Η Meta, η εταιρεία πίσω από το Facebook και το Instagram, ανακοίνωσε πρόσφατα την απόφασή της να τερματίσει το πρόγραμμα fact-checking που λειτουργούσε σε συνεργασία με αξιόπιστους οργανισμούς. Το πρόγραμμα αυτό είχε ως στόχο την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης μέσω συνεργασίας με εξειδικευμένους εταίρους που ανέλυαν και αξιολογούσαν την ακρίβεια του περιεχομένου που διαμοιραζόταν στις πλατφόρμες της.
Η εταιρεία σκοπεύει να αντικαταστήσει το προηγούμενο πρόγραμμα με ένα νέο σύστημα που βασίζεται στη συμμετοχή της κοινότητας, παρόμοιο με το Community Notes του X (πρώην Twitter). Το Community Notes είναι μια λειτουργία που επιτρέπει στους χρήστες να προσθέτουν επεξηγηματικά σχόλια σε αναρτήσεις, τα οποία αξιολογούνται από άλλους χρήστες για την ακρίβεια και τη χρησιμότητά τους. Βασικά κάθε χρήστης πλέον θα έχει την ευθύνη αξιολόγησης κάθε ανάρτησης που γίνεται στις πλατφόρμες αυτές: Fact-Checker, Debunker και Moderator στο Facebook «θα είσαι εσύ», όπως γράφουν οι New York Times.
Η απόφαση προκάλεσε όπως ήταν φυσικό ποικίλες αντιδράσεις. Εναντίον της απόφασης τάχθηκαν κυρίως οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων καθώς εκτιμούν πως τώρα ο καθένας θα μπορεί να ποστάρει fake news και ρητορική μίσους σε βάρος ευάλωτων ομάδων χωρίς επιπτώσεις. Με πανηγυρισμούς και εκδικητικά “τώρα θα δείτε τι θα πάθετε” ποστ υποδέχθηκε την απόφαση τα απανταχού φασιστάκια, ινσελάκια, μισογύνηδες, ρατσιστόμουτρα και λοιποί θαμώνες του ακροδεξιού βόθρου που ένιωθαν καταπιεσμένοι από τον λογοκριτικό αλγόριθμο των σόσιαλ της Meta. Και τώρα αναπνέουν ελεύθερα, ακονίζοντας το πληκτρολόγιο στο υπόγειο του πατρικού τους για να ξεράσουν ανενόχλητοι χολή, μίσος και σύνδρομα. Η αλήθεια είναι βέβαια πως τίποτα δεν τους εμπόδιζε να το κάνουν αυτό, ακόμα κι όταν υποτίθεται πως υπήρχε έλεγχος του περιεχομένου από τη Meta.
Για παράδειγμα όλο αυτό το διάστημα στο δικό μου timeline εμφανιζόταν original posts ή shares φίλων τίγκα στις μαλακίες, από μούφα ειδήσεις και hate speech μέχρι απροκάλυπτα ψέματα, θεωρίες συνωμοσίας και άλλα ψεκ αλέρτ. Κανονικά. Χωρίς έλεγχο, χωρίς ρύθμιση, χωρίς λογοκρισία. Τα ίδια και χειρότερα στα σχόλια, ειδικά κάτω από ειδήσεις που αφορούν ΛΟΑΤΚΙ, μετανάστες, αμβλώσεις και γενικά θέματα που προκαλούν triggering του μέσου πατρίς-θρησκεία-οικογένεια νοικοκυραίου που δεν ανέχεται αποκλίσεις από τις νόρμες του. Κι αυτός ο σύγχρονος όχλος με πυρσούς και τσουγκράνες υποτίθεται ότι λογοκρίνεται. Μαλακίες.
Αν με ρωτάτε η υποτιθέμενη λογοκρισία του Facebook, όταν λειτουργούσε, έκανε μεγαλύτερη ζημιά παρά καλό γιατί ο αλγόριθμος έπαιρνε τα πάντα παραμάζωμα χωρίς ουσιαστικό έλεγχο. Προσωπικά έφαγα ban και περιορισμούς στο προφίλ και τη σελίδα μου επειδή ανέφερα το ΕΛΑΜ - “για προώθηση ομάδων που εκφράζουν ρητορική μίσους” μου έγραψαν, άσχετα εάν φυσικά το κείμενο κατακεραύνωνε την τελευταία. Για τον αλγόριθμο δεν είχε καμία απολύτως σημασία εάν έγραφες υπέρ ή κατά κάποιας ομάδας, προσώπου ή άποψης που φιγουράρει στη λίστα του με τα απαγορευμένα, θα φας το ban εξίσου. Μπορείς να υποβάλεις ένσταση αλλά θα πάει στον βρόντο, σιγά μην κάτσουν να πονοκεφαλιάσουν για την αφεντιά σου. Στο τέλος της ημέρας, αναρωτιέσαι εάν η λογοκρισία εφαρμόζεται για να προστατευθούν αυτοί που στοχοποιούνται από τη ρητορική μίσους ή εν τέλει εκείνοι που την εκφράζουν;
Καλά κάνει ο Μαρκ και ξηλώνει τη λογοκρισία. Αφενός ήταν άχρηστη κι αφετέρου δεν είναι δουλειά του Facebook να σου πει τι να πιστεύεις και τι να λες. Είναι δική σου ευθύνη να φιλτράρεις την πληροφορία που λαμβάνεις και να αξιολογείς την αξιοπιστία της. Βέβαια, το πρόβλημα είναι πως οι περισσότεροι χρήστες των social media δεν έχουν ούτε τη διάθεση ούτε την ικανότητα κι εδώ που τα λέμε ούτε καν τη στοιχειώδη νοημοσύνη να ξεχωρίσουν τη legit είδηση από την ψέκα ή την απροκάλυπτη προπαγάνδα. Αν για παράδειγμα συνηθίζεις να χτυπάς πάνω σε άρθρα του paparies.com για τσιπάκια σε εμβόλια, το DNA του Χριστού στον αγιασμό ή την εξωγήινη βάση στο κούφιο φεγγάρι, ο αλγόριθμος θα σου σερβίρει ακόμα περισσότερο παρόμοιο υλικό γιατί η δουλειά του είναι να σε έχει διαρκώς engaged ώστε να αρμέγουν τα προσωπικά σου δεδομένα και εν τέλει τα λεφτά σου. Δεν είναι δουλειά του να κρίνει ότι τα άρθρα από το paparies.com είναι εχμμ.. παπαριές, αυτό υποτίθεται πως πρέπει να το κάνεις εσύ με το εργαλείο που σου χάρισε απλόχερα η φύση ώστε να διαφέρεις από τα χτηνά αν κι εσύ επιμένεις να κάνεις εξαιρετικά δύσκολη αυτή τη διάκριση.
Βέβαια είναι πολύ πιο εύκολο για το καθένα να πιστέψει σε οποιαδήποτε μαλακία -όσο εξωφρενική κι αν είναι- που συμφωνεί με τις προκαταλήψεις και τις πεποιθήσεις του, παρά να αμφισβητήσει και να ερευνήσει (κάτι που απαιτεί εκτός από χρόνο και στοιχειώδη νοημοσύνη) με συνέπεια η παραπληροφόρηση να κάνει τον γύρο του κόσμου μέχρι η αλήθεια να προλάβει να βάλει τα παπούτσια της.
Το νέο σύστημα που σχεδιάζει η Meta, βασισμένο στη συμμετοχή της κοινότητας, έχει τη δυνατότητα να είναι πιο αποτελεσματικό από το προηγούμενο σύστημα, αλλά μόνο εάν εφαρμοστεί σωστά. Η ιδέα είναι πως οι ίδιοι οι χρήστες θα μπορούν να επισημαίνουν προβληματικό περιεχόμενο και να προσθέτουν διευκρινίσεις ή διορθώσεις. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε πιο άμεση και αποτελεσματική αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης ωστόσο, υπάρχουν κίνδυνοι σε σε αυτή την προσέγγιση. Πρώτον, ελλοχεύει ο κίνδυνος χειραγώγησης του συστήματος από οργανωμένες ομάδες που θα μπορούσαν να συντονιστούν για να προωθήσουν συγκεκριμένες απόψεις ή να καταστείλουν άλλες (κάτι που συμβαίνει ήδη στον ακροδεξιό βόθρο του Musk-ικού Χ. Δεύτερον, υπάρχει ο κίνδυνος της "τυραννίας της πλειοψηφίας", όπου οι επικρατούσες απόψεις θα επιβάλλονται ανεξάρτητα από την ακρίβειά τους. Τέλος, υπάρχει ο κίνδυνος να δημιουργηθούν ακόμα πιο έντονες filter bubbles όπου οι χρήστες θα εκτίθενται μόνο σε απόψεις και πληροφορίες που συμφωνούν με τις δικές τους.
Παρ' όλα αυτά, η μετάβαση σε ένα σύστημα ελέγχου περιεχομένου βασισμένο στην κοινότητα θα μπορούσε να έχει και θετικά αποτελέσματα. Θα μπορούσε να ενθαρρύνει την κριτική σκέψη και να καλλιεργήσει μια κουλτούρα ψηφιακού γραμματισμού μεταξύ των χρηστών. Αντί να βασίζονται σε έναν κεντρικό μηχανισμό ελέγχου (τον οποίο ούτως ή άλλως απορρίπτουν), οι χρήστες θα πρέπει να αναπτύξουν τις δικές τους δεξιότητες αξιολόγησης της αξιοπιστίας των πληροφοριών.
Όλα αυτά δείχνουν πως κανένα σύστημα ελέγχου της πληροφορίας δεν είναι άψογο γιατί όλα καταλήγουν στον αποδέκτη. Αν ο άλλος δεν μπορεί να διακρίνει τη μούφα ακόμα κι αν τον αρχίσει στις σφαλιάρες κανένα, μα κανένα, σύστημα λογοκρισίας δεν πρόκειται να το πείσει για το αντίθετο - κάτι που μάθαμε the hard way την περίοδο της πανδημίας όταν άνθρωποι προτιμούσαν να πεθάνουν από COVID παρά να παραδεχθούν ότι έπεσαν θύματα παραπληροφόρησης. Τελικό συμπέρασμα: Δεν μπορείς να τους σώσεις όλους και στα σίγουρα δεν θα το κάνεις επιλέγοντας από πριν γι’ αυτούς με ένα σύστημα που φλερτάρει επικίνδυνα με τον ολοκληρωτισμό. Ως δημοσιογράφος που έχει την ελευθερία στην κορυφή της λίστας με τις ανθρώπινες αξίες, πιστεύω πως η οποιασδήποτε μορφής λογοκρισία μπορεί να προκαλέσει μεγαλύτερη ζημιά από εκείνη που υποτίθεται πως προσπαθεί να αποτρέψει. Η παραπληροφόρηση, η προπαγάνδα, η φασιστική νοοτροπία και η ρητορική μίσους δεν εξαλείφθηκαν με τη λογοκρισία και ούτε πρόκειται, απεναντίας γιγαντώθηκαν και εξαπλώθηκαν ραγδαία μέσω της κανονικοποίησης. Η έκθεσή τους είναι και ο καλύτερος τρόπος να αντιμετωπιστούν. Καλύτερα ο διάβολος που ξέρεις.
Διαθέτουμε μυαλό, ας το χρησιμοποιήσουμε. Αλλιώς είμαστε άξιοι της μοίρας μας...
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• Τροχαίο στη Λεμεσό: Σε κρίσιμη κατάσταση 20χρονος μοτοσικλετιστής
• Τζόκερ: Μπες κι εσύ στον χορό των εκατομμυρίων - Εκτοξεύθηκε το ποσό της σημερινής κλήρωσης
• Έτρεχε η Πυροσβεστική - Έβαλαν μπουρλότο σε οχήματα στη Λεμεσό - Εκτεταμένες οι ζημιές
Συνέντευξη Γιάννη Καρούσου στο «T»: «Διεκδίκησα τη θέση του Αντιπροέδρου για να ενώσω και όχι να διχάσω τον ΔΗΣΥ» - Πρόσκληση σε όσους νοιάζονται, αγαπούν και πονούν τον ΔΗΣΥ
Ο νέος Αντιπρόεδρος του ΔΗΣΥ Γιάννης Καρούσος αμέσως μετά την εκλογή του στη θέση του Αντιπροέδρου, στέλνει μήνυμα ενότητας και δηλώνει έτοιμος για αλλαγές εντός του κόμματος. Λίγο πριν το καταστατικό συνέδριο που θα πραγματοποιηθεί στις 15 Φεβρουαρίου, καταθέτει τις δικές τους απόψεις και θέσεις, για έναν πιο δυνατό Δημοκρατικό Συναγερμό. Την ίδια ώρα, υποδεικνύει με νόημα ότι θα πρέπει να τεθεί θέμα πειθαρχίας στο κόμμα, ενώ απαντά και στο θέμα των διαγραφών.
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
