Ανεξάρτητος Φορέας; Συγχαρητήρια, να το ξανακάνετε!

Όταν όμως κοτζάμ Προεδρικό και Πρώτη Κυρία αδυνατούν να καταλάβουν τη σημασία ενός άλλου Φορέα, του Ανεξάρτητου Φορέα Κοινωνικής Στήριξης, να παραμείνει πραγματικά ανεξάρτητος, διαφανής και ηθικός, τόσο για το καλό εκείνων που βοηθιούνται όσο και της κοινωνίας γενικότερα, ποια είναι η δική τους δικαιολογία; Σίγουρα όχι ότι είναι κάποιο 20χρονο μοντέλο!

Η πρόσφατη δημόσια σύγκρουση μεταξύ της Ελεγκτικής Υπηρεσίας και του Ανεξάρτητου Φορέα Κοινωνικής Στήριξης (του οποίου προεδρεύει η σύζυγος του Προέδρου της Δημοκρατίας Φιλίππα Καρσερά) επαναφέρει με τον πιο έντονο τρόπο το χρόνιο πρόβλημα της αδιαφάνειας στις δωρεές προς κρατικούς και ημικρατικούς φορείς. Η ουσία της διαμάχης δεν είναι φυσικά η φιλανθρωπία (το πνεύμα της οποίας διαστρεβλώνεται από θλιβερά κρατικοδίαιτα show όπως ο Ραδιομαραθώνιος), αλλά η ακεραιότητα των θεσμών και η εξάλειψη κάθε υποψίας εξυπηρέτησης συμφερόντων.

Η έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας αναδεικνύει περιπτώσεις που, ακόμα κι αν δεν συνιστούν νομική παρατυπία, είναι θεσμικά επικίνδυνες. Όπως για παράδειγμα η διαπίστωση ότι εταιρείες που βρίσκονταν σε διαβούλευση με το κράτος για την ανάληψη μεγάλων έργων άνω των €10 εκατ. κατέβαλαν ταυτόχρονα γενναιόδωρες εισφορές στον Φορέα. Ή το ότι ναυτιλιακή εταιρεία εμφανίστηκε ιδιαίτερα γαλαντόμα με τον Φορέα και αυτό μπορεί να έχει σχέση, μπορεί και όχι με την έκδοση από το Υπουργικό Συμβούλιο ενός ιδιαίτερα ελκυστικού Διατάγματος για τον κλάδο, σχετικό με τον φόρο χωρητικότητας των ναυτιλιακών εταιρειών. Κάτι που φυσικά θα μας πουν ότι είναι τελείως συμπτωματικό αν και μεταξύ μας σταμάτησα να πιστεύω στις συμπτώσεις (ή στις μαλακίες γενικότερα) σχεδόν από τον πρώτο κιόλας χρόνο μου στην Κύπρο. Ή το φυσικό πρόσωπο, στην εταιρεία του οποίου παραχωρήθηκε άδεια κατασκευής υποστατικού, που προχώρησε σε εισφορά €200.000 ετησίως για δύο χρόνια στον Φορέα. Do the fucking math.

Ο Γενικός Ελεγκτής είναι σαφής: η καταβολή εισφορών σε ένα ταμείο που ουσιαστικά ελέγχεται από τη σύζυγο του Προέδρου της Δημοκρατίας, από νομικά πρόσωπα με νόμιμες συναλλαγές και συμφέροντα που επηρεάζονται άμεσα από την εκτελεστική εξουσία, δημιουργεί «συνθήκες ιδιάζουσας σχέσης».

Και όταν ο Φορέας (δια στόματος του Ταμία που είναι ο Γενικός Λογιστής του Κράτους) αντί να απαντήσει επί της ουσίας επικαλείται νομικίστικα κόλπα ενώ κατηγορεί την ΕΥ για «εργαλειοποίηση του ελέγχου» και «πολιτικές σκοπιμότητες» εκ μέρους του Γενικού Ελεγκτή (τον οποίο διόρισε ο σύζυγος της Πρώτης Κυρίας), καθιστά ακόμα πιο επιτακτική την ανάγκη για άμεση νομοθετική ρύθμιση. Βασικά το Προεδρικό μέσω του φερέφωνου Ανεξάρτητου Φορέα θέλει να μας πει ότι γνωρίζει ότι α) η Πρώτη Κυρία ουσιαστικά διαχειρίζεται εκατομμύρια χωρίς ουσιαστικό έλεγχο για το που πάνε (τα κριτήρια είναι μεν γνωστά αλλά η τελική επιλογή ανήκει στον Φορέα με την ίδια ακριβώς λογική που δύο ή περισσότεροι υποψήφιοι με τα ΙΔΙΑ ακριβώς προσόντα εμφανίζονται για μία θέση την οποία -τελείως συμπτωματικά κερδίζει ο κομματικός/υποστηρικτής/συγγενής) β) ότι οι εισφορές μπορεί και να συνδέονται με αποφάσεις του Υπουργικού γ) ότι η ανωνυμία των χορηγών δημιουργεί σκιές ως προς τυχόν κυβερνητικά ανταλλάγματα ή αλισβερίσια και δ) ο ίδιος ο Φορέας μπορεί και να γίνει αντικείμενο προεκλογικής εκμετάλλευσης από το Προεδρικό εν όψει 2028. Αλλά από τη στιγμή που όλα είναι νόμιμα βάσει συντάγματος αλλά και με τη βούλα τόσο της Νομικής Υπηρεσίας όσο και του Ανώτατου Δικαστηρίου που έβγαλε τον νόμο περί δημοσιοποίησης στοιχείων των δωρητών αντισυνταγματικό, Προεδρικό και Φορέας ουσιαστικά μας λένε να πάμε να γαμηθούμε γιατί ό,τι είναι νόμιμο δεν χρειάζεται να είναι τίποτα άλλο και όλα αυτά περί “ηθικής” είναι τους αφελείς, τις snowflakes και φυσικά γι’ αυτούς που δεν έχουν κυβερνήσει ποτέ να δουν τη γλύκα.

Ο Ανεξάρτητος Φορέας Κοινωνικής Στήριξης ιδρύθηκε από τη διακυβέρνηση Αναστασιάδη (αυτό από μόνο του εμφανίζει περισσότερα red flags κι από πορεία του ΑΚΕΛ) για να παρέχει χορηγίες σε φοιτητές που προέρχονται από ευάλωτες οικογένειες με σοβαρά οικονομικά ή κοινωνικά προβλήματα, αποτρέποντας έτσι την εγκατάλειψη των σπουδών. Ναι μεν η ύπαρξη του Φορέα είναι θεσμικά κατοχυρωμένη και βοηθάει όντως κόσμο, ωστόσο, η δομή του -και ο σφιχτός εναγκαλισμός με το Προεδρικό-  δημιουργεί μια στενή θεσμική σύνδεση με την εκτελεστική εξουσία που δημιουργεί εύλογες υποψίες διαπλοκής.

Μετά την πόρτα που έφαγε από το Ανώτατο ο νόμος περί δημοσιοποίησης των στοιχείων των δωρητών (γιατί λέει παραβίαζε τα προσωπικά δεδομένα και το δικαίωμα στην ανωνυμία του δωρητή) ο Φορέας βούλιαξε ακόμα περισσότερο στο σκοτάδι, την αδιαφάνεια και τις αμφιλεγόμενες εισφορές. Βλέπετε, η απουσία νομικής υποχρέωσης δεν σημαίνει απουσία ηθικής και θεσμικής ευθύνης. Αυτό δείχνει να το καταλαβαίνει όλη η πλάση εκτός από το Προεδρικό και το δεκανίκι τους τη Νομική Υπηρεσία!

Η πρόταση νόμου της βουλεύτριας Αλεξάνδρας Ατταλίδου για τη δημιουργία Μητρώου Εισφορών και Δωρεών που θα τηρείται από την Ελεγκτική Υπηρεσία και θα είναι προσβάσιμο στο κοινό είναι η μόνη που βγάζει νόημα και θα έπρεπε να ήταν ο κανόνας εξ αρχής. Η εισήγηση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας να γίνονται δεκτές εισφορές άνω των €20.000 μόνο εφόσον ο δωρητής συναινεί στη δημοσιοποίηση, αποτελεί μια άμεση δικλείδα ασφαλείας που δεν απαιτεί αλλαγή του νόμου.

Σε μια εποχή που οι πολίτες χάνουν την εμπιστοσύνη τους στους θεσμούς και αναδύονται πολιτικές δυνάμεις που το εκμεταλλεύονται εκφράζοντας άκρατο λαϊκισμό, το Προεδρικό ρίχνει κι άλλο νερό στον μύλο της καχυποψίας, διατηρώντας τον όχι-και-τόσο Ανεξάρτητο Φορέα σε καθεστώς αδιαφάνειας, παρά τα απανωτά καμπανάκια του Γενικού Ελεγκτή που το ίδιο διόρισε και που υποτίθεται ΔΕΝ έχει τις εμμονές και τα κουσούρια του Οδυσσέα (εν τω μεταξύ, θέλω να σημειώσω ότι ο κ. Παπακωνσταντίνου ανεβαίνει όλο και περισσότερο στην εκτίμησή μου).

Η διαφάνεια υπήρξε η σημαία του Νίκου Χριστοδουλίδη προεκλογικά που την ανέμιζε για να μας πείσει ότι είναι “από άλλη πάστα”. Μετεκλογικά κατάντησε το ίδιο βρώμικο κουρελόπανο που χρησιμοποιούσαν και οι προηγούμενοι...