Τι προβλέπει όμως ο νόμος; Ποιοι τη δικαιούνται, για πόσο και με τι οικονομική στήριξη;
Ποιοι εργαζόμενοι τη δικαιούνται;
Κάθε εργαζόμενος που έχει συμπληρώσει έξι μήνες συνεχόμενης εργασίας στον ίδιο εργοδότη, και είναι γονέας παιδιού έως 15 ετών, δικαιούται να λάβει γονική άδεια. Αν πρόκειται για παιδί με αναπηρία, η ηλικία αυξάνεται μέχρι και τα 21 έτη.
Σε περιπτώσεις μονογονεϊκών οικογενειών, όπως χηρεία ή αποκλειστική γονική μέριμνα, η διάρκεια της άδειας αυξάνεται αναλογικά.
Πόσες εβδομάδες δικαιούται κάθε γονέας;
Η βασική διάρκεια της γονικής άδειας είναι 18 εβδομάδες. Σε μονογονεϊκές οικογένειες, το δικαίωμα επεκτείνεται στις 23 εβδομάδες.
Η άδεια μπορεί να χρησιμοποιηθεί σταδιακά ή ευέλικτα, με ελάχιστη διάρκεια μία ημέρα και μέγιστη πέντε εβδομάδες ανά ημερολογιακό έτος.
Πότε και πώς πρέπει να ειδοποιηθεί ο εργοδότης;
Ο εργαζόμενος οφείλει να ειδοποιήσει τον εργοδότη τουλάχιστον τρεις εβδομάδες πριν την έναρξη της άδειας. Σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, με τη σύμφωνη γνώμη του εργοδότη, το χρονικό περιθώριο μπορεί να μειωθεί.
Η γονική άδεια μπορεί επίσης να χορηγηθεί σε ευέλικτη μορφή, όπως π.χ. με μείωση των ημερών εργασίας ανά εβδομάδα.
Δικαιούμαι επίδομα;
Μέχρι και τις 30 Μαρτίου 2025, κάθε γονέας δικαιούται επίδομα γονικής άδειας για συνολικά 8 εβδομάδες. Από την 31η Μαρτίου 2025, το επίδομα αυξάνεται σταδιακά:
-
10 εβδομάδες για το δεύτερο παιδί
-
12 εβδομάδες για το τρίτο παιδί
-
14 εβδομάδες για τέταρτο και επόμενα παιδιά
Ανά έτος, οι γονείς μπορούν να λάβουν επίδομα για τουλάχιστον 1 ημέρα και έως 5 εβδομάδες.
Μπορεί ένας εργοδότης να αρνηθεί να χορηγήσει γονική άδεια σε εργοδοτούμενο;
1) Ο εργοδότης έχει δικαίωμα να αρνηθεί τη χορήγηση γονικής άδειας εάν έχει εύλογη αιτία να πιστεύει ότι ο εργοδοτούμενος δεν δικαιούται τέτοια άδεια. Θα πρέπει όμως προτού αρνηθεί:
i. να ενημερώσει γραπτώς τον εργοδοτούμενο για την πρόθεσή του να μην του χορηγήσει την γονική άδεια και
ii. να καλέσει τον εργοδοτούμενο να υποβάλει εντός επτά ημερών τους λόγους που πιστεύει ότι δικαιούται την άδεια.
Πριν ο εργοδότης αποφασίσει να αρνηθεί τη χορήγηση της γονικής άδειας, οφείλει να λάβει υπόψη του τους λόγους για τους οποίους ο εργοδοτούμενος πιστεύει ότι δικαιούται τέτοια άδεια. Εάν αρνηθεί, θα πρέπει να διευκρινίζει γραπτώς τους λόγους της άρνησής του.
2) Ο εργοδότης μπορεί να μεταθέσει τη χορήγηση γονικής άδειας μετά από διαβούλευση με τον εργοδοτούμενο, για λόγους που σχετίζονται με την ομαλή λειτουργία της επιχείρησης. Για παράδειγμα όταν:
i. η εργασία είναι εποχικού χαρακτήρα,
ii. δεν μπορεί να βρεθεί αντικαταστάτης,
iii. σημαντικό ποσοστό των υπαλλήλων της επιχείρησης ζητά γονική άδεια για την ίδια χρονική περίοδο,
iv. συγκεκριμένα καθήκοντα του εργοδοτούμενου είναι στρατηγικής σημασίας για την επιχείρηση.
Σε τέτοιες περιπτώσεις, ο εργοδότης οφείλει εντός 2 εβδομάδων από την ημέρα υποβολής της αίτησης του εργοδοτούμενου, να τον ενημερώσει γραπτώς για τους λόγους μετάθεσης της ημερομηνίας χορήγησής της άδειας η οποία δεν μπορεί να υπερβαίνει τους 6 μήνες από την ημερομηνία κοινοποίησης της αναβολής.
Γιατί είναι τόσο σημαντική;
Η γονική άδεια δεν είναι απλώς «μια άδεια». Είναι ένα εργαλείο ενδυνάμωσης της οικογένειας. Επιτρέπει στους γονείς να σταθούν στο πλευρό του παιδιού τους στις πιο κρίσιμες φάσεις της ανάπτυξής του. Ταυτόχρονα, μειώνει το άγχος, περιορίζει την επαγγελματική φθορά και συμβάλλει σε μια πιο ανθρώπινη ισορροπία ζωής και εργασίας.