Η σημερινή στήλη έρχεται με μια φιλική προειδοποίηση: Προσοχή! Ακολουθεί προσωπικό κείμενο. Όποιος/α δεν αντέχει το παραλήρημα ενός μεσήλικα στο κατώφλι του μισού αιώνα ζωής, παρακαλώ όπως προσπεράσει και ξαναπεράσει αύριο-μεθαύριο, που θα τα χώνω κανονικά σε κάποια νέα μαλακία των κυβερνώντων.
Όσοι παραμείνατε, παρακαλώ όπως με υποστείτε. Δεν θα πάρει πολύ, το υπόσχομαι. Είναι απλά κάποιες πολύ προσωπικές σκέψεις που θέλω να μοιραστώ μαζί σας. Κάποιες ενδόμυχες φωνές που θέλουν να ακουστούν, για να μην καταλήξεις σαν την Ιωάννα της Λωραίνης. Το γράψιμο, λένε, είναι ψυχανάλυση, σ’ αυτή την περίπτωση, μάλλον ψυχαναγκασμός. Διαβάστε και κρίνετε, όπως κάνετε πάντα - ακόμα και χωρίς να διαβάσετε πρώτα.
Σήμερα έχω γενέθλια. Όπως προδίδει και ο τίτλος (επίτηδες αμφίσημος, τι περιμένατε δηλαδή;) είναι η τελευταία χρονιά που θα βρίσκομαι στο “4” και ευελπιστώ η τελευταία και ΣΤΑ τέσσερα. Βλέπετε, τα 49 είναι το πραγματικό ορόσημο και όχι τα υπερεκτιμημένα big fifty. Όταν μπει μπροστά το πεντάρι, όταν η κατάληξη μετατρέπεται από “άντα” σε “ήντα” (χωρίς το “λόης”), είναι ήδη αργά για οποιονδήποτε απολογισμό. Έχεις μπει πλέον στην περίοδο της ζωής σου, όπου θεωρείσαι νέος μόνο όταν τα τινάξεις. Είσαι πια ο πενηντάρης που αποθέωσε ο Κωνσταντάρας, ύμνησε ο Ζαμπέτας και πιθανόν να σκοτώσει η καρδιά ή ο προστάτης.
Τα 49, όμως, είναι άλλου είδους ζώο. Είναι το κατώφλι, ο προθάλαμος, η τελική ευθεία, η τελευταία στροφή, το παραπέντε των Κατσιμιχαίων στη 18χρονη Ρίτα (εντάξει είναι 45, αλλά πάλι, δεν γέρασε καλά αυτό το τραγούδι), είναι το last call, οι εναπομείνασες 365 μέρες για να αναλογιστείς όλα τα καλά, τα σωστά, τα λάθη, τις μαλακίες και τις παραλείψεις που έκανες στον μισό αιώνα που συμπληρώνεις. Που, πιστέψτε με, για να φτάσει κανείς εδώ, σημαίνει πως έκανε πολλά - από κάθε κατηγορία και σίγουρα περισσότερα απ’ όσα θα παραδεχτεί δημόσια. Στα 50 ήδη θα κλαις τη μοίρα σου που τα πάτησες - πού μυαλό για απολογισμούς. Γι’ αυτό υπάρχουν τα 49. Έχεις έναν ολόκληρο χρόνο με ηλικία με το τέσσερα μπροστά, για να περάσει η ζωή σου μπροστά από τα μάτια σου σαν ταινία, όπως λέει και το αγαπημένο λογοτεχνικό κλισέ (που ΟΚ, το ξέρω ότι αναφέρεται στη στιγμή πριν τον θάνατο ή αν φτάσεις κοντά σ’ αυτόν, αλλά είπαμε, bear with me).
Κοιτάζω πίσω και σκέφτομαι όλα όσα έκανα (τα αξιοσημείωτα τουλάχιστον και όσα φυσικά θυμάμαι) και -κυρίως- αυτά που ΔΕΝ έκανα. Τα μέρη που δεν επισκέφτηκα, τους παλιούς φίλους που δεν τους τηλεφώνησα, τους έρωτες που δεν ολοκληρώθηκαν, τα όνειρα που δεν εκπληρώθηκαν, τα λόγια που δεν ειπώθηκαν όταν έπρεπε και εκείνα που δεν έπρεπε καν να ειπωθούν, τις υποσχέσεις που δεν τηρήθηκαν, τις αποφάσεις που δεν λήφθηκαν, τα λάθη που δεν διορθώθηκαν ποτέ. Όλα περνούν απ’ το μυαλό αφήνοντας κάποιο μικρό κάψιμο, μια υπενθύμιση ότι, στην πραγματικότητα, τίποτα δεν ξεχνάς κι ότι κάποια στιγμή της ζωής σου, καλή ώρα σε τέτοιους απολογισμούς, κάτι θα ανασυρθεί στην επιφάνεια για να σου δαγκώσει τον κώλο.
Όταν, τον περασμένο Αύγουστο, έθαψα τη μάνα μου στον χορταριασμένο οικογενειακό μας τάφο (είχε βάλει λεφτά στην άκρη για να τον αγοράσει, “να μην έχετε να με θάψετε;” έλεγε) δεν θρήνησα αμέσως τη βιολογική απώλεια, βλέπετε πρόλαβε το Αλτσχάιμερ και μου την στέρησε πολλά χρόνια πριν, αργά και βασανιστικά. Όταν, όμως, συνειδητοποίησα ότι δεν θυμόμουν πότε ήταν η τελευταία φορά που της είπα πόσο την αγαπώ, ότι ήταν η ηρωίδα μου, η μάνα και πατέρας μαζί, ο βράχος και η πυξίδα μου, η αγκαλιά μέσα στην οποία ήθελα να συρθώ τις κακές μέρες, η δική μου Ελένη Ζαφειρίου ή Μαλαίνα Ανουσάκη, το πρότυπο της μάνας-κουράγιο, που θα κάνει τα πάντα για το παιδί της, ακόμα κι όταν διαθέτει ελάχιστα ή και τίποτα απολύτως, και να το κατάλαβε, τότε κατέρρευσα. Έφυγε και δεν ξέρω αν πρόλαβε να τα καταγράψει, αν έμειναν σε κάποια σκονισμένη γωνιά του σταδιακά αποσυντιθέμενου μυαλού της. Ένα πράγμα χειρότερο από την απώλεια είναι η ματαιότητα, με την αναδρομική ισχύ που φέρνει μαζί της.
Και οι ενοχές. Το ξέρω ότι δεν ξεπέρασε ποτέ το γεγονός ότι έφυγα για Κύπρο, ότι κατάφερα να σπάσω τον φαινομενικά άρρηκτο δεσμό μας, ότι πέτυχα τον απογαλακτισμό. “Έπρεπε να φύγω, μάνα” της έλεγα όταν εξέφραζε το παράπονό της, με εκείνον τον μοναδικά οικείο passive aggressive τρόπο που διαθέτουν by default οι Ελληνίδες μάνες, “αν μέναμε κι άλλο μαζί, θα καταλήγαμε επεισόδιο στη “10η Εντολή”. Και με κοιτούσε με απορία - η αλήθεια είναι πως οι δικές της pop αναφορές είχαν μείνει στην εποχή του Errol Flynn.
Στο κατώφλι των 50 νιώθω πως από ‘δω και πέρα θα πρέπει να ζήσω με τις συνέπειες της μέχρι τώρα ζωής μου και ειδικότερα της τελευταίας 10ετίας, οπότε και συντελέστηκαν οι μεγαλύτερες αλλαγές σ’ αυτή. Γνωρίζω ότι κάποιος αναλογίζεται περισσότερο το παρελθόν, όταν αυτό καταλήγει να είναι μεγαλύτερο από το μέλλον του, όμως αυτός ο χρόνος, ο 49ος, ίσως είναι και μια ευκαιρία να δώσεις σ’ αυτό το παρελθόν μια τελευταία γερή σκέψη πριν το αποθέσεις να ξεκουραστεί. Αλλιώς θα καταλήξεις να ζεις για πάντα εκεί, όπως την κυπριακή κοινωνία, που ουσιαστικά δεν προχώρησε ποτέ πέρα από το ‘74.
Μπορεί να υπήρξα σκατένιος γιος. Και αδελφός, θείος, ξάδερφος, συγγενής. Πιθανόν και φίλος. Σύζυγος σίγουρα. Δημοσιογράφος, εξαρτάται ποιον θα ρωτήσεις. Όλοι μας, άλλωστε, είμαστε το άθροισμα των λαθών μας. Μας φτιάχνουν, μας εκπαιδεύουν και μας διαμορφώνουν, όταν τουλάχιστον μαθαίνουμε από αυτά και προσπαθούμε να μην τα επαναλαμβάνουμε. Κοιτώντας, όμως, τη μικρή, τον υπέροχο, συμπονετικό και ανοιχτόμυαλο άνθρωπο στον οποίο εξελίσσεται, θυμάμαι τη σκηνή του The Whale (παίζεται ακόμα, ΜΗΝ το χάσετε) που με έκανε να κλάψω τον Έβρο και τον Μισισιπή μαζί, όπου το μόνο που ενδιαφέρει τον καταδικασμένο στη μοναξιά και τη θλίψη Brendan Fraser, είναι να σιγουρευτεί ότι η αποξενωμένη κόρη του (την οποία είχε εγκαταλείψει μικρή, για να ζήσει με τον εραστή του) θα εξελιχθεί σε έναν καταπληκτικό άνθρωπο.
“Θέλω να ξέρω ότι έκανα έστω ένα σωστό πράγμα στη ζωή μου” φωνάζει και σου κομματιάζει την ψυχή.
Ευχαριστώ για την ανάγνωση και συγγνώμη αν σας κούρασα. Από αύριο υπόσχομαι να επανέλθω στον κυπριακό σουρεαλισμό.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Με κίτρινη προειδοποίηση, καταιγίδες και χαλάζι ο καιρός - Τι μας επιφυλάσσει για τα Χριστούγεννα
• Αλκοόλ και οδήγηση: «Καμπανάκι» για την περίοδο Χριστουγέννων - Οι ποινές και οι τιμές
• Πώς να απολαύσεις το γιορτινό τραπέζι χωρίς ενοχές – Διατροφολόγος στο «Τ»
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις