Αβέρωφ Νεοφύτου: «Μικρές χώρες, όπως η δική μας, πρέπει να εκμεταλλεύονται τις συγκυρίες» - Το Κυπριακό και ο παράγοντας ενέργεια
15.12.2025 - 10:32
Η Προεδρία της ΕΕ αποτελεί ευκαιρία για την Κύπρο να αναδείξει τις ευαισθησίες της και, σε συνδυασμό με τις ευρωπαϊκές και περιφερειακές συγκυρίες, να αξιοποιηθεί ως μοχλός για την επίλυση του Κυπριακού, τονίζει ο Αβέρωφ Νεοφύτου.
Την ίδια ώρα, σε συνέντευξή του στην εκπομπή «ALPHA Καλημέρα» ασκεί κριτική στους ενεργειακούς σχεδιασμούς της Κυβέρνησης και στη «μερική» φορολογική μεταρρύθμιση.
Η Προεδρία της ΕΕ ευκαιρία να δείξουμε τις ευαισθησίες μας
Είχαμε ξανά προεδρία το 2012. Αποδείξαμε ότι, παρά το μικρό μας μέγεθος και παρότι τότε αντιμετωπίζαμε την οικονομική κρίση, διαθέτουμε δημόσια υπηρεσία και δομή που μας βγάζουν ασπροπρόσωπους. Είμαι σίγουρος ότι θα έχουμε ακόμη μία πετυχημένη ευρωπαϊκή προεδρία. Από εκεί και πέρα, όμως, γνωρίζουμε ότι μια προεδρεύουσα χώρα δεν θέτει τις εθνικές της πολιτικές. Αυτό πρέπει να το κατανοήσουμε. Ωστόσο, είναι μια ευκαιρία ώστε οι αρχηγοί κρατών, που σίγουρα θα έρθουν και στην Κύπρο –όπως συμβαίνει με κάθε προεδρεύουσα χώρα– να κατανοήσουν κάποιες από τις ευαισθησίες μας.
Κυπριακό: «Κάποια στιγμή κάποιος θα κληθεί να πάρει αποφάσεις» Εδώ και σχεδόν δύο χρόνια επαναλαμβάνω ότι ο σημερινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει την τύχη είτε να είναι ο πρόεδρος της λύσης είτε, δυστυχώς, ο Πρόεδρος που θα σφραγίσει τη διχοτόμηση. Κάποια στιγμή κάποιος θα κληθεί να πάρει αποφάσεις.
Θεωρώ ότι οι συγκυρίες είναι τέτοιες ώστε, μετά από 51 χρόνια τουρκικής εισβολής, με τις εξελίξεις στην περιοχή μας και τις προτεραιότητες που θέτει η Ευρώπη, να τίθενται συγκεκριμένα ζητήματα.
Οι τρεις συγκυρίες
Πρώτον, η ασφάλεια και η ανάγκη η Ευρώπη να χτίσει τη δική της άμυνα.
Η Τουρκία, δυστυχώς, θεωρείται απαραίτητη για τους Ευρωπαίους. Την ίδια ώρα, όμως, δεν μπορεί να κατέχει τη μισή Κύπρο, να διεκδικεί στο Αιγαίο και να είναι ταυτόχρονα στρατιωτικός εταίρος στην οικοδόμηση της ευρωπαϊκής άμυνας.
Το δεύτερο ζήτημα αφορά την ενέργεια και το φυσικό αέριο. Η Ευρώπη θέλει να απεγκλωβιστεί και να δημιουργήσει ενεργειακή ασφάλεια, ώστε να πάψει να εξαρτάται, τώρα ή στο μέλλον, από τη Ρωσία. Άρα, η επίλυση του Κυπριακού ανοίγει και άλλους διαδρόμους για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης.
Τρίτον, στην περιοχή μας υπάρχουν κενά μετά από όσα συνέβησαν με τον πόλεμο και τη Χαμάς. Η Χαμάς δεν είναι πλέον εκεί, η Χεζμπολάχ έχει αποδυναμωθεί και ο Άσαντ δεν βρίσκεται πλέον στη Συρία. Συνεπώς, αυτό το γεωστρατηγικό κενό πρέπει να καλυφθεί. Με λύση του Κυπριακού και βελτίωση των σχέσεων Τουρκίας και Ελλάδας, η Ελλάδα και η Κύπρος μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά στη συμπλήρωση αυτού του κενού.
Μικρές χώρες, όπως η δική μας, πρέπει να εκμεταλλεύονται τις συγκυρίες. Τις συγκυρίες δεν τις δημιουργείς· απλώς προκύπτουν. Το ζητούμενο είναι να τις αξιοποιήσεις, μέσα στον κοινό παρονομαστή των ευρωπαϊκών και διεθνών συμφερόντων, ώστε να πετύχεις τις εθνικές σου προτεραιότητες – και αυτή είναι, κατά την άποψή μου, η επίλυση του Κυπριακού προβλήματος.
Ενεργειακά και Great Sea Interconnector
Κάποιοι από εμάς στοχοποιήθηκαν όταν προειδοποιούσαν ότι τέτοιου είδους ενεργειακά έργα, ακόμη κι αν είναι προς όφελός μας, με άλυτο το Κυπριακό και με εκκρεμότητες στις ΑΟΖ Τουρκίας–Ελλάδας, δύσκολα θα προχωρήσουν. Θα μιλάμε για ενεργειακούς σχεδιασμούς, αλλά δεν θα δούμε ποτέ έργα ενεργειακής υποδομής.
Αυτή την εκτίμηση δεν την κάνω σήμερα. Την είχα κάνει σε ανύποπτο χρόνο, όταν όλοι μιλούσαν ενθουσιωδώς για τον GSI – ακόμη και οι Αμερικανοί, ολόκληρη η Ευρώπη, η Ελλάδα και η Κύπρος. Δεν είναι ότι δεν θέλουμε σημαντικά έργα ενεργειακής υποδομής. Στην πολιτική, όμως, απαιτείται κρίση και σωστή εκτίμηση των δεδομένων.
Θεωρώ ότι, από τη στιγμή που υπογράφηκαν τα Μνημόνια Συναντίληψης, είτε το έργο υλοποιηθεί είτε όχι, ο Κύπριος καταναλωτής και φορολογούμενος θα κληθεί να πληρώσει το κόστος.
Φορολογική Μεταρρύθμιση
Περνώντας στο ζήτημα της φορολογικής μεταρρύθμισης, η οποία οδηγείται στην Ολομέλεια της Βουλής, κάθε μεταρρύθμιση που μειώνει φόρους κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση. Ωστόσο, δεν πρόκειται για μια ολοκληρωμένη φορολογική μεταρρύθμιση, καθώς αγγίζει δύο βασικά ζητήματα, αλλά όχι το σύνολο του φορολογικού μας συστήματος.
Συγκεκριμένα, ασχολείται με τον εταιρικό φόρο και τα μερίσματα και τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, αφήνοντας εκτός τη φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας, όπου υφίστανται πολλαπλές επιβαρύνσεις. Δεν αγγίζει, επίσης, το πλαίσιο των non-domicile, το οποίο θα μπορούσε να ενισχύσει περαιτέρω την ανταγωνιστικότητα, ούτε τον ΦΠΑ, ο οποίος αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα φορολογικά εργαλεία και επηρεάζει το σύνολο της κοινωνίας.
Παρά τις αδυναμίες αυτές, υπήρξαν βελτιώσεις στα νομοσχέδια ύστερα από συνεργασία πολιτικών δυνάμεων, κυρίως σε ζητήματα προσωπικής φορολογίας όπου υπήρξε και συνεργασία ΔΗΣΥ με άλλα πολιτικά κόμματα. Δεν είναι τόσο ριζοσπαστικές όσο οι προτάσεις μας για το οικογενειακό εισόδημα και τη συνεκτίμηση της σύνθεσης και των αναγκών της οικογένειας· ωστόσο, αποτελούν βήμα προόδου σε σχέση με το προηγούμενο καθεστώς.
Θα μπορούσαν, βεβαίως, να είναι πιο γενναιόδωρες, καθώς σήμερα η πλειοψηφία των νοικοκυριών δυσκολεύεται να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της. Όσο μεγαλύτερη είναι η φορολογική ελάφρυνση, τόσο αυξάνεται το διαθέσιμο εισόδημα. Επιπλέον, δεν αγγίχθηκε το γεγονός ότι περίπου ένας στους δύο Κύπριους βρίσκεται κάτω από το φορολογητέο εισόδημα, ενώ ποσοστό 16–17% των οικογενειών ζει κάτω από το όριο της φτώχειας.
Η δική μας πρόταση προέβλεπε στοχευμένα μέτρα ενίσχυσης, ώστε κανένα νοικοκυριό να μη βρίσκεται κάτω από το όριο της φτώχειας. Έχουμε επανειλημμένα επισημάνει ότι τέτοιες στοχευμένες κοινωνικές πολιτικές θα μπορούσαν, μακροπρόθεσμα, να οδηγήσουν ακόμη και σε εξοικονόμηση πόρων για το κράτος.
Με τον Γάλλο Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν συναντάται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, στο Μέγαρο των Ηλυσίων, στο Παρίσι, με τον οποίο αναμένεται να υπογράψει Συμφωνία Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης, με αιχμή την άμυνα, την οικονομία και τον ευρωπαϊκό συντονισμό.