«Τα παιδιά μας και τα μάτια μας», μια φράση με χίλιες έννοιες. Μια φράση γεμάτη έγνοια, φόβο και ανησυχία. Είναι μια προειδοποίηση και μία «κραυγή αγωνίας» για τους κινδύνους που υπάρχουν εκεί έξω, από πρόσωπα που είδαν και ένιωσαν την απελπισία στην πιο άσχημή της μορφή. Θύματα αυτής της τερατόμορφης ασχήμιας, τα πιο αγνά και αθώα πλάσματα, μικρά ανήλικα παιδιά.
Δυστυχώς, οι καιροί έχουν αλλάξει κι εμείς ζούμε ακόμη σε ένα κόσμο «γυάλινο», αγγελικά πλασμένο, όπου η κακία και η μοχθηρία δεν έχουν θέση στη καθημερινότητά μας. Ή μήπως έχει, και απλώς εμείς δεν το καταλάβαμε, επειδή δεν συνέβη στο δικό μας σπίτι;
Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο ThemaOnline η υπεύθυνη του Κλάδου Εκπαίδευσης, Διαφώτισης και Επικοινωνίας της Υποδιεύθυνσης Διαχείρισης Υποθέσεων Ευάλωτων Προσώπων της Αστυνομίας (ΥΔΥΕΠ), Μαρία Κουντούρη Λογγίνου, μιλά για την αύξηση των περιστατικών βίας στην οικογένεια και των υποθέσεων σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων, για τον τρόπο που η υποδιεύθυνση χειρίζεται αυτά τα ευαίσθητα περιστατικά, ενώ παράλληλα εξιστορεί τις υποθέσεις που την έχουν «χαράξει» κατά τη διάρκεια της καριέρας της.
Τα περιστατικά, ο λεπτός χειρισμός και η αντίληψη των θυμάτων
Ποια περιστατικά χειρίζεται η ΥΔΥΕΠ;
Αρχικά να αναφέρουμε ότι η ΥΔΥΕΠ σκοπό έχει την προστασία και στήριξη των Ευάλωτων Προσώπων και χωρίζεται σε διάφορους κλάδους.
Ένας από αυτούς είναι ο Κλάδος Χειρισμού Θυμάτων Βίας στην Οικογένεια και Κακοποίησης Ανηλίκων. Ο συγκεκριμένος κλάδος παρακολουθεί την εφαρμογή όλων των θεμάτων, όλων των νομοθεσιών που προνοούν θέματα βίας στην οικογένεια, κακοποίησης ανηλίκων, έμφυλης βίας και άλλων συναφών νόμων, κανονισμών, πρωτοκόλλων που έχουν εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο. Τη διερεύνηση όμως των αδικημάτων Βίας στην Οικογένεια την αναλαμβάνουν τα κλιμάκια Βίας στην Οικογένεια τα οποία διοικητικά και επιχειρησιακά υπάγονται στα επαρχιακά ΤΑΕ. Τα συγκεκριμένα Κλιμάκια , έχουν συμβάλει θετικά στην καταπολέμηση των φαινομένων ενδοοικογενειακής βίας καθότι δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στα περιστατικά βίας και γίνεται άμεση διερεύνηση και διαχείριση τους.
Ο Κλάδος Διερεύνησης Υποθέσεων Σεξουαλικής Κακοποίησης Ανηλίκων είναι άλλος ένας Κλάδος της ΥΔΥΕΠ. Η Ειδική ανακριτική Ομάδα διερεύνησης αδικημάτων σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων, η οποία αποτελείται από έντεκα αφοσιωμένους και πλήρεις καταρτισμένους ανακριτές, διερευνάει με επαγγελματισμό υποθέσεις σε όλο το νησί, ξεκινώντας με τις δικανικές συνεντεύξεις των παιδιών. Η δημιουργία της εξιδεικευμένης αυτής ομάδας, έχει συμβάλει στο μέγιστο στην άμεση καταπολέμηση του φαινομένου της σεξουαλικής κακοποίησης των ανηλίκων με την άψογη και καθημερινή συνεργασία με το Σπίτι του Παιδιού.
Ο τρίτος κλάδος της ΥΔΥΕΠ είναι ο Κλάδος Χειρισμού Θεμάτων Ελλειπόντων Προσώπων. Τα ελλείποντα πρόσωπα εξετάζονται από τα επαρχιακά ΤΑΕ όμως, ο συγκεκριμένος κλάδος έχει την ευθύνη τον έλεγχο των ενεργειών που γίνονται για το χειρισμό των υποθέσεων αυτών και την παρακολούθηση και μελέτη των υποθέσεων.
Ο τέταρτος κλάδος είναι ο Κλάδος Αντιμετώπισης Νεανικής Παραβατικότητας. Ο στόχος, είναι η αντιμετώπιση της νεανικής παραβατικότητας και η μελέτη και εφαρμογή των νομοθεσιών που αφορούν σε θέματα χειρισμού παιδιών σε σύγκρουση με το νόμο. Είναι συμβουλευτικός και συντονιστικός ο ρόλος της ΥΔΥΕΠ σε τέτοιου είδους περιπτώσεις.
Οι υποθέσεις που χειρίζονται οι κλάδοι της ΥΔΥΕΠ, μπορεί πολλές φορές να συνδέονται αναμεταξύ τους; Δηλαδή παιδιά με παραβατική συμπεριφορά να είναι οι ίδιοι θύματα βίας ή σεξουαλικής κακοποίησης και αντιδρούν με αυτό τον τρόπο;
Φυσικά. Αυτό συμβαίνει πάρα πολλές φορές. Έχουμε για παράδειγμα δει παιδιά, τα οποία ήταν θύματα Βίας στην Οικογένειας να είναι Ελλείποντα πρόσωπα και παράλληλα θύματα σεξουαλικής κακοποίησης ως ευάλωτα πρόσωπα. Έχουμε δει παιδιά θύτες να προ υπήρξαν θύματα σεξουαλικής κακοποίησης.
Είναι δυστυχώς πολλές φορές μια αλυσίδα, ένας φαύλος κύκλος.
Οι υποθέσεις που αντιμετωπίζετε χρίζουν λεπτού χειρισμού, υπάρχει συγκεκριμένη διαδικασία που ακολουθείτε;
Αρχικά να πούμε ότι, υπάρχουν πλέον εξιδεικευμένα μέλη τα οποία χειρίζονται αυτές τις υποθέσεις. Εκπαιδεύονται ειδικά για να χειρίζονται αποτελεσματικά αυτά τα ευαίσθητα περιστατικά. Τόσο οι ανακριτές των Επαρχιακών Κλιμακίων Βίας στην Οικογένεια όσο και η Ειδική Ανακριτική Ομάδα που ασχολείται αποκλειστικά με τη Σεξουαλική Κακοποίηση ανηλίκων, αποτελείται από πολύ καταρτισμένα και εξειδικευμένα άτομα τα οποία έχουν υψηλό αίσθημα ευθύνης και μια ιδιαίτερη ευαισθησία για τα συγκεκριμένα θέματα.
Για τις περιπτώσεις αυτές ακολουθούνται συγκεκριμένα πρωτόκολλα τα οποία είναι το «Ευαγγέλιό» μας. Υπάρχει Πρωτόκολλο Ενεργειών τόσο στις υποθέσεις που αφορούν Βία στην Οικογένεια αλλά και στις περιπτώσεις Σεξουαλικής Κακοποίησης Ανηλίκων. Το Πρωτόκολλο αξιολόγησης Επικινδυνότητας σε περιπτώσεις Βίας μεταξύ πρώην συμβίων είναι επίσης ένα σημαντικό εργαλείο που χρησιμοποιείται από τους ανακριτές των Κλιμακίων. Σίγουρα όμως η κάθε υπόθεση είναι διαφορετική, ξεχωριστή και πολλές φορές ιδιαίτερη οπόταν σε κάποιες περιπτώσεις χρειάζονται επιπλέον ενέργειες, περισσότερη ίσως δουλειά ή και ενεργοποίηση περισσότερων συνεργασιών με άλλους φορείς για επίτευξη των στόχων.
Αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι, όταν θα μιλήσουμε με ένα παιδί που είναι θύμα, δεν θα του πάρουμε κατάθεση όπως σε ένα ενήλικα. Η λήψη οπτικογραφημένων καταθέσεων είναι μια δεξιότητα που αποκτούν όλοι οι εξειδικευμένοι ανακριτές που ασχολούνται με τα παιδιά. Η δικανική συνέντευξη ανηλίκων γίνεται σε χώρους όπου τα παιδιά αισθάνονται όμορφα και οικεία και δεν θυμίζουν Αστυνομικό Σταθμό. Οι Αστυνομικοί φορούν πολιτικά και ακολουθούν συγκεκριμένο Πρωτόκολλο συνέντευξης. Μαθαίνουν να μιλούν με τα παιδιά αλλά κυρίως μαθαίνουν να ακούουν τα παιδιά και να λαμβάνουν από αυτά τις πληροφορίες που χρειάζονται για τη διερεύνηση της υπόθεσης, χωρίς αυτά να επαναθυματοποιούνται γιατί δεν θα χρειαστεί να επαναλάβουν την ιστορία τους, σε άλλους ειδικούς. Υπάρχουν περιπτώσεις μικρών παιδιών στις οποίες οι ανακριτές κάθονται μαζί στο χαλί και ζωγραφίζουν, παίζουν. Έχουν τον τρόπο να κάνουν τα παιδιά να αισθανθούν ασφάλεια και με ανοιχτές ερωτήσεις, αφήνουν τα παιδιά να εκφραστούν. Η Δικανική αυτή συνέντευξη παρουσιάζεται στο Δικαστήριο οπτικογραφημένη και θεωρείται ως η βασική μαρτυρία ενός παιδιού.
Μπορεί ένα παιδί όμως που είναι μικρής ηλικίας να καταλάβει τι έχει περάσει, ότι είναι κακό αυτό που έγινε ή νομίζουν ότι είναι κάτι το φυσιολογικό;
Φυσικά. Υπήρξαν περιπτώσεις που τα παιδιά ήταν τόσο απεγνωσμένα που είχαν την ανάγκη να μιλήσουν σε κάποιον. Μαζί μας ένιωθαν ότι βρήκαν τη λύση και αυτό σίγουρα μας βοηθά στην εξιχνίαση της υπόθεσης. Όμως, υπάρχουν και περιπτώσεις παιδιών που είναι πιο κλειστά και χρειάζονται χρόνο για να ανοιχτούν αλλά, όπως αντιλαμβάνεστε, για να φτάσει η υπόθεση στην Αστυνομία, δεν είναι κάτι που έγινε μια φορά. Τα παιδιά είναι πολλές φορές απελπισμένα και φοβισμένα.
Σε αρκετές περιπτώσεις οι καταγγελίες γίνονται από το σχολείο τους, επειδή κάποιος δάσκαλος ή καθηγητής κατάλαβε ότι κάτι δεν πάει καλά στο σπίτι.
Όσον αφορά περιπτώσεις σεξουαλικής κακοποίησης, τότε είναι ακόμη πιο τραγικό. Είδαμε κοριτσάκια σε υποθέσεις σεξουαλικής κακοποίησης να λένε ότι τους συνέβαινε κατ’ επανάληψη και ότι πίστευαν ότι ήταν κάτι το φυσιολογικό. Μεγαλώνοντας κατάλαβαν περί τίνος πρόκειται. Είδαμε πολλές υποθέσεις και γίνεται συχνά, τα παιδιά που ήταν θύματα σεξουαλικής κακοποίησης να το αντιλαμβάνονται μετά από χρόνια και συνήθως μετά από μάθημα σεξουαλικής αγωγής που γίνεται στο σχολείο, ότι αυτό που τους συνέβαινε δεν είναι φυσιολογικό.
Πόσο ψυχοφθόρο είναι για τα μέλη σας να χειρίζονται αυτού του είδους υποθέσεις υπό καθημερινής βάσεως;
Είναι πάρα πολύ ψυχοφθόρο, χρειάζεσαι «γερό στομάχι» για να χειριστείς τέτοιες υποθέσεις. Από την άλλη όμως, η ικανοποίηση που νιώθουμε όταν ξέρουμε ότι βοηθήσαμε ένα παιδί να βγει από το βούρκο, είναι τεράστια. Να τονίσουμε επίσης ότι ο αστυνομικός που χειρίζεται αυτές τις υποθέσεις δεν βλέπει μόνο το θύμα αλλά και τον θύτη. Μελετούμε όλες τις πλευρές τις υπόθεσης και πρέπει να είμαστε αντικειμενικοί. Δουλειά μας είναι πάντα να φτάσουμε στην αλήθεια και να την παρουσιάσουμε.
Ερχόμαστε αντιμέτωποι με τραγικές φιγούρες. Το πιο σημαντικό είναι να ακούμε την ιστορία τους και να τους βοηθούμε μέσα από μια καλή διερεύνηση αλλά σίγουρα δεν θα πρέπει να παίρνουμε όλα αυτά τα προβλήματα μαζί μας στο σπίτι.
Είναι μεγάλη ευθύνη να ακούσεις ένα παιδί ή μια γυναίκα που σου ανοίχτηκε και σου μίλησε για ένα τόσο προσωπικό και ευαίσθητο θέμα και η ικανοποίηση έρχεται όταν αισθάνεσαι ότι έβαλες με κάποιο τρόπο το λιθαράκι σου για να βοηθήσεις να βγει από το σκοτάδι.
Η βία στην οικογένεια, η σεξουαλική κακοποίηση, τα θύματα και οι θύτες
Όσον αφορά τα περιστατικά βίας στην οικογένεια, θεωρείτε ότι έχουν αυξηθεί τα περιστατικά σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια ή απλώς τα θύματα φοβούνταν να αποταθούν στην Αστυνομία παλαιότερα;
Οι αριθμοί μιλάνε για αύξηση…Αυτό είναι λίγο κοινωνιολογικό θέμα όμως κατά την άποψή μου. Θα έπρεπε να γίνει κάποια μελέτη σχετικά με αυτό. Έχω την πεποίθηση ότι η αύξηση δεν είναι στην πραγματικότητα τόσο μεγάλη. Απλά πλέον τα θύματα έχουν φωνή. Το σκοτεινό αυτό έγκλημα δεν είναι πλέον και τόσο σκοτεινό. Η φωνή των θυμάτων έφερε στο φως και την τεράστια αύξηση. Να ξέρετε πως η σιωπή του θύματος μας «δένει τα χέρια». Τώρα, από πλευράς Αστυνομίας, η εξέλιξη που έγινε είναι τεράστια και η εξειδίκευση, σίγουρα έπαιξε σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση αυτού του χρόνιου προβλήματος.
Ανάμεσα στις υποθέσεις που χειρίζεστε, εμπίπτουν και περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης ανήλικων παιδιών. Λόγω της φύσεως των εν λόγο υποθέσεων, δεν βλέπουν το φως της δημοσιότητας συχνά, παρ’ όλα αυτά υπάρχουν πολλά περιστατικά στην Κύπρο; Αυξάνονται ή μειώνονται χρόνο με το χρόνο;
Οι αριθμοί είναι ανησυχητικοί. Υπάρχει αύξηση στα περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων στην Κύπρο όμως και πάλι αυτό ίσως και να μην σημαίνει αύξηση του εγκλήματος, αλλά αύξηση των ποσοστών των θυμάτων που επιτέλους μιλούν. Το 2018 υπήρξαν 167 καταγγελίες, το 2019, 211, το 2020, 197, το 2021 υπήρξαν 278 περιπτώσεις, το 2022 υπήρξαν 303 υποθέσεις, το 2023 υπήρξαν 315 υποθέσεις και το 2024 μέχρι τώρα έχουμε 77 υποθέσεις. Είμαστε μία μικρή κοινωνία και οι αριθμοί μας προβληματίζουν. Εάν λάβουμε υπόψη τα νούμερα της περσινής χρονιάς, είναι περίπου 1 περιστατικό την ημέρα. Η σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων είναι ένα κρυφό και σκοτεινό έγκλημα και εδώ βλέπουμε τους αριθμούς από υποθέσεις που έχουν καταγγελθεί, σκεφτείτε πόσες άλλες υπάρχουν που ίσως ποτέ να μην έρθουν στην επιφάνεια…
Στα περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης, μπορούν τα θύματα να ανακάμψουν μετά το συμβάν;
Σίγουρα αυτή την ερώτηση μπορεί να την απαντήσει καλύτερα κάποιος ψυχολόγος ή κοινωνικός λειτουργός που ασχολείται με το θέμα. Εμείς σαν αστυνομικοί έχουμε αρχικά επαφή με τα θύματα και μετά τα φέρνουμε σε επαφή με το Σπίτι του Παιδιού και τους εξειδικευμένους Κοινωνικούς Λειτουργούς και Ψυχολόγους οι οποίοι τα στηρίζουν. Από τις πολυθεματικές συναντήσεις στις οποίες η Αστυνομία συμμετέχει ενεργά φαίνεται να γίνεται στην πορεία σημαντικό έργο, εφόσον τα παιδιά ενδυναμώνονται, είναι σε θέση να δώσουν μαρτυρία κατά τη δικαστική διαδικασία και να συνεχίσουν όπως αξίζει σε κάθε παιδί τη ζωή τους.
Δεν θα ξεχάσω ποτέ την περίπτωση ενός έφηβου κοριτσιού το οποίο, δεχόταν από τον ίδιο της τον πατέρα όλες τις μορφές βίας, σωματική, ψυχολογική και σεξουαλική από μικρή. Ήταν μια πολύ δύσκολη υπόθεση και λόγω του ότι και η μητέρα της υπήρξε και η ίδια θύμα, δεν ήταν σε θέση να προστατεύσει το παιδί. Είχα δει εκείνο το κοριτσάκι ένα χρόνο μετά και δεν το αναγνώρισα. Έλαμπε ολόκληρη. Ήταν ένας άλλος άνθρωπος χαρούμενος, γεμάτος ζωή. Η αλλαγή που έγινε μέσα σε ένα χρόνο ήταν απίστευτη.
Υπάρχει ελπίδα πιστεύω, αρκεί το θύμα να αφεθεί στα χέρια των ειδικών.
Υπάρχουν δομές να βοηθούν αυτά τα παιδιά; Που φιλοξενούνται; Αν η σεξουαλική κακοποίηση γίνετε μέσα στο ίδιο τους το σπίτι, που μεγαλώνουν μετά το πέρας της υπόθεσης;
Στις περιπτώσεις όπου το παιδί πρέπει να απομακρυνθεί από την οικία που διαμένει, είναι από τις πιο δύσκολες περιπτώσεις και ευτυχώς δεν είναι πολλές αυτές οι υποθέσεις.
Όμως, στην περίπτωση που το παιδί πρέπει να απομακρυνθεί, τότε θα απομακρυνθεί αμέσως. Η λύση είναι συνήθως να φιλοξενηθούν σε κάποια στέγη, είτε σε κάποια ανάδοχη οικογένεια. Αυτό είναι κάτι που αναλαμβάνουν οι Κοινωνικοί Λειτουργοί στο Σπίτι του Παιδιού με τη στήριξη των Υ.Κ.Ε. Εννοείται ότι κατά τη διερεύνηση μια τέτοιας υπόθεσης, είμαστε συνέχεια σε επαφή μαζί τους, για να σιγουρευτούμε ότι το παιδί είναι σε καλά χέρια.
Υπήρχαν και περιπτώσεις όπου μητέρες κακοποιούσαν σεξουαλικά τα παιδιά τους;
Ναι υπήρξαν και τέτοιες υποθέσεις. Δεν είναι πολλές, αλλά υπάρχουν.
Συναντήσαμε υπόθεση όπου μητέρα μαζί με τον σύντροφό της κακοποιούσαν σεξουαλικά παιδί με ειδικές ανάγκες.
Όπως υπήρξαν και υποθέσεις όπου η μητέρα δεν κακοποιούσε σεξουαλικά το παιδί της όμως, γνώριζε και δεν κατάγγειλε τον θύτη.
Όσον αφορά τους θύτες, υπάρχει κάποιο ενδεικτικό προφίλ; Για ποιους λόγους βιαιοπραγούν ενάντια στα θύματα;
Αυτό είναι ένα ερώτημα που δυστυχώς δεν μπορεί κανείς να απαντήσει. Υπάρχουν παιδεραστές, παιδόφιλοι, αλλά βλέποντας όλες αυτές τις υποθέσεις, η δική μου πείρα λέει πως δράστης μπορεί να είναι ο οποιοσδήποτε ανεξαρτήτου Κοινωνικοοικονομικού υπόβαθρου. Μπορεί να είναι γνωστός, συγγενής, φίλος, γείτονας, συνήθως κάποιος που γνωρίζει το παιδί και έχει πρόσβαση σε αυτό. Σπάνια έχουμε περιπτώσεις αγνώστων. Γι’ αυτό λέω «τα παιδιά μας και τα μάτια μας».
Θεωρείτε ότι στιγματίζονται από την κοινωνία τα θύματα;
Όσον αφορά τον στιγματισμό των θυμάτων τέτοιων περιστατικών, ως Αστυνομία προστατεύουμε τα στοιχεία τους και δεν τα δημοσιοποιούμε ποτέ για να τα προστατεύσουμε.
Υπάρχει κάποια υπόθεση που να σας έχει συγκλονίσει;
Δυστυχώς όχι μόνο μία…Δεν θα ξεχάσω ποτέ μια υπόθεση η οποία, αφορούσε ένα κοριτσάκι που δεχόταν κακοποίηση από πολύ μικρό, με θύτη ένα κοντινό πρόσωπο της οικογένειάς της. Όταν η μικρή μας εξιστορούσε το τι έγινε, μας έλεγε συνέχεια ότι όλα γινόντουσαν «κάτω από τη γη». Δεν μπορούσαμε να καταλάβουμε τι εννοούσε «κάτω από τη γη».
Όταν επισκεφθήκαμε ως ανακριτική ομάδα τη σκηνή, μας έδειξε ένα κοντέινερ το οποίο ήταν κυριολεκτικά θαμμένο κάτω από το έδαφος, από πάνω υπήρχε γρασίδι και μέσα υπήρχε κρεβάτι. Αυτή τη σκηνή δεν θα τη ξεχάσω ποτέ στη ζωή μου.
Είναι πολύ δύσκολο το έργο των ανακριτών τέτοιων υποθέσεων. Τα πράγματα που ακούμε πολλές φορές προκαλούν ανατριχίλα. Δεν θα ξεχάσω την έκφραση ενός κοριτσιού όταν το ρώτησα να μου περιγράψει τί αισθανόταν όταν της συνέβαινε αυτό. Μου είχε πει: «ένιωθα ότι είχα μια μουτζούρα μέσα μου και ήθελα τόσο να τη σβήσω μα δεν ήξερα πως». Αποστομώθηκα, δεν ήξερα τι να της πω.
Οι ανακριτές της ειδικής ομάδας για τη σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων παρά το δύσκολο και ψυχοφθόρο έργο τους αισθάνονται μεγάλη ικανοποίηση γιατί είναι τα άτομα που βγάζουν με τον τρόπο τους τη φωνή μέσα από τα παιδιά αυτά. Με τη δική τους συμβολή ξεκινούν τα παιδιά τη λύτρωσή τους. Πολλές φορές τα παιδάκια μετά από τη συνέντευξη χαρίζουν στους ανακριτές ζωγραφιές ή έχουν την ανάγκη για μια αγκαλιά. Αυτό είναι η μεγαλύτερη ανταμοιβή…
Πως μπορεί η κοινωνία να συμβάλει στο έργο της ΥΔΥΕΠ
Πως μπορούμε να αντιληφθούμε ότι κάποιος είναι θύμα οποιουδήποτε είδους βίας; Υπάρχουν κάποια σημάδια που μπορούν να μας βοηθήσουν να το αντιληφθούμε; Πως μπορούμε σαν κοινωνία να βοηθήσουμε;
Τα παιδιά μας και τα μάτια μας, μόνο αυτό μπορώ να πω. Ως γονείς, ως φίλοι, ως γείτονες, ως δάσκαλοι, ως κοινωνία γενικά, πρέπει να βλέπουμε και να ακούμε όχι μόνο αυτά που λένε τα παιδιά μας, αλλά και αυτά που δεν λένε. Να ακούμε τη σιωπή τους.
Οποιαδήποτε αλλαγή στη συμπεριφορά των παιδιών, μπορεί να είναι το σημάδι για κάτι πιο σοβαρό. Δυστυχώς, πολλές φορές οι γονείς πιστεύουν ότι η εφηβεία ευθύνεται για την αλλαγή στη συμπεριφοράς των παιδιών τους, όμως δεν είναι πάντα αυτός ο λόγος. Να εκπαιδεύουμε τα παιδιά από μικρά για το ποιο είναι το καλό άγγιγμα και ποιο όχι, να μάθουν από μικρά να βάζουν όρια για να μπορούν να προστατευτούν.
Επίσης, το μάθημα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης είδαμε ότι βοήθησε πολλά παιδιά να αντιληφθούν πως ήταν θύματα. Κάποια κορίτσια μίλησαν στην Αστυνομία μετά από μάθημα που έκαναν στο σχολείο και κατάλαβαν ότι αυτό που τους έχει συμβεί, δεν ήταν φυσιολογικό.
Συμβουλή μου, να αγαπάμε και να μιλάμε! Είτε πρόκειται για παιδί ή οποιοδήποτε θύμα ενδοοικογενειακής βίας, εάν δούμε κάτι, εάν ακούσουμε κάτι, να μιλήσουμε και ίσως να σώσουμε ένα άνθρωπο που το χρειάζεται. Ποτέ δεν ξέρεις τι γίνεται πίσω από κλειστές πόρτες. Οτιδήποτε μας κινεί υποψίες να το λέμε, να μη μένουμε με τα χέρια δεμένα, επειδή δεν μας αφορά.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Συγκινητική πράξη από πατέρα σε Λύκειο στη Λευκωσία – Viral η ανάρτηση του σχολείου
• Τι κερδίζει τελικά η Κύπρος από την παροχή ευκολιών και υποδομών στις ΗΠΑ;
• Προέβλεψαν οι Simpsons τον νικητή των αμερικάνικων εκλογών;
• Τα 4 ζευγάρια ζωδίων που... δεν θα χωρίσουν ποτέ
• Έκλεψε κοσμήματα αξίας 15 χιλιάδων ευρώ από χρυσοχοείο στη Λάρνακα - Χειροπέδες σε 36χρονο
LIVE - Εκλογές ΗΠΑ 2024: Λεπτό προς λεπτό οι εξελίξεις: Ο Τραμπ δηλώνει «σίγουρος» και η Κάμαλα προηγείται σε δημοσκόπηση
Το ThemaOnline σας μεταφέρει λεπτό προς λεπτό όλες τις εξελίξεις για τις αμερικανικές εκλογές. Οι πρώτες κάλπες άνοιξαν και τα πρώτα αποτελέσματα αναμένεται να ανακοινωθούν τα ξημερώματα της Τετάρτης.
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
