Δημοκρατίας, σε επικοινωνία με την Προσωπική Απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Μαρία Άνχελα Ολγκίν, απαντήσαμε θετικά στη νέα ημερομηνία που αυτή έχει προτείνει για επίσκεψή της στην Κύπρο, αλλά ανακοινώσεις θα πρέπει να αναμένονται από τα Ηνωμένα Έθνη».
Η επίσκεψη είχε αρχικά προγραμματιστεί για τις αρχές Νοεμβρίου, αλλά αναβλήθηκε λόγω της αδυναμίας του Τουρκοκύπριου ηγέτη της αντιπολίτευσης Τουφάν Ερχιουρμάν να τη συναντήσει πριν από τις 5 Δεκεμβρίου. Παρά τη μετακίνηση των ημερομηνιών, η Λευκωσία δηλώνει έτοιμη για συνάντηση, με τον κ. Λετυμπιώτη να τονίζει πως η κυβέρνηση απάντησε «σχεδόν αμέσως» στο αίτημα επαναδιευθέτησης, «σύμφωνα με το πρόγραμμα του Προέδρου της Δημοκρατίας».
Διπλωματική περιοδεία με κομβικούς σταθμούς
Η κ. Ολγκίν αναμένεται να παραμείνει στην Κύπρο για αρκετές ημέρες, ενώ θα πραγματοποιήσει σειρά επαφών στο πλαίσιο μιας ευρύτερης περιοδείας που περιλαμβάνει Λονδίνο, Αθήνα, Άγκυρα και ενδεχομένως Βρυξέλλες. Η παρουσία της αναμένεται να δώσει νέα ώθηση στη συζήτηση γύρω από τα επόμενα βήματα για το Κυπριακό.
Οι Βρυξέλλες ωστόσο, βρίσκονται ξανά στο στόχαστρο της Άγκυρας μετά την πρόσφατη έκθεση προόδου της Κομισιόν για την Τουρκία, με το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών να δηλώνει πως «η Ε.Ε. δεν είναι σε θέση να διαδραματίσει αντικειμενικό ρόλο στην επίλυση του Κυπριακού». Σύμφωνα με το τουρκικό ΥΠΕΞ, η Κομισιόν «επαναλαμβάνει τις νομικά αβάσιμες και μαξιμαλιστικές θέσεις της Ελλάδας και των Ελληνοκυπρίων».
Διπλωματικοί κύκλοι εκτιμούν πως είναι πολύ δύσκολο να συγκληθεί νέα Διάσκεψη πριν από τα Χριστούγεννα, καθώς απαιτείται επαρκής χρόνος συνεννόησης μεταξύ των εμπλεκόμενων πλευρών. Το πιθανότερο σενάριο τοποθετεί μια Διάσκεψη για το Κυπριακό στη Γενεύη στα μέσα Ιανουαρίου 2026, εφόσον υπάρξουν οι απαραίτητες προϋποθέσεις.
Σταθερές θέσεις και προκλήσεις
Η κυβέρνηση εμμένει στη θέση ότι η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο στη βάση του πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών και των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας. Οποιαδήποτε αναφορά σε λύση δύο κρατών ή «κυρίαρχη ισότητα» θεωρείται απαράδεκτη.
Σε ερώτηση για πρόσφατη καταγγελία σφετερισμού ελληνοκυπριακής περιουσίας στα κατεχόμενα, ο κ. Λετυμπιώτης απέφυγε να σχολιάσει λόγω δικαστικής διερεύνησης, υπογραμμίζοντας ωστόσο τη σοβαρότητα του ζητήματος.
«Το θέμα του σφετερισμού ελληνοκυπριακών περιουσιών είναι ένα ζήτημα που δεν μπορεί κανείς να υποβαθμίσει. Το γεγονός ότι υπάρχουν ήδη καταδίκες και αποδοχές σε κατηγορίες καταδεικνύει ότι η κατοχική Τουρκία επιχείρησε να εργαλειοποιήσει και αυτό το ζήτημα, μαζί με τον εποικισμό», δήλωσε.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος πρόσθεσε ότι «η Κυπριακή Δημοκρατία απαντά με διπλωματικά επιχειρήματα και στο επίκεντρο των προσπαθειών βρίσκεται πάντοτε η διαφύλαξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς δικαίου».
Κοινό μήνυμα από τα δικοινοτικά κόμματα
Παράλληλα, τα ελληνοκυπριακά και τουρκοκυπριακά πολιτικά κόμματα που συμμετέχουν στον δικοινοτικό διάλογο υπό την αιγίδα της Πρεσβείας της Σλοβακίας στη Λευκωσία, απηύθυναν κάλεσμα στους ηγέτες των δύο κοινοτήτων να επιτρέψουν στα Ηνωμένα Έθνη τη δημοσιοποίηση των συγκλίσεων που έχουν επιτευχθεί μέχρι στιγμής στις διαπραγματεύσεις.
Σε κοινό ανακοινωθέν τους, τα κόμματα επισημαίνουν πως «η μη επίλυση του Κυπριακού είχε μεγάλο οικονομικό και κοινωνικό κόστος που επωμίστηκαν τρεις γενιές Κυπρίων» και ότι απαιτείται «πολιτική βούληση και λογοδοσία» για να προχωρήσει η διαδικασία. Υπό τον τίτλο «Ανανεωμένη ελπίδα για την Κύπρο», το ανακοινωθέν προτρέπει τις δύο πλευρές να «αδράξουν τη νέα ευκαιρία» και να ανοίξουν τον δρόμο για μια συνολική διευθέτηση.
Προς μια νέα αφετηρία;
Η επίσκεψη της Μαρίας Άνχελα Ολγκίν δεν αναμένεται να φέρει άμεσα δραματικές εξελίξεις, αλλά θα αποτελέσει κρίσιμο βήμα αξιολόγησης προθέσεων και προετοιμασίας εδάφους για τη συνέχεια. Μετά από πέντε δεκαετίες άλυτου προβλήματος, η ανάγκη για πραγματική πρόοδο είναι πιο έντονη από ποτέ.
Η Λευκωσία δηλώνει έτοιμη να συμβάλει με «εποικοδομητική στάση» σε κάθε ειλικρινή προσπάθεια που θα κινείται εντός του διεθνούς και νομικού πλαισίου. Εάν η αποστολή της Ολγκίν κατορθώσει να δημιουργήσει ένα νέο παράθυρο διαλόγου, τότε ο Δεκέμβριος ίσως αποτελέσει σημείο επανεκκίνησης – όχι απλώς ακόμη ένα κεφάλαιο στη μακρά ιστορία των αποτυχημένων προσπαθειών, αλλά την απαρχή μιας πιο ουσιαστικής συζήτησης.
