Ο οικονομολόγος Γιάννης Τελώνης, μιλώντας στο ThemaOnline, εξηγεί γιατί η Λευκωσία βρίσκεται μπροστά σε μια ιστορική καμπή και τι πρέπει να κάνει για να κεφαλαιοποιήσει τη συγκυρία.
Σταθερότητα και τουρισμός: «Η ηρεμία στην περιοχή είναι μεγάλο πλεονέκτημα»
«Το πρώτο θετικό είναι πως φεύγει η πίεση του ρίσκου μιας ανάφλεξης. Αυτό σημαίνει θετικό πρόσημο για τον τουρισμό μας τον επόμενο χρόνο», ανέφερε ο κ. Τελώνης, υπογραμμίζοντας ότι η Κύπρος εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον τουρισμό.
Η εξασφάλιση ηρεμίας και ασφάλειας στην περιοχή, πρόσθεσε, «θα αποτελέσει μεγάλο πλεονέκτημα, καθώς οι ταξιδιώτες επιλέγουν προορισμούς που προσφέρουν σταθερότητα».
Η Κύπρος ως οικονομικός διάδρομος για τη Γάζα
Ένα από τα πιο σημαντικά σημεία, σύμφωνα με τον οικονομολόγο, είναι η πιθανότητα διοχέτευσης των ευρωπαϊκών και διεθνών κεφαλαίων μέσω Κύπρου για την ανοικοδόμηση της Γάζας.
«Μπορεί να μην είμαστε η μόνη οδός, αλλά είμαστε η μόνη ευρωπαϊκή χώρα στην περιοχή», εξήγησε. «Αν διαδραματίσουμε σωστά τον ρόλο μας, ανεβαίνουμε στα μάτια των Ευρωπαίων εταίρων μας και γινόμαστε αξιόπιστος κόμβος για τη διαχείριση των κονδυλίων».
Αυτό, σύμφωνα με τον ίδιο, θα έχει πολλαπλά οφέλη για την οικονομία, καθώς «οικονομικές υπηρεσίες, τράπεζες και οργανισμοί θα επωφεληθούν σημαντικά από τη ροή κεφαλαίων».
«Η ανοικοδόμηση της Γάζας θα κρατήσει χρόνια, ίσως και γενιές, επομένως μιλάμε για σταθερή ροή χρημάτων από την αραβική πλευρά και την Ευρώπη», είπε χαρακτηριστικά.
Λιμάνια, εμπόριο και υποδομές – «Να προετοιμάσουμε σωστά την οικονομία μας»
Ο κ. Τελώνης τονίζει πως η Κύπρος πρέπει να προετοιμάσει εγκαίρως την οικονομία και τις υποδομές της για τον τεράστιο όγκο εμπορίου που θα προκύψει.
«Πολλά από τα υλικά θα φτάνουν μέσω πλοίων, επομένως τα λιμάνια μας θα βρεθούν στην πρώτη γραμμή. Θα πρόκειται για ένα τεράστιο εμπόριο που θα διοχετευθεί μέσω Κύπρου, από πρώτες ύλες μέχρι εξοπλισμό για έργα υποδομής».
Ωστόσο, όπως προειδοποιεί, η χώρα πρέπει να είναι έτοιμη να ανταπεξέλθει τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά, διατηρώντας ισορροπία μεταξύ εξαγωγών και εγχώριων αναγκών.
«Το άλλο σημείο στο οποίο μπορεί να δεχθούμε έντονο ανταγωνισμό είναι το τσιμέντο. Θα χρειαστούν εκατομμύρια τόνοι για την ανοικοδόμηση, και η Κύπρος επίσης εξάγει τσιμέντο. Όμως θα έχουμε ισχυρό ανταγωνισμό από Αίγυπτο και Τουρκία, που διαθέτουν τεράστιες κατασκευαστικές δυνάμεις», υπογράμμισε.
Για τον λόγο αυτό, πρόσθεσε, «πρέπει να προετοιμάσουμε την οικονομία και τα λιμάνια μας ώστε να αντέξουν την αυξημένη ζήτηση, να ανταπεξέλθουν στις εξαγωγές, αλλά και να διατηρήσουν την τοπική ροή κανονικά».
«Η ανοικοδόμηση δεν είναι κάτι πρόσκαιρο, όπως η επιχείρηση Αμαλθεία. Θα κρατήσει χρόνια. Είναι ιδανική ευκαιρία να τοποθετηθούμε σωστά, να οργανωθούμε και να αξιοποιήσουμε πλήρως αυτή τη νέα πραγματικότητα», τόνισε.
Ενίσχυση θεσμών και ρόλος μεσάζοντα
Ο οικονομολόγος σημείωσε ότι η συμμετοχή της Κύπρου στη Διάσκεψη για την Ειρήνη στη Γάζα είναι «θετικό βήμα» και υπογράμμισε την ανάγκη να αποδείξουμε στους Ευρωπαίους ότι μπορούμε να διαχειριστούμε με διαφάνεια τα κονδύλια.
«Έχουμε μια καλή Κεντρική Τράπεζα, μια αποτελεσματική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και ενισχυμένους μηχανισμούς εποπτείας. Αν ενδυναμώσουμε αυτά τα θεσμικά όργανα, θα εδραιώσουμε την αξιοπιστία μας ως χρηματοοικονομικού κόμβου».
Κίνδυνοι: Τουρκία, κατεχόμενα και επιστροφή ισραηλινών κεφαλαίων
Σύμφωνα με τον κ. Τελώνη, «ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι τα κατεχόμενα και η Τουρκία να προσπαθήσουν να προσφέρουν καλύτερους όρους για την αξιοποίηση υποδομών ή μεταφορά υλικών στο Ισραήλ».
Δεν αποκλείει, μάλιστα, «κάποιου είδους πίεση ή εκβιασμό για τη χρήση του λιμανιού της Αμμοχώστου στο πλαίσιο της ανοικοδόμησης της Γάζας».
Παράλληλα, επισημαίνει ότι η αύξηση της ασφάλειας στην περιοχή ίσως οδηγήσει «μέρος των ισραηλινών επενδύσεων να επιστρέψει στη χώρα τους».
«Το κεφάλαιο που ήρθε και δεν επένδυσε ακόμα στην Κύπρο μπορεί να μπει στον πειρασμό να φύγει, αν παρουσιαστούν καλύτερες ευκαιρίες στο Ισραήλ», σημειώνει.
Ενεργειακές εξελίξεις: Ευνοϊκές τιμές και αποκλιμάκωση πληθωρισμού
Στο ενεργειακό μέτωπο, ο κ. Τελώνης εκτιμά ότι «η ειρήνη έχει ήδη ενσωματωθεί στις τιμές του πετρελαίου».
«Η Σαουδική Αραβία και ο OPEC+ έχουν αυξήσει την παραγωγή, δημιουργώντας πλεόνασμα. Θα δούμε χαμηλότερες τιμές, ίσως κοντά στα 55 δολάρια το βαρέλι», είπε, προσθέτοντας ότι αυτό θα συμβάλει καθοριστικά στη μείωση του πληθωρισμού.
«Αν καταφέρουμε να τον κρατήσουμε κάτω από το 2%, θα έχουμε ένα τεράστιο όφελος, ίσως το μεγαλύτερο μαζί με τον τουρισμό», υπογράμμισε.
Ανακούφιση στο στεγαστικό
Η πιθανή επιστροφή ισραηλινών εργαζομένων στη χώρα τους, σύμφωνα με τον οικονομολόγο, «δεν θα είναι πρόβλημα για την κυπριακή οικονομία».
«Ήδη υπάρχει πίεση στον στεγαστικό τομέα, οπότε ενδεχομένως να δούμε μια μικρή αποκλιμάκωση στα ενοίκια», είπε.
Συνοψίζοντας τα θετικά με τα αρνητικά
Σύμφωνα με τον κ.Τελώνη:
-
Τουρισμός: θετικό πρόσημο λόγω σταθερότητας.
-
Χρηματοοικονομικά: ροή κεφαλαίων μέσω Κύπρου με οφέλη για τράπεζες και υπηρεσίες.
-
Εμπόριο και λιμάνια: νέα πνοή σε εξαγωγές και εισαγωγές, υπό την προϋπόθεση σωστής προετοιμασίας.
-
Ενέργεια: πτώση τιμών και αποκλιμάκωση πληθωρισμού.
Όμως, ο κ.Τελώνη προειδοποιεί πως «η Τουρκία, τα κατεχόμενα και ο γεωπολιτικός ανταγωνισμός είναι παράγοντες που πρέπει να διαχειριστούμε έξυπνα».
«Το μεγάλο ερωτηματικό είναι αν η συμφωνία Τραμπ θα εφαρμοστεί ομαλά», καταλήγει.
«Αν ναι, τότε η Κύπρος έχει μια χρυσή ευκαιρία να αναδειχθεί σε πυλώνα σταθερότητας, εμπορίου και ανάπτυξης στην Ανατολική Μεσόγειο».