Σε Ειδική Έκθεσή της , υπό τον τίτλο «Οικονομικός Έλεγχος του Υπουργείου Υγείας για τα έτη 2022-2023», η Ελεγκτική Υπηρεσία σημειώνει ότι δεν έχει διενεργηθεί οποιασδήποτε μορφής έλεγχος σε οποιαδήποτε άλλα θέματα, που αφορούν στο Υπουργείο.
Αδυναμίες στη διαδικασία παραχώρησης χορηγιών
Σε σχέση με τη Διοίκηση του Υπουργείου Υγείας, αναφέρει ότι κατά τα έτη 2022 και 2023 παραχώρησε χορηγίες σε 41 και 43 Φορείς ( Συνδέσμους/Οργανώσεις/Ιδρύματα) αντίστοιχα, στο πλαίσιο των Σχεδίων Κρατικών Ενισχύσεων του ΥΥ, συνολικού ποσού ύψους €3.809.246 και €3.229.291, για κάθε έτος, αντίστοιχα.
Όπως αναφέρει παρατηρήθηκαν «αδυναμίες στη διαδικασία παραχώρησης χορηγιών», όπως καταβολή χορηγίας σε Φορείς που είχαν λάβει επιδοτήσεις και από άλλα Υπουργεία, έστω και για διαφορετικές δράσεις, αποκλίνοντας από τη σχετική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου.
Συγκεκριμένα, κατά το έτος 2022 το Υπουργείο Υγείας παραχώρησε χορηγίες ύψους €1.751.000 σε 20 Φορείς, οι οποίοι έλαβαν χορηγίες ύψους €4.685.329 από άλλα Υπουργεία, ενώ κατά το 2023 παραχώρησε χορηγίες ύψους €1.663.291 σε 21 Φορείς, οι οποίοι έλαβαν χορηγίες ύψους €3.820.771 από άλλα Υπουργεία, αναφέρεται.
Επίσης, έγινε παραχώρηση χορηγίας σε Φορέα, ο οποίος ξεπέρασε κατά πολύ το όριο των €500.000, για ενίσχυση ανά τριετία, που τίθεται σαν μέγιστο όριο σύμφωνα με το άρθρο 9 του Σχεδίου Κρατικών Ενισχύσεων Ήσσονος Σημασίας.
Συγκεκριμένα, παρατηρήθηκε ότι στον Φορέα 1 παραχωρήθηκε λόγω ανεπαρκούς αξιολόγησης από την Επιτροπή Αξιολόγησης, χορηγία ύψους €70.000, ενώ το 2021 είχε λάβει συνολικά €1.062.752 ως χορηγίες και καταβολή χορηγίας σε Φορείς, που δεν υπέβαλαν μαζί με την αίτηση όλα τα απαιτούμενα από το Σχέδιο έγγραφα, όπως για παράδειγμα, κατάσταση αποδοχών και εισφορών από τις Υπηρεσίες Κοινωνικών Ασφαλίσεων και Καταστατικό, σύμφωνα με την έκθεση.
Εξάλλου, σε 31 περιπτώσεις, παρόλο που η σύσταση της Επιτροπής Αξιολόγησης ήταν να μην παραχωρηθεί χορηγία, λόγω του ότι οι Φορείς είχαν καταθέσεις πέραν του 60% των πραγματοποιηθεισών δαπανών του προηγούμενου έτους, εντούτοις, παραχωρήθηκαν κατ’ εξαίρεση χορηγίες συνολικού ποσού €1.231.246, έπειτα από απόφαση του Υπουργού Υγείας, χωρίς ωστόσο να δοθεί επαρκής αιτιολόγηση, σημειώνει η Υπηρεσία.
Η Ελεγκτική Υπηρεσία εντόπισε ακόμα, αναφέρεται, καθυστερήσεις στη διαδικασία δημοσίευσης του Σχεδίου, αξιολόγησης των αιτήσεων, καθώς και καταβολή των χορηγιών εκ των υστέρων, αφού διενεργήθηκαν οι δαπάνες, καταστρατηγώντας τον σκοπό του Σχεδίου που αφορά στη χρηματοδότηση για πληρωμή των ετήσιων σχετικών δαπανών και απουσία ελέγχου των δράσεων των Φορέων από το Υπουργείο Υγείας, με αποτέλεσμα να παραχωρούνται χορηγίες σε Φορείς που δεν πληρούν τα κριτήρια των Σχεδίων, όπως σημειώνεται.
Αδυναμίες και λάθη στο μηχανογραφικό
Σε ό,τι αφορά τα στοιχεία για τις εισπράξεις του Υπουργείου Υγείας από τους Εθνικούς Φορείς Υγείας άλλων χωρών της ΕΕ, για το δικαίωμα παροχής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης Ευρωπαίων πολιτών, που διαμένουν μόνιμα στην Κύπρο, καθώς και στοιχεία αναφορικά με τις αντίστοιχες πληρωμές του Υπουργείου προς τους Εθνικούς Φορείς για παροχή του δικαιώματος αυτού σε Κύπριους που διαμένουν μόνιμα σε χώρες της ΕΕ, για τα έτη 2014-2024, η Ελεγκτική Υπηρεσία αναφέρει ότι οι εισπράξεις από χώρες της ΕΕ που αφορούν σε δικαιώματα παροχής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης σε ξένους υπηκόους, που διαμένουν μόνιμα στην Κύπρο κατά το 2022, ανήλθαν σε €1.977.794.
«Από τον έλεγχο μίας είσπραξης από την Ελλάδα ύψους €153.265, ημερ. 24.3.2022, η οποία αφορά σε 75 τιμολόγια για τα έτη 2013 μέχρι 2018, εντοπίσαμε αδυναμίες και λάθη στο μηχανογραφικό σύστημα του Τομέα Τιμολόγησης Ευρωπαίων Ασθενών», σημειώνει.
Συγκεκριμένα, αναφέρει πως όταν υπάρχει αλλαγή στην ηλικιακή ομάδα ενός δικαιούχου, το σύστημα κατατάσσει αυτόματα τον δικαιούχο στη μεγαλύτερη ηλικιακή ομάδα εκδίδοντας ένα μόνο τιμολόγιο αντί ξεχωριστά τιμολόγια για κάθε ηλικιακή ομάδα, για να προσθέσει πως αυτό έχει ως αποτέλεσμα να προκύπτει υπερτιμολόγηση, καθώς η χρέωση αυξάνεται ανάλογα με την ηλικιακή ομάδα.
Επιπλέον, σημειώνει ότι το μηχανογραφικό σύστημα δεν ενημερώθηκε με την είσπραξη για οκτώ δικαιούχους συνολικού ύψους €9.823, ενώ η είσπραξη για τρεις δικαιούχους συνολικού ύψους €3.684, που εξοφλήθηκαν και καταγράφηκαν στο μηχανογραφικό σύστημα κατά τη συγκεκριμένη ημερομηνία, δεν περιλαμβάνονταν στη συγκεκριμένη είσπραξη.
Στις €10.763.009 οι συνολικές πληρωμές του 2022 για αποστολή ασθενών στο εξωτερικό
Αναφορικά με το κόστος αποστολής ασθενών για θεραπεία στο εξωτερικό και σε ιδιωτικά νοσηλευτήρια στην Κύπρο για τα έτη 2010-2024, η Ελεγκτική Υπηρεσία αναφέρει πως το κόστος αποστολής ασθενών για θεραπεία στο εξωτερικό αποτελείται από πληρωμές του Υπουργείου Υγείας προς τους Εθνικούς Φορείς Υγείας άλλων χωρών της ΕΕ για αποστολή ασθενών για θεραπεία μέσω των Εθνικών Συστημάτων Υγείας και πληρωμές του Υπουργείου για αποστολές ασθενών σε χώρες εντός και εκτός ΕΕ, σε ιδιωτική βάση.
Οι συνολικές πληρωμές που αφορούν στην αποστολή ασθενών για θεραπεία σε χώρες της ΕΕ, μέσω του Εθνικού Συστήματος Υγείας τους κατά το 2022, ανήλθαν σε €10.763.009.
Όπως αναφέρθηκε και σε προηγούμενες εκθέσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, τα τιμολόγια Ε125 είναι τυποποιημένα και περιλαμβάνουν γενικές πληροφορίες όπως το όνομα ασθενή, την περίοδο νοσηλείας και το συνολικό κόστος και ως εκ τούτου, δεν είναι δυνατό να διενεργηθεί εκτεταμένος έλεγχος του κόστους των τιμολογίων, αναφέρεαι.
Όπως πληροφόρησε το Υπουργείο Υγείας, σημειώνεται, με βάση απόφαση όλων των εμπλεκόμενων οργάνων/σωμάτων της ΕΕ, αλλά και των Κρατών-Μελών, τα τιμολόγια Ε125 περιλαμβάνουν μόνο το ολικό ποσό χρέωσης.
Η Ελεγκτική Υπηρεσία συστήνει όπως το Υπουργείο Υγείας εξετάσει το ενδεχόμενο επικοινωνίας με τους Εθνικούς Φορείς Υγείας άλλων κρατών-μελών της ΕΕ, προκειμένου να διαπιστώσει αν είναι δυνατή η διενέργεια οποιουδήποτε περαιτέρω ελέγχου στα τιμολόγια που καλούνται να πληρώσουν, ώστε να διασφαλίσουν την ορθότητα του ποσού της πληρωμής, και να εξετάσει την κατ’ αναλογία εφαρμογή τους.
Κρατική χορηγία ύψους 100 χιλιάδων στην ΟΣΑΚ
Στο μεταξύ, η Ελεγκτική Υπηρεσία αναφέρει στην έκθεσή της ότι το Υπουργείο Υγείας κατέβαλε κρατική χορηγία ύψους €100.000 στην Ομοσπονδία Συνδέσμων Ασθενών Κύπρου (ΟΣΑΚ), παρόλο που δεν υποβλήθηκαν από την ΟΣΑΚ όλα τα έντυπα όπως κατάσταση προβλεπόμενων εσόδων και δαπανών, περιγραφή δράσεων και ελεγμένες οικονομικές καταστάσεις, που απαιτούνται βάσει της εγκυκλίου του Γενικού Λογιστηρίου (ΓΛ) αρ. 1777.
Επιπλέον, αναφέρει ότι πριν την καταβολή της χορηγίας, δεν εξετάστηκε από το Υπουργείο κατά πόσον η ΟΣΑΚ διέθετε αποθεματικό, περιλαμβανομένων και των τραπεζικών υπολοίπων, αποκλίνοντας από τις οδηγίες του Υπουργείου Οικονομικών .
Εξάλλου, το 2023 διαπιστώθηκε λανθασμένη πίστωση ποσού ύψους €258.793, από το Υπουργείο Εσωτερικών στη Διοίκηση του Υπουργείου Υγείας, αναφέρεται.
Στο λογιστήριο της Διοίκησης του Υπουργείου Υγείας δεν υπήρχαν σχετικά υποστηρικτικά στοιχεία και κατόπιν διερεύνησης του θέματος, διαπιστώθηκε ότι το ποσό δεν αφορούσε στη Διοίκηση του ΥΥ, αλλά σε χρηματοδότηση έργων για υπηρεσίες υγείας σε μετανάστες, ύψους €255.752 και €3.041, από τον Οργανισμό Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας και τις ΟΥ, αντίστοιχα, σημειώνεται
Ιατρικές Υπηρεσίες και Υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας
Σύμφωνα με την Ελεγκτική Υπηρεσία, το Σχέδιο επιδότησης ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού νοσηλευτηρίων που χρηματοδοτείται από την ΕΕ, μέσω του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, στοχεύει στην αναβάθμιση του εξοπλισμού Νοσηλευτηρίων (εντός και εκτός Γενικού Συστήματος Υγείας), με έμφαση στην ψηφιακή τεχνολογία.
Το 2023 εγκρίθηκαν από τις Ιατρικές Υπηρεσίες και Υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας 32 αιτήσεις και καταβλήθηκε συνολικό ποσό ύψους €485.097.
Κατά τον έλεγχο μιας πληρωμής ύψους €200.000, αναφέρει η Ελεγκτική Υπηρεσία, για την επιχορήγηση αγοράς ιατρικού εξοπλισμού αξίας €400.400, διαπιστώθηκε ότι παρόλο που το Σχέδιο περιλαμβάνει σαφή κριτήρια αξιολόγησης με καθορισμένη βαρύτητα, τα υποκριτήρια δεν είναι μετρήσιμα γεγονός που καθιστά την αξιολόγηση της αίτησης υποκειμενική.
Επίσης, η Ελεγκτική Υπηρεσία διαπίστωσε ότι η έλλειψη επαρκούς αιτιολόγησης κατά την αξιολόγηση ενισχύει την υποκειμενικότητα, ιδιαίτερα αφού η τελική βαθμολογία του αιτητή είναι σημαντική και καθορίζει κατά πόσο η αίτηση θα εγκριθεί και θα ενταχθεί στο Σχέδιο.
Επιπρόσθετα, διαπιστώθηκε ότι δεν υποβλήθηκε με την αίτηση η κατάσταση λογαριασμού από την Τράπεζα η οποία απαιτείται από το Σχέδιο, καθώς επίσης διαπιστώθηκε ότι η σύμβαση δημόσιας χρηματοδότησης δεν υπεγράφη από τον αιτητή της χορηγίας, αλλά από νομικό πρόσωπο του ίδιου συγκροτήματος εταιρειών.
Οδοντιατρικές Υπηρεσίες
Σχετικά με τις Οδοντιατρικές Υπηρεσίες, αναφέρεται ότι κατά τον έλεγχο μιας πληρωμής ύψους €5.981, ημερ. 19.4.2023, για έξοδα εκπαίδευσης Οδοντιατρικού Λειτουργού στην Αθήνα, διαπιστώθηκε ότι το επίδομα εκπαίδευσης ύψους €3.185 υπολογίστηκε λανθασμένα, δεν επιβεβαιώθηκε η ορθότητα του επιδόματος διαμονής ύψους €2.529, λόγω απουσίας του αναλυτικού ημερολογιακού προγράμματος εκπαίδευσης, δεν συμπληρώθηκε το απαιτούμενο έντυπο καταγραφής εξόδων που απαιτείται από το Γενικό Λογιστήριο και δεν προσκομίστηκε η απαραίτητη εξουσιοδότηση που παραχωρήθηκε από τον ελέγχοντα λειτουργό στον αρμόδιο λειτουργό για τη σύσταση διενέργειας της δαπάνης.
Για το Γενικό Χημείο του Κράτους, η Ελεγκτική Υπηρεσία αναφέρει ότι από έλεγχο σε μία πληρωμή ύψους €17.493, ημερ. 21.12.2022, που αφορούσε σε αγορά υπηρεσιών από 12 άτομα για τον Νοέμβριο 2022, στο πλαίσιο Σύμβασης για την εφαρμογή Πιλοτικών προγραμμάτων του Γενικού Χημείου του Κράτους, διαπιστώθηκε ότι δεν διενεργείται έλεγχος των παραδοτέων από τον Υπεύθυνο Συντονιστή πριν την πληρωμή, όπως προνοεί το άρθρο 7(2) της σύμβασης.
Επιπλέον, ο υπεύθυνος Συντονιστής αφυπηρέτησε χωρίς να διοριστεί επίσημα αντικαταστάτης, παρόλο που η σύμβαση για αγορά υπηρεσιών βρισκόταν σε ισχύ, σημειώνεται.
