Κανένα μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας δεν ζήτησε στη διάρκεια της ενημέρωσης από τον ειδικό σύμβουλο του ΓΓ, Έσπεν Μπαρθ Έιντε, κάτι περισσότερο αναφορικά με τη συμμετοχή στη Διάσκεψη για την Κύπρο και δεν υπάρχει προηγούμενο να καλείται το Συμβούλιο Ασφαλείας σε οποιαδήποτε διάσκεψη αυτού του είδους.
Αυτό ανέφερε ο κ. Έιντε σε αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στον ανταποκριτή του ΚΥΠΕ στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών, μετά τις διαβουλεύσεις του Σ.Α.
Απαντώντας σε σειρά ερωτήσεων σχετικών με το ζήτημα της μη συμμετοχής του Σ.Α. στη Διάσκεψη, ο κ. Έιντε περιέγραψε το ρόλο του Συμβουλίου ως «εξαιρετικά σημαντικό», καθώς είναι αυτό που δίνει την εντολή της Αποστολής στην Κύπρο και για το λόγο αυτό τα μέλη του τηρούνται συνεχώς ενήμερα.
«Είναι σχετικό και θα είναι σχετικό όταν υπάρξει συμφωνία. Αλλά δεν υπάρχει παράδοση να είναι το Συμβούλιο Ασφαλείας μέλος μιας διάσκεψης. Δεν υπάρχει προηγούμενο να καλείται το Συμβούλιο Ασφαλείας σε οποιαδήποτε διάσκεψη αυτού του είδους, γιατί θα χάσει τη θέση του (σσ: θα υποβαθμιστεί). Η θέση τους είναι εδώ, σε αυτό το δωμάτιο, ενεργώντας ως το Συμβούλιο Ασφαλείας και όχι να τριγυρνούν σε διασκέψεις άλλων», δήλωσε.
Ο Ειδικός Σύμβουλος του ΓΓ για το Κυπριακό δεν απέκλεισε πάντως την πιθανότητα το Σ.Α. να καλέσει τους ηγέτες να το ενημερώσουν.
«Απολύτως. Μπορούν να το πράξουν και ίσως σε κάποια φάση να ήταν καλή ιδέα», είπε.
Ερωτηθείς γιατί το Σ.Α. δεν καλέστηκε στη Διάσκεψη τουλάχιστον ως παρατηρητής, όπως έγινε με την Ε.Ε., επανέλαβε: «Πού είναι το προηγούμενο; Δεν έχει συμβεί. Δεν υπάρχει παράδοση το Σ.Α. – ως Συμβούλιο – να είναι παρών. Ασφαλώς μπορούν ως μέλη, όπως η Βρετανία ως εγγυήτρια, όπως η Ρωσία στην Αστάνα …».
Ο Νορβηγός πρώην Υπουργός Εξωτερικών επέμεινε ότι όλοι οι συμμετέχοντες στη Διάσκεψη συμφώνησαν με αυτή τη μορφή, θεωρώντας την ως τη σωστή.
«Δεν την αποφάσισα εγώ. Συμφωνήθηκε από όλους τους συμμετέχοντες. Όλοι οι συμμετέχοντας θεωρούν ότι είναι η σωστή μορφή».
Στη διάρκεια της κεκλεισμένων των θυρών ενημέρωσης του Συμβουλίου Ασφαλείας, όπως και στις δημόσιες δηλώσεις του αμέσως μετά, ο κ. Έιντε εξέφρασε αισιοδοξία για τις προσδοκίες της Διάσκεψη.
Στο ερώτημα του ΚΥΠΕ τι τον κάνει να πιστεύει ότι η Διάσκεψη θα ξεκλειδώσει τη διαδικασία ώστε να φτάσει μέχρι τη διευθέτηση, παρέθεσε τους εξής λόγους:
«Το γεγονός ότι είναι εκεί. Οι πλευρές στην Κύπρο συμφώνησαν ότι ο καιρός ωρίμασε για άνοιγμα προς τις εγγυήτριες δυνάμεις και το γεγονός ότι οι εγγυήτριες δυνάμεις συμφώνησαν μ’ αυτό κι όλοι τους αποφάσισαν να προσέλθουν. Και το ότι δημιουργήσαμε αυτή τη Διάσκεψη».
Ο αξιωματούχος των Ηνωμένων Εθνών τόνισε ότι η πράξη της εγκαθίδρυσης της Διάσκεψης ήταν το ζητούμενο από την 12η Ιανουαρίου.
«Την πρώτη μέρα της Διάσκεψης αποφασίστηκε ότι θα συνεχιστεί για ορισμένο χρόνο στο επίπεδο των ΓΓ, ώστε να ξεδιπλώσουν αυτά τα θέματα και να τα παρουσιάσουν κατά τρόπο που θα είναι ώριμα για διαπραγμάτευση. Τόσο στη συνάντηση της 12ης, όσο και σ’ αυτήν που ακολούθησε και στις συναντήσεις που είχαμε τριγύρω, ενώ αναγνωρίζω ότι θα είναι μία πρόκληση, νοιώθω ότι υπάρχει στον καθένα η βούληση (σε Ε/κ, Τ/κ, Τουρκία, Ελλάδα και Ηνωμένο Βασίλειο, υποστηριζόμενοι από την ΕΕ) να αναζητήσουν λύσεις αντί για προβλήματα”, είπε.
Ο Έσπεν Μπαρθ Έιντε επανέλαβε την άποψή του ότι το θέμα της ασφάλειας είναι περίπλοκο, γιατί οι δύο πλευρές επιζητούν διαφορετικά πράγματα: η μία την κατάργηση των στρατευμάτων και των εγγυήσεων και η άλλη τη διατήρησή τους.
«Πρέπει να σκεφτούμε έξω από τα εσκαμμένα και να βρούμε άλλες φόρμουλες, οι οποίες θα συνεπάγονται αρκετή αλλαγή, ώστε αυτό να εκλαμβάνεται ως πραγματικά θετική κίνηση προς τα εμπρός για τους Ελληνοκύπριους, ενώ την ίδια στιγμή θα καθησυχάζει τους Τουρκοκύπριους, ότι η εφαρμογή (της λύσης) θα είναι ασφαλής γι’ αυτούς και θα τους εξασφαλίζει».
Ο Ειδικός Σύμβουλος απέρριψε την εκτίμηση ότι η Τουρκία έχει μετανιώσει που δέχθηκε τη μορφή του ανοιχτού τέλους για τη Διάσκεψη και τώρα επιζητεί να βιάσει τα πράγματα προς το κλείσιμο.
«Δεν έχω καθόλου αυτή την αίσθηση. Πιστεύω ότι όλοι οι παίκτες θέλουν να κλείσει όταν ο χρόνος ωριμάσει. Αλλά αυτή τη στιγμή δεν είναι εξ ανάγκης η Τουρκία το πλέον ανυπόμονο μέρος που θέλει να βιάσει τα πράγματα. Καθόλου! Κι αυτή είναι μία υπεύθυνη δήλωση, γιατί ήμουν σ’ όλες τις συναντήσεις και δεν απεκόμισα αυτή την αίσθηση».
Υπογράμμισε πως όλες οι πλευρές έχουν την ίδια άποψη για το θέμα αυτό, να το επιλύσουν όσο πιο σύντομα μπορούν, αλλά όχι συντομότερα.
«Πρέπει να το κάνουμε με τον κατάλληλο τρόπο», πρόσθεσε ο αξιωματούχος των Ηνωμένων Εθνών.
Στο ερώτημα πότε η Διάσκεψη θα συγκληθεί σε υψηλό πολιτικό επίπεδο, ο κ. Έιντε είπε πως δεν έχει καθοριστεί ημερομηνία, όμως αυτό θα συμβεί μάλλον σε μερικές εβδομάδες, παρά μήνες.
«Είχαμε μια επιτυχημένη δεύτερη συνάντηση στο Μοντ Πελεράν και συμφώνησαν να επιστρέψουν και να ενημερώσουν τις ηγεσίες τους. Στις επόμενες μέρες θα διαβουλευθούμε μαζί τους και ελπίζω απ΄ αυτό να προκύψει η ημερομηνία. Μιλούμε για εβδομάδες (από τώρα) κι όχι μήνες, αλλά δεν έχουμε την ημερομηνία».
Ξεκαθάρισε επίσης ότι όταν ανέφερε στις δηλώσεις του μετά την ενημέρωση του Σ.Α. ότι «όλα είναι στο τραπέζι», κατ’ ακρίβεια ήθελε να πει «στα τραπέζια».
«Εννοούσα στα τραπέζια. Υπάρχει ένα τραπέζι στο οποίο συμμετέχουν οι ηγέτες και οι διαπραγματευτές. Οι εγγυήτριες (δυνάμεις) είναι σύμφωνες ότι μ’ αυτά τα θέματα που αφορούν μόνο την Κύπρο θα πρέπει να ασχοληθούν οι Κύπριοι. Έπειτα υπάρχει το μεγαλύτερο τραπέζι της πενταμερούς διάσκεψης και τα δύο συσχετίζονται».
Ο Έσπεν Μπαρθ Έιντε εξήγησε πως ενώ υπάρχουν διαφορετικά θέματα στο κάθε διαφορετικό τραπέζι, δεν μπορείς να επιλύσεις κανένα απ’ αυτά πλήρως χωρίς να γνωρίζεις τι συμβαίνει στο άλλο τραπέζι.
«Για παράδειγμα, η ασφάλεια έχει να κάνει με διεθνή θέματα, αποχώρηση ή όχι των στρατευμάτων και κατάργηση ή όχι των εγγυήσεων. Αλλά επίσης, θέματα του εγχώριου δικαστικού συστήματος, της επιτόπιας αστυνομίας, της αξιοπιστίας της ίδιας της πολιτικής συμφωνίας όπου εμπλέκεται η πολιτική ισότητα κ.ά. Επομένως, υπάρχει μία αλληλεξάρτηση μεταξύ των τραπεζιών. Αλλά δεν βρίσκονται στο ίδιο τραπέζι».
Διευκρίνισε περαιτέρω ότι τα εσωτερικά θέματα δεν είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης στη Διάσκεψη και πως οι εγγυήτριες δυνάμεις δεν θέλουν να διαπραγματευθούν κανένα από τα πέντε κεφάλαια.
«Όμως επιθυμούν να γνωρίζουν συγκεκριμένα πράγματα, εξαιτίας της αλληλεξαρτημένης φύσης. Δεν είναι διαπραγμάτευση, αλλά υπάρχει σχέση μεταξύ των θεμάτων στα δύο αυτά επίπεδα», ανέφερε.
Ο ειδικός σύμβουλος του ΓΓ για το Κυπριακό επιστρέφει στην Κύπρο για να προεδρεύσει της επόμενης συνάντησης μεταξύ του Προέδρου Αναστασιάδη και του Τουρκοκύπριου ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί, στις 26 Ιανουαρίου. Ερωτηθείς από το ΚΥΠΕ αν τα 50 περίπου ανοιχτά ακόμη θέματα των πέντε κεφαλαίων έχουν μείνει πίσω, ο κ. Έιντε είπε πως στην πραγματικότητα μόνο «μια χούφτα» από αυτά τα ανοιχτά θέματα είναι στρατηγικής σημασίας.
«Μπορείτε να υπολογίσετε όσες λεπτομέρειες επιθυμείτε. Όλοι οι αριθμοί είναι λανθασμένοι, γιατί μπορούν (τα θέματα) να διαιρεθούν με πολλούς τρόπους. Υπάρχουν κάνα δύο θέματα στη διακυβέρνηση, ορισμένα ζητήματα ορισμού στο περιουσιακό και υπάρχει ασφαλώς η τελική συμφωνία στους χάρτες, ακόμη κι αν τώρα έρχονται στο εδαφικό. Τα υπόλοιπα είναι είτε λεπτομέρειες, ή ασφάλεια και εγγυήσεις. Δεν είναι πολλά, όμως συμφωνώ πως είναι σημαντικά».
Για τα ζητήματα της εφαρμογής της λύσης τα οποία πρέπει να είναι έτοιμα για την πρώτη μέρα, ο κ. Έιντε επιβεβαίωσε πως ήγειρε το θέμα στα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας.
«Έχουμε μείνει πίσω. Έχω πιέσει τις πλευρές εδώ και αρκετό καιρό να είναι περισσότερο πρόθυμες με την εφαρμογή. Θα φτάσουμε εκεί, όμως θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει περισσότερα».
Ο κ. Έιντε είπε στο ΚΥΠΕ πως ανυπομονεί να συναντηθεί με τη νέα αμερικανική κυβέρνηση και αποκάλυψε πως διαβίβασε το αίτημα σε Αμερικανό αξιωματούχο με τον οποίο είχε συνάντηση.
«Μόλις συναντήθηκα με αντιπρόσωπο των ΗΠΑ, εισηγούμενος ότι θα πρέπει να συναντηθώ με τη νέα ηγεσία, μόλις αναλάβει. Ασφαλώς θα πρέπει πρώτα να επικυρωθούν από το Κογκρέσο, αλλά είμαι έτοιμος να τους δω».
Από ΚΥΠΕ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Βέφα Αλεξιάδου: Πέθανε σε ηλικία 91 ετών η αγαπημένη μαγείρισσα
Συνάντηση Κορυφής Κύπρου – Ελλάδας – Ιορδανίας στη Λευκωσία - Αναλυτικά το πρόγραμμα
Η Κυπριακή Δημοκρατία θα φιλοξενήσει στις 27 Νοεμβρίου, την Τριμερή Συνάντηση Κορυφής Κύπρου – Ελλάδας – Ιορδανίας, με τη συμμετοχή του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Νίκου Χριστοδουλίδη, του Βασιλιά της Ιορδανίας Αμπντάλλα Β’ και του Πρωθυπουργού της Ελλάδας κ. Κυριάκου Μητσοτάκη.
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
