Εσύ πόσο καλός είσαι στα Μαθηματικά;

Συχνά, όταν συνομιλώ με κάποιον και του λέω ότι είμαι μαθηματικός, η απάντηση που παίρνω είναι μια έκφραση θαυμασμού, συνοδευόμενη από την παραδοχή ότι αυτός ποτέ δεν ήταν καλός στα Mαθηματικά. Όσο όμως με χαροποιεί ο θαυμασμός, άλλο τόσο με λυπεί η συγκεκριμένη παραδοχή, ιδίως όταν αυτή εμπεριέχει και μια δόση υπερηφάνειας.

Αλήθεια, όσοι λένε ότι δεν ήταν καλοί στα Mαθηματικά, παραδέχονται με την ίδια ευκολία ότι δεν ήταν καλοί π.χ. και στην ορθογραφία; Και ας μην πει κανείς πως δεν έχουμε πρόβλημα με την ορθογραφία. Μια ματιά στους υποτίτλους των δελτίων ειδήσεων των πλείστων καναλιών θα επιβεβαιώσει την ύπαρξη σοβαρού προβλήματος και εκεί.

Γιατί όμως πολλοί αποδέχονται ελαφρά τη καρδία την ανικανότητά τους στα Mαθηματικά; Και είναι όντως ανικανότητα ή μήπως είναι έλλειψη προσπάθειας;

Κατά την προσωπική μου άποψη, είναι περισσότερο έλλειψη προσπάθειας παρά ανικανότητα. Με αρκετή προσπάθεια, το μεγαλύτερο μέρος των μαθητών μας θα μπορούσε να φτάσει σε ένα πολύ καλύτερο επίπεδο στα Μαθηματικά από αυτό στο οποίο βρίσκεται σήμερα.

Είναι εμφανές ότι υπάρχει πρόβλημα στην Μαθηματική Παιδεία του τόπου μας. Αυτό αντανακλάται και στις πρόσφατες έρευνες του ΟΟΣΑ με τον διαγωνισμό PISA, όπου η Κύπρος κατατάσσεται ανάμεσα στις τελευταίες χώρες στα Μαθηματικά. Οφείλω βέβαια να ομολογήσω, ότι θα ήταν κατ’ εμένα λάθος να επικεντρωθούμε μόνο στο πως θα βελτιώσουμε τα αποτελέσματα στον διαγωνισμό PISA. Δεν είναι όμως του παρόντος να αναπτύξω τους λόγους.

Πιστεύω πως πρώτιστο μέλημά μας είναι να επιτύχουμε μια αλλαγή νοοτροπίας απέναντι στα Μαθηματικά. Θεωρώ ότι σημαντικότατο ρόλο σε αυτήν την νοοτροπία παίζει η άγνοια σχετικά με την χρησιμότητα των Μαθηματικών, ιδίως σε προσωπικό επίπεδο. Δεν είναι λίγες οι φορές άλλωστε που μαθητές ρωτάνε που θα τους χρησιμεύσουν αυτά που διδάσκονται.

Ο James Caballero είχε πει «Συμβουλεύω τους μαθητές μου να ακούσουν προσεκτικά την στιγμή που αποφασίζουν να μην πάρουν άλλα μαθήματα Μαθηματικών. Ίσως ακούσουν τον ήχο από πόρτες που κλείνουν». Για να επιβεβαιώσουμε τα λεγόμενα του Caballero ας δούμε μερικά στοιχεία που παραθέτει το «Institute of Mathematics and its Applications», αναφορικά με τους μισθούς στο Ηνωμένο Βασίλειο κατά το 2013. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζει, το 50% τον εργαζομέ-νων σε δουλειές όπου μαθηματικά προσόντα είναι απαραίτητα, λάμβαναν μισθό πέραν των £29.000 (περίπου €37.000). Αντίθετα, σε δουλειές όπου τα όποια μαθηματικά προσόντα ήταν άσχετα, μόνο το 9% των εργαζομένων λάμβανε τέτοιο μισθό.

Δυστυχώς άγνοια για την χρησιμότητα των Μαθηματικών δεν έχουν μόνο οι μαθητές στους οποίους δεν αρέσουν τα Μαθηματικά, αλλά και αρκετοί οι οποίοι έχουν πολύ καλές επιδόσεις στα Μαθη-ματικά. Είναι συχνή η ερώτηση που μου κάνουν για το που μπορεί να δουλέψει ένας μαθηματικός.

Η απάντηση στο πιο πάνω ερώτημα είναι ότι ένας μαθηματικός μπορεί να εργαστεί σε πολύ πε-ρισσότερους τομείς από αυτούς που μπορεί κάποιος να φανταστεί. Αναφέρω ενδεικτικά ότι πέραν του προφανούς τομέα της Παιδείας, ένας μαθηματικός μπορεί να εργαστεί σε χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, σε συμβουλευτικές υπηρεσίες, στους τομείς της τεχνολογίας, υπολογιστών, πληροφορίας και επικοινωνιών, σε τομείς της υγείας κ.ά. Αντί για περαιτέρω απαρίθμηση όλων αυτών των τομέων, παραπέμπω τους ενδιαφερόμενους στην ιστοσελίδα www.mathscareers.org.uk για πληθώρα πληροφοριών, όπως που μπορούν να εργαστούν μαθηματικοί, ποιες μεγάλες εταιρείες στο Ηνωμένο Βασίλειο προσλαμβάνουν μαθηματικούς σε κάθε τομέα, μαρτυρίες από μαθηματικούς που δουλεύουν σε διάφορους τομείς και ποιος ακριβώς είναι ο ρόλος τους, κ.τ.λ.

Ο λόγος που μπορούν οι μαθηματικοί να εργαστούν σε πάρα πολλούς τομείς είναι τα προσόντα που αποκτούν κατά την διάρκεια των σπουδών τους, με κυριότερο την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων. Εδώ, βέβαια, αναφερόμαστε κυρίως στην ανάπτυξη του τρόπου σκέψης, ώστε η ικανότητα του ατόμου να μην περιορίζεται μόνο στην επίλυση μαθηματικών προβλημάτων αλλά να αξιοποιείται πολύ γενικότερα. Ένας καλός μαθηματικός, λοιπόν, με την κατάλληλη εκπαίδευση, όχι μόνο μπορεί να ανταποκριθεί σε νέα καθήκοντα, αλλά συχνά μπορεί να το πράξει πολύ καλύτερα από κάποιον που έχει σπουδάσει στο υπό αναφορά αντικείμενο.

Πέραν των πιο πάνω, η δουλειά του μαθηματικού και του στατιστικού βαθμολογούνται συχνά από την ιστοσελίδα www.careercast.com στην πρώτη δεκάδα των καλύτερων δουλειών από άποψη μισθού, προοπτικής, εργασιακού περιβάλλοντος κ.τ.λ. Επιπλέον πολλά από τα υπόλοιπα επαγγέλματα που εμφανίζονται συχνά στην πρώτη δεκάδα, χρειάζονται ισχυρό μαθηματικό υπόβαθρο όπως αυτά του αναλογιστή, του αναλυτή δεδομένων κ.τ.λ.

Σε αυτήν την σύγχρονη εποχή που ζούμε, έχουμε καθήκον ως πολιτεία να στηρίξουμε την Μαθηματική Παιδεία του τόπου μας, εντοπίζοντας και αντιμετωπίζοντας τα όποια προβλήματα. Άλλωστε τα Μαθηματικά είναι η βάση των Επιστημών και αν επιθυμούμε να φτάσουμε γρήγορα στην όποια οικονομική ανάπτυξη, τότε πρέπει να δώσουμε έμφαση στις Επιστήμες. Αυτό επιβεβαιώνεται και από τα στοιχεία του «Council for the Mathematical Sciences» σύμφωνα με τα οποία κάθε £1 που επενδύει το Ηνωμένο Βασίλειο στις Επιστήμες, έχει £9.60 επιστροφή της επένδυσης.

Θέλοντας να κλείσω με ένα θετικό τόνο το παρόν άρθρο, θα ήθελα να επισημάνω την ικανοποίησή μου για την αθρόα συμμετοχή που υπάρχει στον διαγωνισμό «Kangourou» που διοργανώνει το «Thales Foundation», καθώς και στην «Κυπριακή Μαθηματική Ολυμπιάδα» που διοργανώνει η «Κυπριακή Μαθηματική Εταιρεία». Είναι επίσης θετικό, ότι πολλοί από τους συμμετέχοντες είναι παιδιά του Δημοτικού. Στο χέρι μας λοιπόν είναι να αυξήσουμε την συμμετοχή, στρέφοντας ολοένα και περισσότερα παιδιά στα Μαθηματικά και τις Επιστήμες.

Γράφει:           Δρ. Δημήτρης Χριστοφίδης

Επίκουρος Καθηγητής και Επικεφαλής του Προγράμματος BSc Mathematics στο Πανεπιστήμιο UCLan Cyprus