Φοβερή ιστορία ανέδειξε ο γνωστός δημοσιογράφος (Φιλελεύθερος), Κώστας Βενιζέλος, στην παρουσίαση του βιβλίου του φωτορεπόρτερ Ανδρέα Μανώλη (Αυτόπτης Μάρτυρας) την περασμένη εβδομάδα.
Ο Κώστας Βενιζέλος, στην ομιλία του για τον ζήλο και τον επαγγελματισμό του Μανώλη, αναφέρθηκε σε ένα ενδεικτικό περιστατικό.
Μίλησε για ένα ταξίδι στην Κίνα κατά το 2006, όπου ο πατριάρχης της φωτοδημοσιογραφίας (όπως χαρακτήρισε ο Βενιζέλος τον Μανώλη), κατέστρεψε ένα μνημείο: «Σε ένα ταξίδι του, το 2006, στην Κίνα, για να καλύψει την επίσκεψη του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας, Τάσσου Παπαδόπουλου, ο Ανδρέας Μανώλης, γνωστό ότι δεν μπορεί να λειτουργήσει σε περιοριστικούς κανόνες, να αυτοπεριοριστεί, ανυπάκουος, με την καλή έννοια, όπως το βλέπουμε εμείς οι δημοσιογράφοι, δεν δέχθηκε να μείνει μακριά από την αντιπροσωπεία. Οι Κινέζοι δεν ήθελαν οι φωτογράφοι να πλησιάσουν το δικό τους Πρόεδρο. Τότε ο Μανώλης για να μην χάσει τις εικόνες ανέβηκε σε ένα απολιθωμένο δέντρο- μνημείο. Το δέντρο δεν άντεξε στο βάρος και έγινε θρύψαλα. Οι Κινέζοι φώναζαν, η κυπριακή αποστολή άφωνη και ο Ανδρέας έβγαζε φωτογραφίες. Η δουλειά έγινε… Έκτοτε όποτε πλησίαζε τον εδώ Κινέζο πρέσβη ο τελευταίος έσπευδε να του υπενθυμίσει τη… ζημιά».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 44χρονια ιστορίας της Κύπρου μέσα από το φακό του Ανδρέα Μανώλη
Ολόκληρη η ομιλία του Κώστα Βενιζέλου: «Ο Ανδρέας Μανώλης είναι ταυτισμένος με το φωτορεπορτάζ. Μπορεί να θεωρηθεί πλέον ως ο πατριάρχης της φωτοδημοσιογραφίας. Μεθοδικός, επίμονος αλλά πρωτίστως επαγγελματίας. Είναι πάντα παρόν στα γεγονότα, δεν απουσιάζει ποτέ. Δεν λογαριάζει ώρες, ημέρες, αποστάσεις. Καβαλάει τη μηχανή του, τη μοτοσυκλέττα, και πολλές φορές μοιάζει όπως τον μοναχικό καβαλάρη. Μόνο που δεν έχει άλογο. Μπορεί, βέβαια, να του φτιάξει ένα ο Πέτρος, ο Πιν.
Κουβαλώντας στην πλάτη μια βαριά τσάντα, την οποία προσέχει ως κόρη οφθαλμού σπεύδει στο γεγονός στην είδηση. Πολλές φορές, βέβαια, η βαριά του τσάντα, με όλον τον «πολεμικό εξοπλισμό», του έπεσε κάτω, όπως έπεσε κι αυτός από τη μοτοσυκλέτα. Άλλοτε κτύπησε το πόδι του, τα χέρια του, το κεφάλι του. Αλλά αυτός εκεί, απτόητος να συνεχίζει όντας ακόμη και τραυματίας.
Ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 1975 από τη Λεμεσό και ήλθε στη Λευκωσία. Δεν ήταν και τόσο εύκολη υπόθεση η εσωτερική μετανάστευση. Ήταν μόλις είχε απολυθεί από την Εθνική Φρουρά, μετά από τρία χρόνια θητεία. Έζησε την εισβολή, τον πόλεμο. Ο αδελφός του ο Τάσος αγνοούμενος, άφηνε πίσω του τους γονείς του στη Λεμεσό. Είχε μαζί του μια 35αρα, μια Κίεβ, την οποία αγόρασε με δόσεις. Είκοσι λίρες, ποσό μεγάλο για την εποχή και τον Ανδρέα Μανώλη. Πρώτα δούλεψε στη Μάχη, συνεργάσθηκε με την Απογευματινή και μετά στο Φιλελεύθερο. Στην εφημερίδα που τον έχει μεγαλώσει, τον έχει αναδείξει. Μπήκε μικρός φωτορεπόρτερ και έφυγε χρόνια μετά ένας μπαρουτοκαπνισμένος.
Από το 1975 και εντεύθεν δηλώνει παρών. Για χρόνια με το μαυρόσπρο φιλμ, το οποίο έμαθε να εμφανίζει στο σκοτεινό θάλαμο. Μετά τα έγχρωμα και σήμερα τα ψηφιακά.
Η τεχνολογική εξέλιξη δεν του χάλασε το μεράκι. Όπως το θυμόμουν πριν 30 χρόνια, που έτρεχε παντού και πάντα, έτσι είναι και σήμερα. Ακούραστος.
Στη φωτογραφική του μηχανή «κλειδώνει» σε κάθε «κλικ» την είδηση, την ιστορία αυτού του τόπου, τη ζωή, κάθε ενός χωριστά και όλων μαζί συλλογικά. Τούτο ούτε αυτονόητο είναι, ούτε και εύκολο. Χρειάζεται κανείς να έχει ένα ιδιαίτερο ταλέντο. Να έχεις επιμονή. Ο Ανδρέας Μανώλης είναι ταυτισμένος με το καθημερινό ρεπορτάζ, τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα της Κύπρου, τις μικρές ιστορίες καθημερινότητας.
Ποτέ του δεν επέλεξε να απουσιάζει από τα γεγονότα. Μικρά ή μεγάλα.
«Δεν μπορώ να απουσιάζω από αυτό το γεγονός», μου είπε πολλές φορές όταν υπήρχαν μεγάλες σύνοδοι για την Κύπρο, διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό. «Είναι ιστορία, πρέπει να καταγραφεί», σημείωνε και κανείς δεν θα μπορούσε να τον πείσει να απουσιάζει. Ήταν εκεί. Ακόμη και εάν δεν υπήρχε αποστολή από την εφημερίδα. Με δικά του έξοδα κάποιες φορές πήγαινε γιατί έπρεπε να ήταν εκεί.
Είναι ένας άνθρωπος παθιασμένος με τη δουλειά, ο οποίος τρέχει ακούραστα, κουβαλώντας τις φωτογραφικές του μηχανές, αλλάζει φακούς, κάνει… επικίνδυνα ακροβατικά, για να έχει καλύτερο οπτικό πεδίο. Αυτό το πλήρωσε και με τραυματισμούς. Αυτό το πλήρωσε και σε μηχανές που έπεφταν στο… κενό!
Το 1976, ένα χρόνο μετά που μπήκε στο επάγγελμα πήγε στον φλεγόμενο Λίβανο. Είχε ήδη ζήσει τον πόλεμο στην Κύπρο, γνώριζε τους κινδύνους. Στη ζυγαριά έγερνε πάντα η ανάγκη να είναι εκεί που διαδραματίζονται τα γεγονότα.
Σε ένα ταξίδι του, το 2006, στην Κίνα, για να καλύψει την επίσκεψη του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας, Τάσσου Παπαδόπουλου, ο Ανδρέας Μανώλης, γνωστό ότι δεν μπορεί να λειτουργήσει σε περιοριστικούς κανόνες, να αυτοπεριοριστεί, ανυπάκουος, με την καλή έννοια, όπως το βλέπουμε εμείς οι δημοσιογράφοι, δεν δέχθηκε να μείνει μακριά από την αντιπροσωπεία. Οι Κινέζοι δεν ήθελαν οι φωτογράφοι να πλησιάσουν το δικό τους Πρόεδρο. Τότε ο Μανώλης για να μην χάσει τις εικόνες ανέβηκε σε ένα απολιθωμένο δέντρο- μνημείο. Το δέντρο δεν άντεξε στο βάρος και έγινε θρύψαλα. Οι Κινέζοι φώναζαν, η κυπριακή αποστολή άφωνη και ο Ανδρέας έβγαζε φωτογραφίες. Η δουλειά έγινε… Έκτοτε όποτε πλησίαζε τον εδώ Κινέζο πρέσβη ο τελευταίος έσπευδε να του υπενθυμίσει τη… ζημιά.
Σε ένα ταξίδι μας στην Αθήνα, για να εισέλθουμε στο προεδρικό μέγαρο, έπρεπε άπαντες οι άρρενες να φορέσουν γραβάτα. Κάποιοι αγόρασαν, άλλοι δανείστηκαν. Ο Ανδρέας παρά τα μουρμουρητά εμφανίσθηκε χωρίς πάντως να απομακρυνθεί από το χώρο με μια γραβάτα. Λόγω της γενειάδας δεν φαινόταν παρά ελάχιστα η γραβάτα, η οποία ειρήσθω εν παρόδω, ήταν δεμένα κοντή.
Οι αποστολές του εκτός Κύπρου ήταν πολλές. Και για το Κυπριακό και την Κύπρο αλλά και για άλλα γεγονότα, όπως η επανάσταση στη Ρουμανία το 1989 και την ανατροπή του Τσαουσέσκου.
Η ταύτιση του με τους αγνοούμενους, την κατοχή, τους εγκλωβισμένους ήταν και αποτέλεσμα προσωπικών του βιωμάτων. Βιωμάτων που κουβαλά μαζί του μέχρι σήμερα. Οι φωτογραφίες από τις μάνες των αγνοουμένων έδειχναν και μια ταύτιση. Αυτό το αντιλήφτηκα όταν διάβασα το κείμενο που είχε γράψει όταν είχε πέθανε η μητέρα του, μια μάνα που αναζητούσε τον αγνοούμενο γιο της μέχρι που άφησε την τελευταία της πνοή.
Οι φωτογραφίες του Ανδρέα Μανώλη «μιλούν». Είναι φωτογραφίες που θα πλαισιώσουν ένα δημοσιογραφικό κείμενο, αποτελούν όμως και την εικόνα που «ανακεφαλαιώνει τη ΄΄στιγμή’’ που μεταβάλλεται σε αιωνιότητα». Αυτή την γοητεία της εικόνας την κουβαλά ο Ανδρέας μαζί του. Όχι τώρα, μετά από τόσα χρόνια στο κουρμπέτι, αλλά έκπαλαι. Είχε πάντα τον… ιό της δημοσιογραφίας και του φωτορεπορτάζ και γι αυτό παραμένει πάντα ένας έφηβος στις επάλξεις της μάχιμης παρουσίας στα γεγονότα.
Κάθε φορά που «συλλαμβάνει» στο φωτογραφικό του φακό μια καλή εικόνα, την είδηση, φαίνεται στο βλέμμα του. Είναι πρόδηλη η ικανοποίηση για το αποτέλεσμα της δουλειάς του. Είναι ο άνθρωπος που δίνει και παίρνει γι αυτό και ταυτίζεται με τα θέματα που καλύπτει. Μιλά, συζητά με τους πρωταγωνιστές του γεγονότος, αγγίζει την καρδιά του ρεπορτάζ. Δεν είναι εκεί μόνο για να φωτογραφίσει, αλλά για να δώσει ζωή, νόημα και περιεχόμενο στην εικόνα.
Ο Ανδρέας Μανώλης είναι πάντα εκεί. Στην καρδιά των γεγονότων. Θυμάμαι πως πρώτος ενημέρωνε τη σύνταξη για γεγονότα και ποτέ δεν το κάναμε εμείς. Όταν του τηλεφωνούσαμε για ένα γεγονός η απάντηση του ήταν πάντα η ίδια «είμαι εδώ…».
Πόσες φορές ακούσαμε από αξιωματούχους Κύπριους και ξένους να θέλουν φωτογραφίες από τον Ανδρέα. Στείλε μου τις φωτογραφίες, του έλεγαν. Τις έστειλε; Μάλλον όχι. Με αυτό το θέμα δεν το έχει. Θυμάμαι στη Γενεύη το 2000, που είχα πάει στο ξενοδοχείο της τουρκικής αντιπροσωπείας. Εκεί βρήκαν τον Μουσταφά Ακιντζί, ο οποίος μου ζήτησε να του διαβιβάσω το αίτημα του. «Τις φωτογραφίες Μανώλη…».
Ο Ανδρέας αναφέρει στο σημείωμα του ότι το 1975 έφυγε από την αγαπημένη του Λεμεσό. Αυτό το έγραψε και το εννοεί. Αν και 44 χρόνια στη Λευκωσία το μυαλό και η καρδιά του ήταν και είναι στη Λεμεσό και το επαναλαμβάνει συνεχώς και με την πρώτη ευκαιρία πηγαίνει στην πόλη του.
«Α. Μανώλης ... Αυτόπτης Μάρτυρας», ένα φωτογραφικό λεύκωμα, που καταγράφει την ιστορία του τόπου. Δεν είναι τυχαία η επιλογή των ενότητων.
.1. Αγνοούμενοι
2. Πρόσφυγες- Εγκλωβισμένοι
3. Κατεχόμενα
4. Αντικατοχικές Πορείες-
Η πορεία μας: Πρόεδροι, 2004 Το ΟΧΙ στο σχέδιο Ανάν, Ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Συμπυκνώνει μέσα από εικόνες την ιστορία του τόπου. Το δράμα, τις τραγωδίες, την κατοχή αλλά και τις αντιστάσεις, τις ανατροπές. Δεν είναι τυχαίο το χρώμα του εξωφύλλου. Μαύρο, όπως οι εικόνες της τραγωδίας αυτού του τόπου.
Η δομή του Λευκώματος αποσκοπεί να δώσει το στίγμα της ιστορίας και της ανάδειξης σημαντικών γεγονότων.
Η επιλογή των φωτογραφιών ήταν προφανώς δύσκολη και κοπιώδη, βασανιστική. Έχει ένα απίστευτο αρχείο, το οποίο ευτυχώς φροντίζει τώρα ο γιός του, Τάσος. Ο Ανδρέας έχει ένα θησαυρό, ο οποίος πρέπει να αξιοποιηθεί στο έπακρο. Αυτό το Λεύκωμα είναι, ελπίζουμε, η αρχή.
Το εγχείρημα αυτό πρέπει να έχει και συνέχεια. Η ιστορία διά της εικόνας. Σημαντική η εκδοτική προσπάθεια της Κεντρικής Ασφαλιστικής, που έγινε πραγματικότητα με την
πρωτοβουλία του διευθυντή της Στέλιου Γεωργαλλίδη.
Είναι σημαντικό επιχειρήσεις, όμιλοι να επενδύουν στην ιστορία, στο βιβλίο, στον πολιτισμό. Κι αυτό γίνεται από την Κεντρική Ασφαλιστική καθώς υπήρξαν κι άλλες εκδόσεις Λευκωμάτων, που προηγήθηκαν του σημερινού.
Σημαντική η επιμέλεια και τα κείμενα του Στέλιου Παπαντωνίου και η καλλιτεχνική επιμέλεια του Πέτρου Παπαπέτρου, του ΠΙΝ. Σημαντικό, επίσης και το γεγονός ότι η έκδοση, τα κείμενα βασικά, είναι τρίγλωσσα. Ελληνικά, αγγλικά και ρωσικά. Προφανώς κι αυτό προσφέρει τη δυνατότητα ενημέρωσης και πέραν από την Κύπρο και την Ελλάδα. Σημαντικό γιατί το Λεύκωμα είναι ένα εργαλείο ενημέρωσης για την Κύπρο, την κατοχή, το Κυπριακό, την πορεία της χώρας μας εν γένει. Γίνεται, συνεπώς και διαφώτιση.
Εύχομαι και ελπίζω, να υπάρξει συνέχεια. Ο Ανδρέας να ταξινομήσει το θησαυρό του, να κάνει κι άλλες εκδόσεις- αυτό είναι ένα μήνυμα και προς τον κ. Στέλιο Γεωργαλλίδη- και να συμβάλει στη μνήμη και την ιστορία του τόπου.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Μαθητής Δημοτικού στη Λευκωσία χτύπησε καθηγητές - Ενήμερη και η Υπουργός
• ExxonMobil: Προγραμματίζει νέες γεωτρήσεις σε τεμάχια 5 και 10 αρχές 2025
• Δύσκολες ώρες για παλαίμαχο ποδοσφαιριστή της Ομόνοιας - Έφυγε από την ζωή ο πατέρας του
Έτσι εντοπίστηκε η σακούλα με τις σφαίρες στη Λεμεσό - Θα γίνει καταμέτρηση
Σε συναγερμό τέθηκαν οι Αρχές στη Λεμεσό μετά από την ανεύρεση φυσιγγίων.
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
