Κύριος στόχος της Χαμάς είναι η ανατροπή της προσέγγισης του Ισραήλ με αραβικά κράτη της περιοχής, που σημειώνεται τα τελευταία χρόνια και μέσα από τις Συμφωνίες του Αβραάμ και η επαναφορά του Παλαιστινιακού ζητήματος στο προσκήνιο, ανέφεραν στο ΚΥΠΕ διεθνολόγοι. Ανέφεραν, επιπλέον, τον ρόλο των περιφερειακών κρατών και κυρίως του Ιράν και της Τουρκίας, ενώ αναφέρθηκαν και στο πώς επηρεάζεται η Κύπρος από τη διένεξη.
Ερωτηθείς γιατί η Χαμάς επέλεξε αυτή τη χρονική συγκυρία για να εξαπολύσει την επίθεσή της, ο διεθνολόγος Χαράλαμπος Χρυσοστόμου απάντησε ότι υπάρχει ένας συμβολικός λόγος, αλλά και γεωπολιτικές αιτίες.
Ο συμβολικός λόγος είναι ότι στις 6 Οκτωβρίου του 2023 έκλεισαν 50 χρόνια από τον αραβο-ισραηλινό πόλεμο, όταν υπήρξε ξαφνική επίθεση από την Αίγυπτο και τη Συρία εναντίον του Ισραήλ. Άρα η Χαμάς ήθελε να στείλει αυτό το συμβολικό μήνυμα της ίδιας αιφνιδιαστικής ξαφνικής επίθεσης προς το Ισραήλ αυτή τη φορά από τη Λωρίδα της Γάζας.
Όσον αφορά τους γεωπολιτικούς λόγους, σύμφωνα με τον κ. Χρυσοστόμου, ο πρώτος λόγος είναι ότι μέσα στη Λωρίδα της Γάζας, μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές, οι Παλαιστίνιοι ζουν σε άθλιες συνθήκες, με 50% ανεργία, πολλές φορές χωρίς ρεύμα, χωρίς νερό, με πλήρη περικύκλωση από το Ισραήλ από θάλασσα και ξηρά. «Άρα εκεί υπάρχει μια μπαρουταποθήκη που ανά πάσα στιγμή μπορεί να αναφλεγεί», σημείωσε.
Επιπλέον, είπε ότι το Ισραήλ τα τελευταία χρόνια έχει αναβαθμιστεί και γεωστρατηγικά και σε επίπεδο συνεργασιών. Με τη Συμφωνία του Αβραάμ, επιχειρήθηκε αποκατάσταση των σχέσεων του Ισραήλ με χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Χώρες που παραδοσιακά στήριζαν τους Παλαιστίνιους αρχίζουν και αναπτύσσουν σχέσεις με το Ισραήλ.
Αντίστοιχα, και η Τουρκία, που πάντα έπαιζε τον ρόλο του προστάτη των μουσουλμάνων και των Παλαιστινίων, όπως είπε ο κ. Χρυσοστόμου, το τελευταίο διάστημα προσεγγίζει το Ισραήλ. «Ακόμα και ο Λίβανος, που ήταν κατά καιρούς σε εμπόλεμη κατάσταση με το Ισραήλ, κατάφεραν και βρήκαν συμφωνία για την οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ Λιβάνου και Ισραήλ», σημείωσε.
Όλα αυτά έφεραν τους Παλαιστίνιους και την υπόθεσή τους σε πλήρη απομόνωση, ανέφερε ο κ. Χρυσοστόμου. «Αυτή η κατάσταση έφερε αυτό το χτύπημα, το οποίο φαίνεται να είναι πολύ καλοσχεδιασμένο, πολύ καλά οργανωμένο και με βοήθεια ενδεχομένως και άλλων, για να διαλυθούν οι οποιεσδήποτε προοπτικές περαιτέρω σύσφιξης και αποκατάστασης σχέσεων του Ισραήλ με αραβικά κράτη και την ίδια στιγμή να έρθει με πολύ άσχημο τρόπο ξανά το Παλαιστινιακό στο προσκήνιο που ήταν τόσον καιρό στο περιθώριο», σημείωσε.
Στο ίδιο πλαίσιο κινούνται και οι απαντήσεις που έδωσε στο ΚΥΠΕ ο διεθνολόγος Σταύρος Καλεντερίδης. Σημειώνοντας ότι η Χαμάς δεν δρα μόνη της, είπε ότι το πιο προφανές αίτιο είναι το ζήτημα της προσέγγισης μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ισραήλ. «Υπήρξε εξομάλυνση σχέσεων, ανταλλαγή διπλωματικών αποστολών. Το Ιράν θέλει να έχει τον τελευταίο λόγο στην περιοχή. Το σημαντικό ήταν να σταματήσει αυτή η διαδικασία της εξομάλυνσης που ξεκίνησε από το 2020», ανέφερε.
Επίσης, υπογράμμισε την πραγματική ανάγκη των Παλαιστινίων να υπάρχει αντίδραση στην κυβέρνηση Νετανιάχου που είχε επεκτείνει και εντατικοποιήσει τους εποικισμούς και την καταστολή, με πρόσφατες δολοφονίες Παλαιστινίων.
Σαν τρίτο λόγο, ο κ. Καλεντερίδης σημείωσε την τακτική της Χαμάς για ανταλλαγή αιχμαλώτων. «Η Χαμάς θεωρεί ότι θα καταφέρει να ανταλλάξει αιχμαλώτους πολέμου με τους πολλούς αιχμαλώτους που κρατά το Ισραήλ. Γι’ αυτό είδαμε τόσες πολλές συλλήψεις αιχμαλώτων», ανέφερε.
Αντίδραση αραβικού κόσμου
Ερωτηθείς αν φαίνεται να πετυχαίνει τον σκοπό της η επίθεση της Χαμάς, τορπιλίζοντας την επαναπροσέγγιση των αραβικών κρατών της περιοχής με το Ισραήλ, ο κ. Χρυσοστόμου ανέφερε ότι αυτή τη στιγμή οι επίσημες αντιδράσεις των αραβικών κρατών είναι για να τερματιστούν οι εχθροπραξίες, να υπάρχει αυτοσυγκράτηση. Σημείωσε, ωστόσο, ότι μετά από αυτή την εξέλιξη δεν θα υπάρξουν εύκολα Άραβες ηγέτες, οι οποίοι θα συνεχίσουν περαιτέρω σύσφιξη των σχέσεων με το Ισραήλ. «Άρα ο στόχος αυτός αρχικά επιτυγχάνεται».
Από την άλλη, όμως, σημείωσε ότι πολύς κόσμος που έβλεπε με συμπάθεια τον αγώνα των Παλαιστινίων, ο τρόπος με τον οποίο έδρασε η Χαμάς, με ομήρους, με εκτελέσεις αμάχων και αιματοκύλισμα, «αφαιρεί τα επιχειρήματα για δίκαια αιτήματα των λαών των Παλαιστινίων».
Ο κ. Χρυσοστόμου υπογράμμισε επίσης ότι υπάρχει και διαφωνία ανάμεσα στους Παλαιστινίους. «Είναι άλλο η Χαμάς που βρίσκεται στη Λωρίδα της Γάζας και ελέγχουν την κατάσταση εκεί και άλλο η Φατάχ, που είναι η οργάνωση που είναι στη Δυτική Όχθη που είναι πιο μετριοπαθής. Την πρωτοβουλία των κινήσεων έχει η Χαμάς. Σίγουρα στηρίζουν τον αγώνα και της Χαμάς, αλλά είναι πολύ πιο επιφυλακτικοί και είναι ένα ερωτηματικό πώς θα αντιδράσουν οι Παλαιστίνιοι που βρίσκονται στη Δυτική Όχθη», ανέφερε.
Για το τι μέλλει γενέσθαι, σημείωσε ότι υπάρχει κίνδυνος εξάπλωσης του προβλήματος και πρόσθεσε ότι εξαρτάται από το «πώς θα αντιδράσει το Ισραήλ και αν θα επιχειρήσει χερσαία επιχείρηση στη Λωρίδα της Γάζας, πώς θα αντιδράσουν οι Παλαιστίνιοι που βρίσκονται στη Δυτική Όχθη, που είναι μέσα σε περιοχές μαζί με Ισραηλινούς και πώς θα αντιδράσει η Χεζμπολάχ που είναι στον Λίβανο, που είναι οργάνωση που εξοπλίζεται και στηρίζεται από το Ιράν, η οποία ήδη έκανε κάποια χτυπήματα κατά του Ισραήλ».
Αντίστοιχα, ο κ. Καλεντερίδης ανέφερε ότι θα ήταν ακραία αντίδραση να ανακαλέσουν τις διπλωματικές τους αποστολές τα υπόλοιπα αραβικά κράτη από το Ισραήλ. «Έχει επικρατήσει μια ψύχρα. Το πιο σημαντικό είναι το θέμα της Σαουδικής Αραβίας. Έχουν κρατήσει μια αρκετά ουδέτερη στάση, αν όχι φιλοπαλαιστινιακή. Και αυτό σημαίνει ότι οι συμφωνίες μεταξύ Ισραηλινών-Σαουδάραβων έχουν γίνει πλέον μακρινό μέλλον, μπορεί και ένα απίθανο σενάριο», είπε, σημειώνοντας ότι οι μόνοι που μπορούν να φέρουν μια παύση πυρός αυτή τη στιγμή είναι οι Σαουδάραβες και οι Αιγύπτιοι και τείνουν να πάρουν το μέρος του παλαιστινιακού λαού.
Χεζμπολάχ, Ιράν, Αζερμπαϊτζάν, Ρωσία
Ερωτηθείς για την ανάμιξη του Ιράν και άλλων περιφερειακών δυνάμεων στο ζήτημα, ο κ. Χρυσοστόμου είπε η Χεζμπολάχ έχει δηλώσει ότι βοήθησε τη Χαμάς σε αυτή την κατάσταση. «Πρώτον, είναι όλος αυτός ο αριθμός των χιλιάδων ρουκετών που βρέθηκαν στη Λωρίδα της Γάζας. Μια περιοχή που είναι περικυκλωμένη, που είναι υπό πλήρη επιτήρηση των Ισραηλινών. Κάτω από τη μύτη τους κατάφερε η Χαμάς ενδεχομένως μαζί με τη Χεζμπολάχ, να εξοπλίσει αυτή την κατάσταση».
Το δεύτερο που σημείωσε ο κ. Χρυσοστόμου είναι κάτι που, όπως είπε, επιχειρήθηκε για πρώτη φορά συνδυασμένα. «Μαχητές της Χαμάς να παρεισφρήσουν σε ισραηλινό έδαφος γύρω από τη Λωρίδα της Γάζας και να κάνουν όλα αυτά τα χτυπήματα σε άμαχο πληθυσμό. Και ένα κρίσιμο ζήτημα είναι και πόσους αμάχους αυτή τη στιγμή κρατούν ως ομήρους και ίσως είναι ένα χαρτί πίεσης της Χαμάς για να μη γίνει σφοδρή επίθεση κατά της Λωρίδας της Γάζας», ανέφερε.
Όλα αυτά, συμπέρανε, δείχνουν καλό σχεδιασμό, καλή οργάνωση που ενδεχομένως να μην είναι μόνο η Χεζμπολάχ, αλλά και το Ιράν πίσω από αυτή την κατάσταση, «διότι με μια τέτοια κατάσταση στο Ισραήλ με τη Χαμάς, σίγουρα κανένας δεν θα σκεφτεί στο Ιράν να εξομαλύνει τις σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες», ανέφερε.
Από την πλευρά του, ο κ. Καλεντερίδης σημείωσε ότι οι Ισραηλινοί υποστήριξαν υλικοτεχνικά τους Αζέρους στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. «Επιδιώκουν να υπάρξει ένας πόλεμος μεταξύ των Αζέρων και των Ιρανών. Αυτό θα γίνει αφενός επειδή οι Αζέροι έχουν μια κοινότητα στο Βόρειο Ιράν που θεωρεί δική της ιστορικά και θέλει να τα πάρει από το Ιράν και, το δεύτερο, αν ενωθεί το Αζερμπαϊτζάν με το Ναχιτσεβάν και φτιάξει τον λεγόμενο διάδρομο του Ζαγκεζούρ, αυτό το Ιράν έχει πει ότι αποτελεί casus belli, καθώς θα αποκοπεί από την Αρμενία και την υπόλοιπη ευρασιατική οικονομική ένωση. Οι Ισραηλινοί λοιπόν ήθελαν ένα πόλεμο Αζερμπαϊτζάν-Ιράν. Αυτό εκπυρσοκρότησε και είδαν τον πόλεμο να έρχεται προς τη δική τους μεριά».
Πρόσθεσε, ακόμα, ότι κερδισμένη βγαίνει και Ρωσία από αυτή τη διένεξη, καθώς έχουν φύγει τα φώτα από το ουκρανικό μέτωπο και οι ΗΠΑ θα προσανατολίσουν εξοπλισμούς προς το Ισραήλ.
Ο ρόλος της Τουρκίας
Αλλαγή στη στάση της Τουρκίας σημειώνει ο κ. Χρυσοστόμου. «Η Τουρκία σε κάθε ανάφλεξη στο Παλαιστινιακό στη Μέση Ανατολή τασσόταν αναφανδόν υπέρ των Παλαιστινίων και μάλιστα έπαιζε και το ρόλο του προστάτη των απανταχού μουσουλμάνων και είχε διαρρήξει τις σχέσεις της με το Ισραήλ, στην προσπάθειά της να βοηθήσει τους Παλαιστίνιους», ανέφερε. Ωστόσο, η πρώτη δήλωση του Ερντογάν για το θέμα ήταν μια δήλωση ίσων αποστάσεων, κατά τον κ. Χρυσοστόμου. «Θυμίζει τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών. Πρέπει να υπάρχει αυτοσυγκράτηση. ‘Καλώ τα δύο μέρη να μην προχωρήσουν σε περαιτέρω όξυνση’. Άρα βλέπουμε μια διαφοροποίηση της στάσης σε σχέση με προηγούμενη φορά, κρατώντας ίσες αποστάσεις», ανέφερε.
Αυτό, σημείωσε, συμβαίνει για δύο λόγους. Ο πρώτος λόγος είναι ότι επιχείρησε να έχει εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ και ο δεύτερος λόγος διότι επιφυλάσσει ο Ερντογάν έναν ρόλο που επιχείρησε να παίξει και στην ΕΕ και στην Ουκρανία, τον ρόλο του μεσολαβητή, τον ρόλο του ειρηνοποιού. «Και φαίνεται ότι και αυτή τη στιγμή παρασκηνιακά και οι Αμερικανοί ζητούν κάτι τέτοιο από την Τουρκία. Θα το δούμε τις επόμενες μέρες», ανέφερε.
Αντίθετα, ο κ. Καλεντερίδης υπογράμμισε την υποστήριξη της Τουρκίας στη Χαμάς. «Η Χαμάς υποστηρίζεται πλήρως από την Τουρκία. Πολιτικά στελέχη του πολιτικού τμήματος της Χαμάς εδρεύουν στην Άγκυρα και στην Κωνσταντινούπολη. Στις ίδιες πόλεις και αλλού, η Χαμάς στρατολογεί μαχητές για τον πόλεμο κατά του Ισραήλ», ανέφερε, προσθέτοντας ότι δύο βδομάδες, Ισραηλινοί συνέλαβαν φορτίο που μετέφερε 16 τόνους υλικών κατασκευής ρουκετών από την Τουρκία, κατευθυνόμενο στη Λωρίδα της Γάζας.
Πρόσθεσε, ακόμα, ότι η Τουρκία δεν αναγνωρίζει τη Χαμάς ως τρομοκρατική οργάνωση, όπως οι ΗΠΑ και η ΕΕ. «Ο Ερντογάν μιλά ξεκάθαρα υπέρ της Παλαιστίνης. Το τελευταίο διάστημα υπήρχε μια προσέγγιση μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ, ειδικά στα ενεργειακά. Είχε προγραμματίσει ο Υπ. Ενέργειας της Τουρκίας τον Νοέμβριο να μεταβεί στην Τουρκία για ενεργειακές συμφωνίες και ο Ερντογάν είχε προαναγγείλει και μια επίσκεψη του Νετανιάχου στην Τουρκία. Αυτές αποτελούν παρελθόν», ανέφερε.
Το μέλλον του Νετανιάχου
Πώς έπιασε στον ύπνο η Χαμάς μία από τις πιο προηγμένες υπηρεσίες πληροφοριών και τι επίπτωση θα έχει αυτό στο μέλλον της κυβέρνησης Νετανιάχου, ρωτήσαμε τους δύο διεθνολόγους.
Ο κ. Χρυσοστόμου απάντησε ότι αυτό είναι ένα κρίσιμο ζήτημα και καταγράφονται κενά και αδυναμίες της Μοσάντ και των μυστικών υπηρεσιών. «Αυτή η εικόνα των πανίσχυρων μυστικών υπηρεσιών αυτή τη στιγμή έχει ένα τεράστιο πλήγμα», σημείωσε. Δεύτερον, το γεγονός ότι στο Ισραήλ τους τελευταίους μήνες υπήρχε μια έντονη πολιτική αστάθεια, με χιλιάδες κόσμο στους δρόμους να διαμαρτύρεται εναντίον του Νετανιάχου, ήταν ένας λόγος ακριβώς που δημιούργησε αυτές τις ρωγμές εντός του Ισραήλ, ανέφερε. «Όλα αυτά τα ζητήματα θα έρθουν στο Ισραήλ μετά που θα τελειώσει η όλη κατάσταση. Ο Νετανιάχου αυτή τη στιγμή βγαίνει ενισχυμένος προσωρινά, διότι συσπειρώνονται όλοι δίπλα του για να αντιμετωπίσουν αυτή την κατάσταση. Όμως, όταν θα φύγει αυτή η αναμπουμπούλα, ενδεχομένως όλα αυτά τα ζητήματα να έρθουν ξανά στην επιφάνεια», ανέφερε.
Από την πλευρά του, ο κ. Καλεντερίδης εκτίμησε ότι η διένεξη δεν θα κρατήσει καιρό, καθώς «μιλάμε για τακτικό στρατό απέναντι σε μαχητές», ενώ σημείωσε ότι αμφιβάλλει αν θα μπορεί να επιβιώσει ο Νετανιάχου στην ηγεσία της χώρας μετά και από αυτό.
«Το μέλημα είναι η άμεση κατάπαυση του πυρός και η εκεχειρία. Να υπάρξει άμεση ειρήνη και πολιτική επίλυση του θέματος», είπε ο κ. Καλεντερίδης, υπογραμμίζοντας και την αναγκαιότητα καταγγελίας των παράνομων εποικισμών, θέμα που αφορά και την Κύπρο, όπως είπε. «Οι εποικισμοί είναι καθόλα παράνομοι και πρέπει να σταματήσουν», ανέφερε.
Πώς επηρεάζεται η Κύπρος
Ερωτηθείς πώς επηρεάζεται η Κύπρος από την κατάσταση, ο κ. Χρυσοστόμου είπε ότι η Κύπρος επηρεάζεται σε πολλά επίπεδα. Αρχικά, υπάρχουν Κύπριοι πολίτες που βρίσκονται εκεί και πρέπει να επιστρέψουν με ασφάλεια στην Κύπρο, είτε επισκέπτες είτε και ασθενείς στα νοσοκομεία του Ισραήλ. Επιπλέον, είπε, πιθανώς Ισραηλινοί πολίτες να επιχειρήσουν να βρουν ασφαλείς περιοχές, τουλάχιστον προσωρινά και η Κύπρος είναι ο πιο κοντινός προορισμός. Επιπλέον, είπε, για πολίτες ξένων χωρών που βρίσκονται στο Ισραήλ και θα θέλουν να επιστρέψουν στις χώρες τους, η Κύπρος μπορεί να παίξει ένα ρόλο σταθμού για τη διαφυγή αυτών των ανθρώπων.
Όσον αφορά τη συνεργασία Κύπρου-Ισραήλ στα ενεργειακά και σε άλλα ζητήματα, ο κ. Χρυσοστόμου ανέφερε ότι «όταν αυτή τη στιγμή το Ισραήλ είναι σε πόλεμο, η πρώτη του έννοια είναι η στροφή προς την κατάσταση αυτή. Σίγουρα τα άλλα ζητήματα μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα μέχρι να επικρατήσει η ασφάλεια», σημείωσε.
Τόνισε, ωστόσο, ότι η Κύπρος έχει μια λεπτή θέση. «Σε θέματα αρχών που έχουν να κάνουν με την κατοχή, με τον εποικισμό, με τα κατεχόμενα εδάφη, με όλα αυτά τα ζητήματα, η Κύπρος, δεν έχει την πολυτέλεια να μην τα υπογραμμίζει. Εκεί που γίνεται εποικισμός, είτε είναι στην Κύπρο είτε είναι στο Ισραήλ, είναι εποικισμός. Εκεί που μιλούμε για κατεχόμενα εδάφη, είτε είναι στην Κύπρο, είτε είναι στα παλαιστινιακά εδάφη, είναι κατεχόμενα εδάφη», σημείωσε.
Ανέφερε, ωστόσο, ότι η επιλογή της βίας με τρομοκρατικό τρόπο από τη Χαμάς, σκοτώνοντας αθώους πολίτες, με ομήρους και αιματοκύλισμα, «σίγουρα είναι καταδικαστέα», σημείωσε.
Πηγή: ΚΥΠΕ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Νέα Σμύρνη: 20χρονος εισέβαλε σε κηδεία και προκάλεσε πανικό – Χόρευε πάνω από το φέρετρο
• Οι 10+1 χριστουγεννιάτικες ταινίες που αξίζεις να δεις αυτές τις γιορτές - Δείτε trailers
Λετυμπιώτης: «Εξέλιξη στρατηγικής σημασίας η συμφωνία ΚΔ-Hermes Airports»
Ως μία εξέλιξη στρατηγικής σημασίας, που διασφαλίζει τα συμφέροντα της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενώ ταυτόχρονα θέτει τις βάσεις για τον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση των αεροδρομίων της χώρας, χαρακτηρίζει τη συμφωνία που επιτεύχθηκε μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Hermes Airports, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης.
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
