Σε μια εποχή όπου η ραγδαία εξέλιξη των κοινωνικοοικονομικών φαινομένων διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην καθημερινότητα των πολιτών, η παιδεία έρχεται να ενισχύσει την κριτική ικανότητα των μαθητών/τριών σε πρακτικά ζητήματα που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν στο μέλλον.
Το πρόγραμμα «Ξοδεύοντας Έξυπνά», έρχεται για να δώσει τη δυνατότητα στους μαθητές και τις μαθήτριες της Στ΄ τάξης Δημοτικού στην Κύπρο, με ένα όμορφο διαδραστικό και πρακτικό τρόπο, (μέσα από ρόλους και παιχνίδια), να αποκτήσουν οικονομικές γνώσεις και να αναπτύξουν δεξιότητες όπως η ανθεκτικότητα, η ανάληψη ευθύνη, η υπευθυνότητα και η λήψη σωστών αποφάσεων που αφορούν το οικονομικό μέλλον ενός ατόμου.
Δεν είναι λίγες οι φορές που βλέπει κανείς νοικοκυριά ή επιχειρήσεις να μην γνωρίζουν πώς να διαχειριστούν τα οικονομικά και να φτάνουν σε σημεία οικονομικών κρίσεων.
Η έλλειψη παιδείας και εκπαίδευσης στον χρηματοοικονομικό τομέα, πολλές φορές καθορίζει την οικονομική εξέλιξη και βιωσιμότητα ενός ατόμου , μιας οικογένειας ή ενός συνόλου.
Για αυτό είναι σημαντικό οι πολίτες να είναι εξοικειωμένοι με την κατανόηση των βασικών χρηματοοικονομικών αρχών και κυρίως με τη διαχείριση του χρήματος.
Όπως αναφέρει αρμόδια πηγή από το Υπουργείο Παιδείας στο ThemaOnline «Είναι σημαντικό να προετοιμάζουμε τους νέους μας για το μέλλον σε μια εποχή που γίνονται ραγδαίες αλλαγές, άρα η επιχειρηματική εκπαίδευση είναι το θεμέλιο για να καλλιεργήσουμε αυτές τις δεξιότητες που πρέπει να διασφαλίζουν την προσαρμοστικότητα και την επιτυχία σε αυτό το απρόβλεπτο μέλλον που θα βρεθούν οι μαθητές και μαθήτριές μας. Σε ένα τέτοιο αξιόλογο πρόγραμμα μαθαίνουν να αναπτύσσουν δεξιότητες, να αναπτύσσουν την κριτική σκέψη, να προσαρμόζονται , να συνεργάζονται, να επιλύουν προβλήματα, να δημιουργούν, να καινοτομούν. Αυτά τα προγράμματα ενισχύουν τους στόχους της εκπαίδευσης»
Πάνω από 60% του πληθυσμού στη Κύπρο είναι χρηματοοικονομικά αναλφάβητοι
Σύμφωνα με μια έρευνα του ΤΕΠΑΚ και της Κεντρικής Τράπεζας στην Κύπρο, για τον χρηματοοικονομικό αναλφαβητισμό, μόνο το 37% των ατόμων μπορούν να χαρακτηριστούν εγγράμματοι και 63% αναλφάβητοι.
Με μια πολύ ευρεία έννοια, χρηματοοικονομικός αλφαβητισμός ή εγγραματισμός είναι οι οικονομικές γνώσεις και δεξιότητες που χρειάζεται να έχει κάποιος για να κατανοεί καλύτερα την οικονομική κατάστασή του και πώς αυτή μπορεί να επηρεαστεί (με θετικό και αρνητικό τρόπο) από όλες τις οικονομικές επιλογές και αποφάσεις (μεγάλες ή μικρές) τις οποίες λαμβάνει.
Τι είναι το πρόγραμμα «Ξοδεύοντας Έξυπνα» που διδάσκεται στα Δημοτικά
Το πρόγραμμα «Ξοδεύοντας Έξυπνα» αποτελεί ένα διαδραστικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα, το οποίο ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός Junior Achievement Κύπρου, σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Δημοτικής Εκπαίδευσης (ΥΠΑΝ) και τον Σύνδεσμο Τραπεζών Κύπρου, υλοποιούν δωρεάν στα Δημοτικά Σχολεία και συγκεκριμένα στη ΣΤ΄ τάξη Δημοτικών Σσχολείων, στη βάση προαιρετικής συμμετοχής.
Αξίζει να αναφερθεί ότι ο Παγκόσμιος οργανισμός Junior Achievement (μέλος του οποίου αποτελεί και ο JA Cyprus), είναι για 3η συνεχόμενη χρονιά υποψήφιος για την κορυφαία διάκριση, Νόμπελ Ειρήνης.
Σύμφωνα με όσα αναφέρει στο ΤhemaOnline η Αντιγόνη Κωμοδίκη, Διευθύνουσα Σύμβουλος του JA Κύπρου.
«Το «Ξοδεύοντας Έξυπνα» είναι ένα πρόγραμμα που προωθεί τον χρηματοοικονομικό εγγραματισμό στα παιδιά. Είναι στόχος της Ευρώπης, Διεθνώς και στην Κύπρο. Με τον όρο αυτό, εννοούμε να αντιλαμβάνονται τα παιδιά απλές χρηματοοικονομικές έννοιες έτσι ώστε να μπορούν να διαχειριστούν με αποτελεσματικό τρόπο τα δικά τους προσωπικά οικονομικά και στο μέλλον της οικογένειάας τους ή τα οικονομικά που αφορούν στην επαγγελματική τους πορεία»
Όπως εξηγεί, «Στόχος είναι να έρχονται σε επαφή πολύ νωρίς με αυτές τις απλές χρηματοοικονομικές έννοιες, θεωρώντας πως όσο πιο νωρίς ξεκινήσουμε τόσο πιο έτοιμα θα είναι τα παιδιά βγαίνοντας στην πραγματική ζωή να διαχειριστούν τα οικονομικά τους»
Φέτος είναι η 10η χρονιά που υλοποιείται στα σχολεία, με το 2015 να είναι η πρώτη χρονιά που λειτούργησε πιλοτικά. «Μέσα σε αυτά τα χρόνια έχουμε επιμορφώσει 5500 μαθητές, χωρίς τα φετινά παιδιά που θα είναι περίπου 1000».
Από πλευράςΥπουργείου Παιδείας αναφέρθηκε στο «Τ» ότι «Το συγκεκριμένο πρόγραμμα γίνεται στο πλαίσιο του μαθήματος «Αγωγή Υγείας» της Στ΄’ ταξης . Δίνει ευκαιρία στα παιδιά να εξοικειωθούν με έννοιες σχετικές με την κοινωνία και την οικονομία, να αναπτύξουν την κριτική σκέψη, τη δημιουργικότητα, τη συνεργασία. Για αυτό και συνεργαστήκαμε με το JA και τον Σύνδεσμο Τραπεζών Κύπρου, με στόχο την καλλιέργεια του οικονομικού εγγραματισμού. Το πρόγραμμα εφαρμόζεται Παγκύπρια σε 40 τμήματα της Στ΄τάξης. Μέσα από διαδραστικές δραστηριότητες στις οποίες εμπλέκονται ενεργά οι μαθητές/μαθήτριες, με την υποστήριξη των μεντόρων από τον Σύνδεσμο Τραπεζών Κύπρου, καλλιεργούνται επιχειρηματικές δεξιότητες όπως η δημιουργικότητα και, η συνεργασία.
Ποια ήταν η αφορμή για την υλοποίηση του
Σύμφωνα με την κ. Κωμοδίκη, «Είδαμε ότι τα επίπεδα στην Κύπρο του χρηματοοικονομικού εγγραματισμού ήταν χαμηλά. Είναι σημαντικό να ξεκινάμε αυτές τις προσπάθειες όταν τα παιδιά είναι πολύ μικρά, έτσι ώστε όταν μεγαλώσουν να μπορούν να παίρνουν σοβαρές και σωστές οικονομικές αποφάσεις για το παρόν και το μέλλον τους»
«Έρευνα που έγινε στην Κύπρο, περίπου το 2020 από ακαδημαϊκούς φορείς, κατέληξαν ότι περισσότερο από το 60% των νέων μας είναι αναλφάβητοι, δεν γνωρίζουν απλές βασικές χρηματοοικονομικές έννοιες, με αποτέλεσμα όταν έρθει η στιγμή να διαχειριστούν τα προσωπικά τους οικονομικά να αποτυγχάνουν, να μην μπορούν να διαβάσουν ένα τραπεζικό αναλυτικό λογαριασμό ή να αντιληφθούν τους όρους δανείων κ.τ.λ.».
Τι προσφέρει το πρόγραμμα στα Δημοτικά και πώς διδάσκεται
Το πρόγραμμα «Ξοδεύοντας Έξυπνα» έχει στόχο την εξοικείωση των παιδιών με έννοιες σχετικές με την κοινωνία και την οικονομία, όπως η διαχείριση χρημάτων, η αποταμίευση, η δημιουργία επιχείρησης, η ηθική λήψη αποφάσεων στις οικονομικές συναλλαγές και το διεθνές εμπόριο. Οι μαθητές και οι μαθήτριές έχουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν επιχειρηματικές δεξιότητες όπως η πρωτοβουλία, η αυτάρκεια, η ανάληψη ευθύνης, η δημιουργικότητα, η συνεργασία και να συζητήσουν, επίσης, για τα ενδιαφέροντά τους, συνδέοντάς τα με πιθανά μελλοντικά επαγγέλματα διάφορων κατευθύνσεων.
Τα προγράμματα του Junior Achievement εστιάζουν στη βιωματική εκπαίδευση και επιδιώκουν να γεφυρώσουν την απόσταση ανάμεσα στο σχολείο και την κοινωνία-οικονομία.
«Παίζοντας τα παιχνίδια οι μαθητές/μαθήτριες καταλαβαίνουν τον ρόλο του χρήματος στη ζωή μας και μαθαίνουν πώς κερδίζουν, δαπανούν, μοιράζονται και εξοικονομούν χρήματα».
Το πρόγραμμα προσφέρεται μέσω 5 διδακτικών περιόδων στα Δημοτικά Σχολεία της Κύπρου, τα οποία, υποβάλλοντας αίτηση, δηλώνουν το ενδιαφέρον τους για συμμετοχής.
Αξίζει να αναφερθεί ότι το Junior Achievement έχει πάνω από 14 προγράμματα κάποια από αυτά διδάσκονται στο Δημοτικό άλλα στο Γυμνάσιο και άλλα στο Λύκειο. Μεγάλη επιτυχία ωστόσο για το εκπαιδευτικό σύστημα της Κύπρου είναι η ένταξη ενός από τα προγράμματα του JA στο αναλυτικό πρόγραμμα των Γυμνασίων.
Η κ. Κωμοδίκη τονίζει τη σημαντικότητα της συνεργασίας με το ΥΠΑΝ, αναφέροντας «Χαιρετίζουμε την απόφαση του Υπουργείου να εφαρμόσει προγράμματα στα σχολεία και να εντάξει τον χρηματοοικονομικό εγγραμματισμό στο αναλυτικό πρόγραμμα του Γυμνασίου, γιατί θεωρούμε ότι με αυτό τον τρόπο θα έχουμε οικονομικά εγγράμματους πολίτες στο μέλλον».
Εξίσου εξηγεί ότι το να ενταχθούν τα προγράμματα στο Δημοτικό και Λύκειο στο επίσημο Αναλυτικό Πρόγραμμα ως υποχρεωτικά μαθήματα, θα βοηθήσει τους μαθητές και τις μαθήτριες. «Εισηγούμαστε τα εν λόγω προγράμματα να γίνουν υποχρεωτικά. Ελπίζουμε ότι θα γίνει στο Δημοτικό και στο Λύκειο όπως είναι και στο Γυμνάσιο. Το μεγαλύτερο όφελος είναι ότι οι χρηματοοικονομικά εγγράμματοι άνθρωποι είναι καλύτερα προετοιμασμένοι για το μέλλον».
Τι περιλαμβάνουν οι ενότητες
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει 5 ενότητες διάρκειας 40 λεπτών η καθεμιά και προτείνεται η εφαρμογή του σε τρεις εβδομαδιαίες συναντήσεις διάρκειας 80 λεπτών. Οι ενότητες παρουσιάζονται στην τάξη από έναν εθελοντή μέντορα από το Σύνδεσμο Τραπεζών Κύπρου ή και στέλεχος επιχείρησης με την υποστήριξη του εκπαιδευτικού.
Ο μέντορας-εθελοντής έχει την ευθύνη της παρουσίασης και τον συντονισμό του προγράμματος. Ο εκπαιδευτικός παραμένει στην τάξη καθόλη τη διάρκεια των παρουσιάσεων και φροντίζει για την ομαλή εφαρμογή του προγράμματος, διευκολύνοντας τη ροή της συζήτησης.
Όπως αναφέρει η κ. Κωμοδίκη, «Η μάθηση μέσα από το πρόγραμμα εφαρμόζεται κυρίως μέσα από παιχνίδια. Σε κάθε ενότητα συζητούν το θέμα και ξεκινάνε ένα παιχνίδι. Για παράδειγμα στην ενότητα δυο που είναι δημιουργία επιχείρησης, τα παιδιά ξεκινούν ένα παιχνίδι με κάρτες που έχει δυο σημαντικά στοιχεία την επίλυση προβλήματος και την λήψη απόφασης. Το πρόγραμμα αυτό καλλιεργεί την λήψη της απόφασης. Για παράδειγμα , σε βάζει στην διαδικασία να σκεφτείς: αν αποφασίσω να επενδύσω κάπου όλα τα χρήματα μου και έρθει μετά μια αναποδιά που θα βρω λεφτά να ανταπεξέλθω αν δεν έχω αποταμίευση (;) ή αν έδωσα όλα τα λεφτά στην επένδυση άφησα κάτι πίσω για να προστατευτώ για ώρα ανάγκης(;). Μέσα από το παιχνίδι καλλιεργούν αυτές τις σκέψεις και στήνουν την δική τους επιχείρηση σαν ομάδα, την οποία στις επόμενες ενότητες μαθαίνουν να διοικούν.
Όπως για παράδειγμα μαθαίνουν να διαβάζουν λογαριασμούς, τα έσοδα, έξοδα . Μαθαίνουν να κοστολογούν. Δηλαδή αν κάτι μου στοιχίζει πέντε ευρώ πόσα πρέπει να το πουλήσω για να είναι βιώσιμη η επιχείρηση; Μαθαίνουν για την φορολογία, κοινωνικές ασφαλίσεις με απλές έννοιες που μπορούν να κατανοήσουν τα παιδιά του Δημοτικού. Στην Ενότητα πέντε είναι το παγκόσμιο εμπόριο, όπου μαθαίνουν για εισαγωγές, εξαγωγές, μαθαίνουν παίζοντας κρεμάλα ποια προϊόντα εξάγει η Κύπρος . Περπατούν μέσα στην τάξη και ανταλλάσσουν κάρτες τύπου σου δίνω πατάτες και εσύ θα μου δώσεις τεχνολογικό εξοπλισμό και καταλαβαίνουν πως γίνεται το εμπόριο».
Από την πλευρά της αρμόδια λειτουργός από το ΥΠΑΝ, αναφέρει: «Τα παιδιά είναι ενθουσιασμένα , το ίδιο και οι εκπαιδευτικοί που έχουν την ευθύνη της τάξης και στηρίζουν το πρόγραμμα. Στα παιδιά αρέσει το πρόγραμμα καθώς αναλαμβάνουν ρόλους και μέσα από το παιχνίδι ρόλων μαθαίνουν να σκέφτονται, να συνεργάζονται, να επιλύουν προβλήματα.
Ευχόμαστε να έχουμε περισσότερους μέντορες, ώστε να μπορούν περισσότερα σχολεία να συμμετέχουν στο πρόγραμμα.
Παρότι είναι ένα προαιρετικό πρόγραμμα, έχουμε μεγάλη ανταπόκριση από τους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι το αγκάλιασαν με αγάπη, διότι ένιωσαν την αξία που προσφέρει το συγκεκριμένο πρόγραμμα. Σημαντικό είναι ότι δίνεται η ευκαιρία σε όλα τα σχολεία να συμμετέχουν».
Εν συνεχεία, η αρμόδια πηγή από το ΥΠΑΝ, τονίζει ότι το «Ξοδεύοντας Έξυπνα» είναι ένα πρόγραμμα το οποίο υλοποιείται αβίαστα, καθώς ο οργανισμός JA αναλαμβάνει να προμηθεύσει δωρεάν τα σχολεία με όλο το ατομικό υλικό των μαθητών/τριών που χρειάζεται για την εφαρμογή του προγράμματος (φύλλα εργασίας για κάθε συνάντηση, αξιολογήσεις, οδηγό προγράμματος, πιστοποιητικό συμμετοχής). Επίσης, στηρίζει τα σχολεία με την εξεύρεση και εκπαίδευση των μεντόρων από τον Σύνδεσμο Τραπεζών Κύπρου. Είναι ένας πολύ καλός συνεργάτης».
Τέλος, όσον αφορά γενικά στα οφέλη από το πρόγραμμα, η λειτουργός του ΥΠΑΝ επισήμανε ότι: «Αξίζει να αναφερθεί ότι το πρόγραμμα «Ξοδεύοντας Έξυπνα» ενισχύει τους στόχους του Αναλυτικού Προγράμματος προωθώντας την ανάπτυξη της κριτικής και δημιουργικής σκέψης, της ικανότητας επίλυσης προβλημάτων, της συνεργασίας, δεξιότητες που θα βοηθήσουν τους μαθητές και τις μαθήτριες μελλοντικά στην ενήλικη ζωή τους, ως μέλη της κοινωνίας».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Εορτολόγιο: Ποιοι γιορτάζουν σήμερα, 22 Δεκεμβρίου
• Πυρκαγιά σε εγκαταλελειμμένη οικία στη Λευκωσία - Διασωληνωμένο ένα πρόσωπο
• Οι 10+1 χριστουγεννιάτικες ταινίες που αξίζεις να δεις αυτές τις γιορτές - Δείτε trailers
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις