Ένα ταμείο που, όσο τεχνικό κι αν ακούγεται, έχει έναν ξεκάθαρο και επείγοντα στόχο: να προστατεύσει τους πιο ευάλωτους πολίτες από το «κύμα» επιβαρύνσεων που θα φέρει το νέο Σύστημα Εμπορίας Ρύπων για κτίρια και οδικές μεταφορές (ETS2).
Η αντίστροφη μέτρηση έχει αρχίσει. Και, όπως αποκαλύπτει στο ThemaOnline η Γενική Διευθύντρια της Γενικής Διεύθυνσης Ανάπτυξης του Υπουργείου Οικονομικών, Πηνελόπη Παπαβασιλείου, η Κύπρος βρίσκεται ήδη σε κατάσταση «κόκκινου συναγερμού» για την προετοιμασία του εθνικού Κοινωνικού Σχεδίου για το Κλίμα, το οποίο πρέπει να παραδοθεί στην Κομισιόν μέχρι το τέλος του έτους.
Το ETS2 δεν είναι μια αφηρημένη ευρωπαϊκή οδηγία. Είναι το μέτρο που από το 2027 (ή 2028, αν δοθεί παράταση) θα αυξήσει το κόστος θέρμανσης και μετακίνησης για κάθε νοικοκυριό και κάθε επιχείρηση.
Όπως τονίζει η κ. Παπαβασιλείου, όλες οι χώρες της ΕΕ έχουν μια κοινή, αδιαπραγμάτευτη υποχρέωση: να προλάβουν το πλήγμα πριν αυτό χτυπήσει τα πιο ευάλωτα στρώματα.
Η εκταμίευση των ευρωπαϊκών κονδυλίων δεν είναι δεδομένη. Θα γίνεται μόνο εφόσον η Κύπρος «πιάνει» συγκεκριμένα ορόσημα, μετατρέποντας τον σχεδιασμό και την υλοποίηση σε μια εξαιρετικά πιεστική διαδικασία.
Το νέο Κοινωνικό Σχέδιο της Κύπρου αφορά αποκλειστικά όσους βρίσκονται στο επίκεντρο της ενεργειακής και συγκοινωνιακής ευαλωτότητας. Τα κριτήρια επιλογής των δικαιούχων προέκυψαν από εξειδικευμένες έρευνες που χαρτογράφησαν τις μοναδικές προκλήσεις του νησιού, οι οποίες –όπως τονίζεται– διαφέρουν ριζικά από αυτές της υπόλοιπης Ευρώπης.
Με βάση το ευρωπαϊκό πλαίσιο:
Αν και οι τελικές κατανομές δεν έχουν «κλειδώσει», ο στόχος παραμένει αμετακίνητος: να περιοριστεί όσο γίνεται η ενεργειακή και συγκοινωνιακή φτώχεια.
Παρότι το ETS2 τίθεται σε ισχύ από το 2027, η Κύπρος μπορεί να ξεκινήσει τις δράσεις από το 2026.
Η πρόκληση; Να υπάρξει χειροπιαστή στήριξη πριν οι αυξήσεις γίνουν πραγματικότητα.
Με τη νομοθεσία του ETS2 να έχει ήδη ενσωματωθεί στο Εθνικό Δίκαιο, οι εισαγωγείς καυσίμων θα κληθούν να αγοράζουν δικαιώματα εκπομπών. Ένα κόστος που, όπως συμβαίνει πάντα, θα περάσει τελικά στους καταναλωτές.
Γι’ αυτό και τα 174 εκατ. του Κοινωνικού Ταμείου δεν είναι ένα bonus, είναι το μοναδικό αντίβαρο απέναντι στις αναμενόμενες αυξήσεις.
Η κ. Παπαβασιλείου διαβεβαιώνει ότι η διαχείριση των κονδυλίων θα περάσει από «κόσκινο», αξιοποιώντας την πολυετή εμπειρία της Γενικής Διεύθυνσης Ανάπτυξης.
Πριν καταρτιστεί το τελικό σχέδιο, προηγήθηκε μια από τις πιο ενεργές δημόσιες διαβουλεύσεις των τελευταίων χρόνων:
Η Κυβέρνηση υποστηρίζει ότι η φωνή της κοινωνίας έχει ληφθεί υπόψη, μένει ωστόσο να αποδειχθεί στην πράξη.
Το Υπουργείο Οικονομικών εμφανίζεται συγκρατημένα αισιόδοξο.
Ο συνδυασμός επιδομάτων και επενδύσεων μπορεί να περιορίσει σημαντικά το οικονομικό βάρος που θα προκαλέσουν οι αυξήσεις σε καύσιμα και ενέργεια, προσφέροντας όχι απλώς προσωρινή ανακούφιση αλλά μόνιμες λύσεις σε μια κοινωνία που παλεύει με την ενεργειακή ανασφάλεια.
Το Κοινωνικό Σχέδιο για το Κλίμα δεν είναι απομονωμένο έργο γραφειοκρατών. Αποτελεί τον κοινωνικό βραχίονα της πράσινης μετάβασης της Κύπρου, πλήρως εναρμονισμένο:
Η επιτυχία του θα κρίνει όχι μόνο την πορεία της χώρας προς την κλιματική ουδετερότητα, αλλά και το κατά πόσο οι πολίτες θα αντέξουν την επόμενη ημέρα.
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Σε κρίσιμη καμπή εισέρχεται το Κυπριακό ενόψει της πρώτης μη κοινωνικού χαρακτήρα, συνάντησης που θα πραγματοποιήσουν την Πέμπτη 20 Νοεμβρίου ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, και ο νέος κατοχικός ηγέτης, Τουφάν Έρχουρμάν.
