Ερσίν Τατάρ: Ο εκφραστής της Άγκυρας
Ο Ερσίν Τατάρ, που διεκδικεί δεύτερη θητεία, έχει ταυτιστεί πλήρως με την πολιτική του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Από το 2020 προωθεί το αφήγημα των «δύο κυρίαρχων και ισότιμων κρατών», απορρίπτοντας το μοντέλο της δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας που αποτέλεσε για δεκαετίες το πλαίσιο των συνομιλιών.
Στον λόγο του, παρουσιάζει ως «επιτυχίες» τη συμμετοχή του ψευδοκράτους στον Οργανισμό Τουρκικών Κρατών, τη «διατήρηση της κυριαρχίας» και την προσήλωση στο τουρκικό καθεστώς εγγυήσεων. Ωστόσο, πίσω από τη ρητορική περί «ανεξαρτησίας», κρύβεται πλήρης εξάρτηση από την Άγκυρα.
Η Τουρκία επεμβαίνει απροκάλυπτα στα εσωτερικά των κατεχομένων, καθορίζοντας οικονομική πολιτική, θεσμούς, παιδεία και μέσα ενημέρωσης. Ο Τατάρ λειτουργεί περισσότερο ως διορισμένος τοποτηρητής παρά ως εκλεγμένος ηγέτης κοινότητας. Το μήνυμά του είναι σαφές: καμία υποχώρηση από τα τετελεσμένα του 1974 και οριστική απομάκρυνση από κάθε προοπτική επανένωσης.
Ερχιουρμάν: υπέρ της επανεκκίνησης των συνομιλιών
Στην αντίπερα όχθη, ο Τουφάν Ερχιουρμάν, ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος (ΡΤΚ), εκπροσωπεί τη μετριοπαθή φωνή των Τουρκοκυπρίων που εξακολουθούν να πιστεύουν στην προοπτική ομοσπονδιακής λύσης.
Κατηγορεί τον Τατάρ για πενταετή αδράνεια και για απομόνωση της τουρκοκυπριακής κοινότητας από τη διεθνή σκηνή. Όπως υποστηρίζει, αυτή ήταν «η πρώτη περίοδος στην ιστορία χωρίς καμία διαπραγματευτική διαδικασία».
Ο Ερχιουρμάν δεσμεύεται να επαναφέρει τη βούληση για λύση στην παγκόσμια ατζέντα, να διασφαλίσει την ασφάλεια στο περιουσιακό και να λειτουργήσει ως «φύλακας των ελευθεριών».
Αναδεικνύει επίσης τη σημασία της «Επιτροπής Ακίνητης Περιουσίας», θεωρώντας τη ένδειξη σεβασμού προς το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και τη διεθνή νομιμότητα. Παρότι κινείται σε πλαίσιο στενής τουρκικής επιρροής, προσπαθεί να εκφράσει την τουρκοκυπριακή ταυτότητα που επιθυμεί διάλογο και ευρωπαϊκό προσανατολισμό.
Η Άγκυρα εδραιώνει τον έλεγχο
Τα τελευταία χρόνια, η Τουρκία έχει μεταβεί από την καθαρά στρατιωτική κατοχή σε μια μορφή θεσμικής ενσωμάτωσης των κατεχομένων.
Οικονομικά πρωτόκολλα,παρεμβάσεις στη «νομοθεσία»,αύξηση των εποίκων και πολιτιστική «τουρκοποίηση»,συνθέτουν ένα πλέγμα πλήρους εξάρτησης. Το ψευδοκράτος λειτουργεί ως διοικητική περιφέρεια της Τουρκίας, χωρίς πραγματική αυτονομία.
Η πολιτική αυτή εξυπηρετεί τον ευρύτερο στόχο του Ερντογάν: να παγιώσει τη διχοτόμηση και να μετατρέψει το Κυπριακό σε τετελεσμένο γεγονός, το οποίο θα χρησιμοποιεί ως διαπραγματευτικό χαρτί στις σχέσεις του με την ΕΕ και τη Δύση. Στην πράξη, το μήνυμα είναι ξεκάθαρο — «η μη λύση είναι η λύση».
Το πραγματικό διακύβευμα
Οι κάλπες της 18ης Οκτωβρίου δεν αλλάζουν τη διεθνή νομιμότητα· τα κατεχόμενα παραμένουν έδαφος υπό τουρκική κατοχή. Ωστόσο, το αποτέλεσμα θα δείξει αν υπάρχει ακόμη χώρος για αυτόνομη τουρκοκυπριακή φωνή ή αν η πορεία προς τη μονιμοποίηση της διχοτόμησης έχει καταστεί μη αναστρέψιμη.
Η Λευκωσία και η διεθνής κοινότητα πρέπει να παρακολουθήσουν τις εξελίξεις με στρατηγική ψυχραιμία. Το Κυπριακό δεν είναι πια «παγωμένο» ζήτημα, αλλά εξελισσόμενο πεδίο τουρκικής γεωπολιτικής επέκτασης στην Ανατολική Μεσόγειο.
Όσο η Άγκυρα παγιώνει τον έλεγχό της στο βόρειο τμήμα του νησιού, τόσο απομακρύνεται η προοπτική μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης.