Η μη-ενσωμάτωση στον εθνικό κορμό και η απώλεια της χρυσής ευκαιρίας να γίνουμε η πιο απομακρυσμένη περιφέρεια της μαμάς πατρίδας, η οποία σημειώστε ποτέ δεν ζήτησε επίσημη επανένωση με την μπάσταρδη κόρη της, άφησε ομολογουμένως πολλά κόμπλεξ, με χειρότερο όλων κάθε φορά που ένας λαφαζάνης Ελλαδίτης θα πετάξει κάποια βαρύγδουπη stock παπαριά τύπου “εσείς φυλάτε Θερμοπύλες” για την Κύπρο, η τελευταία υγραίνεται σαν έφηβη σε συναυλία του Harry Styles. Στα 65 χρόνια ύπαρξης της -υποτίθεται ανεξάρτητης- Κυπριακής Δημοκρατίας ποτέ δεν είδαμε τους εαυτούς μας ως ισότιμο, αν όχι ισοδύναμο τουλάχιστον συνεργατικό κράτος με την Ελλάδα με την οποία μοιραζόμαστε κοινή γλώσσα, θρησκεία, κωλονοοτροπία και ελάχιστα άλλα, ούτε καν εντός της ΕΕ όπου είμαστε πλέον και ισοδύναμοι. Αντίθετα, στη θέα του καλαμαρά μας κόβονται τα γόνατα, εμφανιζόμαστε πάντα ως ο φτωχός συγγενής (ακόμα και όταν η Κύπρος είχε πολύ ανώτερο βιοτικό επίπεδο), το υστερικό αποπαίδι που κλαίγεται πάντα ότι του κάνει bullying η Τουρκία, ο υπανάπτυκτος χαζοκουμπάρος που τον έχουμε να γεμίζει την Ερμού και τις πίστες τα Σαβ/κα, ο ιθαγενής που κάνει κωλοτούμπες απ’ τη χαρά του κάθε φορά που του δίνει ο καλαμαράς σημασία, ένας κανονικός Balki Bartokomous με τους τραχείς τρόπους και την αστεία προφορά που ντροπιάζει τον πολιτισμένο ξάδερφο (δεν είναι τυχαίο ότι ο συγκεκριμένος χαρακτήρας της θρυλικής κωμικής σειράς Perfect Strangers κατάγεται από ένα φανταστικό νησί της Μεσογείου που προσομοιάζει αρκετά με το δικό μας) Ακόμα και το κλασικό πλέον προσωνύμιο του Ελλαδίτη “καλαμαράς” έχει ρίζες σ’ αυτό ακριβώς το κόμπλεξ όταν οι τελευταίος ερχόταν ως “γραμματιζούμενοι” και “λόγιο” να διδάξουν σε ένα νησί που κατοικούνταν κυρίως από γεωργούς και κτηνοτρόφους. Μπορεί σήμερα να χρησιμοποιείται και λίγο υποτιμητικά (ειδικά με το γνωστό προσθετικό από “π”) όμως η αλήθεια είναι πως δεν ξεπεράστηκε ποτέ το star-struck μπροστά στους καλαμαράδες - ειδικά τους λαφαζάνηδες (για να είμαι δίκαιος παρόμοιο κόμπλεξ παρατηρείται και στην ελληνική επαρχία με τους “επίσημους” εξ Αθηνών αλλά αυτή είναι μια άλλη, πονεμένη, ιστορία).
Το καλύτερο γι’ αυτό το θέμα το έγραψε ο Καθηγητής Στρατηγικής Διοίκησης στο Πανεπιστήμιο Κύπρου (και ένα από τα πιο ορθολογιστικά, προοδευτικά και διαβολεμένα κοφτερά μυαλά που διαθέτει ο τόπος) Χαρίδημoς Κ. Τσούκας σε άρθρο-κέντημα στην “Καθημερινή” για την ομιλία του πρύτανη του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) Γεράσιμου Σιάσου, στην πανηγυρική δοξολογία για την 25η Μαρτίου, στη Λευκωσία με αφορμή την επερχόμενη κάθοδο του Ιδρύματος στο νησί, όπου ανάμεσα σε άλλες φανφάρες είπε και το... διόλου αναχρονιστικό «βασικός στόχος του ΕΚΠΑ είναι η ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα να πραγματοποιηθεί μέσω του Εθνικού μας Πανεπιστημίου». 2025 με όρους 1955. Πάλι καλά να λέμε, θα μπορούσε να πήγαινε πολύ πιο πίσω, στην εποχή της Χοιροκοιτίας ας πούμε.
«Για να καταστήσει ελκυστική τη στρατηγική του ΕΚΠΑ στο κυπριακό ακροατήριό του, ο Πρύτανης επιλέγει να οικειοποιηθεί την εθνικόφρονα ρητορική. Η επέκταση του ΕΚΠΑ στην Κύπρο, μια καθόλα θεμιτή επιδίωξη, αυξάνει την πιθανότητα να αποβεί επωφελής για τον οργανισμό, στο μέτρο που οι γηγενείς πείθονται ότι, μέσω της επέκτασης, ικανοποιούνται εθνικές φαντασιώσεις τους. Η εθνικόφρων ρητορική εξάπτει το εθνικιστικό φαντασιακό κρίσιμων παραγόντων του κυπριακού κατεστημένου –Αρχιεπισκοπή, κυβέρνηση, «πατριωτικά» κόμματα εξουσίας–, καθιστώντας πιο εύκολο τον προσπορισμό οφελών από το ΕΚΠΑ (π.χ. παραχώρηση κτηρίου, αδειοδότηση προγραμμάτων, κύρος, κ.λπ.). Να το πω διαφορετικά: ο καλύτερος τρόπος να κερδίσεις κάτι είναι να απευθυνθείς στο θυμικό των ανθρώπων από τους οποίους εξαρτάσαι, δηλαδή, εν προκειμένω, να κατασκευάσεις ένα εθνικό αφήγημα, το οποίο, αφενός συγκινεί σημαντικής ισχύος ακροατές σου, αφετέρου μεταμφιέζει τις ιδιοτελείς επιδιώξεις σου. Και τα δύο είναι κρίσιμα» έγραψε μεταξύ άλλων ο κ. Τσούκας ξεγυμνώνοντας την πομπώδη, φωσκολική προσέγγιση ακόμα ενός «πολιτισμένου» που θαμπώνει με ενωσιακά καθρεφτάκια τους ιθαγενείς. Τελικά δεν έχει σημασία αν είσαι πολιτικός, πανεπιστημιακός ή απλός πλασιέ, στην Κύπρο όταν θέλεις να πουλήσεις οτιδήποτε το πασπαλίζεις με αρκετή εθνικόσκονη.
Και βέβαια δούλεψε. Το Καποδιστριακό όχι μόνο θα πάρει τον παλιό «Τσαούση», τη Στοά Ταρσή (για την ανακαίνιση της οποίας Εκκλησία και Δήμος Λευκωσίας θα σκάσουν από 5 εκατ. και 3 εκατ. αντίστοιχα), την αίθουσα «Ειρήνη» δίπλα στο οδόφραγμα της Λήδρας, την Αχίλλειο Βιβλιοθήκη και τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών αλλά συμβάλλει εμμέσως στο... σουλούπωμα της παλιάς Λευκωσίας. Όπως μας ενημέρωσε ο ίδιος ο Υπουργός Δικαιοσύνης Μάριος Χαρτσιώτης με δηλώσεις του στον “Φιλελεύθερο” εδώ και τρεις μήνες(!) καταβάλλεται έντονη κοινή προσπάθεια από Υπουργείο και Δήμο να “καθαρίσει η παλιά πόλη από την παρανομία που υπάρχει και συντηρήθηκε τα τελευταία χρόνια”. Στόχος της Επιχείρησης Καλώς Ήρθε το Δολάριο (μόνο που αντί για τα ναυτάκια τα ζουμπουρλούδικα έρχονται ελλαδίτες πανεπιστημιακοί) είναι να χτυπηθεί ανελέητα “η παράνομη μετανάστευση, οι παρανομίες με υποστατικά και την μετατροπή τους από εμπορική χρήση σε οικιστική, η λειτουργία μαγαζιών χωρίς άδεια κ.ά.” και γενικά να καθαρίσει ο τόπος από οτιδήποτε μπορεί να χαλάσει την αισθητική του καλαμαρά γραμματιζούμενου που είμαι βέβαιος πιστεύει πως η παλιά Λευκωσία είναι κάτι σαν “Οξφόρδη με μαειρκά”. Και περιχαρής ανακοίνωσε και απτά αποτελέσματα: Συνελήφθησαν λέει παράτυποι μετανάστες που προωθήθηκαν για απέλαση, εντοπίστηκαν καταστηματάρχες που δεν εξέδιδαν αποδείξεις με ΦΠΑ, υποστατικά που λειτουργούσαν ως ξενώνες ενώ ήταν καταστήματα και μαγαζιά που σέρβιραν ποτά χωρίς άδειες. Καλά μιλάμε την έκαναν αγνώριστη την πόλη, τύφλα να’ χει ο εισαγγελέας Rudy Giuliani όταν ξήλωνε μία-μία της μαφιόζικες οικογένειες της Νέας Υόρκης των 80s (βέβαια για τη δική μας μαφία που λυμαίνεται της παλιάς πόλης ούτε κουβέντα, προτεραιότητα έχουν οι μετανάστες που είναι ευκολάκι και με εγγυημένη απόδοση).
«Το θετικό είναι πως όλοι οι φορείς ανέφεραν ότι το τρίμηνο αυτό υπήρξαν απτά, χειροπιαστά αποτελέσματα και η προσπάθεια θα συνεχιστεί ακόμη πιο εντατικά ώστε η παλιά Λευκωσία να γίνει όπως την ξέρουμε εμείς, μιας και σύντομα θα γίνει κέντρο πνευματικότητας, αφού θα έρθουν πανεπιστημιακά ιδρύματα με έδρα την παλιά Λευκωσία» είπε ο Υπουργός καμαρώνοντας για το “έργο” του. Αυτό που δεν είπε είναι αυτό που διαβάζει κανείς ανάμεσα στις γραμμές: Βασικά τους κατοίκους της Λευκωσίας σας έχουμε χεσμένους και ο μόνος λόγος που δεήσαμε να δούμε τα χρόνια προβλήματα της παλιάς πόλης είναι επειδή έρχονται οι καλαμαράδες να μας εκπολιτίσουν και δεν θέλουμε να μας πουν και χωριάτες.
Αρχοντοχωριάτες είναι ο ορθότερος όρος.