Α. Μαυρογιάννης: Δεκάδες προτάσεις για τη διαφθορά, τη θεμελίωση του Κράτους Δικαίου, τον εκσυγχρονισμό των Θεσμών και της Δημόσιας Διοίκησης

Την τελευταία δεκαετία η χώρα μας έζησε μια πρωτοφανή διάβρωση των θεσμών εκ των έσω. Η υπονόμευση ανεξάρτητων θεσμών από την ίδια την Κυβέρνηση οδήγησε μοιραία στην απαξίωσή τους και σε αποδυνάμωσή του έργου τους. Παράλληλα, ο διορισμός πολιτικών προσώπων σε νευραλγικές θέσεις και σε θέσεις ανεξάρτητων αξιωματούχων οδήγησε σε εύλογη αμφισβήτηση της αμεροληψίας και ανεξαρτησίας τους, αλλά και σε πλήρη διάρρηξη της σχέσης εμπιστοσύνης μεταξύ των πολιτών και του Κράτους.

Ταυτόχρονα, οι όποιες προσπάθειες εκσυγχρονισμού της δημόσιας υπηρεσίας την τελευταία δεκαετία υπήρξαν αποσπασματικές, αποδεικνύονται αναποτελεσματικές και στερούνται οράματος. Η ταχύτητα και η ποιότητα της παροχής υπηρεσιών από το Κράτος προς τους πολίτες εξακολουθούν να παραμένουν σε πολύ χαμηλά επίπεδα.

Όραμά μας είναι να ανακτήσουμε τη χαμένη εμπιστοσύνη των πολιτών απέναντι στο Κράτος και στους θεσμούς του, στους δημόσιους λειτουργούς και γενικότερα σε όσους ασκούν δημόσια εξουσία ή έχουν την ευθύνη λήψης σημαντικών αποφάσεων.

Όραμά μας είναι να δούμε τα παιδιά μας να μεγαλώνουν σε μια χώρα όπου η δημοκρατία, η διαφάνεια, η αξιοκρατία και η λογοδοσία είναι αρχές που θα τυγχάνουν σεβασμού και θα εφαρμόζονται από όλους τους φορείς κρατικής εξουσίας και από όλους τους ανεξάρτητους θεσμούς. Όπου δεν θα υπάρχει χώρος για την κομματοκρατία των κυβερνώντων και την προνομιακή μεταχείριση των κομματικών φίλων και συγγενών.

Όραμά μας είναι να ζούμε και να δημιουργούμε κάτω από ένα ευέλικτο μοντέλο δημόσιας υπηρεσίας, που να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις και τις προκλήσεις της Νέας Εποχής και που να καθιστά αποτελεσματική και άνετη την εμπειρία πολιτών και επιχειρήσεων στις συναλλαγές και στην επικοινωνία τους με τη δημόσια διοίκηση. Ένα μοντέλο Κράτους που είναι αξιόπιστο, δίκαιο και γρήγορο στις αποφάσεις του και το οποίο πραγματικά εξυπηρετεί πολίτες και επιχειρήσεις, χωρίς να τους ταλαιπωρεί.

Η δική μας διακυβέρνηση θα πορευτεί με κεντρικό γνώμονα ότι η έννοια του Κράτους Δικαίου είναι η πεμπτουσία κάθε σύγχρονου πολιτεύματος. Οραματιζόμαστε μια χώρα όπου το Κράτος θα υπηρετεί τους πολίτες στη βάση του Συντάγματος, του σεβασμού προς το γράμμα και το πνεύμα των Νόμων της Πολιτείας, της ηθικής και του αισθήματος δικαίου και δικαιοσύνης, καθώς και των αρχών και αξιών των σύγχρονων ευρωπαϊκών κρατών. Μια χώρα όπου οι κρατικοί αξιωματούχοι και άλλοι φορείς εξουσίας, με τις πράξεις και τα έργα τους, θα αποτελούν το φωτεινό παράδειγμα για την εμπέδωση της ισονομίας και της αξιοκρατίας. Μια χώρα όπου οι πολίτες της, άντρες και γυναίκες, θα νιώθουν και θα είναι ίσοι απέναντι στον Νόμο.

Για να επιτύχουμε το κράτος που οραματιζόμαστε, καταθέτουμε τις ακόλουθες προτάσεις που χωρίζονται σε δύο βασικούς πυλώνες:

1. Προοδευτικός εκσυγχρονισμός του κράτους, των θεσμών και της Δημόσιας Διοίκησης

• Θεσμικός εκσυγχρονισμός και συστήματα ελέγχου
• Θεσμική/νομοθετική ρύθμιση περιορισμού των θητειών σε διάφορα πολιτειακά αξιώματα και εναλλαξιμότητα σε νευραλγικές θέσεις της Δημόσιας Υπηρεσίας.
• Μεταρρύθμιση της Νομικής Υπηρεσίας και διαχωρισμός της αρμοδιότητας του δημόσιου κατήγορου από τη λειτουργία του νομικού συμβούλου του κράτους.
• Θέσπιση κριτηρίων επιλεξιμότητας και καταλληλότητας για όλους τους διορισμούς και διασφάλιση της γνωμοδοτικής συμμετοχής άλλων οργάνων πριν από την τελική λήψη απόφασης από τον ΠτΔ, που έχει τη συνταγματική αρμοδιότητα (Ανεξάρτητοι θεσμοί, Πρόεδροι και Μέλη Ημικρατικών Οργανισμών, Επίτροποι κ.ά.).
• Περιορισμός της επιλεξιμότητας κατόχων δημοσίων αξιωμάτων ή μελών ανώτατου πολιτικού σώματος κομμάτων στις θέσεις τόσο ανεξάρτητων αξιωματούχων, όσο και Προέδρων και Μελών των οργανισμών κοινής ωφέλειας.
• Το «πόθεν έσχες» πρέπει να βρει τον αρχέγονο ρόλο του ως μηχανισμός εντοπισμού αθέμιτου πλουτισμού, κατάχρησης, διαπλοκής και διαφθοράς και να διασυνδεθεί άμεσα με τους μηχανισμούς ελέγχου και καταστολής. Απαιτείται εκσυγχρονισμός της σχετικής δήλωσης και διεύρυνση του καταλόγου των ελεγχόμενων προσώπων για σκοπούς υποβολής της. Ο κατάλογος να επεκταθεί, ώστε να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τις τρεις εξουσίες (εκτελεστική, νομοθετική, δικαστική) και όλους όσοι διαχειρίζονται δημόσιο χρήμα ασκώντας δημόσια εξουσία ή, λόγω της θέσης τους, λαμβάνουν σημαντικές αποφάσεις που επηρεάζουν τα δημόσια οικονομικά ή τη δημόσια διοίκηση.
• Η δήλωση μπορεί να πάρει τη μορφή Δήλωσης Περιουσιακών Στοιχείων (Capital Statement), στο πρότυπο της αντίστοιχης Δήλωσης που απαιτείται από το Τμήμα Φορολογίας, και να υποβάλλεται ταυτόχρονα με την ετήσια φορολογική δήλωση. Οι δηλώσεις αυτές, μαζί με τις παρατηρήσεις του Τμήματος Φορολογίας που θα έχει την ευθύνη της τεχνοκρατικής τους επεξεργασίας, να διαβιβάζονται στην Τριμελή Επιτροπή για το Πόθεν Έσχες. Διεύρυνση του καταλόγου των ελεγχόμενων προσώπων για σκοπούς υποβολής Δήλωσης Περιουσιακών Στοιχείων.
• Αποτελεσματικοί μηχανισμοί διασφάλισης της πάταξης της διαφθοράς, με ενίσχυση της διαφάνειας και της λογοδοσίας, με ξεκάθαρα και μετρήσιμα κριτήρια και με γνώμονα την αποδοτικότητα και την αποτελεσματικότητά τους.
• Υποχρεωτική δήμευση περιουσιακών στοιχείων, ανάλογης αξίας, πρώην και νυν πολιτειακών αξιωματούχων και δημόσιων λειτουργών, οι οποίοι καταδικάζονται για αδικήματα φοροδιαφυγής, δεκασμού και διασπάθισης δημόσιου χρήματος, όπως και στενών συγγενών τους εξ αίματος ή/και εξ αγχιστείας, αν αποδειχθεί ότι εμπλέκονται.
• Νομοθετική θέσπιση αυστηρότερων ποινών, ώστε να αποτρέπεται η διάπραξη αδικημάτων σε βάρος του Δημοσίου.
• Διευκόλυνση της προσβασιμότητας του πολίτη στις Αρχές, ειδικότερα σε θέματα εξασφάλισης δημοσίων εγγράφων και εξυπηρέτησης και διαφάνειας σε σχέση με αποφάσεις που τον επηρεάζουν, μέσα από δημόσιες ακροάσεις και λογοδοσία.
• Δημιουργία Γραφείου Επικεφαλής Επιστημονικού Συμβούλου, στα πρότυπα του θεσμού του Chief Scientific Advisor που υπάρχει στο εξωτερικό, και ενίσχυση του ρόλου του Επικεφαλής Επιστήμονα που λειτουργεί ήδη.
• Εφαρμογή αποτελεσματικών μηχανισμών εσωτερικού ελέγχου σε κάθε Υπουργείο, Ημικρατικό Οργανισμό ή δημόσια Αρχή. Σύσταση αντίστοιχων Υπηρεσιών Παραπόνων για τους πολίτες.
• Εκσυγχρονισμός αλλά και ουσιαστική εφαρμογή της νομοθεσίας που αφορά το ασυμβίβαστο και τη σύγκρουση συμφερόντων κρατικών και πολιτειακών αξιωματούχων.
• Νομοθετική ρύθμιση των οικονομικών δραστηριοτήτων μη κυβερνητικών οργανώσεων, με στόχο τη διαφάνεια και τον έλεγχο στη χρηματοδότησή τους.
• Δημοσιοποίηση των εξελεγμένων λογαριασμών των ΜΜΕ, με ταυτόχρονη πληροφόρηση της κοινής γνώμης για τους πραγματικούς ιδιοκτήτες (beneficial owners), περιλαμβανομένων μητρικών, θυγατρικών και συνδεδεμένων εταιρειών.
• Ολοκληρωμένη ρύθμιση των οικονομικών υποχρεώσεων της Εκκλησίας της Κύπρου και διαφάνεια στην επιχειρηματική και οικονομική σχέση της με το κράτος.
• Πλήρης διαχωρισμός του κράτους από την Εκκλησία σε όλα τα επίπεδα.

Δημόσια διοίκηση στη νέα εποχή

· Δημιουργία Συμβουλίου Πολιτικού Σχεδιασμού, συμβουλευτικού χαρακτήρα, υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, με ευθύνη για την παραγωγή πολιτικής σε όλα τα κρίσιμα ζητήματα που αφορούν την κυπριακή Πολιτεία. Το Συμβούλιο θα αποτελείται από ολιγομελή ομάδα πολιτικών συμβούλων ‒η επιλογή των οποίων θα γίνεται στη βάση των βέλτιστων διεθνών πρακτικών‒ και θα πλαισιώνεται από αρμόδιους τεχνοκράτες και κυβερνητικούς και υπηρεσιακούς αξιωματούχους.
· Στόχος μας είναι η διασύνδεση του Συμβουλίου Πολιτικού Σχεδιασμού με δεξαμενή σκέψης που θα δημιουργηθεί από την ακαδημαϊκή και επιστημονική Κοινότητα, η οποία θα είναι σε θέση να συμβάλει στη χάραξη και παραγωγή πολιτικής. Επιδιώκουμε να υπάρχει μακρόπνοος στρατηγικός σχεδιασμός, στη βάση της εμπειρογνωμοσύνης και της επιστημοσύνης, για πολιτικές που θα θωρακίζουν και θα εξυπηρετούν τον Κύπριο πολίτη.
· Ανάθεση στον Υφυπουργό παρά τω Προέδρω της ευθύνης για τον συντονισμό, την παρακολούθηση, τον έλεγχο και την αξιολόγηση του βαθμού υλοποίησης του προγράμματος διακυβέρνησης και της εφαρμογής των αποφάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου, μέσω και της καθιέρωσης μετρήσιμων δεικτών απόδοσης. Για την υποβοήθηση του έργου του Υφυπουργού, σύσταση Γενικής Διεύθυνσης στην Προεδρία και τοποθέτηση Γενικού Διευθυντή, που θα ενεργεί ταυτόχρονα και ως Γραμματέας του Υπουργικού Συμβουλίου.

Τοπική Αυτοδιοίκηση

· Προώθηση της αποκέντρωσης μέσα από μια ευρεία ανακατανομή πόρων και εξουσιών μεταξύ Κεντρικού Κράτους και Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
· Ενδυνάμωση της διαφάνειας και της λογοδοσίας, ενισχύοντας τα στοιχεία συμμετοχικής δημοκρατίας.
· Πρωτοστατώντας στην περιφερειακή πολιτική της Ε.Ε., συμβάλλουμε στη δημιουργία μιας νέας αρμονικής σχέσης συνέργειας και συμπληρωματικότητας ανάμεσα στο τοπικό, το εθνικό και το υπερεθνικό (ενωσιακό) επίπεδο.

Άλλες προτάσεις

· Ενίσχυση της υφιστάμενης νομοθεσίας περί κινητικότητας, για την ταχεία απόσπαση υπαλλήλων από τις θέσεις όπου υπηρετούν σε θέσεις όπου είναι περισσότερο αναγκαίοι και χρήσιμοι, για τη βέλτιστη εξυπηρέτηση των πολιτών, με την ταυτόχρονη υιοθέτηση κινήτρων, ώστε να ενθαρρύνονται οι υπάλληλοι να επιδιώκουν την κινητικότητα.
· Θεσμοθέτηση και ρύθμιση της δυνατότητας δημόσιων λειτουργών να εργάζονται σε θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης χωρίς να χάνουν την οργανική τους θέση στο δημόσιο. Η συνεχής ώσμωση ανάμεσα στο κυπριακό δημόσιο και στους θεσμούς της Ε.Ε. είναι στενά συνυφασμένη με την επιτυχή προώθηση των θέσεών μας και την πλήρη συμμετοχή μας στην Ε.Ε.
· Ανάθεση της διενέργειας πλήρους αξιολόγησης της στελέχωσης της Δημόσιας Υπηρεσίας, με βάση τις σύγχρονες ανάγκες και υποχρεώσεις στήριξης της Οικονομίας και της Κοινωνίας.
· Εκτεταμένη εκπαίδευση των κρατικών λειτουργών σε σύγχρονες δεξιότητες, για την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών και των επιχειρήσεων.
· Εφαρμογή νέου καινοτόμου μοντέλου διαχείρισης της απόδοσης και αξιολόγησης του ανθρώπινου δυναμικού στους δημόσιους Οργανισμούς, με το οποίο θα συνδέεται η οργανωσιακή αξιολόγηση και η αξιολόγηση της επίτευξης των στρατηγικών στόχων των Οργανισμών με το νέο σύστημα αξιολόγησης του προσωπικού. Μεταξύ άλλων, θα εφαρμοστεί η σταδιακή πιστοποίηση των διαφόρων κυβερνητικών τμημάτων και ιδιαίτερα αυτών που εξυπηρετούν κοινό με το Σύστημα Διαχείρισης Ποιότητας ISO 9001. Παράλληλα, θα προωθηθεί η προαιρετική αξιολόγηση των προϊσταμένων από τους υφισταμένους, καθώς και η αυτοαξιολόγηση των Οργανισμών με συγκεκριμένα εργαλεία και μεθοδολογίες, ώστε να υλοποιηθούν μέτρα βελτίωσης, όπως η πλήρης εφαρμογή του Κοινού Πλαισίου Αξιολόγησης, σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται στη νομοθεσία για τη μεταρρύθμιση της Δημόσιας Διοίκησης.
· Επένδυση στην αναβάθμιση της τεχνολογίας και του εξοπλισμού που χρησιμοποιεί η κρατική μηχανή, ώστε να γίνει όχι μόνο πιο αποτελεσματική και αποδοτική στις εσωτερικές διαδικασίες της (μηδενική χρήση χαρτιού) αλλά και πιο ανοιχτή και φιλική προς τους πολίτες, τις επιχειρήσεις και το περιβάλλον, στη βάση της πρότασής μας που περιλαμβάνεται στο κεφάλαιο «Ψηφιακή Κύπρος» του Προγράμματος Διακυβέρνησης.
· Συστηματική επιμόρφωση των υπαλλήλων της δημόσιας υπηρεσίας, των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου και των Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε θέματα διοικητικών και δημοσιονομικών διαδικασιών, καθώς και σε θέματα δημοσίων προσφορών και αποτελεσματικής εξυπηρέτησης των πολιτών. Καθιέρωση μίνιμουμ αριθμού ημερών υποχρεωτικής εκπαίδευσης των υπαλλήλων.
· Θεσμοθέτηση της διενέργειας τακτικών ερευνών του βαθμού ικανοποίησης των πολιτών από την εξυπηρέτηση που λαμβάνουν από τα διαφορά κυβερνητικά τμήματα και δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων.
· Διεύρυνση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης (e-government), με ταυτόχρονη αλλαγή σε δομές και ριζικό ανασχεδιασμό των ακολουθούμενων διαδικασιών, με στόχο την απλοποίηση, επιτάχυνση και αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Στο πλαίσιο αυτό, μεταξύ άλλων, χρειάζεται να διασφαλιστεί το συντομότερο δυνατό, με έγγραφη εξουσιοδότηση του ενδιαφερόμενου πολίτη, η ηλεκτρονική διασύνδεση των βάσεων δεδομένων των διαφόρων κρατικών Αποθηκών Πληροφοριών, ώστε να καταστεί εφικτή η εξυπηρέτησή του με τον απλούστερο και ταχύτερο τρόπο, χωρίς το βάρος της συλλογής και προσκόμισης σωρείας αποδεικτικών εγγράφων από διάφορες υπηρεσίες.
· Δημιουργία και θεσμοθέτηση ηλεκτρονικής ταυτότητας των πολιτών, με πλήρη διασφάλιση της προστασίας των προσωπικών τους δεδομένων, προκειμένου να χρησιμοποιείται, όπως συμβαίνει σε όλες τις τεχνολογικά προηγμένες χώρες, ως το κατ’ εξοχήν μέσο ταυτοποίησής τους για τη διεκπεραίωση πλείστων όσων λειτουργιών και συναλλαγών τους με το κράτος.

2. Κράτος Δικαίου

Δικαιοσύνη

· Συνολική μεταρρύθμιση του συστήματος απονομής της Δικαιοσύνης. Με την ψήφιση πρόσφατα του πρώτου πακέτου, θα πρέπει να επικεντρωθούμε στη μεταρρύθμιση της πρωτοβάθμιας δικαιοδοσίας, επιλύοντας καταρχάς το χρονίζον πρόβλημα της καθυστέρησης εκδίκασης χιλιάδων υποθέσεων.
· Διασφάλιση του δικαιώματος πρόσβασης στη δικαιοσύνη για όλους, ανεξαρτήτως εισοδήματος. Μηχανισμός ελέγχου του θεσμού της νομικής αρωγής, επέκταση του δικαιώματος για νομική αρωγή στη βάση κοινωνικο-οικονομικών κριτηρίων και στήριξη προγραμμάτων παροχής δωρεάν νομικής υποστήριξης (pro bono).
· Εκσυγχρονισμός των θεσμών και απλοποίηση των διαδικασιών Πολιτικής Δικονομίας. Εκσυγχρονισμός και αποτελεσματικότητα του δικαίου εκτέλεσης των αποφάσεων.
· Ίδρυση Δικαστηρίου απαιτήσεων μικρής κλίμακας, για αποφόρτιση των Επαρχιακών Δικαστηρίων.
· Μεταρρύθμιση της πρωτοβάθμιας δικαιοδοσίας, με τη θέσπιση θεματικού διαχωρισμού, προκειμένου να επιτύχουμε τόσο την εξειδίκευση όσο και την ποιοτική και ταχεία έκδοση αποφάσεων.
· Στήριξη, ενίσχυση και προώθηση του συστήματος Εναλλακτικής Επίλυσης Διαφορών και ιδιαίτερα των θεσμών της διαιτησίας, της κριτικής διαδικασίας (Adjudication) και της διαμεσολάβησης. Παράλληλα, προώθηση της Κύπρου ως περιφερειακού κέντρου επίλυσης διεθνών ιδιωτικών διαφορών.
· Ριζική αναθεώρηση και εκσυγχρονισμός του Ποινικού Κώδικα.
· Επιτάχυνση της δημιουργίας Δικαστηρίου Ανηλίκων και της εφαρμογής ολοκληρωμένης σωφρονιστικής πολιτικής αποκλειστικά για ανήλικους παραβάτες.
· Νομοθετική ρύθμιση του θεσμού του Γραφείου Επιτρόπου Νομοθεσίας και ενίσχυσή του, ώστε να καταστεί δυνατή η αναθεώρηση και ο εκσυγχρονισμός του δικαίου.
· Λειτουργία Σχολής Δικαστών, στα πρότυπα αντίστοιχων σχολών του εξωτερικού.
· Άμεση υλοποίηση και διαρκής εκσυγχρονισμός της ηλεκτρονικής δικαιοσύνης σε όλα τα επίπεδα, περιλαμβανομένης και της ψηφιοποίησης του Πρωτοκολλητείου.
· Εφαρμογή του θεσμού ODR (online dispute resolution), ειδικότερα σε διαδικασίες όπου δεν απαιτείται προσαγωγή μαρτυρίας, όπως για παράδειγμα στην αναθεωρητική δικαιοδοσία και στο Δικαστήριο διεθνούς προστασίας.
· Νομοθετική ρύθμιση της εφαρμογής από τη Διοίκηση των αποφάσεων του Διοικητικού Δικαστηρίου.
· Υιοθέτηση διαφανών διαδικασιών διορισμού και ανέλιξης των Δικαστών, σε συνεργασία με το Ανώτατο Δικαστήριο.
· Περαιτέρω ενίσχυση και εκσυγχρονισμός της Νομικής Υπηρεσίας, όπου θα περιλαμβάνεται και η δημιουργία χωριστού ειδικού και ενοποιημένου Τμήματος Δημόσιου Κατήγορου.
· Θεσμοθέτηση μόνιμης επιτροπής αναθεώρησης του Δικαίου, με αξιοποίηση νομικών, δικηγόρων και ακαδημαϊκών από τις πανεπιστημιακές σχολές της Κύπρου.
· Θεσμοθέτηση μόνιμης συμβουλευτικής επιτροπής για το Διεθνές Δίκαιο.
· Επίσπευση των διαδικασιών για ανέγερση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας.

Σωφρονιστικό σύστημα

· Ριζικός εκσυγχρονισμός του σωφρονιστικού συστήματος με την ενίσχυση προγραμμάτων που θα μειώνουν τον κίνδυνο υποτροπής πρώην καταδίκων.
· Δημιουργία ξεχωριστής Υπηρεσίας Κοινωνικής Επανένταξης πρώην καταδίκων.
· Ενίσχυση του θεσμού της αποφυλάκισης υπό όρους και εισαγωγή διαφανών κριτηρίων στη διαδικασία απονομής χάριτος.
· Εξέταση των αιτήσεων αποφυλάκισης χωρίς καθυστέρηση, εντός του χρονικού πλαισίου δικαιώματος αίτησης.
· Έμφαση στον τομέα της εκπαίδευσης των κρατουμένων και καλλιέργεια των δυνατοτήτων αλληλεπίδρασης με την κοινωνία, για την ομαλή επανένταξή τους.
· Βελτίωση των διαδικασιών εφαρμογής εναλλακτικής ποινής για ουσιοεξαρτημένους.
· Αναθεώρηση των δομών και βελτίωση των υποδομών στις Κεντρικές Φυλακές, καθώς και σε άλλους χώρους εγκλεισμού υποδίκων και καταδίκων.

Πρόληψη

· Καθορισμός σταθερού ποσοστού επί του ΑΕΠ, όχι μικρότερου από αυτό που προβλέπεται σήμερα για την κράτηση, τη σίτιση και τη συντήρηση επαναφυλακισθέντων και για προγράμματα πρόληψης.

· Πρωτογενές επίπεδο, που θα απευθύνεται στο σύνολο του πληθυσμού, μέσω προγραμμάτων εκπαίδευσης, με ιδιαίτερη στόχευση στις μικρές ηλικίες αλλά και σε κάθε κοινωνική ομάδα, όπου θα μπορούσε να συμβάλει στην αποτροπή δημιουργίας συνθηκών εγκληματικής δράσης ή αντικοινωνικής συμπεριφοράς.
Στόχος θα είναι η διαπαιδαγώγηση του κοινού και η κατανόηση των απειλών τόσο για την κοινωνία ως σύνολο όσο και για τους πολίτες, με εποικοδομητικό πνεύμα και διάθεση συνεργασίας.
· Δευτερογενές επίπεδο, με επικέντρωση στην πάταξη της διαφθοράς, του ξεπλύματος βρόμικου χρήματος και γενικότερα των συνθηκών που αποτελούν τις γενεσιουργούς αιτίες ύπαρξης αυτών των φαινομένων. Δημιουργία συμβουλίων με κρατική επιδότηση για προγράμματα απευθυνόμενα σε κοινωνικές ομάδες που αποδεδειγμένα αντιμετωπίζουν προβλήματα.
· Δημιουργία και λειτουργία Κέντρου Έρευνας και Στατιστικής Ανάλυσης των φαινομένων, ώστε να υπάρξει περαιτέρω μέριμνα για τους τομείς που εμφανίζουν τα σοβαρότερα προβλήματα.

Οι προτάσεις για τον Προοδευτικό εκσυγχρονισμό του κράτους, των θεσμών και της Δημόσιας Διοίκησης, είναι αναρτημένες στον σύνδεσμο: https://mavroyiannis.cy/programma-diakivernisis/eksughronismos-kratous/

Οι προτάσεις μας για κράτος Δικαίου, είναι αναρτημένες στον σύνδεσμο: https://mavroyiannis.cy/programma-diakivernisis/kratos-dikaiou/