Μια από τις σοβαρές απειλές που δέχεται η πατρίδα μας, είναι η υπογεννητικότητα.
Ως γόνος πολύτεκνης οικογένειας, το θέμα αυτό με ανησυχεί ιδιαίτερα, αφού με λύπη παρακολουθώ την όλη κατάσταση να μένει αμετάβλητη τα τελευταία χρόνια. Χωρίς την έγκαιρη και αποτελεσματική λήψη μέτρων, δημιουργούνται σοβαρά προβλήματα που αγγίζουν την κοινωνία, σε θέματα όπως το συνταξιοδοτικό σύστημα και την πληθυσμιακή κατανομή.
Η αισθητή μείωση των γεννήσεων στην Κύπρο δεν είναι τυχαία. Ζούμε σε μια κοινωνία που βιώνει ακόμα τις συνέπειες μιας άνευ προηγουμένου οικονομικής κρίσης, που δημιουργεί πίεση ιδιαίτερα στις απολαβές των νεαρότερων ηλικιακά συμπολιτών μας. Τα χαμηλά εισοδήματα οδηγούν αναπόφευκτα σε δεύτερες και τρίτες σκέψεις, τα ζευγάρια που επιθυμούν να τεκνοποιήσουν.
Η υπογεννητικότητα στην Κύπρο, όπως και σε χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, αυξάνεται ανησυχητικά, ενώ σε χώρες με υψηλό δείκτη ευημερίας στην Ευρώπη, όπως τη Σουηδία και τη Νορβηγία, οι πραγματικότητες είναι αντίθετες. Οι λιγότεροι νέοι, καλούνται να προσφέρουν, ώστε να έχουν οι περισσότεροι ηλικιωμένοι όλα όσα απαιτούνται για την αξιοπρεπή διαβίωση τους.
Σύμφωνα με τα τελευταία στατιστικά στοιχεία της Eurostat, τα συστηματικά χαμηλά ποσοστά γεννήσεων και το υψηλότερο προσδόκιμο ζωής, μετασχηματίζουν τη σύνθεση της ηλικιακής πυραμίδας στην ΕΕ. Η σημαντικότερη αλλαγή θα είναι ίσως η μεγάλη μετάβαση προς έναν κατά πολύ γηραιότερο πληθυσμό, κάτι που είναι ήδη εμφανές σε αρκετά κράτη μέλη. Ως αποτέλεσμα, το ποσοστό των ατόμων σε ηλικία εργασίας στην ΕΕ συρρικνώνεται, ενώ ο σχετικός αριθμός των συνταξιούχων αυξάνεται. Αυτό, με τη σειρά του, θα οδηγήσει σε αυξημένη επιβάρυνση για τα πρόσωπα που βρίσκονται σε ηλικία εργασίας, τα οποία θα πρέπει να αναλάβουν τις κοινωνικές δαπάνες που απαιτούνται από την γήρανση του πληθυσμού για μια σειρά συναφών υπηρεσιών.
Ενδεικτικό της γήρανσης του πληθυσμού στην Κύπρο, είναι το ποσοστό των παιδιών κάτω των 15 χρόνων που υπολογίστηκε μειωμένο για το 2019 σε 16,0%, με το ποσοστό των ηλικιωμένων προσώπων ηλικίας 65 χρόνων να αυξάνεται στο 16,3%. Τα αντίστοιχα ποσοστά το 2000 ήταν 22,3% και 11.3%.
Σύμφωνα με μελέτη του Ινστιτούτου του Βερολίνου, ειδικότερα για την Κύπρο, ο πληθυσμός της, από περίπου 0,85 εκατομμύριο το 2016 (αυξημένος κατά 14% έναντι του 2006), εκτιμάται ότι θα αυξηθεί στο 0,9 εκατομμύριο το 2030 και σχεδόν στο ένα εκατομμύριο το 2050, αλλά αυτό χάρη στη μετανάστευση. Την ίδια ώρα, σύμφωνα με τις δημογραφικές στατιστικές που έδωσε πρόσφατα στη δημοσιότητα η Στατιστική Υπηρεσία, το συνολικό ποσοστό γονιμότητας το 2019 υπολογίστηκε στο 1,3, στα ίδια επίπεδα με το 2018, αριθμός πολύ χαμηλότερος από το 2,10 (ποσοστό αναγκαίο για να εξασφαλιστεί η αναπλήρωση του πληθυσμού). Έτσι συμπεραίνεται ότι η αναπλήρωση του πληθυσμού δεν θα μπορέσει σε βάθος χρόνου να καλύψει τις ανάγκες που θα προκύψουν για κάλυψη των συντάξεων των ηλικιακά μεγαλύτερων συμπολιτών μας, κάτι που θα οδηγήσει την πολιτεία σε επώδυνες λύσεις.
Τα στοιχεία οδηγούν στο συμπέρασμα ότι επιβάλλεται η άμεση λήψη μέτρων ώστε να μην τρέχουμε πίσω από γεγονότα, όπως συνήθως σε διάφορα θέματα που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια. Μακριά από πολιτικές σκοπιμότητες και με γνώμονα το γενικό καλό της κοινωνίας των πολιτών, ας ενσκήψουμε στο θέμα ανοίγοντας άμεσα ένα διάλογο με τους άμεσα επηρεαζόμενους με στόχο οι λύσεις που θα υιοθετηθούν να είναι λειτουργικές και αποδοτικές ως προς την επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι πολυμελείς οικογένειες.
Πως θα αναχαιτιστεί η εικόνα αυτή και πως θα αυξηθούν οι γεννήσεις;
Ποια κίνητρα πρέπει να δίνονται στην μικρή ημικατεχομενη Κύπρο όπου η αύξηση των γεννήσεων είναι θέμα επιβίωσης;
Όλα τα πιο πάνω απειλούν τον κοινωνικό ιστό και θα πρέπει η πολιτεία να εξετάσει την παροχή κινήτρων για να βελτιωθεί η εικόνα. Το έχουν πράξει με επιτυχία άλλες χώρες με πιο πρόσφατο παράδειγμα η Ουγγαρία. Τα κίνητρα αυτά να στοχεύουν σε νεαρά και όχι μόνο ζευγάρια επιδοτώντας την τεκνοποίηση, αλλά και σε πενταμελείς και πολύτεκνες οικογένειες.
Τα κίνητρα θα πρέπει να καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα παροχών αλλά πρωτίστως να είναι οικονομικά. Επιδοτήσεις δάνειων, απευθείας επιχορηγήσεις λ.χ. για κάθε γέννα μετά το πρώτο παιδί, αύξηση επιδομάτων πολύτεκνων οικογενειών, φορολογικά κίνητρα, πρόσβαση σε προσιτή στέγη, ειδικά σχέδια σπουδών για τέκνα πολυμελών οικογενειών, πλεονέκτημα – μοριοδότηση σε προσλήψεις για εργασία στο δημόσιο τομέα (νοουμένου ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις για τις δεξιότητες και γνώσεις που απαιτούνται) είναι μόνο μερικά από τα μετρά που οφείλουμε ως κράτος να υιοθετήσουμε.
Η αναχαίτιση της υπογεννητικότητας, αποτελεί μια από τις σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται ο τόπος. Πρόκειται για μια οικονομική επένδυση του κράτους που θα αποφέρει σημαντικούς καρπούς σε βάθος χρόνου για όλο τον πληθυσμό, ενώ παράλληλα θα διασφαλίζεται η πληθυσμιακή σύνθεση, απαραίτητο στοιχείο για την επιβίωση του Κυπριακού Ελληνισμού.
Μάριος Πελεκάνος
Πρόεδρος οργάνωσης Νέων Επιστημόνων ΔΗ.ΣΥ.
Πρόεδρος ΔΣ Κυπριακού Οργανισμού Αναπτύξεως Γης
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Βέφα Αλεξιάδου: Πέθανε σε ηλικία 91 ετών η αγαπημένη μαγείρισσα
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις