Κάποτε ήταν μια μέρα. Μετά έγιναν δύο. Τώρα πια μιλάμε για… εβδομάδα, αν όχι για ολόκληρο μήνα. Και όσο περισσότερο απλώνεται, τόσο πιο πολύ αξίζει να ρίξουμε μια ματιά στο πώς ξεκίνησαν όλα.
Το 2015, το History ξεκαθάρισε μια πολύ… επίμονη φήμη: ότι η Black Friday προήλθε από πωλήσεις σκλάβων την επομένη της Ημέρας των Ευχαριστιών, κάπου στα 1800. Κάτι το οποίο δεν ισχύει, σύμφωνα με τα ιστορικά στοιχεία.
Στις 24 Σεπτεμβρίου 1869 γράφτηκε ο πρώτος μεγάλος «μαύρος» τίτλος. Οι επενδυτές James Fisk και Jay Gould, δύο άνθρωποι με το μότο «να είμαστε εμείς καλά και οι άλλοι… ας περιμένουν», αποφάσισαν να παίξουν με την τιμή του χρυσού.
Ο Gould σχεδίασε να αγοράσει όσο περισσότερο χρυσό μπορούσε, να δημιουργήσει τεχνητή ζήτηση και μετά να το πουλήσει σε όποια τιμή ήθελε. Είχε όμως απέναντί του το αμερικανικό Υπουργείο Οικονομικών. Τίποτα που να μην λύνεται με «σωστές» γνωριμίες: προσέγγισαν τον γαμπρό του Προέδρου και έβαλαν δικό τους άνθρωπο να ελέγχει το ταμείο των ΗΠΑ.
Μέσα σε λίγες ημέρες είχαν αγοράσει χρυσό αξίας 60 εκατομμυρίων δολαρίων. Η τιμή ανέβαινε, ενώ η Wall Street κατέρρεε. Μέχρι που ο Πρόεδρος Grant άνοιξε τα κρατικά θησαυροφυλάκια και έριξε στην αγορά άλλα 4 εκατ. δολάρια σε χρυσό. Η τιμή βούτηξε κατά 30 μονάδες, οι επενδυτές χρεοκόπησαν, αλλά ο Gould βγήκε με… δύο νέες σιδηροδρομικές γραμμές και περιουσία που σήμερα θα άγγιζε τα 2 δισεκατομμύρια δολάρια.
Γρήγορα-γρήγορα στο 1939, ο Franklin D. Roosevelt μετακινεί την Ημέρα των Ευχαριστιών μία εβδομάδα νωρίτερα – την τελευταία Πέμπτη του Νοέμβρη. Ο λόγος; Οι καταστηματάρχες ήθελαν μεγαλύτερη περίοδο για τα χριστουγεννιάτικα ψώνια.
Η τοποθέτηση δεν ήταν τυχαία, οι παρελάσεις του Thanksgiving έκλειναν πάντα με έναν Άγιο Βασίλη να δηλώνει… «ξεκινήσαμε!». Και επειδή αυτές οι παρελάσεις είχαν ήδη σπόνσορες καταστήματα λιανικής, η σύνδεση με τις εκπτώσεις ήταν δεδομένη από τα τέλη του 19ου αιώνα.
Περνάμε στη δεκαετία του ’50. Εκεί, η αστυνομία της Φιλαδέλφειας είναι αυτή που «ξαναβάφτισε» την ημέρα Black Friday. Γιατί μετά το Thanksgiving η πόλη πλημμύριζε από κόσμο, οι κλέφτες έκαναν πάρτι και οι αστυνομικοί δούλευαν ασταμάτητα. Για αυτούς, η μέρα ήταν όλα όσα μπορείς να φανταστείς από μια «μαύρη» Παρασκευή.
Στα παλιά λογιστικά βιβλία, οι απώλειες σημειώνονταν με κόκκινο και τα κέρδη με μαύρο. Μετά το Thanksgiving, τα κέρδη ανέβαιναν τόσο πολύ που τα βιβλία «μαύριζαν». Κάποιοι έμποροι προσπάθησαν να αλλάξουν το όνομα σε «Big Friday» – αλλά χωρίς επιτυχία.
Η πρώτη επίσημη δημοσίευση του όρου Black Friday έγινε το 1966, ενώ μόλις στα τέλη της δεκαετίας του ’80 απέκτησε θετική χροιά σε όλη τη χώρα.
Μπορεί η Black Friday να είναι μεγάλη υπόθεση, αλλά παραδοσιακά τις μεγαλύτερες πωλήσεις στις ΗΠΑ τις κάνει το Σάββατο πριν τα Χριστούγεννα. Παρ’ όλα αυτά, η επιτυχία του νέου εθίμου ήταν τεράστια και σύντομα ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο — και φυσικά, στο διαδίκτυο.
Το 2005 εμφανίστηκε η Cyber Monday, ως μια προσπάθεια να ενθαρρυνθούν οι online αγορές σε μια εποχή που οι καταναλωτές ακόμα… το σκέφτονταν. Το 2006 οι καταναλωτές ξόδεψαν 608 εκατομμύρια δολάρια.
Το 2024, μέσα σε ολόκληρη την Cyber Week (από Thanksgiving μέχρι Cyber Monday), το ποσό άγγιξε τα 41,1 δισεκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως. Δηλαδή, όχι απλώς τη ζήσαμε… μας ζει εκείνη.
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Σε κλίμα επιβαρυμένο από νέες εντάσεις, πολιτικές αιχμές και αυξημένη καχυποψία, οδηγούνται σήμερα, οι δύο διαπραγματευτές του Κυπριακού. Η συνάντηση Μενέλαου Μενελάου και Μεχμέτ Ντάνα-η πρώτη μετά την εκλογή του Τουφάν Έρχιουρμάν- δεν αναμένεται να παράξει ουσιαστική πρόοδο, αλλά ήδη λειτουργεί ως βαρόμετρο για το τι έχει αλλάξει και, κυρίως, για το τι δεν έχει.
