Στην Επιτροπή, που ξεκίνησε τις εργασίες της την Πέμπτη, στην αίθουσα Υπερείδης του ΓΤΠ, στη Λευκωσία, αναφέρθηκε ακόμη από τον Σύνδεσμο Εισαγωγέων ότι σε καμία άλλη χώρα της ΕΕ, δεν επικρατεί παρόμοια κατάσταση, όπως στην Κύπρο.
Έγινε λόγος για μαζικές «γκρίζες» εισαγωγές οχημάτων (εισαγωγή οχημάτων από χώρες εκτός της ΕΕ), οι οποίες δεν πληρούν τα πρότυπα ασφαλείας και περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ σημειώθηκε ότι οι έμποροι και οι εισαγωγείς «γκρίζων» οχημάτων καταστρατηγούν το σύστημα NIVA (έγκριση τύπου μεμονωμένων οχημάτων – γνωστή ως «SVA»).
Επιπλέον, λέχθηκε ότι κάποιοι από τους εισαγωγείς μηχανοκίνητων και ηλεκτρικών οχημάτων γνώριζαν το πρόβλημα από το 2014 και παρόλο που προσπάθησαν να ενημερώσουν τους πελάτες τους με συστημένες επιστολές, εντούτοις, όπως αναφέρθηκε χαρακτηριστικά, αυτοί δεν τις παραλάμβαναν, φοβούμενοι ότι πρόκειται για φορολογίες.
Σε κλειστό φάκελο η διοικητική έρευνα Κοτζιάπασιη
Ο πρώτος μάρτυρας που κατέθεσε ενώπιον της Επιτροπής είναι ο επικεφαλής της Διεύθυνσης Ελέγχου του Υπουργείου Μεταφορών, Κωνσταντίνος Κοτζιάπασιης, ο οποίος διορίστηκε από τον Υπουργό Μεταφορών, Αλέξη Βαφεάδη, ως ερευνών λειτουργός, για τις ανακλήσεις οχημάτων που φέρουν αερόσακους ΤΑΚΑΤΑ.
Ο μάρτυρας κατέθεσε το πόρισμα της διοικητικής έρευνας στην Ερευνητική Επιτροπή, σε κλειστό φάκελο με τον Πρόεδρο της Επιτροπής, Μιχαλάκη Χριστοδούλου, να του εξηγεί πως δεν θα του υποβληθούν ερωτήσεις για την έρευνα, ωστόσο, σημείωσε πως ενδεχομένως να κληθεί σε μεταγενέστερο στάδιο, ώστε να απαντήσει επί των θεμάτων εποπτείας του Τμήματος Οδικών Μεταφορών.
Ο κ. Χριστοδούλου ζήτησε από τον μάρτυρα να καταρτίσει κατάλογο με τα ονόματα των Γενικών Διευθυντών του Υπουργείου Μεταφορών, αλλά και των Διευθυντών Ελέγχου του Υπουργείου Μεταφορών, από το 2004 μέχρι σήμερα, ώστε να κληθούν ως μάρτυρες.
Προειδοποιήσεις για λήψη μέτρων, αλλιώς πολίτες τίθενται σε κίνδυνο
Ενώπιον της Επιτροπής κατέθεσε και ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Εισαγωγέων Μηχανοκίνητων και Ηλεκτρικών Οχημάτων (ΣΕΜΗΟ), Σώτος Τρικωμίτης, ο οποίος προειδοποίησε ότι εάν η Δημοκρατία δεν λάβει μέτρα, ώστε να μην αφικνούνται στην Κύπρο οχήματα που δεν πληρούν τα κριτήρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τότε θα συνεχίσουν οι πολίτες να τίθενται σε κίνδυνο.
Όπως ανέφερε ο κ. Τρικωμίτης «η κατάσταση στην Κύπρο που κυκλοφορούν οχήματα με παλιούς και ελαττωματικούς αερόσακους είναι μοναδική στην Ευρώπη», για να σημειώσει πως αυτό σχετίζεται με τις μαζικές εισαγωγές οχημάτων, οι οποίες διευκρίνισε πως πρόκειται για «γκρίζες εισαγωγές».
Εξέφρασε την ανησυχία του για την ασφάλεια των πολιτών, τονίζοντας πως οι «γκρίζες εισαγωγές» δεν διαθέτουν το σύστημα eCall, το οποίο βοηθά στη μείωση θανάτων και των σοβαρών τραυματισμών.
Είπε ακόμα πως τα οχήματα που εισάγονται από «γκρίζους» εισαγωγείς στερούνται υποστήριξης, μετά την εισαγωγή τους.
Κάλεσε την Κυβέρνηση να λάβει μέτρα κατά της κατάχρησης του συστήματος NIVA, και να μην επιτρέπει πλέον την εισαγωγή οχημάτων από χώρες εκτός της ΕΕ που δεν πληρούν τα πρότυπα ασφαλείας και περιβάλλοντος της ΕΕ και ουσιαστικά παρακάμπτουν ή στρεβλώνουν το πλαίσιο εποπτείας της αγοράς, που θεσπίστηκε σε επίπεδο ΕΕ για προστασία των πολιτών.
«Εάν δεν ληφθούν τέτοια αποφασιστικά μέτρα, η ασφάλεια των πολιτών της Κύπρου θα συνεχίσει να τίθεται αδικαιολόγητα σε κίνδυνο», ανέφερε.
Από την πλευρά του ο Πρόεδρος της Ερευνητικής Επιτροπής Μιχαλάκης Χριστοδούλου, σε ερώτηση του προς τον Πρόεδρο του ΣΕΜΗΟ, ανέφερε ότι τα προβλήματα με ελαττωματικούς αερόσακους στην Κύπρο παρουσιάστηκαν το 2008, επικαλούμενος δικαστική απόφαση.
Ενημέρωναν το ΤΟΜ οι εισαγωγείς οχημάτων, καμιά αντίδραση
Στην κατάθεσή της, η Αντιπρόεδρος του ΣΕΜΗΟ και Διευθύντρια της UNICARS - εισαγωγέας των αυτοκινήτων Volkswagen στην Κύπρο, Χριστιάνα Διογένους, ανέφερε ότι η εταιρεία της ήταν σε θέση να γνωρίζει το πρόβλημα από το 2018, ωστόσο, διευκρίνισε ότι η ενημέρωση ανάκλησης στα οχήματα που αντιπροσωπεύει έγινε επισήμως τον Αύγουστο του 2019 και αφορούσε 56 αυτοκίνητα.
Απαντώντας σε ερώτηση του Προέδρου της Επιτροπής για ανακλήσεις άλλων ελαττωματικών εξαρτημάτων, η κ. Διογένους είπε ότι εκτός από αερόσακους, υπάρχουν ανακλήσεις για φρένα και για ανάφλεξη αυτοκινήτων λόγω ηλεκτρικού προβλήματος.
Δεν παρέλειψε να αναφέρει ότι για τις ανακλήσεις αερόσακών ΤΑΚΑΤΑ το Τμήμα Οδικών Μεταφορών είναι ενημερωμένο από την πρώτη στιγμή.
Ο Ταμίας της ΣΕΜΗΟ και Διευθυντής της Dickran Ouzounian (εισαγωγέας των αυτοκινήτων Toyota και Lexus στην Κύπρο), Ντικράν Ουζουνιάν, είπε πως η εταιρεία πραγματοποίησε πάνω από εκατό εκστρατείες ανακλήσεων από το 2004, σημειώνοντας ότι οι αρχικές επαφές γίνονταν μόνο με το Υπουργείο Εμπορίου, καθώς το ΤΟΜ άργησε να αναλάβει την ευθύνη.
Ανέφερε πως η πρώτη ανάκληση αερόσακου σε όχημα ΤΟΥΟΤΑ έγινε τον Οκτώβριο του 2015.
Όπως είπε 22 χιλιάδες οχήματα της εταιρείας επηρεάστηκαν από τις ανακλήσεις αερόσακων, για να προσθέσει ότι σήμερα εκκρεμούν μόλις 4 χιλιάδες ανακλήσεις, με το ποσοστό ολοκλήρωσης να αντιστοιχεί στο 80%, το οποίο που συμβαδίζει με τις υπόλοιπες χώρες τις ΕΕ.
«Από το 2004-2007 ήταν υπεύθυνο το Υπουργείο Εμπορίου που το ενημερώναμε για τις ανακλήσεις. Από το 2007 ενημερώναμε το ΤΟΜ, διότι τότε ρυθμίστηκε το ζήτημα για να ελέγχεται από το συγκεκριμένο τμήμα. Η πρώτη ανάκληση αερόσακων ανακοινώθηκε το 2013 για την ΤΟΥΟΤΑ. Αρχικά ανακλήθηκαν 661 χιλιάδες οχήματα, εκ των οποίων 768 στην Κύπρο», είπε.
Πρόσθεσε πως «τον Αύγουστο του 2018, ενημερώσαμε το ΤΟΜ για την πρώτη διαδικασία ανάκλησης αερόσακων», σημειώνοντας ότι «συνολικά 550 οχήματα είχαν επισκευαστεί, από τα 768», ενώ ζητήσαν από το ΤΟΜ να σταματήσει να εκδίδει ΜΟΤ, αλλά δεν υπήρξε καμία αντίδραση».
Επιπροσθέτως, ο κ. Ουζουνιάν ανέφερε πως τον Ιανουάριο 2024 η εταιρεία του ενημερώθηκε ότι 9.500 οχήματα ΤΟΥΟΤΑ με έγκριση ευρωπαϊκού τύπου υπόκεινται σε ανάκληση, ενώ άλλα 15.500 οχήματα, χωρίς ευρωπαϊκή έγκριση, επίσης, υπόκεινται σε ανάκληση.
Ενώπιον της Επιτροπής και την Τετάρτη ο Χατζηβασιλείου
Σειρά ερωτημάτων έθεσε ο Πρόεδρος της Ερευνητικής στον Γενικό Διευθυντή του Ομίλου Πηλακούτα, εισαγωγέα οχημάτων BMW, Λουκά Χατζηβασιλείου, ο οποίος δήλωσε νωρίτερα ότι υιοθετεί τις θέσεις του ΣΕΜΗΟ.
Τα ερωτήματα τέθηκαν σε σχέση με δικαστική αγωγή του Ομίλου Πηλακούτα εναντίον πολίτη και συγκεκριμένα ότι η εταιρεία εντόπισε πρώτη το πρόβλημα με τους ελαττωματικούς αερόσακους και προέβη μάλιστα σε δημόσια ανακοίνωση.
Ο κ. Χατζηβασιλείου δήλωσε πως δεν γνωρίζει οτιδήποτε για την εν λόγω αγωγή και κλήθηκε από την Ερευνητική Επιτροπή να παρουσιαστεί την ερχόμενη Τετάρτη ως πρώτος μάρτυρας, ώστε να απαντήσει ερωτήματα σε σχέση με την εν λόγω υπόθεση.
Πολίτες αγνόησαν επιστολές, φοβούμενοι πως είναι φορολογίες
H εκπρόσωπος της Galatariotis Motors - διανομέας οχημάτων Honda, Στέλλα Νικολαΐδου, ανέφερε στην Επιτροπή ότι τον Δεκέμβριο του 2013 υπήρξε η πρώτη ενημέρωση για τους ελαττωματικούς αερόσακους, ενώ σημείωσε πως το 2014 έγινε η πρώτη επίσημη ανακοίνωση για ανάκληση.
Σύμφωνα με την Στέλλα Νικολαΐδου, η εταιρεία προσπάθησε να στείλει συστημένες επιστολές για ενημέρωση, ωστόσο, οι πολίτες δεν τις παραλάμβαναν «φοβούμενοι ότι πρόκειται για φορολογίες».
Σημείωσε ότι μέχρι σήμερα η Galatariotis Motors έχει αλλάξει 19 χιλιάδες αερόσακους, ενώ πρόσθεσε πως εκκρεμούν για αλλαγή άλλα 9 χιλιάδες αυτοκίνητα, τα οποία δεν έχουν ωστόσο ακινητοποιηθεί από την εταιρεία.
Σημειώνεται ότι η επόμενη συνεδρία της Ερευνητικής Επιτροπής θα πραγματοποιηθεί στις 9 Απριλίου, στις 09:30.
