Στα Χανιά της Κρήτης βρέθηκε την Κυριακή ο Νίκος Χριστοδουλίδης, ως κεντρικός ομιλητής στο μνημόσυνο του Ελευθερίου και του Σοφοκλή Βενιζέλου.
Το ίδρυμα ερευνών και μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» διοργάνωσε σειρά εκδηλώσεων με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 86 ετών από τον θάνατο του Ελευθέριου Βενιζέλου.
View this post on Instagram
Διαβάστε αυτούσια την ομιλία του
Κυρίες και Κύριοι,
«Οι ώρες των μεγάλων θανάτων ανοίγουν στις αδύναμες ψυχές μας ένα μονοπάτι προς την σκοπιά της αιωνιότητας. Την ώρα που πέθανε ο Βενιζέλος δεν μπορούμε να σκεφτούμε μονάχα το Βενιζέλο. Σκεπτόμαστε ολόκληρη την Ελλάδα, γιατί το πρόβλημα, το μυστήριο της ελληνικής ιστορίας ολόκληρης, αναμοχλεύεται γύρω από την ύπαρξη του».
Αυτά έγγραφε ο Κωνσταντίνος Τσάτσος μία μέρα μετά τον θάνατο του Ελευθέριου Βενιζέλου στις 18 Μαρτίου 1936 σε ένα Τρίπτυχο αφιερωμένο στη μνήμη του μεγάλου Έλληνα Ηγέτη όπου με τρόπο μοναδικό αποτυπώνει την τραγικότητα της απώλειας μιας μορφής που χάραξε την ιστορία και τη ζωή του σύγχρονου Έλληνα όσο καμία άλλη. Που πρόσφερε και δόθηκε στο να μεγαλώσει την Ελλάδα και να την εκσυγχρονίσει, που γεύτηκε πίκρες από τον ίδιο λαό που προηγουμένως τον αποθέωνε όσο κανένας άλλος. Αυτός, που έμελλε να διαπραγματευτεί το τέλος ότι πιο ιερού είχε ο ίδιος οραματιστεί, που αυτοεξορίστηκε επανειλημμένως με το πικρό συναίσθημα των δεινών που θα επακολουθούσαν, χωρίς λεπτό να παραιτείται από το μαρτύριο της έγνοιας για το μέλλον της πατρίδας που όφειλε να προχωρήσει προς ένα λαμπρότερο μέλλον, αυτό που κατά τη βαθιά πεποίθηση του έπρεπε στον Έλληνα.
Αυτός, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, υπήρξε ο φορέας της ιστορικής μας συνείδησης, από τους τραγικότερους μέσα στους τραγικούς ήρωες της ελληνικής πολιτικής ζωής. Αυτόν μνημονεύουμε σήμερα, για αυτόν δικαιωματικά είναι περήφανος ο κάθε Κρητικός, ο κάθε νησιώτης, το κάθε αλύτρωτο κομμάτι του ελληνισμού όπου και αν βρίσκεται, ο κάθε Κύπριος, ο κάθε Έλλην πατριώτης.
Για τους Βενιζέλους, πατέρα και γιο, προσέρχομαι σήμερα ευλαβικός προσκυνητής στα ιερά χώματα της Κρήτης, για να τιμήσω μαζί σας τη μνήμη κορυφαίων ανδρών της Ελλάδος. Είναι τεράστια η τιμή για μένα, είμαι εδώ με δέος, συγκίνηση, συναίσθηση ευθύνης και χρέους, για το σημερινό πολιτικό μνημόσυνο, ευγνώμων που με αξιώθηκα να εκφωνώ τον λόγον αυτόν για μια τέτοια ιστορική μορφή του Έθνους, πρότυπο και φάρο πλεύσης για όλους μας.
Η Κρήτη, διαχρονικά μάνα πρότυπων ανδρείας και αυτοθυσίας, έμελλε να γεννήσει μία από τις κορυφαίες πολιτικές προσωπικότητες της σύγχρονης Ελλάδος, τον Λευτέρη, που υπήρξε για τη μάνα του το υγιές αρσενικό που τόσο περίμενε, και για το Έθνος, ο οραματιστής, που μεγαλωμένος μέσα στη δίνη των αλλεπάλληλων επαναστάσεων των Κρητών εναντίον των Οθωμανών, δεν συμβιβάστηκε με την ζωή του έμπορα πατέρα και μετά από θυμό και έριδες βρέθηκε τελικά σπουδαστής της Νομικής στην Αθήνα προοριζόμενος, όπως είχε πει στον πατέρα του τότε ο Πρόξενος της Ελλάδος Γεώργιος Ζυγομαλάς: «για κάτι σπουδαίο».
Με αφετηρία την αγάπη του για την πατρίδα και τον αλύτρωτο ελληνισμό, ο Λευτέρης δεν σπούδασε μόνο Νομικά. Η οξυδέρκεια και διορατικότητα του τον οδήγησαν σε εμπλουτισμό των γνώσεων του ώστε να μπορεί να μιλά γαλλικά και αγγλικά, χρήσιμα εργαλεία στις πολιτικές και κοινωνικές του συνευρέσεις με ξένους.
Λάτρης της πολιτικής και της φιλοσοφίας είχε ως πνευματικό οδηγό τον Αριστοτέλη για αυτό και το ήθος και η αρετή δεν αποκόπηκαν ποτέ από τους πολιτικούς του στόχους που αν και πάντα υψηλοί, ήταν καλά ζυγισμένοι μέσω της προσωπικής του οπτικής που επέβαλλε τη σύνεση, τον ρεαλισμό, την ευθυκρισία, την ορθοφροσύνη. Έζησε στα ακριβότερα σαλόνια και συμμετείχε σε Διασκέψεις με τις μεγαλύτερες πολιτικές προσωπικότητες, απέκτησε πλούτο μα παρέμεινε άνθρωπος και ανθρώπινος επιστρέφοντας πάντοτε για οξυγόνο στην Κρήτη, τη Χαλέπα, το Θέρισο, καλά γειωμένος στις ρίζες του.
Ο Βενιζέλος κατέβηκε στην Αθήνα στα τέλη ενός δύσκολου αιώνα για την Ελλάδα από τις ψηλές κορφές του νησιού του, κομμάτι ο ίδιος της ελληνικής φύσης, με ακράδαντη πίστη στον εαυτό του, με ξεκάθαρο το όραμα και το θέλω του, με μοναδικό σκοπό την πολιτική πράξη που θα αναδημιουργούσε την Ελλάδα.
Έγινε μαχητής της ελληνικής ιδέας, είχε σαφήνεια στις επιδιώξεις του, δεν γενικολογούσε, ούτε περιπλανιόταν ασκόπως. Ψυχή, πνεύμα, σώμα, η ζωή του ολόκληρη, όλα στην υπηρεσία του οράματος του να αλλάξει την Ελλάδα, να χύσει φως σε ένα κράτος που είχε ανάγκη να βαδίσει σε άλλους ρυθμούς, να μεγαλώσει, να αναγεννηθεί. Αντιλήφθηκε το ρόλο των ξένων δυνάμεων, μελετούσε και διαισθανόταν τις αλλαγές που έρχονταν στο χάρτη της Ευρώπης, και συνειδητά αφιέρωσε τη ζωή του, μέσα από σχέσεις, ταξίδια, και συνεργασίες στο μεγάλωμα της Ελλάδος όταν τα σύνορα θα επαναπροσδιορίζονταν.
Ο Βενιζέλος ενσάρκωσε τις προσδοκίες και τα όνειρα των Ελλήνων. Όλοι ελπίζανε τότε στην αλλαγή, και ίσως, λέει ο Τσάτσος, να την ονειροπολούσαν. Αυτός όμως και μόνον αυτός οραματίστηκε την πραγμάτωση της και ήταν συνάμα βέβαιος ότι μπορεί ο ίδιος να την πετύχει. Η πίστη του στην πατρίδα και στα όσα ο Έλληνας δικαιούται οδήγησε στη δημιουργία της Ελλάδας των πέντε θαλασσών και των δύο Ηπείρων. Το όραμα και η αναζήτηση των καλύτερων συνεργατών ανέβασε το διεθνές κύρος της Ελλάδας αφού στο εσωτερικό δημιουργήθηκε ένα σύγχρονο κράτος με τολμηρές επιλογές και μεταρρυθμίσεις που θα μεταμορφώσουν την Ελλάδα στον 20ο αιώνα.
Στόχευε πάντα στο ευκταίο, δεν έκανε εκπτώσεις στους στόχους, αλλά αποδείκνυε τη δύσκολη ώρα πόσο αριστοτέχνης ήταν στην πραγματοποίηση του εφικτού, το οποίο επιδίωκε με βασικό κριτήριο το συμφέρον του έθνους.
Η σταδιοδρομία του Ελευθέριου Βενιζέλου αρχίζει μοιραία στην Κρητική πολιτεία, μετά τον ξαφνικό θάνατο του πατέρα του και τις οικογενειακές υποχρεώσεις που ο ίδιος ανέλαβε και τον κράτησαν στο νησί. Ξεχώρισε στην Κρήτη για τη μαχητικότητα και τις ριζοσπαστικές του επιλογές. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο μεγάλος Γάλλος πολιτικός Γεώργιος Κλεμανσώ που επισκέφθηκε την Κρήτη στις παραμονές του εικοστού αιώνα, όταν ρωτήθηκε τι του έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση στο νησί, οι αρχαιότητες, τα μνημεία ή οι φυσικές ομορφιές, απάντησε ότι «τη μεγαλύτερη εντύπωση μου την έκανε ένας μικρόσωμος δικηγόρος των Χανίων, που ξέχασα το όνομά του, μα που μοιάζει κάπως με Βενεζουέλα». Έκτοτε χρονολογείται ο θαυμασμός του Κλεμανσώ προς το Βενιζέλο που μετεξελίχθηκε στη συνέχεια σε προσωπική φιλία με ευνοϊκές συνέπειες για την Ελλάδα.
Το 1910 εμφανίστηκε στην Ελλάδα ως θεία πολιτική δωρεά, σε μια χώρα ταπεινωμένη από την ήττα του 1897, που σπαρασσόταν από τις εσωτερικές έριδες και την ανυποληψία και οικονομικά και κοινωνικά βρισκόταν σε παρακμή. Έγινε πρόεδρος της Συνέλευσης των Κρητών και στη συνέχεια πρωθυπουργός της Κρητικής πολιτείας. Τότε τον γνώρισαν ακόμα καλύτερα οι ξένοι πρόξενοι, οι ναύαρχοι και οι δημοσιογράφοι. Προέβλεπαν ότι σε κάποια χρόνια όλος ο κόσμος θα μιλούσε για αυτόν.
Μετά την Επανάσταση στο Γουδή οι Έλληνες αξιωματικοί του Στρατιωτικού Συνδέσμου πρότειναν στον χαρισματικό Κρητικό την πρωθυπουργία. Ο Βενιζέλος αρνήθηκε, θέλοντας να προετοιμαστεί καλά για το πιο σημαντικό ραντεβού του με την ιστορία. Η ευθυκρισία του αποδείχθηκε εξαρχής. Έγινε Σύμβουλος του Στρατιωτικού Συνδέσμου όμως αρνήθηκε να ηγηθεί μιας κυβέρνησης στηριγμένης στα όπλα. Προετοίμασε το έδαφος για μια αστική πνευματική και πολιτική επανάσταση, σε μια Ελλάδα που σάπιζε και είχε ανάγκη από κάποιον να την επαναφέρει, κάποιον άξιο και τολμηρό, που θα μπορούσε να ισορροπήσει μεταξύ στρατιωτικών που έπρεπε να επιστρέψουν στους στρατώνες τους, βασιλιάδων με άρρηκτους ξένους δεσμούς, και μιας χώρας παρακμάζουσας. Έπρεπε η χώρα να ετοιμασθεί για τις μεγάλες προκλήσεις που θα έρχονταν, έπρεπε να βρεθούν οι πιο άξιοι για να εργασθούν μαζί του.
Στην Αθήνα σχηματίζεται ένας φιλοβενιζελικός πυρήνας και στις εκλογές του Αυγούστου το 1910 ο Βενιζέλος θριαμβεύει. Ακολούθως μεθοδικά θα προωθήσει την ανόρθωση του κράτους με την εισαγωγή εκσυγχρονιστικών μεταρρυθμίσεων και την αναδιοργάνωση του στρατού. Στην πολιτική και διπλωματική του διορατικότητα και δράση, στις καίριες αποφάσεις του, οφείλεται ο διπλασιασμός των εδαφών του ελληνικού κράτους και η ανάδειξη της Ελλάδας σε σημαντικό ευρωπαϊκό παράγοντα. Νικητής των Βαλκανικών Πολέμων, με δεινότητα χειρίζεται τις περιφερειακές και διεθνείς σχέσεις, συμμετέχοντας στις διαπραγματεύσεις, αξιοποιώντας προσωπικές του γνωριμίες, θέλοντας να μεγαλώσει τα σύνορα για να αγκαλιάσει τους αλύτρωτους Έλληνες.
Έχυσε άπλετο φως ο Βενιζέλος στη μεγαλωμένη Ελλάδα. «Αγωνίστηκε με τόλμη ριψοκίνδυνη αλλά δεν ριψοκινδύνευε παρά μόνο αφού ζύγιζε όλες τις πιθανότητες και σε εκείνες τις εξαιρετικές περιστάσεις όπου η πολιτική ζωή ήταν κατ’ ανάγκη ένας κίνδυνος. Ποτέ δεν τολμούσε αυτός ο μεγάλος τολμηρός παρά εκεί που ήταν αδύνατος ο απλός και ασφαλής βηματισμός». Αγωνίστηκε φωτισμένος σαν οραματιστής από την φαντασία του, με την ευλυγισία της τίγρης και τη χάρη του ζαρκαδιού…Και όπως πίστευε στον εαυτό του, έδειξε εμπιστοσύνη και στη φυλή του και της εμπιστεύθηκε το έργο του. Από εκείνη τη στιγμή, λέει χαρακτηριστικά ο Κωνσταντίνος Τσάτσος από τον οποίο δανείστηκα το πιο πάνω κομμάτι, ο Βενιζέλος αμάρτησε και γίνεται τραγικός.
Δέκα χρόνια μετά τη θριαμβευτική εμφάνιση του στην ελληνική πολιτική, και αφού έδωσε έξοχα δείγματα της πολιτικής του δεινότητας, αφού προέκρινε τον διχασμό από μια Ελλάδα ουραγό και την κατέστησε ισχυρό παράγοντα στο Συνέδριο των Παρισίων, γνώρισε την εκλογική αποδοκιμασία της 1ης Νοεμβρίου 1920. Αποδέχθηκε το αποτέλεσμα στωικά και έφυγε από την Ελλάδα με ένα πικρό προαίσθημα για το μέλλον: «Δεν κακίζω τον λαό. Τον παρέσυρα σε έργο πολύ βαρύ», είχε υπερβεί τις αντοχές του λαού που δεν του έδωσε λίγο ακόμη χρόνο να ολοκληρώσει το έργο του. Το παραδέχθηκε στη φίλη του Πηνελόπη Δέλτα. Και μετά από αυτό, το μίσος, ο φθόνος, η αχαριστία και η αυτοκαταστροφική μανία του Έλληνα, συσπείρωσε μικρούς και μεγάλους ως Ενωμένη Αντιπολίτευση με μοναδικό άξονα τους τον αντιβενιζελισμό, την αντίδραση σε οτιδήποτε είχε οικοδομήσει ο μεγάλος πολιτικός.
Αν ο διχασμός ήταν μια πρόσκαιρη διαίρεση, η στάση της αντιπολίτευσης, των νικητών των εκλογών επέφερε τη μεγάλη διαίρεση σε βενιζελικούς και αντιβενιζελικούς που άφησε το βαθύ αποτύπωμα της σ’ όλο τον εικοστό αιώνα. Οι αντίπαλοι επιστράτευσαν συνθήματα όπως «Οίκαδε», «Μικρά και έντιμος Ελλάς», «να γυρίσουν πίσω τα στρατευμένα παιδιά μας», που αποδείχτηκαν όλα πλάνα αφού την επομένη των εκλογών οι νικητές ζήλωσαν τη δόξα του Βενιζέλου στη Μικρά Ασία, αποφάσισαν επιστράτευση και συνέχιση της εκστρατείας προς την Άγκυρα. Η μικροψυχία, η πολιτική αστοχία και ανικανότητα οδήγησαν στην καταστροφή. Ο Βενιζέλος αυτοεξόριστος, μακριά από την Ελλάδα, προειδοποιούσε για την επερχόμενη καταστροφή.
Και όταν η φωτιά της Σμύρνης έκαψε τις ψυχές όλων των Ελλήνων, όταν η ήττα και η καταστροφή σκίαζαν τα πάντα κλήθηκε στη Λωζάνη, χωρίς κανένα πολιτειακό αξίωμα, με μόνη ιδιότητα το μέγιστο κύρος του, να αναλάβει ως διαπραγματευτής εκπρόσωπος μιας ηττημένης και κατεστραμμένης χώρας. Κλήθηκε να αντιμετωπίσει την αλαζονεία του Ινονού και την αποστασιοποίηση των πρώην φίλων και συμμάχων. Ο μεγάλος νικητής, ο πρωταγωνιστής της Συνθήκης των Σεβρών κλήθηκε να διαχειριστεί στη Λωζάνη τη μεγάλη ήττα και να περισώσει από τα συντρίμματα την ταπεινωμένη Ελλάδα.
Την ημέρα της υπογραφής της Συνθήκης δήλωνε: «Πώς να κρύψω την βαθείαν μελαγχολίαν με την οποίαν υπογράφω την Συνθήκην της Λωζάνης, δια της οποίας οριστικώς καταργείται η Συνθήκη των Σεβρών. Εν τούτοις έθεσα την υπογραφήν μου με την συναίσθησιν ότι προσφέρω υπηρεσίαν εις την χώραν. Ηττήθημεν και μετά την πλήρη διπλωματικήν απομόνωσιν εις ην περιήλθομεν δια της πολιτικής ήτις οδήγησεν εις την ήτταν, επανάληψις του πολέμου ηδύνατο να οδηγήσει εις πλήρη όλεθρον της Ελλάδος». Κορυφαίος προβληματισμός ενός κορυφαίου ηγέτη, που επέλεξε το εφικτό αντί του ευκταίου. Την αποτίμηση της Συνθήκης έκαμε ο Μιχαήλ Θεοτοκάς, αποχαιρετώντας το μεγάλο νεκρό το Μάρτιο του 1936: «Από απόψεως διπλωματικής και πολιτικής μεγαλοφυίας η δράσις του Βενιζέλου εν Λωζάνη δύναται να χαρακτηρισθεί ως το ανώτερον δημιούργημα του. Έσωσε την Ελλάδα».
Μιλώντας στη Βουλή τέσσερα χρόνια πριν από το θάνατό του είχε διατυπώσει με πυκνότητα και πλήρη συνείδηση τον επικήδειό του: «Ο προκείμενος νεκρός ήτο ένας αληθινός άνδρας, με θάρρος μεγάλο, με αυτοπεποίθησιν και δι’ εαυτόν και δια τον λαόν, τον οποίον εκλήθη να κυβερνήσει. Ίσως έκαμε πολλά σφάλματα, αλλά ποτέ δεν του απέλειψε το θάρρος, ποτέ δεν υπήρξε μοιρολάτρης, διότι ποτέ δεν επερίμενε από την μοίραν να ιδή την χώραν του προηγμένην. Αλλά έθεσε εις την υπηρεσίαν της όλον το πυρ που είχε μέσα του, κάθε δύναμιν ψυχική και σωματικήν».
Έχει γραφτεί και το πιστεύω ότι η δυνατότερη στιγμή της ιστορίας του Βενιζέλου δεν είναι η στιγμή της νίκης, είναι όταν αποδέχθηκε την καταστροφή αυτή. «Την υπόγραψε, τραγικός μέσα στους τραγικούς ήρωες μας, και σαν το Σίσυφο, ξανάρχισε από την αρχή και από άλλο δρόμο την εθνική αναδημιουργία. Νίκησε η πίστη του, η πίστη του στην ιστορία της Ελλάδας…..ως την ώρα που πέθανε σήκωνε αυτός την ευθύνη της ζωής μας. Αυτός όρισε πώς μπορεί και πρέπει ιστορικά να τοποθετήσουμε τον εαυτό μας, ύστερα από την τραγική καταστροφή….και κατόρθωσε να δουλέψει με τέτοια πίστη και μετά από αυτήν γιατί όπως λέει ο Τσάτσος, για τον Βενιζέλο, τον ιστορικό δημιουργό, η ιδέα της Ελλάδας εκτείνεται πέρα από τη Μεγάλη Ιδέα, και γιατί η πίστη του στην Ελλάδα στάθηκε δυνατότερη από την απιστία των Ελλήνων».
Το καλύτερο μνημόσυνο του μεγάλου πολιτικού Άντρα με την αριστοτέλεια ηθική φιλοσοφία έγινε στα σαράντα του τότε το 1936 από τους λεπρούς της Σπιναλόγκα. Λίγοι το γνωρίζουν όμως είναι αξιομνημόνευτο για πολλούς λόγους. Τον τίμησαν με πικρά δάκρυα οι λεπροί γιατί ποτέ δεν τους λησμόνησε. Φρόντισε να έχουν βιβλιοθήκη, κινηματογραφική μηχανή για να βλέπουν ταινίες, ενώ πλήρωνε με δικά του χρήματα τον δάσκαλο για να μαθαίνουν τα παιδιά γράμματα. Αυτός ήταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος, κανείς δεν είναι αμελητέος, δυνατοί και αδύναμοι, μόνο αν ενωθούμε είμαστε δυνατοί. Πάρα πολλές και οι αγαθοεργίες και τα ευεργετήματα της συζύγου του Βενιζέλου, Έλενας, που στήριξε με κάθε τρόπο το μεγάλο του εθνικό έργο.
Μπροστά σ’ αυτό τον μεγάλο οραματιστή του Έθνους κλείνουμε και σήμερα το γόνυ και αποθέτουμε την αιώνια ευγνωμοσύνη μας. Δεν αποτελεί μόνο πρότυπο. Είναι για τον κάθε ένα από μας, για όποιον τολμά να συμμετέχει στα κοινά, για να βάλει ένα λιθαράκι για την πρόοδο της Ελλάδας, του Έθνους, της Κύπρου, έναν μεγάλο δάσκαλο. Γι’ αυτό σε κάθε εθνική δυσκολία ας μνημονεύουμε τον Ελευθέριο Βενιζέλο και ας ανατρέχουμε στη ζωή, στο έργο, στα γραφόμενα του. Ας ελπίσουμε ότι θα μας προικίζει ο Θεός με νέους Βενιζέλους, με οραματιστές ηγέτες, άξιους καθοδηγητές και καραβοκύρηδές.
Υπό τη σκιά του μεγάλου πατέρα, στο ίδιο πνεύμα της μετριοπάθειας και της ρεαλιστικής συλλογιστικής κινήθηκε και ο Σοφοκλής Βενιζέλος, στα δύσκολα χρόνια του εμφυλίου και στα πέτρινα μετεμφυλιακά χρόνια. Υπήρξε ιδρυτής και συνδιοργανωτής, μαζί με το Γεώργιο Παπανδρέου, του χώρου του Κέντρου. Έδωσε μάχες για τον εκσυγχρονισμό και την πρόοδο της χώρας. Υπήρξε μέχρι το θάνατο του σταθερός υπερασπιστής του αγώνα και των δικαίων των Κυπρίων. Αψευδής μάρτυρας οι αγορεύσεις του στη Βουλή.
Σήμερα που ο Ελληνισμός και ιδιαίτερα η Κύπρος δοκιμάζονται, το βενιζελικό πρότυπο του στοχασμού, του οράματος, του μέτρου, της διορατικότητας και ρεαλισμού προβάλλει ως άξονας για μια ορθή πορεία. Ο Βενιζέλος, που άφησε τα βουνά της Κρήτης πεπεισμένος ότι μπορεί να μεγαλώσει και να ανορθώσει την Ελλάδα, αυτός και μόνον αυτός, επειδή το ήθελε, επειδή το οραματίστηκε, επειδή με το ήθος του ενέπνεε δίπλα του τους καλύτερους, τα κατάφερε. Αυτός ήταν το ίδιο άτομο που διαπραγματεύτηκε όμως το τέλος, τουλάχιστον του εδαφικού μεγαλοϊδεατισμού, αλλά με πείσμα κατόρθωσε να μετατρέψει και να μετουσιώσει τη θλίψη και την οδύνη της μικρασιατικής καταστροφής σε πορεία αναδημιουργίας στην Ελλάδα και ειρήνης στην Ανατολική Μεσόγειο θέτοντας τα θεμέλια για την Ελλάδα του σήμερα.
Επιχείρησε την υπέρβαση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις χωρίς εγκατάλειψη των εθνικών δικαίων. Αξιοποιούσε περιφερειακές και διεθνείς σχέσεις, ακόμη και διαπροσωπικές σχέσεις, και την ώρα των μεγάλων αποφάσεων επικρατούσε η λογική, η σωφροσύνη και το εθνικό συμφέρον.
Αυτό τον δρόμο οφείλουμε να ακολουθήσουμε μέχρι την ώρα εκείνη που κατεχόμενες πατρίδες και συρματομπλέγματα θα πάψουν να υπάρχουν, μέχρι που και η μαρτυρική Κύπρος θα επανενωθεί για να μπορέσει να πορευθεί σε συνθήκες πραγματικής ασφάλειας, ειρήνης και ευημερίας. Ας γίνει το παράδειγμα του Βενιζέλου, μάθημα και οδηγός, και ας αξιωθούμε να δούμε και την Κύπρο λεύτερη όπως και αυτός θα το ήθελε.
Ειδήσεις σήμερα:
Πάσχα 2024: Πότε κλείνουν τα σχολεία - Τι ισχύει για τα κοινοτικά νηπιαγωγεία
Η Τόνια Σωτηροπούλου μας γνωρίζει τη μαμά της - Δείτε φωτογραφία
Απόπειρα φόνου στη Λακατάμια: Υποβάλλεται σε χειρουργική επέμβαση ο 34χρονος
Απόπειρα φόνου διαπράχθηκε σήμερα (23/04) γύρω στις 12:30 το μεσημέρι στη Λακατάμια.
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
