Η συμμετοχή των γυναικών στη λήψη αποφάσεων, στην εκπροσώπηση και στις ηγετικές θέσεις, παραμένει μια δύσκολη πρόκληση. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας η Πρόεδρος της Βουλής και οκτώ γυναίκες που συμμετέχουν στην Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη μιλούν στο Thema Online για την δική τους εμπειρία στην πολιτική ζωή.
Πόσο εύκολη είναι πραγματικά η ενασχόληση των γυναικών με την πολιτική; Αντιμετωπίζουν δυσκολίες και διακρίσεις στην πορεία τους προς την εξουσία;
Για την Αννίτα Δημητρίου η ανάμιξη με την πολιτική δεν ήταν καθόλου εύκολο πράγμα. Όπως ανέφερε. «Ο δρόμος δεν ήταν και δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα, αλλά με στερεότυπα, προκαταλήψεις και αμφισβήτηση. Όμως, δεν μπήκα σε αυτή τη διαδρομή για να αποδείξω κάτι για τον εαυτό μου. Μπήκα ακριβώς γιατί θεωρώ ότι η πολιτική δεν μπορεί να είναι ελλιπής, δεν μπορεί να αποκλείει φωνές, εμπειρίες, προοπτικές. Οι γυναίκες απαιτείται να είναι μέρος της πολιτικής εξίσωσης, όχι ως εξαίρεση αλλά ως κανόνας. Αλλιώς πώς μπορούμε να μιλάμε για δημοκρατία, όταν ο μισός πληθυσμός δεν εκπροσωπείται; Και αν κάτι έχει πραγματικά σημασία, δεν είναι αν τα κατάφερα ή όχι εγώ προσωπικά, αλλά να ακολουθήσουν κι άλλες. Να "απλώσουμε τη σκάλα", όπως συνηθίζουμε να λέμε, για να ανέβουν κι άλλες γυναίκες, να διεκδικήσουν, να συμμετάσχουν, να συνδιαμορφώσουν. Να είναι συμμέτοχες σε όλες τις αποφάσεις που λαμβάνονται γι’ αυτές και να έχουν την θέση που τους αρμόζει στο τραπέζι λήψεως αποφάσεων».
Την ίδια ώρα η Πρόεδρος της Βουλής παραδέχθηκε πως πολλές φορές ήρθε αντιμέτωπη με κάποιου είδους διάκριση λόγω του φύλου. «Οι γυναίκες δεν ξεκινάνε ποτέ από την ίδια αφετηρία όπως οι άνδρες. Βρίσκονται πάντα αρκετά μέτρα πιο πίσω. Η αμφισβήτηση δυστυχώς προϋπάρχει, σχεδόν σαν προειλημμένη απόφαση, αφού πρόκειται για βαθιά ριζωμένα κοινωνικά στερεότυπα που δεσπόζουν από καταβολής σχεδόν του κόσμου και βεβαίως καλά κρατούν ακόμη και στις μέρες μας.
Συνεπώς σε κάθε βήμα χρειάζεται να εργαζόμαστε τριπλά και τετραπλά για να αποδείξουμε ότι δεν βρισκόμαστε τυχαία στον τομέα μας. Ότι η φωνή μας αξίζει να ακούγεται εξίσου, οι θέσεις μας να λαμβάνονται υπόψη, η συμβολή μας να αναγνωρίζεται. Δεν διεκδικούμε προνόμια, διεκδικούμε το αυτονόητο: να μην κρινόμαστε με βάση το φύλο μας, να έχουμε τον χώρο και την ευκαιρία να αποδείξουμε την αξία μας χωρίς διακρίσεις και προκαταλήψεις και μάλιστα από αυτούς που πολλές φορές διακηρύττουν υπερασπιστές αυτής της προσπάθειας.
Συνεπώς, μέχρι να γίνει αυτό πραγματικότητα και μάλιστα αδιαπραγμάτευτη, έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε. Και σε αυτή τη μεγάλη διαδρομή ας μην ξεχνάμε αυτό που πολύ εύστοχα είπε η Μάγια Αγγέλου: "Κάθε φορά που μια γυναίκα υπερασπίζεται τον εαυτό της, χωρίς να το γνωρίζει ενδεχομένως, χωρίς να το διεκδικεί, υπερασπίζεται όλες τις γυναίκες". Κάθε φορά λοιπόν που κερδίζουμε μια μάχη κερδίζουμε τον αγώνα για όλες και όλους».
Η Υπουργός Παιδείας τόνισε πως είναι μεγάλη πρόκληση η ανάμιξη με την πολιτική και θεωρεί τιμή της να υπηρετεί σε αυτή τη θέση.
«Δεν έχω βιώσει διάκριση αλλά, ως γυναίκα, νιώθω κάποιες φορές ότι πρέπει πολυεπίπεδα να αποδεικνύω την αξία μου με μεγαλύτερο σθένος από ότι ένας άντρας».
«Η πολιτική δεν ήταν ποτέ στις πρώτες μου σκέψεις ούτε αυτοσκοπός. Η αγάπη μου ήταν και είναι πάντα η έρευνα, αφού είναι ένα πεδίο που με γοήτευε και με γέμιζε.
Όταν πριν από οκτώ χρόνια μου έγινε η πρόταση συνεργασίας από τον Μαρίνο Σιζόπουλο, βρέθηκα μπροστά σε μια νέα πρόκληση. Η αλήθεια είναι πως η απόφαση δεν ήταν εύκολη, καθώς ο κόσμος της πολιτικής ήταν για μένα άγνωστος μέχρι τότε.
Όμως, αυτό που με ώθησε τελικά να κάνω το βήμα ήταν η ευκαιρία να συμβάλω ενεργά στη βελτίωση του κόσμου που ζούμε, να συμμετέχω στην προσπάθεια να δοθούν λύσεις σε πραγματικά προβλήματα και ένα καλύτερο μέλλον για όλους μας.
Δεν μπορεί κανείς να το αμφισβητήσει ότι η πολιτική είναι ένας χώρος γεμάτος προκλήσεις και, ναι, δυσκολίες. Αλλά ακριβώς μέσα από αυτές τις δυσκολίες γεννιούνται οι πιο ουσιαστικές αλλαγές.
Για μένα, η θέση της Υπουργού Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος είναι πολύ περισσότερο από ένα αξίωμα. Είναι, μια ευκαιρία να δώσω λύσεις που βελτιώνουν την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής των πολιτών, να δημιουργήσω προοπτικές.
Οι διακρίσεις, είτε εμφανείς είτε υποδόριες, εξακολουθούν να υπάρχουν γύρω μας. Σίγουρα, η κοινωνία μας έχει κάνει μεγάλα βήματα, αλλά τα στερεότυπα και οι παλιές αντιλήψεις δύσκολα ξεριζώνονται.
Για πολλές γυναίκες, η προσωπική και η επαγγελματική διαδρομή συχνά μοιάζει με έναν αγώνα. Πρέπει όχι μόνο να είσαι καλή, αλλά να υπερβαίνεις τα όρια, για να κερδίζεις το αυτονόητο: ίσες ευκαιρίες και δίκαιη αντιμετώπιση.
Προσωπικά, δεν θεωρώ τις προκλήσεις εμπόδιο. Αντίθετα, τις βλέπω ως σκαλοπάτια που μπορούν να οδηγήσουν κάπου ψηλότερα. Κάθε δυσκολία είναι μια ευκαιρία να αποδείξεις – πρωτίστως στον εαυτό σου – τι μπορείς να πετύχεις. Το μυστικό είναι να παραμένεις αυθεντική, να έχεις ξεκάθαρο στόχο και να μη χάνεις το πάθος σου».
Από την πλευρά της η Υφυπουργός Πολιτισμού τόνισε πως η ίδια δεν ήταν πολιτικός αλλά ακαδημαϊκός που εντάχθηκε στον χώρο της πολιτικής. Παρά όμως τις δυσκολίες που αντιμετώπισε κατά την ενασχόληση της με την πολιτική, δεν εντόπισε κάποια έμφυλη διάκριση.
«Η προσαρμογή στην πολιτική είναι δύσκολη καθώς πρόκειται για ένα πολύ διαφορετικό κόσμο αλλά όχι σε σχέση με το φύλο. Δεν νομίζω να ήταν πιο εύκολη η προσαρμογή εάν ήμουν άντρας»
Η ίδια όπως είπε έχει μάθει να πιστεύει στις αξίες και τις δυνάμεις της, χωρίς να αφήνει οποιαδήποτέ διάκριση εναντίον της.
Εκτιμά ωστόσο πως το ποσοστό των γυναικών στην Κύπρο που ασχολούνται με την πολιτική είναι ιδιαίτερα χαμηλό, κάτι το οποίο πρέπει να αλλάξει.
«Αυτό σίγουρα δεν έχει να κάνει με τις ικανότητες των γυναικών και γι’ αυτό πρέπει να τις ενθαρρύνουμε. Πρέπει να αρχίσουμε από τις νέες γυναίκες και τα κορίτσια στα σχολεία, να τους δίνουμε τα εφόδια που χρειάζονται για να νοιώσουν δυνατές και να μπορούν να πιστέψουν ότι αυτό που θέλουν θα το πετύχουν εάν εργαστούν αρκετά».
«Η ενασχόληση μου με τα κοινά υπήρξε διαχρονική. Από τα μαθητικά μου χρόνια το ενδιαφέρον μου για τα κοινά και τις προκλήσεις της εποχής ήταν έντονο, γεγονός που με οδήγησε αρχικά στη δημοσιογραφία και τώρα στην πολιτική. Όπως πιστεύω αρκετές άλλες γυναίκες, έτσι κι εγώ έχω έρθει αντιμέτωπη σε διάφορες φάσεις της ζωής μου με προκαταλήψεις, συμπεριφορές στη βάση στερεοτύπων και έμφυλες διακρίσεις που καθόρισαν τη δική μου στάση απέναντι σε αυτά τα θέματα.
Από πολύ νωρίς λοιπόν, αποφάσισα πως τέτοιου είδους στερεότυπα, προκαταλήψεις και διακρίσεις στη βάση του φύλου μου ή οι όποιες αντιλήψεις άλλων γύρω από αυτό δεν θα αποτελούσαν, όσο δύσκολο και αν ήταν, εμπόδιο στην πορεία μου ή λόγος για να αμφισβητηθεί η πίστη που είχα στον εαυτό μου και στις ικανότητές μου.
Σε αυτό, βέβαια, υπήρξα τυχερή, αφού καθοριστικό ρόλο διαδραμάτισε η οικογένειά μου, η οποία πάντα με ενθάρρυνε να υλοποιώ τους στόχους μου, να αγωνίζομαι γι’ αυτά που πιστεύω και να αντιμετωπίζω κάθε δυσκολία προς την επίτευξή τους.
Αναμφίβολα οι γυναίκες σήμερα, μεταξύ αυτών ασφαλώς και εγώ εξακολουθούμε να αντιμετωπίζουμε προκλήσεις, παρά τα σημαντικά βήματα που έχουν γίνει. Οι διακρίσεις, τις περισσότερες φορές, είναι έμμεσες στην εποχή μας και μπορεί να μην είναι πάντα άμεσα αντιληπτές, αλλά έχουν τον ίδιο αντίκτυπο ως προς τη συντήρηση στερεοτύπων με αποτέλεσμα συχνά μία γυναίκα με τα ίδια προσόντα με ένα άντρα να καλείται να αποδεικνύει συνεχώς ότι διαθέτει τις ικανότητες να ανταπεξέλθει ισότιμα ή και καλύτερα στα καθήκοντά της, αντικρούοντας ταυτόχρονα, πυρά αμφισβήτησης που πολλές φορές είναι προϊόν έμφυλων στερεοτύπων».
Η ενασχόλησή της Υφυπουργού για Ευρωπαϊκά Θέματα, Μαριλένας Ραουνά, με την πολιτική προέκυψε – όπως μας ανέφερε – ως προέκταση περισσότερο της επαγγελματικής της πορείας.
«Αν και τεχνοκράτης, εργάστηκα τα τελευταία 20 περίπου χρόνια σε ένα αμιγώς πολιτικό περιβάλλον, τόσο στην ΕΕ όσο και στην κυπριακή κυβέρνηση. Αποτελεί ύψιστη τιμή για μένα το γεγονός ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας με εμπιστεύτηκε ως επικεφαλής της προετοιμασίας και της ενάσκησης της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ το πρώτο εξάμηνο του 2026. Γιατί πρόκειται πάνω απ’ όλα για μια εθνική αποστολή.
Βεβαίως προβληματίστηκα διότι, ως μητέρα δύο μικρών παιδιών, αναπόφευκτα η ενασχόληση μου με την πολιτική - σε μια θέση που απαιτεί, μεταξύ άλλων, πολλά και συχνά ταξίδια - έχει αντίκτυπο στην προσωπική και οικογενειακή ζωή. Ως μητέρα γνωρίζω από πρώτο χέρι τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν πολλές γυναίκες που προσπαθούν να συνδυάσουν απαιτητικές επαγγελματικές υποχρεώσεις με τον ρόλο της μητέρας. Τεράστια δύναμη και ενθάρρυνση μου δίνουν τα μηνύματα που λαμβάνω από νέες μητέρες, αλλά και η οικογένειά μου, και ιδιαίτερα ο σύζυγός μου. Επειδή έχω αυτά τα βιώματα, προσπαθώ και στηρίζω πάντα μέτρα και πολιτικές διευκόλυνσης των πολλαπλών ρόλων των γυναικών που προωθεί η διακυβέρνησή μας.
Όπως συμβαίνει με τη συντριπτική πλειοψηφία των εργαζόμενων γυναικών, έτσι κι εγώ έχω συναντήσει εμπόδια. Ωστόσο, είχα την τύχη να υπηρετήσω στο πλευρό του Προέδρου της Δημοκρατίας που πάντα στήριζε τις γυναίκες και έδινε ευκαιρίες με βάση τις ικανότητες, την εργατικότητα και την αξία. Αντιλαμβάνομαι τη σημασία να υπάρχουν περισσότερες διευκολύνσεις προς όλες τις μητέρες και χαίρομαι που έχουμε συνεχώς θετικές αλλαγές, ώστε καμία γυναίκα που θέλει και μπορεί να μην βρίσκεται μπροστά στο δίλημμα «οικογένεια ή καριέρα».
«Είχα την ευλογία να μεγαλώσω σε ένα σπίτι, όπου οι γονείς μου με έμαθαν από μικρή να συμμετέχω στα κοινά, χωρίς ποτέ να αισθανθώ οποιαδήποτε διάκριση, είτε στην επαγγελματική μου πορεία είτε στη ζωή γενικότερα.
Σε όλη τη διαδρομή μου, από οποιαδήποτε θέση κατείχα, δεν ένιωσα ποτέ ότι το γεγονός πως είμαι γυναίκα θα μπορούσε να σταθεί εμπόδιο στην εξέλιξή μου. Ακόμα και αν υπήρξαν προθέσεις διάκρισης λόγω φύλου, δεν επέτρεψα ποτέ σε κανέναν να με υποτιμήσει.
Η πολιτική, είναι ένας χώρος όπου όλοι πρέπει να κρίνονται αποκλειστικά με βάση τις ικανότητες, το έργο και τις αξίες τους, ανεξαρτήτως φύλου. Ωστόσο, δυστυχώς, ακόμη και σήμερα πολλές γυναίκες συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν ανισότητες.
Στόχος μου πρωτίστως, ως μητέρα, θέλω ο γιος μου και οι κόρες μου να καθοδηγούνται στη ζωή, μόνο από τις επιθυμίες και τις ικανότητές τους, χωρίς οποιουσδήποτε περιορισμούς. Γι’ αυτό, και από την θέση μου ως Υφυπουργός Ναυτιλίας προωθώ δράσεις και πολιτικές για προώθηση μιας κοινωνίας που να διασφαλίζει ίσες ευκαιρίες για όλους, χωρίς διακρίσεις ή αποκλεισμούς».
«Η προώθηση της ισότητας των φύλων είναι ένας τομέας με τον οποίο ασχολούμαι επαγγελματικά από την αρχή της καριέρας μου. Η ανάμιξη μου με την πολιτική δεν ήταν κάτι που επιδίωξα. Ήρθε με την πρόταση του Προέδρου της Δημοκρατίας να συνεχίσουμε τη συνεργασία μας, η οποία ξεκίνησε από το υπουργείο εξωτερικών, για κάτι που και οι δύο θεωρούμε πολύ σημαντικό: την προώθηση της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών. Το κίνητρο μου είναι γίνουν βήματα προς αυτή την κατεύθυνση και να συμβάλω μέσα και από τη θέση της Επίτροπου.
Πέρα απ’ αυτό, η πολιτική είναι ένας διαφορετικός χώρος, που παρά τις προκλήσεις που συνεπάγεται, έχω τη δυνατότητα να συμβάλω ουσιαστικά. Διακρίσεις κατά των γυναικών δυστυχώς υπάρχουν παντού. Έτυχε, ναι, να βιώσω διάκριση λόγω του ότι είμαι γυναίκα. Όμως, συνεχίζουμε να εργαζόμαστε με επιμονή, με πρόγραμμα, ώστε οι γυναίκες να μην αντιμετωπίζουν οποιαδήποτε μορφή διάκρισης».
Από την πλευρά της η Επίτροπος Περιβάλλοντος, Αντωνία Θεοδοσίου, εξέφρασε την άποψη πως όλοι είμαστε πολιτικά όντα, καθώς «οποιαδήποτε πράξη κάνουμε έχει μια επίδραση στην κοινωνία, τον πολιτισμό και την πολιτική ζωή».
Στο πλαίσιο αυτό η ίδια δεν διαχωρίζει το σημερινό της αξίωμα από την ζωή που είχε προηγουμένως. «Μπορεί να έχουμε την ψευδαίσθηση ως επιστήμονες ή ως ενεργοί πολίτες ότι είμαστε κάτι ανεξάρτητο από την πολιτική ζωή αλλά είμαστε η πολιτική ζωή».
Παρόλα αυτά παραδέχθηκε πως η μετάβαση της ως αξιωματούχος από την πολιτική είναι πολύ δύσκολη, καθώς αισθάνεται την ευθύνη που έχει πλέον ως Επίτροπος. «Τώρα πρέπει να λαμβάνω πάρα πολλές παραμέτρους υπόψη μου για ότι κάνω. Έχουν μεγαλύτερη επίδραση στην κοινωνία αυτά που κάνω τώρα. Έχω περισσότερες δυνατότητες από το νέο μου αξίωμα και οι τομείς της ενασχόλησης μου είναι πολύπλευροι».
Σε καμία περίπτωση όμως η κ. Θεοδοσίου δεν αισθάνθηκε διάκριση ως γυναίκα. Όπως μας ανέφερε το γραφείο της στελεχώνεται από εφτά γυναίκες και καμία δεν έχει δεχθεί κάποιου είδους διάκριση.
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Αρχές της επόμενης εβδομάδας θα πραγματοποιηθεί νέα συνάντηση των διαπραγματευτών των δύο κοινοτήτων, του Ε/κ διαπραγματευτή Μενέλαου Μενελάου και Γκιουνές Ονάρ, Ειδικού Αντιπροσώπου του Τ/κ ηγέτη, όπως πληροφορείται το ΚΥΠΕ.
